„Budźće ćicho! Ingrid Raackec runje spěwa!“ Dopominam so derje na napominanje našeje maćerje njedźelu připołdnju, jako zaklinča w serbskim rozhłosu hudźba, kotruž mjenowachu swój čas serbski šlager. Runje tak pak so tež dopominam, zo nječujach so jako hólčec w prěnich lětach młodosće při tutej hudźbje derje: trochu kumštnje wurjekowana serbšćina z wonym „ja će luuubuju“, z přewodom orchestra w pozadku, bě mi samo někak njepřijomna. Serbska popularna hudźba bě tak derje kaž njeznata a na někotre skupiny kaž Hercy abo legendarneho Šwjenteka wobmjezowana. Na rejach w Haslowje, hdźež počach tehdy chodźić, hudźbne skupiny ničo serbskeho njehrajachu, a nichtó so za tym njeprašeše.

Njedawno dožiwich na kwasnej žurli syłu serbskich młodostnych, stejo jedyn při druhim daloko po dwanaćich a wótře spěwajo: „Z tobu chcu ja być …“, žadajo sej wot kapały jedyn přidawk po druhim z lutymi serbskimi spěwami.

Prěni dobry zaćišć Kathariny Dickopf so tež po prěnim lěće změnił njeje

27lětna rodźena Berlinjanka Katharina Dickopf je dirigentka orchestra Serbskeho ludoweho ansambla (SLA) w Budyšinje. Wotrostła je wona w Heidelbergu. Po złoženju matury je na Wysokej šuli za hudźbu Carl Maria von Weber­ w Drježdźanach dirigentstwo studowała a je hnydom po tym, loni w awgusće­, dźěłowy poskitk w SLA přiwzała. Milan Pawlik je so z njej rozmołwjał.

Móžeće nam rjec, kak sće sej swoju lubosć k hudźbje wotkryła?

K. Dickopf: Dopominam so na rjane wokomiki z hudźbu w zažnym dźěćatstwje ... kak je mać na gitarje hrała a ze sotru smój k tomu rejowałoj. Dopominam so na tačele Mozarta, kotrež sym jako pjećlětna holca lubowała. Operu „Die Zauberflöte“ sym pospochi słuchała. Tuta hudźba je mje fascinowała a chcych tehdy na kóždy pad klawěr hrać nawuknyć. To pak su mi hakle w šulskim času dowolili. Najprjedy dyrbjach so z pišćałku spokojić. Jako běch 13 lět, sym so tež jara za husle horiła. Hudźbnu šulu na tutym instrumenće pak sym po chwili spušćiła a so na wukmanjenje na klawěrje koncentrowała.

W serbskej literaturje chowaja so mnohe drohoćinki, na kotrež je trjeba znowa skedźbnić, zo njebychu so pozabyli. Wotpowědne impulsy chce awtorka serbskim čitarkam a čitarjam dawać.

Tónle wobrazowy zwjazk z lěta 1973 sym sej znowa přečitała, ale wosebje jón zaso z wokřewjenjom přelistowała. Awtor fotow je Gerald Große a tekst wo stawiznach Budyšina je napisał tehdyši načolnik nakładnistwa Měrćin Benada. Wón w zawodnych słowach romantiske kuzło srjedźowěkowskeho stareho města, krasnu siluetu a schowane kućiki wopisuje, ale zdobom ideologiske wusměrjenje tehdyšeho časa ze znatymi słowami wuzběhuje – rjekojo Čerwjeneje armeje, wot wuklukowanja wuswobodźeni dźěławi, socialistiske wosobiny, woprawdźita wótčina Serbow. To drje bě tež jedna z přičinow, zo njeje nakładnistwo krótko po towaršnostnym přewróće wobrazowy zwjazk znowa wudało, hačrunjež je chutnje wo tym rozmyslowało. Dźěše wšak wo to, so na změnjenych knižnych wikach z wurjadnej, jónkróćnej knihu prezentować.

Serbska ludowa rada před 100 lětami wutworjena – wot załoženja přez reorganizaciju hač k rozwjazanju

Předchadnik: Serbski narodny wuběrk

Po zakónčenju suroweje Prěnjeje swětoweje wójny nasta we Łužicy nadźija, zo přichod Serbam lěpše wuměnjenja za hajenje jich rěče a kultury přinjese. Ale Serbja dyrbjachu swojich načolnikow ze spara a k narodnemu hibanju wubudźić. Serbske Nowiny wozjewichu dnja 30. nowembra 1920 rozprawu sekretara Serbskeho narodneho wuběrka. Prof. Bryl wopisowaše před złoženjom swojeje funkcije nastaće a aktiwity Serbskeho narodneho wuběrka a Serbskeho zwjazka. Wón pisa: „Bart wza wjednistwo na so a přez jeho iniciatiwu załoži so 13. nowembra 1918 Serbski narodny wuběrk. Poněčim wutwori so po woběmaj Łužicomaj Serbski Zwjazk“. Prěni raz wotměwachu so w Serbach serbske ludowe zhromadźizny z wulkim wothłosom a samo z euforiju w ludnosći. Bryl mjenowaše serbske hibanje w lětach 1918 do 1920 „rewoluciju swojeho razu: kulturne wojowanje Serbow za narodne wobstaće. Njekrawna duchowna wójna to běše.“