Mathias Kockert, CDU
1Spěchowanje serbskeje rěče w zjawnosći je wažny přinošk k zachowanju serbskeje kultury. Sakska tomu hižo na mnohe wašnje wotpowěduje. Aktualnje na přikład ponowjeja we łužiskej jězorinje turistiske pućniki, při čimž tam serbšćinu wobkedźbuja. Dalokož je zmysłapołnych namjetow, to hišće rozšěrić, steju tomu wotewrjeny napřećo.
2Strukturna změna we Łužicy je wulke wužadanje. Wšitcy pak měli ju jako šansu zrozumić a najlěpše z toho sčinić. Wšako njemóžemy ju zadźeržeć. Z wuhlowym kompromisom zwjazane naprawy móža we Łužicy pozitiwne wuwića nastorčić, kotrež lětdźesatki tak móžne njeběchu. Z inwesticijemi do infrastruktury móžemy so kopjenišćam (Ballungsräume) bóle přibližić.
3Brunica je Łužicy derje płaćene dźěłowe městna a derjeměće wunjesła. Wona pak měješe tež wulke wuskutki na naš wobswět a na serbsku kulturu. Mnohe wjeski su so w běhu lětdźesatkow we wuhlowych jamach zhubili a njejsmy hižo zwólniwi dalše wsy woprować. Dyrbimy čas hač do lěta 2038 wužić, zo bychmy w rjadowanych poměrach přestali brunicu wudobywać a regionej nowe perspektiwy wotewrěli.
Silvio Lang, Lěwica
1Na kóždy pad, to dźě hižo z našeje wustawy wuchadźa. Nimo toho je UNESCO serbšćinu jako wohroženu rěč zastopnjowała. Ze spěchowanjom našeje maćeršćiny w zjawnosći stupa jeje prestiž, a młoda serbska generacija spóznawa, zo njeje to jenož rěč „za doma a zahrodku“. Ze spěchowanjom spóznawa němskorěčne wobydlerstwo, zo leži perspektiwa Łužicy w serbsko-němskej runoprawosći. Dobry srědk je institucionelna serbska rěčna šula!
2Za Serbow bě strukturna změna spočatnje nadźijepołna: Někotre ćeže, zwisowace z hórnistwom, su w dokumentach naličene. Naše projekty su tež wobstatk wot Sakskeje a Braniborskeje zapodatych lisćin. Diskusiju, wobmjezować spěchowanje na „krute stejnišćowe faktory“ a z njej zwisowacy strach za serbske projekty mamy z ofensiwu wo narunanje přez hórnistwo zničenych rěčnych a kulturnych rumow wotwobarać.
André Dubiel-Umlauft, SPD
1Serbšćina dyrbi runohódny dźěl zjawneho žiwjenja być. Sakske knježerstwo, komuny a institucije su wužadane „Druhi plan naprawow za serbsku rěč“ zwoprawdźić. Załožić serbsku rěčnu šulu w Budyšinje je jedyn z našich zaměrow. Z imageowej kampanju chcemy wědomje wobydlerstwa za serbski lud, jeho rěč a kulturu sylnić.
2Kónc wudobywanja a zmilinjenja brunicy a strukturna změna stej cyłotowaršnostny nadawk. Zajimy serbskeho ludu su wobstatk kónčneje rozprawy komisije za rozrost, strukturnu změnu a dźěło, kotrež měli nětko do planow naprawow zapřijeć.
3Nimo hospodarskeho a spěchowanja infrastruktury dźe wo to, ludźi direktnje podpěrać. Strukturnu změnu we Łužicy mamy z dalekubłanjemi a překubłanjemi přewodźeć a tak dźěłowe městna zawěsćić. Wosebitu kedźbnosć kładźemy při tym na wukubłanje w inowatiwnych powołanjach w digitalizowanym dźěłowym swěće.
Timo Schreyer, AfD
1W Sakskej serbšćinu na wšelake wašnje spěchujemy. Wjesne tafle, napisy na institucijach a zjawnych twarjenjach su w našej kónčinje dwurěčne. Serbja a dalšim zajimcam móža so ze serbskej kulturu wobšěrnje zeznajomić, na přikład w Serbskim muzeju, w Serbskim ludowym ansamblu abo w Serbskej kulturnej informaciji.
2Přeco hišće młodźi ludźo region wopušćeja, tež Serbja, a wotchadźeja dźěla dla do starych zwjazkowych krajow. Kulturne tradicije a rěč pak předewšěm w swójbach pěstujemy a je wot generacije ke generaciji dale dawamy. Dyrbimy so tuž wo to starać, zo maja młodźi ludźo tu pola nas přichod, zo tu swójby załožeja, dźěći po tradicijach swojich staršich, dźědow a wowkow kubłaja a jim tohorunja kulturu, nałožki a rěč posrědkuja.
Holger Zastrow, FDP
1Serbšćina je zakładne wuměnjenje za zachowanje a dalewuwiwanje serbskeje kultury a tradicijow słowjanskeho ludu. Dyrbimy za přichod we wuskim wothłosowanju ze zastupnikami Serbow kreatiwne wuslědki nańć. Při tym mamy běrokratiske zadźěwki wottwarjeć a Rěčny centrum WITAJ podpěrać. Tež z pomocu imageowych kampanjow móžemy atraktiwitu nawuknjenja serbšćiny polěpšić.
2Kaž po wšej wuchodnej Němskej ma tež Łužica bolostny proces transformacije za sobu. Myslu sej, region je strukturnu změnu dotal derje zmištrował, trjeba pak dale jako wjesna kónčina zboka wulkich metropolow wosebitu podpěru ze stron politiki. Chcemy Łužicu tuž hladajo na planowany kónc wudobywanja brunicy na wosebite hospodarske pasmo z wolóženymi prawidłami přetworić.
Jens Bitzka, Zwjazk 90/Zeleni
1Haj, to je trjeba. Chcemy runoprawnu dwurěčnosć w serbskim sydlenskim rumje zaručić, zo by serbšćina wšědny dźeń hišće widźomniša a słyšeć była. Města a gmejny po cyłym serbskim sydlenskim rumje maja tuž tež hamtsce dwurěčnje pomjenowane być. Prezencu serbskeje rěče we wobłuku digitalnych medijow kaž tež w zjawnoprawniskich medijowych poskitkach chcemy polěpšić.
2Kónc januara je tak mjenowana wuhlowa komisija zwjazkoweho knježerstwa zakónčacu rozprawu ke kóncej wudobywanja brunicy předpołožiła, z namjetom, zmilinjenja brunicy so wzdać. Hač do dźensnišeho ze stron zwjazkoweho knježerstwa žadyn plan njepředleži, kak měli tónle wustup wuhotować. Na kóždy pad je kónc brunicy z přičin klimoweho škita trěbny. Tohorunja njesměli z mojeho wida hižo žanu dalšu wjes wotbagrować!
Marcel Linack, Swobodni wolerjo
1Zawěsće je ćežko serbšćinu po wšej Sakskej w zjawnosći sylnišo spěchować, přiwšěm měli spytać wobydlerjow Sakskeje za dwurěčnosć w swójskim zwjazkowym kraju sensibilizować. To móžemy na jednym boku z dwurěčnymi brošurkami wo kraju samym kaž tež z dwurěčnymi brošurami a flajerami zjawnych zarjadnišćow, zarjadow, kulturnych nošerjow a dalšich zwoprawdźić.
2Aktualne wuwiće hladajo na strukturnu změnu we Łužicy pokazuje dobre započatki. Wosobinsce pak mi wobsahi a zwoprawdźenje dotal daloko dosć a hłuboko dosć njesahaja. Runje wjesne kónčiny trjebaja wjace podpěry w infrastrukturje a při změnje wot industrijneho na posłužbowy region. Dyrbimy nuznje přeswědčiwy koncept za změnu zdźěłać.
3Kóncej zmilinjenja brunicy njebudźemy so wuwinyć móc. Njesměmy jón na žadyn pad přechwatać, ale sej jón derje přemyslić. Dotalnym słowam, zwjazkowe a krajne zarjady we Łužicy zasydlić, dyrbja skutki slědować. Tež za přilubjene spěchowanske pjenjezy njeměli wjele konceptow za region zdźěłować, ale jeničce jedyn do přichoda wusměrjeny, a to zhromadnje z wobydlerjemi.
To a tamne (14.08.19)
Na cyły tydźeń přidatnych prózdnin wjeselić smědźa so šulerjo w hessenskim Bensheimje. W tamnišej šuli běchu hakle tele dny zwěsćili, zo je wohnjowa připrawa defektna. Připrawu dyrbja tuž kompletnje wuměnić. Dokelž nimaja žane přidatne rumnosće, kotrež móhli krótkodobnje za wučbu wužiwać, ma 17 rjadownjow Karla Kübeloweje šule tydźeń dlěje lětnje prózdniny.
Prinz Harry a jeho mandźelska Meghan staj dźělenaj – znajmjeńša w Londonskim kabineće wóskowych figurow. Meghan steji nětko pódla Davida Beckhama a jeho mandźelskeje Victorije. Kabinet chcył tak „moderne nastajenje britiskeje wójwodki k žiwjenju a jeje wosobinsku njewotwisnosć najebać wšitke kralowske winowatosće wotbłyšćować“.
Jeno šěsć kandidatow za nowu radu
Hač do předwčerawšeje njedźele móžachu serbske towarstwa a gremije wólbnemu wuběrkej zapodać mjena swojich kandidatow za nowu braniborsku Radu za naležnosće Serbow w legislaturnej periodźe 2019–2024.
Choćebuz (HA/SN). Lětuše wólby serbskeje rady přewjeduja kaž hižo před pjeć lětami jako listowe wólby. 28. septembra hłosy wuliča a wuslědki wuhódnoća.
Kaž wólbny wuběrk na swojim posedźenju wčera w Choćebuskim Serbskim domje zwěsći, je dotal cyłkownje šěsć namjetow za kandidaturu. Wšitkich kandidatow bě Domowinska župa Delnja Łužica nominowała. Na posedźenju župneho předsydstwa minjeny tydźeń su jich wuzwolili, po tym zo běchu so čłonam předsydstwa a přitomnym hosćom předstajili.
Bohužel njejsu žane druhe towarstwa a gremije móžnosć wužiwali swójske namjety zapodać.
Prašenja witane
Budyšin (SN/JaW). Wólbam Sakskeho krajneho sejma, kotrež budu njedźelu, 1. septembra, wěnuja so Domowina a Serbske Nowiny zhromadnje z wosebitym diskusijnym forumom. Na prašenja w moderaciji šefredaktora Serbskich Nowin Janeka Wowčerja chce jutře, srjedu, 14. awgusta we 18 hodź., na žurli Budyskeho Serbskeho domu sydom kandidatow politiskich stron wotmołwjeć. Wšitcy z nich we wólbnych wokrjesach 52 do 57, potajkim w Budyskim a Zhorjelskim wokrjesu, hdźež přewažnje tež Serbja sydla, k wólbam nastupja.
Kaž referent Domowiny za nutřkowne naležnosće Werner Sroka zdźěli, su Marko Šiman za CDU, Hajko Kozel za Lěwicu, Harald Baumann-Hasske za SPD, Jörg Urban – wón je zdobom načolny kandidat – za AfD, Gerd Kirchhübel za Zwjazk 90/Zelenych, Mike Hauschild za FDP a Dirk Nasdala za Swobodnych wolerjow swoje wobdźělenje na diskusijnym forumje Domowiny a SN připrajili.
W srjedźišću maja předewšěm serbske naležnosće stać, kaž na přikład jich wobkedźbowanje we wólbnych programach. Witane su nimo dobreho wobdźělenja tež prašenja zajimcow kandidatam za wólby Sakskeho krajneho sejma.
