Spominanje naPaula Šnajdera napisane wot Dawida Matika(Koparscy ...
Što je europska nowina dźensa?
W Baskiskej so zastupjerjo europskich dźenikow mjeńšinowych a regionalnych rěčow schadźowali
Wulězeš-li w španiskim měsće Donostia z busa, napadnu ći hnydom wjacore podobnosće ze „stolicu Serbow“. Tež w Donostiji su nadróžne taflički dwurěčne a tež zda so hewak, jako by Donostia, kotraž rěka španisce San Sebastian, Budyšinej jara bliska była. We měsće mjenujcy bydli tohorunja mjeńšina, kotraž so wote zbytka Španičankow a Španičanow chětro rozeznawa: Baskojo a Baskowki.
Runje w tutym měsće wotmě so lětuša hłowna zhromadźizna europskeho zwjazka dźenikow w mjeńšinowych a regionalnych rěčach, skrótka MIDAS. Organizacija eksistuje hižo z lěta 2001 a ma dźensa 27 sobustawskich dźenikow w 10 krajach. Zaměr zjednoćenstwa wobsteji w tym, mjeńšinowym dźenikam lobby skićić a je w jich prócowanjach sylnić a zwjazować. Tute cile zwoprawdźeja sobustawske nowiny w lětnych zhromadźiznach a w tak mjenowanym „content exchange program“, potajkim w syći, w kotrejž sebi wobdźěleni žurnalisća dźenikow artikle wuměnjeja a tak w druhich krajach wo swojich temach informuja.
Na lětušim folklornym festiwalu sće dyrbjeli woči wočinjeć a ...
Redakcija Serbskich Nowin je do lětušeje přiłohi za folklorny festiwal zapřijała nimo mnohich informacijow prěni króć tež hódančko. Wopytowarjo mějachu wosebitosće na jednotliwych dworach w Chrósćicach spóznać.
Zahroda pod baštu ludźi wospjet wobkuzłała
Junijski rjad zarjadowanjow pod hołym njebjom z wulkim potencialom nastupajo wuměłstwo kaž tež publikum
„Kulturna zahroda“ Serbskeho ludoweho ansambla bě lětsa hišće pisańša a bóle wotměnjawa hač loni, jako so bywša byrgarska zahroda pod Budyskej Röhrscheditowej baštu prěni raz z kulturnišćom pod hołym njebjom sta. Cyły smažnik wuhotowachu tam dohromady 16 zarjadowanjow (dwójce wotměchu programaj dešća dla na žurli SLA); cyłkownje něhdźe 1 000 wopytowarjow drje njewoznamja runjewon hoberski nawal, pokazuje pak potencial projekta. Nimo regularneho publikuma je raz wjace, raz mjenje zajimcow – často tež koleso a znajmjeńša dwójce samo (so wě njelegalnje) awto zadźeržujcy – na Mosće měra pozastało a zynkam ze zahrody připosłuchało. Tónle „rang“ takrjec wupředać zešlachći so Symanej Hejdušće, Helenje Hejduškec, Janej Brězanej a smyčkarjam SLA z koncertom „Intimate piano“.
Znowa čitała ... „Zrudoba to běše a nadźija“
W serbskej literaturje chowaja so mnohe drohoćinki, na kotrež znowa skedźbnić je trjeba, zo njebychu so pozabyli.
Wotpowědne impulsy chce awtorka
serbskim čitarkam a čitarjam z rjadom „Znowa čitała“ dawać.
Dopominam so hišće derje na diskusiju Koła serbskich spisowaćelow před wjace hač 30 lětami w klubowni Serbskeho doma. Tam, hdźež je dźensa Serbska kulturna informacija, běštej něhdy dwě klubowni, z blidami a křesłami a srjedźa z fałdowanej sćěnu za suwanje. W rumnosćomaj wotměwachu so zhromadźizny, towaršliwe zetkanja a druhdy tež proby chóra abo dźěćaceho dźiwadła, hdyž bě žurla wobsadźena. Wuhotowanje njebě najmoderniše, ale bě na kóždy pad přijomniše hač rumnosće, kotrež Serbski dom tuchwilu za zetkanja poskićuje. Tam potajkim wotmě so diskusija wo nowej knize „Zrudoba to běše a nadźija“, kotraž bě runje hakle w lěće 1988 wušła. Kaž na tajkich zarjadowanjach bywa, ći jedni běchu sej knihu hižo přečitali, tamni nic. Rozwi so čiła diskusija.
Dialog pišćelow a orchestra
Tutón termin njesteješe jenož w protyčce lětušeho Budyskeho pišćeloweho lěća, ale tohorunja w kalendrje Serbskeho ludoweho ansambla – srjedu, 5. pražnika. Přetož do rjadu jara dobrych a wurjadnych organistow Němskeje a wukraja składnostnje pišćeloweho lěća w cyrkwi swj. Pětra zarjadowa so tohorunja Samuel Kummer z Drježdźan. 55lětny mjezynarodnje sławjeny wuměłc běše 17 lět jako hłowny organist Cyrkwje našeje Knjenje hudźbne žiwjenje w sakskej stolicy jara angažowanje sobu postajował a tak prestiž Drježdźan jako hudźbne město wobkrućił.
Zhromadny koncert –
česć a zdobom wužadowanje
Wulku chwalbu kapałnikam
Štóž přińdźe njedźelu, 2. pražnika, hakle pjatnaće mjeńšinow do započatka koncerta z duchownej hudźbu do tachantskeje cyrkwje w Budyšinje, měješe lědma šansu na dobre městno. Tak so potom tež hišće ewangelski dźěl Božeho domu z připosłucharstwom derje pjelnješe. Koncert wuhotowachu Drježdźanscy kapałnicy, wubrani spěwni solisća a hudźbnicy Sakskeje statneje kapały pod dirigatom tachantskeho kapałneho mištra Christiana Bonatha. Kaž magnet pak njeskutkowachu jenož wjelelubjacy interpreća, ale tež fakt, zo předstaji so jedyn z najznaćišich duchownych oratorijow swětoweje literatury – „Messiah“ Georga Friedricha Händela. Wulki mišter baroka běše so jako rowjenk a zdobom krajan Johanna Sebastiana Bacha w lěće 1685 w Halle nad Solawu narodźił, tola wulki čas swojeho žiwjenja w Jendźelskej skutkował.
Předstajenje sławneje twórby w originalu je wosebitosć
Zahrodku plěć abo Spěwy wo starych kralach, bitwach a zakazanej ...
W tutej kolumnje powěda wosom redakciji SN znatych, mjezynarodnych awtorow, wotměnjacy so pod pseudonymom „prof. Wink“ jónu wob měsac wo swojich nazhonjenjach a dožiwjenjach we wobłuku zetkanja kulturow, identitow, rěčow a narodnych mjeńšin.
„Wěrjo w heji“, fineliner a tuša na papjerje, 2021Šćěpan Hanuš (21
K zeserbšćenju wuraza „nachhaltig“
Korjeń halt němskeho kajkostnika „nachhaltig“ woznamjenja „dźerženje“. Tak je tomu tež w jendźelskim wotpowědniku sustainable, kiž dźe wróćo na łaćonske sustineo „wudźeržu“, štož zaso je wotwodźenka z teneo „dźeržu“. Němski prefiks nach steji za dołhosć a trajnosć. Cyły, z mjenowaneju komponentow zestajany wuraz bych přełožił wudźeržliwy. Tutón leksem podawa Němsko-hornjoserbski słownik (1989-91) pod hesłami Dauer-, dauerhaft, haltbar, tragfähig. Češa praja udržitelný, husto z redundantnym atributom trvale „trajnje“.
