Wolij zaso dróši

wutora, 04. apryla 2023 spisane wot:
Singapur (dpa/SN). Płaćizny za wolij su dźensa zaso trochu stupali. Hižo wčera tomu tak bě. Pozadk toho su plany zwjazka krajow, w kotrychž wolij wudobywaja (OPEC). Tak je OPEC připowědźiła, zo w přichodźe mjenje wolija wudobywaja. W běhu krótkeho časa je płaćizna za wolij razantnje stupała. To bě najsylniši postup minjeneho poł lěta. Hladajo na zniženje inflacije njejsu plany OPEC spomóžne.

To a tamne (04.04.23)

wutora, 04. apryla 2023 spisane wot:

Policija měješe 77lětneho muža dla trochu dlěšu honjeńcu. W Braniborskej bě wón njezbožo zawinił a z městna njeskutka přez Saksko-Anhaltsku do Sakskeje ćeknył. Na zwjazkowej awtodróze A 9 blisko Lipska su zastojnicy jeho skónčnje zadźerželi, policija dźensa zdźěli. Tola 77lětny nochcyše so podwolić a hrozyše z rozbuchlinu, kotryž měješe w dwěmaj kófromaj w awće. Kaž so wukopa, tomu tak njebě. Muža dowjezechu skónčnje do psychiatriskeje chorownje.

Kuntwory su najwjac ludźom w lěću njepřećel. Tola Doreen Werner z Leibnizoweho centruma w Müncheberg so tele dny jara wjeseli. Kuntwory maja lětsa dobre wuměnjenja so wuwiwać. Tak lubuja włóžnotu a ćopłotu. Dešća drje mějachmy w nalěću dosć a tuž móža jejka we łužach abo włóžnej zemi wotkładować. Nětko su hišće ćopliše temperatury trěbne.

Prócuja so wo dialog

póndźela, 03. apryla 2023 spisane wot:

Genf/Vatikan (B/SN). Swětowa cyrkwinska rada chce dialog mjez ortodoksnej cyrkwju Ruskeje a Ukrainy a dalšimi za kulojtym blidom nastorčić. Wo tym su bamža Franciskusa informowali, zdźělištaj generalny sekretar Ekumeniskeje rady cyrkwjow (ÖRK) Jerry Pillay a ewangelski krajny biskop Bayerskeje Heinrich Bedford-Strohm.

Njeměr w Pólskej

Waršawa (B/SN). Telewizijna dokumentacija wo splažnych znjewužiwanjach w cyrkwinskim wobłuku zadźerženje něhdyšeho bamža Jana Pawoła II kritizuje. Nětko njewotwisna skupina specialistow statne a cyrkwinske archiwy přepytuje. Prezident Andrzej Duda wšak wuzběhuje: „Za nas Polakow je dopomnjeće na swjateho Jana Pawoła II. wažny wobstatk narodneho herbstwa.“

Bamž so za modlitwy dźakował

Habeck do Kijewa dojěł

póndźela, 03. apryla 2023 spisane wot:

Kijew (dpa/SN). Wicekancler Robert Habeck je so k politiskim rozmołwam do Ukrainy podał. Politikar Zelenych dojědźe dźensa rano z delegaciju zastupnikow hospodarstwa do ukrainskeje stolicy. Temy jězby su znowonatwar wot Ruskeje nadpadnjeneje Ukrainy a zhromadne dźěło na polu energije. Zmysł jězby je, Ukrainje jasny signal posrědkować, rjekny Habeck na Kijewskim dwórnišću, po tym zo bě ćah dojěł.

Podhladnu atentata zajeli

Pětrohród (dpa/SN). Po atentaće na znateho ruskeho wojerskeho blogera Wladlena Tararskeho w Pětrohrodźe je policija podhladnu zajała. Žona bě Tatarskemu wčera na zarjadowanju w kofejowni po­złoćanu postawu přepodała, w kotrejž bě bomba schowana, powěsćernja Interfax rozprawja. Při rozbuchnjenju bomby bu 40lětny Tatarski morjeny, wjace hač 30 so zranichu. Atentat je mjez knježa­cymi w Moskwje zludanje wubudźił.

Zelenskyj přińdźe do Waršawy

„Skupiny situacije znjewužiwaja“

póndźela, 03. apryla 2023 spisane wot:

Žitawa (dpa/SN). Po strašnej situaciji minjeny štwórtk w Žitawje je nětko dale a wjac detailow znate. Na demonstraciji přećiwo planowanemu přebywanišću za azyl pytacych z něhdźe 350 wobdźělnikami běchu so někotři z nich, zdźěla agresiwnje, na zjawne posedźenje měšćanskeje rady podali. „Policija je warnowała, zo móhła tajka situacija nastać“, wujasni Žitawski wyši měšćanosta Thomas ­Zenker (Zittau kann mehr). Tež w časach z napjatosćemi chcedźa zamołwići wobydlerjow zapřijeć a jim přistup k zjawnym posedźenjam zmóžnić. Zenker je na prašenja demonstrantow wotmołwjał. Nimo toho pak skedźbni wón na to, zo prawicarske skupiny ludźi znjewuži­waja. K demonstraciji běše strona „Freie ­Sachsen“ namołwjała.

„Wjele ludźi so powšitkowneje situa­cije dla starosća a su njewěsći“, Zenker rozkładźe. Přebywanišćo začuwaja jako wohroženje. Wyši měšćanosta prosy wo zrozumjenje a chce tež tajke situacije w Žitawje zmištrować.

Koaliciske zrěčenje předstajili

póndźela, 03. apryla 2023 spisane wot:

Berlin (dpa/SN). Sydom tydźenjow po wospjetnych wólbach w Berlinje stej CDU a SPD dźensa koaliciske zrěčenje předstajiłoj. Tři tydźenje su zastupjerjo zhromadnje jednali. W mjezyčasu chwalachu woni dobru atmosferu rozmołwow.

K ćežišćam noweho knježerstwa słušeja twar bydlenjow, program za škit klimy a reforma zarjadnistwa. Tež policija a wohnjowa wobora měłoj lěpše wuhotowanje dóstać. Woběmaj stronomaj je wažne pokazać, zo je město Berlin pisane a mnohostronske.

Hišće minjeny kónc tydźenja stej CDU a SPD na koaliciskim zrěčenju dźěłałoj. Naposledk dyrbjachu čłonojo wo financowanju rěčeć. Tež wšelake ressorty sej rozrjadowachu. Tak zamołwja CDU ressort wobswět, mobilita a škit klimy. Dale přewza strona senatne zarjady za kubłanje, financy, justicu a kulturu. SPD dósta zamołwitosć za wobłuki nutřkowne naležnosće, bydlenje a twarstwo, dźěło, socialne, hospodarstwo, strowotnistwo a wědomosć. Jako nowy wyši měšćanosta Berlina je krajny šef CDU Kai Wegner předwidźany.

Humor jako šulski předmjet

póndźela, 03. apryla 2023 spisane wot:

Diskusija a z njeje wuchadźacy kompromis „zakład demokratije“

Budyšin (CS/SN). Referent najmłódšeje „Budyskeje narěče“ bě minjeny pjatk z Wiena do Budyšina přijěł, zo by w tachantskej cyrkwi porěčał. Znaći běchu Hasnainej Kazimej prajili: „Ow božo, ty pojědźeš do Budyšina ... ?“ – jakož by so do „krizoweje kónčiny podał, hdźež drje něšto njetrjechi“. Tohodla chcyše „něšto wo Budyšinje zhonić“.

Po swojej zawodnej narěči bě tójšto prašenjow a statementow. Referent rjekny, zo so wón tež rady w socialnych medijach z wužiwarjemi rozestaja. To jemu woznamjenja, rozdźělne argumenty wotwažować a swójsku poziciju ewentualnje znowa postajić. „Njeměli so konflikta bojeć, přetož zwada je něšto dobre, dołhož njedóńdźe k skřiwdźenjam abo nadpadam. Diskusija je zakład demokratije. Njech pytamy za wurunanjom mjez ­wolu wjetšiny a mjeńšinu wobydlerstwa kaž tež mjez indiwidualnymi zajimami. Njeń­dźe wo to, zo jedna strona ‚dobudźe‘, ale wo kompromis.“

Terminy sej dorěčeć III

póndźela, 03. apryla 2023 spisane wot:
Prapremjera twórbow wjele lubjaceho młodeho komponista w Serbskim ludowym ansamblu, comeback drje najwažnišeje wobstajnje aktiwneje serbskeje band tohole lěttysaca w Kamjentnym domje – minjeny kónc tydźenja bě publikumej wospjet wužadanje so rozsudźić, dokal so nětkle podać. Podobne ćeže wujewichu so hižo wčera tydźenja z prěnim předstajenjom dźiwadłoweje skupiny Kulowskeho Bratrowstwa a prezentaciju wuslědkow dźěłarnički LAB F. Mjenowane eksemplariske přikłady pokazuja, zo su sej zarjadowarjo nadal předewšěm přezjedni, sej přihladowarstwo mjez sobu po móžnosći njepopřeć – cyle njehladajo na sep „němskich“ eventow, kotrež so paralelnje wotměchu a wotměwaja. Zawěsće by wuměłcam kaž tež wopytowarjam přihódnišo było, so takrjec roztorhać njedyrbjeć. Najskerje pak so na aktualnym postupowanju přespěšnje ničo njezměni, ale městno za nadpismo wšak dowola wjacecyfrowe pokročowanje ... Bosćan Nawka

Předań zahajena

póndźela, 03. apryla 2023 spisane wot:
Berlin (dpa/SN). Předań za 49-eurow-tiket je wot dźensnišeho zahajena. Hižo w nocy bě móžno, sej na onlinowych platformach abo pola regionalnych bliskowobchadnych předewzaćow tiket kupić. Wot 1. meje móža ludźo poskitk potom wužiwać a za 49 eurow wob měsac bliskowobchadne srědki kaž busy abo ćahi wužiwać. Tiket ma za to wabić, zo wjace ludźi z busami abo ćahami jězdźi.

Hooliganaj do jastwa

póndźela, 03. apryla 2023 spisane wot:

Drježdźany (dpa/SN). Nimale dwě lěće po dotal najhóršich namócnosćach koparskich chaotow w Drježdźanach je hamtske sudnistwo sakskeje stolicy dweju muži w starobje 48 a 39 lět k jastwu zasudźiło. Wobaj běštaj zaměrnje nowinskich fotografow nadběhowałoj a ćežko zraniłoj. Nimo toho nadawaštaj poli­cistam „přeradnikow ludu“ a „sranych statnych słužownikow“. Před sudnistwom měještaj so wobaj strašneho zranjenja ćěła, ranjenja krajneho měra ­a spjećowanja přećiwo zastojnikam při přesadźenju porjada dla zamołwić.

Starši muž dyrbi lěto a dźesać měsacow do jastwa, młódši 15 měsacow bjez pruwowanskeho časa. „Wonaj staj fotografow bjez přičiny, spontanje a jara brutalnje nadběhowałoj“, sudnik při wozjewjenju wusuda minjeny štwórtk rjekny. Wón kritizowaše, zo njejstaj wobskorženaj njeskutk wobžarowałoj, ani so pola woporow zamołwiłoj. Na kromje domjaceje hry Dynama Drježdźany přećiwo Mnichowskemu mustwu Türkgücü bě w Drježdźanskim měšćanskim parku k masiwnym namócnosćam dóšło. Na wšě 185 policistow so při tym zrani.

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND

Nowe poskitki knihow LND namakaće w lětušim wudaću Nowinkarja!

Nowinkar 2025