1Bych rozšěrjenje dwurěčneho popisanja na sakskich zarjadach a institucijach podpěrał. Dwurěčny napis na Sakskim krajnym sejmje bě dobra kročel do pra­weho směra. Popisanje dwurěčnych wjesnych taflow móhli tež tak zeskutkownić, zo je serbske pismo němskemu tež po wulkosći runohódne. Skónčnje njeměli serbsku rěč a kulturu jeno šulerjam poskićeć, ale tež přistajenym stata a komunow.

2Strukturna změna je wulke wužadanje, ale tež wulka šansa za Łužicu. Kaž tuchwilu wupada, dóstanje Łužica nowu infrastrukturu za wobchad kaž tež za wuměnu datow, kotraž předewšěm wsy wušo wjaza a tak atraktiwnosć jako bydlenska a žiwjenska krajina powjetša. Zdobom trjebamy zarjady, slědźenišća a wysoke šule we Łužicy. Měli struktur­nu změnu tohorunja mjezy překročejo wobhladować. Serbšćina ma tu přidatnu funkciju: Móže móst k našim susodam być, móže rěčne barjery wottwarjeć a spočatk zhromadnych rěčespytnych slědźenjow być.

1Mam spěchowanje serbšćiny w zjawnosći za zmysłapołne. Potrjebu přidatneho spěchowanja dyrbi w prěnim rjedźe serbska mjeńšina sama mjenować. AfD je rady zwólniwa k wuměnje myslow.

2Ze stratu tysacow dźěłowych městnow budźe dale a wjace młodych ludźi­ dźěła dla z Łužicu wopušćić, štož zachowanje serbskeje kultury poćežuje. AfD njezasadźa so tuž jeno za zacho­wanje brunicoweje industrije, ale wojuje to­ho­runja sylnje wo wutworjenje dobrych wuměnjenjow, zo móhli so zawody we wjesnych kónčinach zasydlić.

3Němska ma tak dołho dale milinu z wuhla produkować, doniž njeje srjedźodobnje alternatiwow za zakładnje poćežomnu milinu: po móžnosći we Łužicy.

4Ewaluacija je zmysłapołna. Zaměr měł być, srědki k zachowanju serbskeje rěče a kultury efektiwnje zasadźeć. Poskitki, serbšćinu wuknyć, dyrbimy za šulerjow z němskich swójbow zesylnić.

Fota: SN/Maćij Bulank (6),

z wólbneho materiala kandidatow (1)

1Haj, samozrozumliwje. Wšako je za pěstowanje serbskeje kultury spěchowanje serbskeje rěče wažny wobstatk. Dotal bu hižo tójšto zwoprawdźene, njeje pak potajnstwo, zo móžemy tež to dobre hišće polěpšić. Kotre konkretne dypki měli jako přichodne zwoprawdźić, dyrbja Serbja sami postajić směć. Politikarjo maja potom trěbne prawniske a financne wobłuki za to wutworić.

2Łužica budźe so w přichodnych lě­tach­ dale sylnje měnjeć. Tež hdyž njebudu žane wsy wotbagrowane, wobsteji ze stratami dźěłowych městnow w hórnistwje dale wulki strach, zo młodźina wotpućuje. Wutwar transitnych čarow, rozšěrjenje awtodróhow a železniskich zwiskow, žiwjenje we Łužicy njezawěsćeja. Pjenjezy dyrbja k ludźom direktnje dóńć. Hdyž ludźo rady tu bydla, přichadźeja tež inowatiwne firmy z do přichoda pokazowacymi dźěłowymi městnami.

1Je zawěsće wažne, wědomje wšit­kich we Łužicy bydlacych za pokład dwurěčnosće zachować, na přikład z dwu­rěčnymi wjesnymi taflemi. Wo zdźer­ženje rěče a kultury pak maja so pře­dewšěm ći starać, kotřiž so sami Serbam přisłušni čuja. Što pomhaja na přikład prócowanja wo dwurěčne pěstowarnje, hdyž starši sami ze swojimi dźěćimi doma přewažnje němcuja.

2Njemóžu při najlubšej woli žadyn spočatk strukturneje změny we Łu­žicy spóznać. Hladajo na to, zo mamy nuznje jednać, začuwam skerje strašny měr. Nimo toho nimam scyła žane zrozu­mjenje za ludźi, kotřiž za wuhlom płakaja. Brunica je z Łužicy měsačkowu krajinu stworiła, je přez lětstotki zrosćene struktury zničiła.