Tesla smě dalši lěs pušćić

wutora, 01. decembera 2020 spisane wot:

Twarc elektroawtow z USA trjeba płoninu za twornju južnje Berlina

Grünheide (dpa/SN). Ameriski twarc elektroawtow Tesla smě za swoju planowanu fabriku w Grünheide juhowuchodnje Berlina dalše 82,3 hektary lěsa trjebić. Krajny wobswětowy zarjad Braniborskeje je jemu po informacijach wobswětoweho ministerstwa wčera dočasnu dowolnosć sposrědkował. Tesla trjeba płoninu po swójskim podaću jako składźišćo.

Dočasny započatk pušćenja wotpowěduje zakonjej za škit před emisijemi. Kaž z derje informowanych kruhow wuchadźa, je Tesla trěbnu płoninu wo 17 hektarow redukował. Při prěnim pušćenju běchu hižo 92 hektarow lěsa wotstronili. Tesla chce w swojej prěnjej europskej tworni přichodnje kóždolětnje 500 000 elektroawtow twarić. Šef předewzaća Elon Musk chce w Grünheide zdobom najwjetšu baterijowu fabriku swěta natwarić. Dotal nima Tesla hišće doskónčnu twarsku dowolnosć a je z dźělnymi přizwolenjemi na swójski riziko twarić započał. Přirodoškitarjo boja so negatiwnych sćěhow za wobswět.

To a tamne (01.12.20)

wutora, 01. decembera 2020 spisane wot:

Njemało wustróžiła je so šoferka wosoboweho awta, jako na awtodróze A 2 pola Bielefelda naraz cuza wobruč prědnje wokno jeje awta přerazy a na pódlanskim sedle ležo wosta. 32lětna so njezrani, policija zdźěli. Wona móžeše po zražce awto na nabóčnej čarje wotstajić a zastojnikow wołać. Dotal njewědźa, štó je koleso awta abo připowěšaka zhubił, dokelž je zawinowar dale jěł. Policija pyta za swědkami. Škodu trochuja na 8 000 eurow.

Z hodownymi filmami zabawjeja pinguinow w Londonskim akwariju Sea ­Life. „Je wulkotnje widźeć, kak jara so pinguinam filmy lubja“ rěka w zdźělence akwarija, kiž dyrbi lockdowna koronawirusa dla tuchwilu zawrjeny wostać. Wopytowarjo su zwěrjatam přewšo wažne. Fachowcy su přeswědčeni, zo pinguiny ludźi runje tak intensiwnje a wćipnje wobkedźbuja kaž nawopak.

Sto lět znowazałoženja

póndźela, 30. nowembera 2020 spisane wot:

Drježdźany (B/SN). Drježdźansko-Mišnjanske biskopstwo je najstarše na wuchodźe Němskeje. Jeho dieceza přihotuje dostojny jubilej pod motom „100 dobrych přičinow“. Předwčerawšim, na předwječoru prěnjeho adwenta, je biskop Heinrich Timmerevers z liturgiskim nyš­porom w Lipšćanskej propstowskej cyrkwi swj. Trojicy jubilej swjatočnje zahajił. Symbolisce chcedźa jubilejne lěto přewodźeć z łódźu, kotraž často cyrkej symbolizuje. „Wona wjedźe swojich wěriwych přez najwjetše wichory časa a bjerje nam strach“, je biskop Timmerevers přeswědčeny. Wosebity dźeń biskopstwa budźe klětu 20. junija při Łobju w Drježdźanach.

Wita wuprajenja bamža

Erfurt (B/SN). Erfurtski moralteologa Josef Römelt wita wuprajenja bamža Franciskusa k homoseksualnym žiwjenskim zhromadnosćam. „Bamž tłóči w katolskej cyrkwi na nowe zrozumjenje, kotrež tež runosplažnosć lubosće w swojej hłubokej čłowjeskosći respektuje a do towaršnosće integruje. Při tym wabi wón zdobom za diferencowane zrozumjenje žiwjenskich formow.“

Přećiwo znjewužiwanju

Mjeńšinam chribjet skrućeja

póndźela, 30. nowembera 2020 spisane wot:

Berlin (SN/JaW). Zwjazkowy sejm Němskeje namołwja němske knježerstwo namjety europskeje woby­dlerskeje iniciatiwy Minority SafePack (MSPI) Federalistiskeje unije europskich narodnych mjeńšin (FUEN) bórze pruwować a so za to zasadźeć, zo ju w Europskim parlamenće tematizuja a namjety MSPI zwoprawdźa. To su zapósłancy pjatk w Berlinje schwalili. Při tym su próstwu frakcijow CDU/CSU a SPD jednohłósnje přiwzali. W njej žadaja sej mjez druhim, zo so knježerstwo „při kóždejžkuli přiměrjenej składnosći za škit a spěchowanje narodnych mjeńšin w zmysle MSPI na europskej runinje kaž tež za iniciatiwu zasadźa“. Dale ma knježerstwo „financne srědki w dosahacej měrje přewostajić, zo by so škit mjeńšin z europskej naležnosću stał“. Próstwu frakcije Zelenych, kotraž wobsahowaše tež žadanje „mjeńšinowe prawa w prawniskich ramikach Europskeje unije zakótwić ... a adekwatny plan sankcijow zdźěłać“, bu wotpokazany.

Kraje so kritice wobaraja

póndźela, 30. nowembera 2020 spisane wot:

Lipsk (dpa/SN). Předsyda frakcije CDU/CSU w zwjazkowym sejmje Ralph Brinkhaus (CDU) žněje ze swojim žadanjom za sylnišim wobdźělenjom krajow w koronakrizy přiběrajcy kritiku. Tak je durinska financna ministerka Heike Taubert (SPD) na to pokazała, zo je swobodny stat hižo 700 milionow eurow jako direktnu pomoc wot pandemije potrjechenym přewostajił. Sakski financny minister Hartmut Vorjohann (CDU) kritizowaše, zo nastawa zaćišć, zo so kraje na pomocy scyła njewobdźěleja. „To tak njetrjechi.“

Natwarja strowotniske składy

Berlin (dpa/SN). Jako konsekwencu z koronakrizy chce Zwjazk na 19 městnach Němskeje narodnu strowotnisku rezerwu z wažnymi maćiznami kaž nahubnikami a škitnej drastu natwarić. Tole je minister za strowotnistwo Jens Spahn (CDU) připowědźił. „Pandemija nas wuči, zo dyrbimy na nju lěpje přihotowani być“, rjekny Spahn powěsćerni dpa.

Taksije wojuja wo eksistencu

Něhdźe 1 500 ludźi z Němskeje a Pólskeje je minjenu sobotu zhromadnje přećiwo wobmjezowanjam koronapandemije dla ­demonstrowało. Pólscy demonstranća přińdźechu z pólskeho Słubice přez pomjezny móst do Frankfurta nad Wódru (hlej ­wobraz). Policija wobdźělnikow namołwješe, nahubniki wužiwać a wotstawk dodźeržeć. Foto: dpa/Patrick Pleul

Dźěłodawarjo: Ničo k rozdźělenju

póndźela, 30. nowembera 2020 spisane wot:
Berlin (dpa/SN). Prezident zwjazka dźěłodawarjow metaloweje branše Stefan Wolf njewidźi hladajo na bórzomne tarifowe jednanja w metalowej a elektroindustriji žane móžnosće rozdźělowanja. „Mnozy w dźěłarnistwje IG metal njejsu hišće rozumili, w kajkim połoženju tuchwilu smy“, rjekny Wolf minjeny pjatk w Berlinje. Aktualny niwow produkcije je 17 procentow niši hač w zymje do wudyrjenja koronapandemije. „Nětko tarifowe jednanja ze žadanjom za štyrjomi procentami wjace mzdy zahajić a tež stawki njewuzamknyć, je z mojeho wida dospołnje wopačne nastajenje.“ Nawodnistwo IG metal bě minjeny štwórtk wobkrućiło, zo je regionalna tarifowa komisija wotpowědne žadanja zdźěłała. Tak měli dźěławi 3,8 procentow wjace mzdy dóstać.

Test za wšěch

póndźela, 30. nowembera 2020 spisane wot:
Halle/Lipsk (dpa/SN). Šef předsydstwa zwjazka kasowych lěkarjow Sakskeje Klaus Heckmann je za winowatostne spěšnotesty w Němskej. Tajka, cyłe wobydlerstwo wobpřijaca strategija za šćěpjenje by „hobersku wěstotu“ přinjesła, rjekny Heckmann sćelakej MDR. Z tym móhli wšitkich natyknjenych zwěsćić a akciju 14 dnjow pozdźišo wospjetować. „Tak mamy šansu, wirus mjenje abo bóle wuhłódnić.“ Za dalše rozšěrjeneje „hač k winowatostnym testam za wšěch“ pobrachuja tuchwilu hišće trěbne kapacity. Po měnjenju Heckmanna njeje spěšnotest drje tak spušćomny kaž test PCR, kotryž w laborje přewjedu. Za to pak wuslědk spěšnišo předleži. Na wuslědk laboroweho testa dyrbja ludźo hač do třoch dnjow čakać.

Wo wusměrjenju AfD so wadźili

póndźela, 30. nowembera 2020 spisane wot:

Kalkar (dpa/SN). Z naležnym apelom na wadźacych čłonow je předsyda AfD Tino Chrupalla 11. zwjazkowy zjězd strony ­zakónčił. „Mazane draby płokamy doma a nic w zjawnosći“ rjekny wón wčera w Kalkaru nad delnim Rynom. Na dwaj dnjej trajacym zjězdźe běchu so wo tym zwadźili, kak agresiwnje směli čłonojo AfD zjawnje wustupować.

Co-předsyda Jörg Meuthen bě debatu wo tym ze swojej zahajenskej narěču nastorčił. Kritikarjo jemu na to wumjeto­wachu, zo je stronje ze swojeje narěču zeškodźał a zo chcył ju pačić. Tole Meuthen jako „zaměrne ideologiske zawjerćenje“ raznje wotpokaza. „Sym sej jednotu ­a disciplinu wužadał. To zdawa so mi woprawdźe nuznje trěbne“, Meuthen rjekny. AfD ma ćežke wólbne lěto před sobu a je w nahladnosći wolerjow na runje hišće sydom procentow spadnyła. „Wojuju z cyłeje wutroby za wuspěch strony. Tutón wuspěch pak zdobudźemy sej jenož ze serioznym wustupowanjom.“ AfD dyrbjała „strona byrgarskeho rozuma“ być, Meuthen delegatam rjekny.

Laschet za nowe koncepty

póndźela, 30. nowembera 2020 spisane wot:

Dalše wobmjezowanja koronawirusa dla w potrjechenych wokrjesach

Drježdźany/Berlin (dpa/SN). Sakska přiwótřa hladajo na dale wysoke ličby infekcijow wot jutřišeho swoje naprawy přećiwo koronawirusej. K tomu słuša tež wobmjezowanje swobody pohibowanja, je-li sydom dnjowska incidenca w běhu pjeć dnjow ličbu 200 překročiła. Tole je ministerski prezident Michael Kretschmer (CDU) w Drježdźanach připowědźił. Potom smědźa ludźo w potrjechenych wo­krjesach jenož hišće z wažnych přičin bydlenje wopušćić, potajkim na dźěło, k nakupowanju abo do pěstowarnje a šule. Sydom dnjowska incidenca wotbłyšćuje ličbu nowych infekcijow na 100 000 wobydlerjow w běhu tydźenja.

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND