To a tamne (09.07.18)

póndźela, 09. julija 2018 spisane wot:

Do najwjetšeho błóta po­dachu so tysacy wólnočasnych sportowcow kónc tydźenja w Hermannsburgu w Lüneburgskej holi. Z cyłkownje 19 kilometrami a 29 zadźěwkami je Tough Mudder najdlěša ekstremna čara Europy. Wobdźělnicy wubědźuja so tam w małych skupinkach. Dobyćerja njezwěsćeja, tež časy žane njeměrja. Najwažniše je cil docpěć, kaž zarjadowar zdźěla. Za lětuši Tough Mudder bě wjace hač 14 000 ludźi přizjewjenych.

Wosrjedź awtodróhi přizemić dyrbješe powětrowy balon wčera rano na A 61 w Sewjerorynsko-Westfalskej. Při njeplanowanym podawku so nichtó njezrani, dokelž móžachu šoferojo sčasom borzdźić. Přičina bě techniski defekt w palaku balona. Wobě jězdni awtodróhi dyrbjachu krótkodobnje zawrěć. Balon pak bě po štyrjoch mjeńšinach zrumowany. W nim bě jenož pilot sam.

Nowy wikowanski konflikt

pjatk, 06. julija 2018 spisane wot:

Peking (dpa/SN). Wikowanski konflikt mjez USA a Chinu je nowy schodźenk eskalacije docpěł. Po tym zo płaća wot dźensnišeho chłostanske cła za chinske importy w USA, je China po swójskich wuprajenjach k napřećiwnym naprawam nuzowana była a tworam z USA cła napołožiła. Rěčnik chinskeho wikowanskeho ministerstwa Americe wumjetuje, zo je „najwjetšu wikowansku wójnu w hospodarskich stawiznach“ zahajiła. Peking chce nětko najručišo Swětowu wikowansku organizaciju informować.

Naćisk etata 2019 schwaleny

Berlin (dpa/SN). Němske zwjazkowe knježerstwo je dźensa na wurjadnym posedźenju naćisk swojeho etata za lěto 2019 schwaliło. Zwjazkowy financny minister Olaf Scholz (SPD) planuje wjacorych koaliciskich předewzaćow dla wudawki 356,8 miliardow eurow, štož je 13 miliardow wjace hač lětsa. Najebać to nochce Scholz přidatne kredity brać. Wot lěta 2014 su dochody a wudawki zwjazkoweho etata wurunane.

Brexit tema wuradźowanjow

W Baniborskej bědźa so tuchwilu z wjacorymi lěsnymi wohenjemi. W Luboraskej holi sewjernje Choćebuza pali so na 400 hektarach. Wčera wudyri dalši woheń mjez Žylowom a Dešnom (hlej wobraz). Nimo Choćebuskeje powołanskeje wohnjoweje wobory je tam pjeć dobrowólnych woborow płomjenja hašało. Foto: Michael Helbig

Chiang Rai (dpa/SN). We wobłuku wuchowanskeje akcije na dobro hólčeho koparskeho mustwa w thailandskej próz­d­njeńcy je nurjer žiwjenje přisadźił. ­Bywši čłon thailandskeje specialneje jednotki Navy Seals bě pobrachowaceho kislika dla w prózdnjeńcy zemrěł, kaž zarjady zdźěleja. Muž bě bleše z kislikom w prózdnjeńcy zaměstnił a na wróćopuću we wodźe ­wědomje zhubił. Je to prěni smjertny pad w zwisku z wuchowanjom hólcow.

Połoženje so mjeztym dale přiwótřa. Připowědźenych monsunowych zliwkow dla steja pomocnicy pod wulkim časowym ćišćom. Hólcy w starobje jědnaće do 16 lět su zhromadnje z trenarjom wot 23. junija w prózdnjeńcy zawrjeni

Koalicija so dojednała

pjatk, 06. julija 2018 spisane wot:

Berlin (dpa/SN). Po tydźenje trajacej zwadźe je so wulka koalicija CDU, CSU a SPD na naprawy přećiwo ilegalnej migraciji do Němskeje dojednała. Předewšěm nutřkowny minister Horst Seehofer (CSU) bě na tym wobstał. „Wot A do Z je wšitko tak, kaž sej to jako minister přeju“, rjekny wón wčera wječor po wjerškowym zetkanju koalicije w Berlinje. Při­wšěm njeje so we wšitkich dypkach přesadźić móhł. SPD je docpěła, zo ma so hišće lětsa zakoń wo zapućowanju do Němskeje předpołožić.

Městopředsyda SPD Ralf Stegner wšak dwěluje, zo je kompromis k azylowej politice zwoprawdźomny. Za to trěbne zrěčenja z Italskej a Awstriskej drje njenastanu, rjekny wón w ZDF. „To njemóže scyła ­fungować, hdyž su zwjazkarjo sami na­cionalisća a egoisća.“

Horcy powětr

pjatk, 06. julija 2018 spisane wot:
Ně! To njebě žadyn dobry tydźeń za demokratiju w Němskej. Razne rozestajenja mjez sotromaj CDU a CSU, wumjetowanja, hroženja, ultimaty – bjezmała by samo knježerstwo zwrěšćiło. A čehodla to wšo? Wuslědk wšeho mjenuje so „azylowy kompromis“, njeje pak bohužel ničo druhe hač horcy powětr, kotryž chcedźa nam po wonym lěćnym dźiwadle jako wulki wuspěch předać. Wadźili su so wo problemje, njepotrjechjacym wšědnje ani dźesać ćěkancow, kotřiž chcedźa do Němskeje, byrnjež hižo w druhim europskim kraju registrowani byli. Při tym ani wo tym njerěču, zo je wony kompromis jeničce zwoprawdźomny, jeli jemu susodne kraje scyła přihłosuja. Wone dźě dyrbja wotpokazanych ćěkancow potom zaso přiwzać, štož pak njeje tak wotwidźeć. Sym sej wěsty, zo konflikt po krótkej přestawce znowa wudyri. Najhórje pak je, zo so tajkeho dźiwadła dla dźeń a wjace ludźi wot politiki wot­wobroća. Marko Wjeńka

To a tamne (06.07.18)

pjatk, 06. julija 2018 spisane wot:

500 eurow pokuty płaćić dyrbi 46lětny ukrainski turist, dokelž je w cypernskim měsće Paphos přez płót lětanišća skočił, zo by swoju mašinu hišće docpěł. Muž so zamołwi, rozłožejo, zo trajachu formality při wotedaću požčeneho awta předołho a zo je so tuž zapozdźił. Žona a dźěsći běchu hižo w lětadle. Jako jemu zastojnicy rjeknychu, zo njesmě wjace sobu lećeć, wón čuwy zhubi a skoči přez płót.

Policistow za dźiwadźelnikow měł je muž z cigaretu marihuany we Weimaru. Tam wjerćachu runje sceny za nowy ­„Tat­ort“, jako muž koleso nimo dweju ­zastojnikow ćišćeše. Wonaj wuhladaštaj joint za lěwym wuchom 33lětneho a so chětro dźiwaštaj. Muž wšak sej mysleše, zo staj to sobuskutkowacaj noweje kriminalki z Weimara. Za swoju chrobłosć pak ma wón nětko skóržbu na šiji.

Kontrowersny kongres FUEN

štwórtk, 05. julija 2018 spisane wot:

Wulka politika mjeńšiny zdźěla hromadu wjedźe, zdźěla pak tež pači

63. kongres Federalistiskeje unije europskich narodnych mjeńšin (FUEN), kotryž wotmě so wot 20. do 24. junija w zapadofriziskej stolicy Ljouwert (nižozemsce Leeuwarden), běše do třoch wotrězkow rozrjadowany. Po zetkanje zahajacych tak mjenowanych mjeńšinowych wikach, na kotrychž so wobdźělnicy mjez sobu kaž tež z kulturu zastupjenych ludow zeznajomichu, su so nazajtra dopoł­dnja cyle iniciatiwje Minority SafePack (MSPI) wěnowali. Wšitcy přitomni běchu sej přezjedni, zo woznamjenjeja wjace­ hač 1,3 miliony podpismow za skru­ćenje mjeńšinowych prawow wulki wuspěch. Iuliu Winkler (Demokratiska alianca Madźa­row w Rumunskej) wu­zběhny, zo „měli z MSPI nowu, sylnu legitimaciju FUEN wužić. Je načasu, zo su mjeńšiny skónčnje tež naležnosć Brüssela. No­chcemy nikomu ničo brać – mamy pak telko dać!“

Rolling Stonesy zahorili

štwórtk, 05. julija 2018 spisane wot:

Praha (dpa/SN). Dźesaćitysacy zahoritych fanow su wčera wječor w Praze koncert Rolling Stonesow dožiwili. Legendarni zestarjeni rockerojo zahajichu koncert na lětanišću Letňany po informacijach powěsćernje ČTK z hitom „Street Fighting Man“ z lěta 1968. Čěska stolica bě předposlednja stacija turneje britiskeje skupiny po Europje. Wona skónči so njedźelu we Waršawje. W Praze běchu Stonesy w awgusće 1995 ze 130 000 přihladowarjemi w Strahovskim stadionje rekord nastajili. Wčera bě jich 50 000.

Zajeća po protestnej akciji

New York (dpa/SN). Protest přećiwo migraciskej politice prezidenta USA Do­nalda Trumpa při New-Yorkskej Postawje swobody skónči so wčera ze zajećemi a z ewakuaciju mjez turistami woblubowaneje kupy Liberty Island, rozprawja sćelak CNN. Čłonojo skupiny Rise and Resist přewjedźechu protestnu akciju runje na Dnju njewotwisnosće USA. Na transparentach sej žadachu rozpušćić policajske zarjadnistwo za imigraciju, ­kotrež je razneho postupowanja přećiwo ćěkancam dla wuwołane.

Dalše njewjedra a suchota

Rozmołwa we Wienje

štwórtk, 05. julija 2018 spisane wot:
Berlin (dpa/SN). Bjezposrědnje do wopyta zwjazkoweho nutřkowneho ministra Horsta Seehofera (CSU) we Wienje je Awstriska potwjerdźiła, zo žane rozrisanje azyloweje zwady na njedobro kraja njeakceptuje. „Njemóže być, zo Awstrisku nadobo za zmylki němskeje politiki chłostaja“, rjekny wicekancler Heinz-Christian Strache (FPÖ) nowinje Bild. Minister Seehofer chcyše dźensa we Wienje z awstriskim kanclerom Sebastianom Kurzom (FPÖ) a ze Strachu wo tym wuradźować, hač by Awstriska zwólniwa była wěstych ćěkancow z planowanych transitnych centrow přewzać. Přihłosowanje Awstriskeje je centralny dypk wšeho azyloweho kompromisa mjez CDU a CSU. Seehofer chce wuslědki rozmołwy potom wječor w Berlinje předstajić.

nowostki LND