Stare pohladnicy powědaja wo dawnych časach, swědča wo podawkach a ludźoch. Alfons Handrik wotkrywa nam swět, na kotryž smy w minjenych lětach nimale pozabyli.

Před 130 lětami bu železniska čara wot Kamjenca do Halštrowa dotwarjena. Dwanaće lět bě tam stacija z dwórnišćom. Železnisku čaru běchu hižo kónc 19. lětstotka planowali. Jako kónčna stacija hač do lěta 1902 kaž tež po tym zo nawjazachu čaru hač do Biskopic, měješe jeničce Halštrowske dwórnišćo masiwny twar. Kóšty wučinjachu swój čas 20 083 hriwnow.

Přeco hišće přesłapjeny

pjatk, 14. awgusta 2020 spisane wot:

Dopomnjenki na Margarećinu hětu w muzeju žiwe dźerža

Cyle prawje zrozumić Siegfried Zahrodnik hač do dźensnišeho njemóže, zo je tehdy tak spěšnje šło z wotwiwanjom jeho tehdyšeho zawoda, z Margarećinej hětu we Wulkej Dubrawje. Najwjetši dźěl swojeho powołanskeho žiwjenja – cyłe 33 lět – bě wón w zawodźe za zhotowjenje elektropórclina skutkował, naposledk jako skupinski nawoda w konstrukciji dźěłowych srědkow. A potom bu tež wón wot jednoho dnja na druhi na krótkodźěło nul sadźeny.

Tola wšitko nimo było

Hakle njedawno čitachmy w kónctydźenskej přiłoze SN Předźenaku zajimawy nastawk wo wuwiću kobłarnje we Wudworju kaž tež wo rozsudnej róli kublerja Alfonsa Poraka při tym. Runje tak je tam na kromje naspomnjene, zo běše Porak po lěće 1933 čłon NSDAP. Zo mějachu znajmjeńša někotři Serbja hižo dobry lětdźesatk do toho swoje ćeže z Wudworskim kublerjom, pak nastawk njepřeradźa.

Mjeztym zo bě nan Alfonsa Poraka, w 1870tych lětach z Čech do Łužicy přićehnjeny wobsedźer fabriki w Hajnicach pola Budestec, zamołwity za załoženje tamnišeje katolskeje wosady, w kotrejž skutkowaše angažowany serbski farar Jan Cyž-Hajničanski, njeměješe jeho syn – znajmjeńša po tehdyšich serbskich žórłach – žadyn zajim za serbskosć, skerje nawopak. Tematizowane bu skutkowanje Poraka we Wudworju w serbskich medijach předewšěm w zwisku z poswjećenjom tamnišeho wojerskeho pomnika za padłych Prěnjeje swětoweje wójny w septembrje 1921.

Šula za žiwjenje

pjatk, 07. awgusta 2020 spisane wot:
Lara Kralisch (nalěwo) stara so dźensa hromadźe z Inu Züchner wo šulerki a šulerjow, kiž maja wotpohlad, wěsty čas do wukraja hić. Angažuje so tuž w organizaciji Youth for Understanding (YfU). Foto: Silke Richter

Lara Kralisch bě wuměnjenska šulerka a so nětko sama w powšitkownowužitnej organizaciji za wuměnu šulerjow „Youth for Understanding (YfU)“ angažuje, zo by zajimowa­nych šulerjow poradźowała. Silke Richter je so z 18lětnej wo nazhonjenjach we wukraju rozmołwjała. Nimo toho je jej Brětnjan­ka dalše zaměry rozłožiła, kotrež nochce tež w času korony z wočow zhubić.

Čehodla sy so rozsudźiła z wuměnjenskej šulerku so stać?

L. Kralisch: Moji swójbni běchu wina. Dokelž smy jako hóstna swójba šulerki z wukraja witali, mějach z nimi wězo wjele kon­takta, a tak chcych so tuž raz sama na puć podać. Mějachmy dwě holcy z Mexika na tři tydźenje pola nas doma, pozdźišo hišće dalšu na poł lěta. Mějach hižo přeco wulki zajim na cuzych rěčach a kulturach. Sym so za Chile rozsudźiła, dokelž je mje španišćina fascinowała a dokelž njebě to typiski kraj za wuměnu, kaž na přikład USA.

Indoneska

pjatk, 07. awgusta 2020 spisane wot:

Z ćěšenkom po Aziji (3/4)


Fota: Fabian Bejma

Fabian Bejma, pochadźacy z Ralbic, bydli dźensa ze swójbu w Drježdźanach. Wot nowembra 2019 do februara 2020 pak njebě w domiznje docpějomny, ale je z mandźelskej a dźěsćom po Aziji pućował. W prěnim a druhim dźělu rozprawješe młody Serb wo Indiskej a Malajziji. Dale dźěše za młodu swójbu do Indoneskeje. Što tam dožiwichu, čitaće w dźensnišim wudaću njewšědneje tury.


Fota: Matej Dźisławk, Beno Brězan (2)Kaž je hižo z minjenych lět znate, móžeš sej tež lětsa zaso po swjatoku na zahrodźe SLA tón abo tamny słódny napoj popřeć. „Sundowner“-bara je hišće hač do kónca awgusta wotewrjena. Beno Brězan, kiž ma tam wotežki w rukomaj, je najebać cha­błace wjedro spočatk julija z lětušej sezonu dosć spokojom. „Ludźo tu stajnje běchu, hdyž mějach­my wotewrjene. Nadźijam so, zo nětko tež hišće měsac ćopłe wostanje, tak zo njetrjebamy baru wjac přehusto začinić.“ Wot srjedy do njedźele su tam wot 17 hodź. durje wotewrjene. Nic jenož słódne napoje, ale tež tu abo tamnu mału jědź tam poskićeja. Pod sundowner.bar móžeće so tež wo temowych wje­čorkach a zarjadowanjach informować, kotrež tam pře­wjeduja – wězo wěstotny wot­stawk wobkedźbujo. Jurij Bjeńš

Swojim šulam „božemje“ prajili

pjatk, 07. awgusta 2020 spisane wot:
Lětuši maturanća Budyskeho Serbskeho gymnazija Fota: Darius BudarWotchadna rjadownja z Worklec Foto: Milena ŠołćicWotchadnicy 10. lětnika ze Slepo­ho Foće: Jan Hrjehor
 SERBSKE NOWINY – KÓNCTYDŹENSKA PŘIŁOHA
Pjatk, 7. awgusta 2020

Młodostni, kotřiž su lětsa šulu wu­cho­dźili, bě­chu sej wotchad za­wěsće hinak před­sta­jili. Na zbo­žo móžachu swoju wot­chad­ničku wšudźe pod wěstymi wuměnjenjemi swjećić. Hinak hač hewak pak swjedźenje na kóždy pad běchu. Někotre wo­brazy lětušich 10tkow ze Slepo­ho a Worklec kaž tež maturantow Serbskeho gymnazija Budyšin smy za was zapopadnyli.

Jurij Bjeńš

Korona tež na nowe puće wjedźe

pjatk, 07. awgusta 2020 spisane wot:

webinar

Šulerjo ze Slepoho

foto: Jan hrjehor


Z wěstotu w syći je so 14 šulerkow a šulerjow z Worklec a 16 šuler­kow a šulerjow ze Slepoho w starobje 13 do 15 lět zaběrało. Po tym zo bě syć z pomo­cu SAEK Budyšin stabilna a rumnosći wobeju šulow z webcam a mikrofonom wuhotowanej, powita moderator Michał Cyž šulerjow, za­moł­witych wučerjow a dweju referentow po­li­cije. W nimale dwuhodźinskim webinarje (inter­netnym seminarje) wonaj młodostnym rozkłado­wa­štaj a zwobrazništaj, na čo měli w syći kedź­bować a kak so škitać. Putace krótko­filmy a zapřijeće wob­dźělni­kow přez kolaboratiwne graty wolóžichu zrozu­mjenje a zmóž­nichu jim inter­aktiwne sobu­skut­kowanje.

Młodźina C pyta trenarja

pjatk, 07. awgusta 2020 spisane wot:

Hrajne koparske zjednoćenstwo Sokoła Ralbicy/Hórki, SJ Chró­sćic, SJ Njebjelčic a ST Marijineje hwězdy pyta hišće trenarja za nowu hrajnu dobu. Dotal su wšitcy kandidaća wotprajili. Zamołwići wšěch štyrjoch towarstwow su pomału bjez­radni, zo nichtó nadawk pře­wzać nochce. Loni trenowaštaj C-juniorow Frank Ričel a Guido Zahrodnik, tuž su młodźi koparjo hižo jara derje nastajeni. Zajimcy, kotřiž bychu dwanaće- do 14lět­nych hólcow trenować chcyli, njech so w jednym ze štyrjoch mjenowanych towarstwow při­zjewja. Serbscy koparjo bychu ­jim nje­směrnje dźakowni byli. Tekst a foto: Jurij Bjeńš

Rozžohnowanje ze šulu

pjatk, 07. awgusta 2020 spisane wot:
Foće: Štefan Paška

„Dźakuju chcemy wam nětk prajić

nowe zaměry zas sej stajić.

Nowe šule nětk wopytamy,

zawěsće so raz wuhladamy!“

Takle spěwachu šulerjo 4. lětnika w zašłym času časćišo na Serbskej zakładnej šuli w Pančicach-Kukowje. Wšako chcychu něšto cyle wosebiteho zaspěwać a z tym pokazać, kak ćežko jim poprawom je so ze zakładnej šulu rozžohnować a zdobom dźakowni być, za kóžduž­kuli hodźinu. Pjatk do wulkich prózdnin běše potom tak daloko, zo dyrbjachu so ći wulcy ze swojimi sobušulerjemi a wučerjemi rozžohnować. Lochko jim wokoło wutroby njeběše. Mi pak sprawdu prajene tež nic! Lěta zhromadneho wuknjenja zawostajeja slědy. Před sobušulerjemi a wučerjemi pokazachu ći wulcy mały program – spěwy a skeč – a přepodachu šuli njezapomnity darik – wobrazaj, kotrejž stej nastałoj we wuměłskim kubłanju na temu akci­ske molo­wanje Jackson Pollock. Kóždy wučer dósta ­samo­spaslenu kartu z krasnej basnju šulerjow.

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND

Nowe poskitki knihow LND namakaće w lětušim wudaću Nowinkarja!

Nowinkar 2025