Přiroda ju pohnuwa molować
Kólesko chce z cejdejku rěč šěrić a tradicije wobchować
Rowno (AK/SN). Ze swojej nowej cejdejku „Slěpe jena rjana wjeska – Ludowe spiwy a kěrluše ze Slěpjańskeje wósady“ chce towarstwo Kólesko „zawostajenstwo kantorkow srjedźneje Łužicy wobchowować“, wuzběhny čłon towarstwa Njepilic dwór Manfred Hermaš na předstajenju zynkonošaka minjenu sobotu w Slepom. Tačel je wuslědk pilneho, akribiskeho dźěła, kotrež staj slědźer Dieter Reddo z Trjebina a předsyda Kóleska Hartmut Hančo w zašłych pjeć lětach zdokonjałoj. „Wjetšina pěsnjow pochadźa z Brězowki, Trjebina, Rownoho, Mułkec, Miłoraza a Noweho Města. Smy zachowali, kelkož bě nam móžno“, rjekny Reddo, kiž je wot kónca 1950tych lět wjace hač 200 spěwow zezběrał. Jako rěznik bě často na wsach, hdźež „kantorki radostnje spěwachu. Sym sej melodije a teksty napisał a je zběrał.“
Kołowokoło Wojerowskeho staroměšćanskeho torhošća a jako ...
Łamk ze ZSSR
Kónc junija 1948 bu Komunistiska strona Juhosłowjanskeje na přikaz Józefa Stalina z informaciskeho běrowa komunistiskich stron (Kominform) wot njeho wotchilaceje politiki dla wuzamknjena. 1948 je k rozestajenjam dóšło, dokelž spřećiwjachu so Juhosłowjenjo nahladam Stalina, zo bě ZSSR wšitke wuchodoeuropske kraje wuswobodźiła. Juhosłowjanska ludowa armeja pod maršalom Jozipom BrozomTitom bě sama fašistow wuhnała. 1948 chcyštej Juhosłowjanska a Bołharska konfederaciju socialistisch balkanskich statow wutworić, štož Stalin kruće zakaza. Wuzamknjenje Juhosłowjanskeje z kruha socialistiskich statow dowjedźe k łamkej z nimi, a kraj sta so pod Titom z načolnej mocu bloka njewotwisnych. To wuskutkowa so tež na Serbow, bě dźě Juhosłowjanska Domowinu po lěće 1945 aktiwnje podpěrała. Zwiski z Łužicu so tuž 1948 nahle přetorhnychu, a serbscy studenća, kaž Měrćin Benada, dyrbjachu balkanski kraj hnydom wopušíć. Štóž so pozdźišo domoj wróći, kaž Pawoł a Jan Nali, toho mějachu za titoista. Po lěće 1956 so poćah z Juhosłowjanskej a z druhimi socialistiskimi statami zaso normalizowaše.
Koncert w sćinje cyrkwički
Žorty, dudlawa a kopańca hudźbne popołdnjo chóra Meja wudospołnili
Radwor (CRM/SN). Rady běchu wjesnjenjo kaž tež dalši hosćo wčera zaso lětuše přeprošenje chóra Meja na kóždolětny koncert při Starej cyrkwičce sćěhowali. Wšako je historiske a zdobom nadobne městno wosrjedź Radworja zdobom wosebita idylka, kotraž dobru naladu přisporja. A Mejenjo běchu znowa spodobny program přihotowali a tak wulke wočakowanja wopytowarjow spjelnili. Z Pětrom Cyžom ma najstarše spěwne ćěleso regiona tež dirigenta, kiž wě chóristow k wustojnym wukonam wjesć. Přetož wčera wospjet napadny, zo spyta tež wón charakter kóždeje jednotliweje serbskeje pěsnje wudodnić a tak to, štož su naši hudźbni klasikarjo zašłosće nadčasneho zawostajili, w dźensa płaćiwej interpretaciji předstajić.
Kniha dopomnjenkow z dźěćatstwa
Čitajće w nowym rozhledźe (29.06.18)
Nadźijam so, zo změjeće w lěćnym času lóšt na čitanje, wšako je wudaće Rozhlada za julij/awgust zaso trochu wobšěrniše hač tamne čisła a ma zajimawe temy.
W Lipsku studowacym a wšěm, kotřiž město nad Plesnu rady wopytuja, poručam přinošk Hynca Rychtarja wo tamnišich mjenach serbskeho pochada. Mjez jeho překwapjacymi namakankami je mjez druhim tafla ze serbskimi pomjenowanjemi zwěrjatow a rostlin w hatnej krajinje blisko Lipska.
W awgusće swjeća w Nuknicy 20. wudaće alternatiwneho metalfestiwala Nukstock. Słušeće-li k tym, kiž so prašeja, što ludźi tam ćehnje, přečitajće sej, što organizatorojo wo festiwalu powědaja. Snadź was „originelnosć, swójske kompozicije a swójski raz“ tam wustupowacych skupin tohorunja k wopytej festiwala pohnuja. W přinošku wo kulturje wotdeleka zaběra so tež Marlena Nowak – wona hižo někotre lěta z Waršawy na festiwal jězdźi – z Nukstockom a přirunuje jón z běłoruskim festiwalom Basovišča.
Serbske a němske štučki zaklinčachu zawčerawšim na mjeztym hižo ...
Praski manifest 1968
27. junija 1968 wozjewi Praski časopis Literární listy manifest „Dva tisíce slov“. A tón płaći sobu jako najwažniši program Praskeho nalěća. Wón nasta na nastork organizowanych angažowanych njestronjanow – wědomostnikow, kulturnikow a spisowaćelow. Jara kritisce wobswětleše dokument reformowu politiku komunistiskeje strony kraja (KSČS) a jeho 1. sekretara Alexandera Dubčeka. Awtor manifesta, spisowaćel Ludvík Vaculík, zajimowaše so za Serbow a wopyta po přewróće tež lětni prózdninski kurs serbšćiny w Budyšinje. Podpisarjo manifesta su politiku wjednistwa KSČS a „mylenja socializma“ wótrje kritizowali, žadajo sej wot reformarjow strony „spěšniše a krućiše dalewjedźenje změnow w kraju“. Manifest namołwješe „dźěłaćerjow, ratarjow, wuměłcow“ stawkować, njebychu-li so reformy spěšnje w namjetowanym směrje dale wjedli.
Wobswětleja poměr mjez wjelkom a čłowjekom
Budyšin (JK/SN). Wčera popołdnju zahaji so na žurli Serbskeho domu w Budyšinje mjezynarodna wědomostna konferenca na temu „Zetkanje z wjelkami: Dynamika a přichod“. W běhu konferency, kotruž zarjaduje Budyski Serbski institut zhromadnje z Katedru za europsku etnologiju a ludowědu Würzburgskeje uniwersity a z Institutom za socialnu antropologiju a empiriske kulturne wědomosće Uniwersity Zürich, rozestajeja so wědomostnicy z nazhonjenjemi na mjezynarodnej a interdisciplinarnej runinje nastupajo kulturnoantropologiske slědźenja wo wjelku. Rozjimać a přirunać chcedźa mjez druhim wuwiće a dynamiku w mjezsobnym zetkanju wjelka a čłowjeka w europskich krajach.
