W gremijach za projekt wabić

srjeda, 13. nowembera 2019 spisane wot:

Bórkowy (SN/at). Wučer serbšćiny na Bórkowskej wyšej šuli a předsyda towarstwa Pónaschemu Uwe Gutschmidt prócuje so dale wo serbsku A-rjadownju na tymle kubłanišću. Ma to wot staršich iniciěrowany projekt być, kaž wón čłonam Serbskeho sejma minjenu sobotu w Bórkowach rozprawješe. Po jeho słowach móhła perspektiwiska zhromadna šula projekt A-rjadownje hač do abitury dale wjesć. Gutschmidt sejmikarjam namjetowaše, zo swoju podpěru za předewzaće zjawnje zwuraznja. Zdobom su wo zhromadnym dźěle z kubłanskim wuběrkom rěčeli, kaž Serbski sejm informuje.

Prócowanja wo tak mjenowanu A-rjadownju na Bórkowskej wyšej šuli tež Domowina w Delnjej Łužicy sćěhuje. Kaž rjekny to regionalna rěčnica Karin Tšukowa, je tež šulska wjednica projektej přichilena. Tšukowa pak skedźbni na to, zo wostanu wšitke prócowanja njewuspěšne, hdyž njerozłoža iniciatorojo swój projekt šulskim gremijam, hdźež móža podpěraćelow zdobyć. Na tym z jeje wida tuchwilu klaca. Gremije su wučerska konferenca, staršiska rada, šulerska rada a naposledk šulska konferenca.

To a tamne (13.11.19)

srjeda, 13. nowembera 2019 spisane wot:

Wulkeje myše dla je pasažěrske lětadło w Indiskej z dwanaćehodźinskim zapozdźenjom wotlećeć móhło. Poprawom chcyše mašina předewzaća Air-India njedźelu rano južny Hyderabad do směra na Visakhapatnam na wuchodźe kraja wopušćić, jako w kabinje hrymzaka wuhladachu. Pasažěrojo dyrbjachu na lětanišću čakać, doniž njeběchu sobudźěłaćerjo myš dosahnyli. Hakle po desinfekciji móžeše mašina wotlećeć. Myše su strašne, hdyž kable lětadła nakusaja.

Z wosobowym awtom do widejoteki zrazył je muž w schleswigsko-holsteinskim Itzehoe. Do toho bě 41lětny prawdźepodobnje kontrolu nad wodźidłom zhubił. Ćežko zranjeneho dowjezechu jeho do chorownje, tež předawarku widejoteki. Na fotach je widźeć, kak awto wosrjedź wobchoda steji. Policija nětko přičiny njezboža přepytuje.

Chcedźa talibanow pušćić

wutora, 12. nowembera 2019 spisane wot:

Kabul (dpa/SN). Afghaniske knježerstwo je zwólniwe třoch wysokorjadnych militantnych talibanow z jastwa pušćić, jeli woni dweju zawlečeneju pušća. To je knježerstwo w stolicy Kabulu připowědźiło. Mjez potrjechenymi talibanami je Anas Hakkani, bratr jednoho z najwyšich nawodow radikalnoislamskich wojowarjow. Na tamnym boku maja talibanojo wot lěta 2016 ameriskeho profesora Kevina Kinga a jeho awstralskeho kolegu Timo­thyja Weeksa w rukach. Z wuměnu chcedźa měrowe jednanja wožiwić.

Wobydlerska konferenca

Nairobi (dpa/SN). Zastupnicy wjace hač 160 krajow wuradźuja wot dźensnišeho w keniaskej stolicy Nairobiju wo wuwiću swětoweho wobydlerstwa. Na třidnjowsku konferencu wočakuja něhdźe 6 000 ludźi. Němsku zastupuje Maria Flachs-barth, parlamentariska statna sekretarka we wuwićowym ministerstwje. Fachowcy liča z tym, zo swětowe wobydlerstwo wot tuchwilu nimale wosom miliardow ludźi hač do lěta 2050 na dźesać miliardow rozrosće.

Maas hrozy Iranej

W pólskej stolicy Waršawje su wčera ze swjedźenskim ćahom 101. róčnicu njewotwisnosće woswjećili. Po lětstotki trajacym dźělenju běchu 11. nowembra 1918 pólski stat załožili. Tak skedźbnichu wčera tež na historiske podawki w stawiznach kraja, kaž na wuspěšnu bitwu přećiwo Turkam před Wienom lěta 1683. Wójsko nawjedowaše tehdy pólski kral Jan Sobieski. Foto: dpa/Jaap Arriens

Je wukon hišće měritko?

wutora, 12. nowembera 2019 spisane wot:
Knježerstwo je so na zakładnu rentu dojednało. Skónčnje je politika na hižo dawno eksistowacu mizeru reagowała – ale dosaha to? Najwšelakoriše studije mjeztym zwěsćeja, zo chudoba w starobje ně­hdźe wot lěta 2006 zaso přiběra a trjechi tež tych, kotřiž su čas žiwjenja na přikład jako frizerka dźěłali a přinoški do rentoweje kasy płaćili. Małeje mzdy dla pak přemało won dóstanu. Po přikładźe SPD dóstanje frizerka, kotraž je 40 lět minimalnu mzdu zasłužiła, wot 2021 město 528 eurow 933 eurow zakładneje renty. Što napadnje? System prědku a zady njefunguje. Njedosaha-li hižo minimalna mzda za rentu, je naš na wukon załoženy rentowy system scyła do prašenja stajeny. Globalizacija a neoliberalizm datej strowić! Nětko maja dawki – to rěka solidarita – to wurunać, štož wukonowy princip hižo dawno njezdokonja. Je načasu cyły system wot hłowy zaso na noze stajić. Cordula Ratajczakowa

Wuradźuja wo znjewužiwanju

wutora, 12. nowembera 2019 spisane wot:

Drježdźany (dpa/SN). Ewangelska cyrkej w Němskej (EKD) je dźensa ze swojej synodu w Drježdźanach pokročowała. Wosebje wuradźowali su wo tym, přepytować pady splažneho znjewužiwanja. Tajke njeskutki běchu so minjene lětdźe­satki tež w ewangelskej cyrkwi jewili. Něhdźe 600 woporow dotal zwěsćichu. Mjeztym je cyrkej směrnicy za škit před znjewužiwanjom wobzamknyła a njewotwisny kontaktny běrow zarjadowała. Planowana je cyłoněmska rozprawa. Prěnje wuslědki wočakuja za dwě lěće.

Na wčerawšim prěnim dnju su sej wobdźělnicy synody hladajo na dale a wjac wójnow a namocy po wšěm swěće sylniše zasadźenje za měrniwe rozrisanje mjezynarodnych konfliktow žadali. W zhromadnej rezoluciji sej žadaja, „wojersku namóc a wójnske srědki krok po kroku přewinyć a wšitko činić, zo by so nowym konfliktam zadźěwało“.

Wotewrjene je dale prašenje, hač sej cyrkej kompletny pacifizm žada abo hač ma wojerske zasadźenje z humanitarnych přičin za etisce zastupujomne.

Kretschmer a Woidke za rentu

wutora, 12. nowembera 2019 spisane wot:

Kompromis wulkeje koalicije přewažnje witaja – kritika z křidła CDU

Berlin/Podstupim (dpa/SN). Sakski ministerski prezident Michael Kretschmer je wujednany kompromis koalicije nastupajo zakładnu rentu zhromadnje ze swojim posaarskim kolegu Tobiasom Hansom (wobaj CDU) witał. Je wažne, zo politika swoje přilubjenja dodźerži a zo koalicija dopokazuje, zo je jednanjakmana, rjekny Kretschmer wčera do wuradźowanja stronskich gremijow w Berlinje. Ludźo su po jednanjach, kotrež su so přez wjacore wólbne doby ćahnyli, na zakładnu rentu čakali. „Je stajnje tak: Koalicija ženje na wěcownych temach nje­zwrěšći, ale stajnje jenož na wosobach“, rjekny Kretschmer hladajo na staw čorno-čerwjeneje koalicije. „Tute wosoby pak su so nětko přewinyli a su pokazali, zo móža něšto zdokonjeć. To je dobry signal.“ W Sakskej z toho wuchadźeja, zo móhło něhdźe 200 000 ludźi ze snadnej mzdu wot zakładneje renty profitować.

To a tamne (12.11.19)

wutora, 12. nowembera 2019 spisane wot:

We wopačnym měsće plakaty lěpiło je wabjenske předewzaće. Nětko wabitej dwaj hoberskej plakataj w hessenskim Fürthu za předstajenje Moskowskeho baleta w měšćanskej hali, byrnjež tam scyła žanu tajku njeměli. Měnjeny bě Fürth pola Nürnberga. „To je čłowjeski zmylk, kotryž nětko skorigu­jemy“, zdźěli zamołwita wabjenska agentura. W měsće so tomu směja, wšako su tež w radnicy zwučeni, zo dóstawaja stajnje zaso póštu, kotraž słuša poprawom do Fürtha w Bayerskej.

Sydom kilogramow skaženeje a smjerdźateje kruwjaceje kože su cłownicy na Düsseldorfskim lětanišću sćazali. Smjerdźaty kófer bě zastojnikam hižo zahe napadnył. Pućowaca žona rjekny, zo jedna so wo delikatesu z afriskeho Kameruna, kotruž chce jeje swójba jěsć. Z toho pak ničo njebudźe: Cłownicy plastowej měškaj sćazachu, a kožu nětko zniča.

Zhromadne dźěło hódnoćił

póndźela, 11. nowembera 2019 spisane wot:

Berlin (B/SN). „Skutkowanje towarstwow za křesćansko-židowske zhromadne dźěło je w zańdźenych 70 lětach dobre płody njesło“, rjekny biskop dr. Ulrich Neymeyer, předsyda podkomisije Němskeje biskopskeje konferency za nabožinske poćahi k židowstwu. Wón dźakowaše so za tutón angažement, z kotrymž su cyr­kwje swój poměr k židowstwu minjene lětdźesatki zasadnje změnili.

Bamž jako předmysler

Z widom na serbsku wustawu

póndźela, 11. nowembera 2019 spisane wot:

Bórkowy (SN/at). Serbski sejm prócuje so wo wustawu serbskeho ludu kaž tež wo statne zrěčenje nastupajo wujasnjowanje prawow a winowatosćow nutřkowneho samopostajowanja a nastupajo wobšěrne sobupostajowanje we wobłuku skutkowneje kubłanskeje a kulturneje awtonomije. Na sobotnym posedźenju w Bórkowach je sejmowy wuběrk za wustawu a prawo koncept předstajił, zo bychu tónle zaměr docpěli.

W prěnjej kročeli chcedźa so hač do na­lěća na serbske institucije wobroćić. Z nimi zhromadnje je wotpohladane, na za­kładźe swójskich a přidźěłanych tezow­ naćiskaj statneho zrěčenja a wustawy zdźěłać. Z workshopa z politikarjemi a fachowcami za statne prawo w juniju 2020 docpěte pokiwy přijmu potom do naćiskow. Na to je přez lěćo wobšěrna diskusija předwidźana, kaž w nowinskej zdźělence Serbskeho sejma rěka. „Při zdźěłanju wustawy wuchadźamy z dlě­­šeho trěbneho procesa, docpěć nutřkoserbski konsens, doniž njemóžemy naćisk za finalne ludowe wothłosowanje předpołožić“, sejmarjo pisaja. Woni su koncept schwalili. Proces nětko zahaja.

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND