Herbst: Nowy dawk na lětanje škodźi Sakskej
Berlin/Drježdźany (SN). Wčerawše wobzamknjenje zwjazkoweho knježerstwa, w zwisku z tak mjenowanym klimowym paketom nutřkoněmske a nutřkoeuropske lěty raznje podróšić, zapósłanc FDP w Zwjazkowym sejmje a zastupnik strony we wobchadnym wuběrku sejma Torsten Herbst kritizuje: „Wobzamknjenje nastupajo přidatny dawk na lětanje na čarach krótkeje a srjedźneje distancy je wosebje na škodu wobeju sakskeju lětanišćow w Drježdźanach a Lipsku, dokelž tam přewažnje narodne a nutřkoeuropske lěty poskićuja. Za sakskich pasažěrow so tak lěty procentualnje wo wjele bóle podróša hač za pasažěrow na dołhich čarach, kotřiž na wulkich lětanišćach kaž Frankfurt abo Mnichow wotleća. Runočasnje je lětarskim předewzaćam dźeń a njeatraktiwniše, lěty w Sakskej scyła hišće poskićeć. Tole škodźi tež sakskemu turizmej, Herbst w zdźělence piše.
Merkel: Žane rozrisanje brexita dla
Berlin (dpa/SN). Jednanja wo wustup Wulkeje Britaniskeje z Europskeje unije su wot woprawdźiteho rozrisanja zdalene. „Njejsmy zaměr hišće docpěli“, rjekny Angela Merkel (CDU) dźensa w swojej knježerstwowej deklaraciji w Zwjazkowym sejmje w Berlinje. Hišće dźensa chcyše so wona na wjerškowe zetkanje EU do Brüssela podać, hdźež budźe brexit hłowna tema wuradźowanjow.
W rozmołwach wo rjadowanym wustupje bě so minjene dny tójšto hibało, Merkel rjekny. Přiwšěm njemóžeše wona rjec, kak so wjerškowe zetkanje EU skónči. Je derje móžno, zo dyrbja so statni a knježerstwowi šefojo EU do 31. oktobra hišće raz zetkać, Merkel připowědźi.
Jenož hodźiny do jeje narěče běchu so wuhlady na spěšne dojednanje brexita dla pohubjeńšili. Sewjeroirska strona protestantow DUP dźěle mjez Londonom a Brüsselom wujednaneho zrěčenja wotpokazuje. Njejasnosće wobsteja w prašenju cła a nadhódnotoweho dawka. Wulka Britaniska chcyła 31. oktobra z EU wustupić.
Wutworja załožbu za Frizow
Załožba za serbski lud Schleswigsko-Holsteinskej z přikładom
Kiel (SN). Po dlěšich přihotach je krajny sejm Schleswigsko-Holsteinskeje puć k wutworjenju załožby za frizisku ludowu skupinu runał. Za to je krajne knježerstwo wotpowědny naćisk zakonja předpołožiło, kotryž je sejm kónc septembra w prěnim čitanju wobjednawał. Knježerstwo a friziska ludowa skupina stej sej přezjednej, zo měli strukturu spěchowanja znowa rjadować a w tym zwisku wutworić załožbu, we wopodstatnjenju naćiska rěka.
Załoženje załožby je zdobom wuznaće kraja k dołhodobnemu škitej a k spěchowanju friziskeje ludoweje skupiny. Zaměr ma być, wuměłstwo a kulturu runje tak spěchować kaž frizisku rěč, ludowe kubłanje a slědźenje, škit domizny a pěstowanje tradicionalnych nałožkow. Prěnje kročele k wutworjenju sahaja wróćo do lěta 1995. Tehdy běchu poł miliona eurow kulturnej załožbje zwjazkoweho kraja přewostajili, zwjazane ze žadanjom, srědki pozdźišo nowej friziskej załožbje přepodać. Přikład brali běchu sej na w zwisku ze zjednoćenjom Němskeje załoženej Załožbje za serbski lud.
Literatura (tola) wabi
Skorža dla klimy njepřećelskosće
To a tamne (17.10.19)
Při wotstronjenju knotwišća w durinskim Sulza je so sobudźěłaćer gmejny ćežko zranił. 47lětny bě spytał, knotwišćo z praskotakom zničić. Po prěnich dopóznaćach bě muž praskotak do knotwišća tyknył a zapalił. Po tym stupi z nohu na hromadku. Při rozbuchnjenju praskotaka poćerpi muž zranjenja při noze a wóčku. Jeho dowjezechu do chorownje.
Špatne swědomje je drje paducha pohnuło, pokradnjenu chorhoj koparskeho mustwa Bayer Leverkusen wróćić a so zamołwić. Wobsedźerka chorhoje policiji zdźěli, zo je chorhoj před swojim domom namakała, zhromadnje z pisomnym zamołwjenjom a wotškódnjenjom 20 eurow. W pismje paduch rozłoži, zo je „hłupje jednał“. Chorhoj bě unikat, kotryž njemóžeš kupić. Zakukleny paduch bě ju w nocy na sobotu ze sćežora před domom žony wzał a so zminył.
Knježacy anticyganizm wobkrućeny
Nimale 19 000 ludźi je slědźenski institut Pew wo zjawnym měnjenju w Europje 30 lět po powalenju murje woprašował. Slědźerjo su diferency mjez wuchodnej a zapadnej Němskej nastupajo nastajenje ludźi k mjeńšinam zwěsćili, na přikład k židam.
Washington/Berlin/Budyšin (SN/at). Tendencielnje steja ludźo we wuchodnej Němskej mjeńšinam negatiwnišo napřećo hač wobydlerjo zapadneje Němskeje. We woprašowanju instituta Pew, kotrehož wuslědki su wčera we Washingtonje předstajili, zwurazni 36 procentow wuchodoněmskich wobdźělnikow wotpokazowace stejnišćo přećiwo muslimam, 22 procentow bě to na zapadźe. Židam napřećo je po tym dwanaće procentow woprašanych na wuchodźe negatiwnje nastajene, na zapadźe je to pjeć procentow. Jara jasne je wotpokazanje Romow: We wuchodnej Němskej bě 48 procentow negatiwneho měnjenja, w zapadnym dźělu kraja 34 procentow.
Wulki zajim za iniciatiwu FUEN
Praha (SN/at). Federalistiska unija europskich narodnych mjeńšin (FUEN) chce nošerjow statnych rozsudow w Čěskej zdobyć, zo bychu woni iniciatiwu Minority SafePack podpěrali. Delegacija FUEN pod nawodom prezidenta Loránta Vincze zetka so minjeny pjatk w Praze z ministerskim prezidentom a předsydu knježerstwoweje rady za narodne mjeńšiny Andrejom Babišom, z předsydu wuběrka senata za naležnosće EU Václavom Hamplom, předsydu komisije senata za we wukraju bydlacych krajanow Tomášom Czerninom a dalšimi zastupjerjemi.
Kaž FUEN po rozmołwach zdźěli, je sej wona podpěru wažnych zamołwitych za wobłuk mjeńšinoweho škita w Čěskej zawěsćiła. Tam „wobsteji wulki zajim knježerstwa a parlamenta, podpěrać narodne mjeńšiny w Europje a tak kulturu a rěčnu wjelorakosć zachować. Je wažne, zo telko čłonskich statow EU kaž móžno iniciatiwu Minority SafePack podpěruje“, zjima prezident Loránt Vincze. Delegaciji FUEN přisłušachu zastupjerjo čłonskich cyłkow Čechow a Słowakow w Chorwatskej, Słowakskej a Rumunskej resp. Polakow a Němcow w Čěskej.
Jednaja pod wulkim ćišćom
Brüssel (dpa/SN). Pod wulkim časowym ćišćom zastupnicy EU a Wulkeje Britaniskeje jednaja, zo bychu so tola hišće na zrěčenje nastupajo brexit dojednali. Rozmołwy su minjenu nóc přetorhnyli. W běhu dnja chcychu so znowa zeńć. Zaměr je dojednanje hač do wječora, zo móhli zrěčenje statnym a knježerstwowym šefam EU na jutře so zahajacym wjeršku předpołožić. Bjez dojednanja dyrbjał premierminister Boris Johnson po zakonju EU wo podlěšenje brexita prosyć, štož pak wón na žadyn pad nochce.
Namócnosće w Kataloniskej
Barcelona (dpa/SN). Při nowych protestach w španiskej regionje Kataloniskej přećiwo raznym chłostanjam za zastupnikow hibanja njewotwisnosće je minjenu nóc k zražkam mjez demonstrantami a policiju dóšło. Zdźěla zakukleni demonstranća nadběhowachu policistow z praskotakami, blešemi a kamjenjemi a zapalowachu barikady. Policija je znajmjeńša 25 ludźi zajała. Najwyše španiske sudnistwo bě nawodow separatistow k jastwu hač do 13 lět zasudźiło.
Merkel a Macron so zetkataj
