Skupina Silbermond, hižo wjele lět po cy­łej Němskej kaž tež wokolnym wukraju wuspěšna, z Budyšina po­chadźaca band, je nowu tačel wudała. We wobłuku wobšěrneje turneje ju tuchwilu předstaja. Bosćan Nawka je so z bub­narjom cyłka Andreasom Nowakom rozmołwjał.

Knježe Nowako, kajki maće zaćišć po za­zběhu turneje?

A. Nowak: Wothłós na prěnje koncerty je jara dobry, ludźo su nas wutrobnje witali. Tež rezonanca na našu nowu tačel „Schritte“ je nadměru pozitiwna. Wosobinsce směm rjec, zo sym wjesoły, kak derje dotal běži. Wšako do toho ženje njewěš, kak publikum reaguje, hdyž jim nowostku prěni raz předstajiš. Napjatosć a nerwoznosć do wustupow wězo tež po wjelelětnym­ jewišćowym nazhonjenju njezhubiš. Ćim rjeńšo, hdyž so nam šlachći wopytowarjow zapřijeć a zahorić.

Sće aktualnu tačel po starym wašnju live nahrawali. Čehodla sće so za to rozsudźili, a wuskutkuje so to na waše wustupy?

Radworski lěsny park woblubowany wulětny cil swójbam, šulerjam a pěstowarskim dźěćom

Minjene lěta je na kromje Radworskich Młynskich chěžow něšto nastało, štož w tej formje swojeho runjeća pyta – lěsny park, přirodne wočer­stwjenišćo a zdobom kubłanišćo.

Lěsny areal we wobsydstwje Sachsec swójby běchu po lěće 1945 we wobłuku rólneje reformy zestatnili a statnemu lěsnistwu přirjadowali. Wotpowědnje zanje­chany je lěs tež wupadał, wě so Ludwig­ Sachsa dopominać. Spočatk 70tych lět kładźechu nowy milinowód z Hamorskeje milinarnje. Dokelž njesmědźeše pod milinowodom tak derje kaž ničo rosć, su w tym zwisku něhdźe pjećinu wšeho lěsa zničili. Statne lěs­nistwo je dźěl štomow prosće podrězać dało a bjez přemyslenja tež drohotne štomy­ wotstronić dało. Wuslědk bě chaoti­ski napohlad.

Połoženje so hakle změni, jako su 1992 prodrustwo w dotalnej reformje rozpušćili. Zamołwići so pola Sachsec swójby naprašowachu, hač nochcyli lěs „wróćo wzać“. Po dlěšim wahanju so wona do dźěła da. „Pjeć lět njejsmy ničo druhe činili, hač njerjad w lěsu rumowali“, so Ludwig Sachsa hišće dźensa hněwa.

Pohladnicy powědaja wo dawnych časach, swědča wo podawkach a ludźoch. Alfons Handrik wotkrywa nam swět, na kotryž smy w minjenych lětach nimale pozabyli.

Přirunuješ-li statok na pohladnicy z tym, kajkiž dźensa na samsnym městnje we Łazku wuhladaš, drje su hnydom časowe změny widźomne, a to nic jenož wonkownje. Tež nutřka je so twar na dobro tam bydlacych změnił. Jedne pak bu zachowane a zawěsće njebudźe změnjene: Na starym tykowanym domskim bě hižo znazdala na swislach mjez hornimaj woknomaj 1,60 metrow wulki swjaty křiž widźeć. Křiž drje njeje hižo w samsnej wulkosći a na samsnym městnje wostał, při­wšěm wón tež po nowotwarje mnohim, tež cuzym a njewěriwym, kotřiž so rady do Łazkowskeho niwoweho lěsa podawaja, pokazuje, zo tu wěriwi Serbja bydla.

Hižo cyłe lěto so Janoš na hody wje­seleše, nic darow a tež nic dobreje husaceje pječenje dla, ale do­kelž bě jemu nan slubił, zo k hodam domoj přińdźe. Tón běše wojak we wukraju. Kóždy dźeń hladaše Janoš z woknom won na pólny pućik, hač tam nan njepřińdźe.

Dźeń do patoržicy steješe mać w kuchni a kutleše hu­sy­cu. Wowka sedźeše při kach­lach a plećeše nohajcy. „Hdy no by nam Jězusdźěćatko skónč­nje nana domoj přiwjedło“, wona zdychny.

Patoržicu rano steješe Janoš w spanskim wobleku při woknje, ale nana na pućiku njewuhlada. ,Što jenož, hdyž so wón po tak dołhim času wjace domoj njenamaka?, Janoš při sebi mysleše, a strach jeho zaja. „Póńdu jeho pytać! Njemóže tola być, zo dypkownje k hodam doma njeje. Je mi to slubił.“

Spěšnje chwataše hólc do wochěže, zjědźe do škórničkow, wobleče so zymski kabat, staji sej čapku a hižo steješe na dworje. Hišće raz so wobhladny, hač tež mać a wowka jeho njelepitej.