Njedawno putaše mje powěsć na Whats­app, kotruž bě Božena Bjaršec šěriła. Najprjedy wuhladach ju z mapu dźiwadła w Zinnowitzu w rukomaj stejo na jewišću před čerwjenym somoćanym za­wěškom, a zhonich, zo je wona přewšo zbožowna, dźakowna a wolóžena. To ­wuwabi we mni prašenje, što bě so stało? Je młoda Serbowka swój studij dźiwadła ­hižo zakónčiła. Abo ma wona mjez­tym angažement jako hrajerka? Zwonju na Boženu, a wona praji: „Haj, mam ­angažement. Studij lětsa z diplomom po praktiskim lěće zakónču. Sym pak hižo nětko statnje připóznata ­dźiwadźelnica“. Mjeztym wuhladamy ­Wudworčanku tuž we wjacorych inscenacijach Předpomorskeho krajneho jewišća w Anklamje.

Skromne žiwjenje w jurtach

pjatk, 13. januara 2023 spisane wot:

Mongolska – ducy po najrědšo wobydlenym kraju swěta

W Mongolskej maš před susodami swój měr! Kraj drje je wjac hač štyri króć wjetši hač Němska, ale tam pak bydlitaj na kwadratnym kilometru je­ničce dwaj čłowjekaj. Pola nas tołka so na nim 234 ludźi! Dokelž pak bydli ­połojca něhdźe 3,3 milionow Mongol­čanow w stolicy Ulan Bator, je wonka w zbytnym kraju hišće wjele wjac městna.

Runje tam mje nětko ćehnje. Won do prózdneje daliny, w kotrejž njejsu regionalne města wjele wjetše hač Kulow abo Wóspork. Won do daliny, w kotrejž docpěješ přichodnu jurtu hakle po 20 abo tež 50 kilometrach a hdźež dźěći druhdy sta kilometrow daloko wot doma preč do šule chodźa.

Jurta prěnjeho wječora steji 250 km zapadnje Ulan Batora. K wječeri syda tajke něšto kaž kozacy gulaš ze šalku wukisaneho mloka kobły (gegorene Stutenmilch). Potom so do samsneje šalki hišće palenc z mloka (!) naliwa. Wšitkim dźewjećom tuteje swójby derje słodźi. Po­tajkim tež moja mandźelska a ja tak ­činimoj, kaž by słodźało. Hdyž njeby mloko kobły jenož tak žałostnje wótrje wonjało ...

Fota: Matej DźisławklogarhythmuslogarhythmusSerbeatserbeatJankahankaJankahankaPjatk, 6. januara 2023

Štož je so w minjenych lětach na polu serbskeje hudźby hibało, je bjezdwěla wulki pokład za mały serbski lud. Wjacore skupiny so załožichu, na dumpańcach, kwasach, festiwalach a na mnohich dalšich swjedźenjach so hólcy a holcy do kruha zestupaja a sej z ničeho zapiskaja a zaspěwaja. W Chrósćicach je so najwjac z aktualnych serbskich hudźbnikow na předposlednim dnju zašłeho lěta zetkało a tam před 700 ludźimi wulki spektakel pokazało. Serbske młodźinske

towarstwo je zhromadnje z hłownym

fota: jan bogusz

Kaž po tradiciji z wašnjom, přewjedźechu studenća a studentki towarstwa Sorabija Lipsk tež lětsa zaso swoju hodowničku. Wjeselić smědźachu so ­­na wopyt­ basnika Benedikta Dyrlicha (foto horjeka), kotryž čitaše jim ze swojeje noweje prozoweje zběrki „Na motawych mjezach“. Pozdźišo su tež Sorabičenjo a Sorabičanki swoju kreatiwnu žiłku wopokazali a tak w běhu wječora skeče přednjesli, zajimawe kwisy wuwili a wězo tójšto spěwali. Za porjadnu ­hodownu atmosferu běchu sej čłonojo a čłonki Sorabije zaso swójski hodowny štomik organizowali a jón z kulemi w serbskich ­barbach wupyšili. ­Ze zhromadnej­ bjesadu a hraćom deskowych hrow lóštny wječork w Centrifuze, klubowni serbskich studowacych, wuklinča. Jan Bogusz

Kulowcenjo Kocorowe narodniny woswjecili

pjatk, 06. januara 2023 spisane wot:
fota: Ines Lešowa ´
^

S    woje 200te narodniny by

Korla Awgust Kocor 3. decembra 2022 swjećił. Tuž so hižo přez cyłe lěto w Hor­njej Łužicy Lěto Zejlerja a Kocora swjećeše. Tež w Kulowje, hdźež tamniša šula Kocorowe mjeno nosy, na komponista na wosebite wašnje spominachu.

Hižo do jubilejneho dnja poło­žichu šulerki a šulerjo před pomnikom Kocora na šulskim dworje rjany wěnc.

8. decembra podachu so wšitcy serbšćinu wuknjacy šule do Stróže pola Hućiny do tamnišeho šulskeho muzeja, hdźež bě Kocor dźesać lět z wuče­rjom. Marlis Konjech­towa hólcam a holcam tójšto wo stawiznach tuteje městnosće powědaše. ­Šulerki a šulerjo pisachu potom na mału šćěpjelowu taflu a zbližichu sej ­metody tehdyšeho šulskeho žiwjenja. Dale dźěše stajnje we wotměnje na wšelakich stacijach. Syman Hejduška bě za hudźbu zamołwity, pola ­Christiany Kubańkec-Dinarjoweje móžachu dźěći a młodostni paslić.

Dypkownje patoržicu 2022 wozjewi serbska hiphopowa trójka Nowa Doba swoju hodownu pěseń „Pjenjezy“. Jako zakład za beat wužiwaja wurězk spěwa „Pjenjezy a dawki“ prěnjeho ­dźěla „Małeje sněženki“. Single je zdobom prěnja ­pokazka na album „Stara Šula“, kotruž chce skupina w lěću 2023 wozjewić. Tam budźe so na wjacorych spěwach stil samplinga, potajkim přiměrjenja a wobdźěłanja znatych a mjenje znatych serbskich štučkow jewić. Hodowny spěw je runje tak kaž tamne twórby Noweje Doby na wšitkich streamingowych platformach přistupny. Pětr Dźisławk

Turner CDU we Worklecach

pjatk, 06. januara 2023 spisane wot:
^
Turner CDU we Worklecach
^
foto: Jörg Stephan
Skónčnje móžachu dźeń do silwestra tež zaso we Worklečanskej ćěłozwučowarni za bulom honić. Na tradicionelnym a jednym z naj­woblubowanišich sportowych zarjadowanjow cyłeho lěta wojowaše wosom mustwow wo pokal CDU. Na kóncu pak njemóžeštej so ­mustwje z Worklec a Serbskich Pazlic (tu na wobrazu) přesadźić, ale k třećemu razej zasobu Chróšćenjo, kotřiž smědźa sej pokal nětko na přeco zdźeržeć. Woni porazychu w finalu mustwo z Pěskec. Jörg Stephan

Znowa nócny wolejbul přewjedli

pjatk, 06. januara 2023 spisane wot:

Napjate wolejbulowe duele –

kaž tule hra studentow towarstwa

„Bjarnat Krawc“ z Drježdźan přećiwo

mustwu „SambuCa Allstars“.

Zamołwići za wuhotowanje turněra – čłonojo młodźinskeho ­towarstwa „Pawk“ – tu při mytowanju mustwow.

Wospjet swoje kwality we wolejbulu dopokazali – dobyćerske mustwo

„Dwójna nula“.

Templ transparency

pjatk, 30. decembera 2022 spisane wot:

město woborneho hrodu wědy

Architekt Kastletwarc so dodźiwać nje-

móže. Znowa a hišće raz slědujetej jeho wóčce wone krótke linki na wobrazowce. Poražaca to e-majlka: „... dyrbimy Wam zdźělić, zo Wam požadanu specialnu družinu škleńcy hižo dodawać njemóžemy ...“ Kastletwarc čita něšto wo „sankcijach Europskeje unije“ a zo z tuteje přičiny „nuznje trěbne surowizny wjace k dispoziciji njejsu“ ...

Bohuwěr Kastletwarc spyta so zhrabać. Wjeršk jeho dotalneho skutkowa-

nja jako architekt ma so z tym do ničeho zhubić? Kajka bě to genialna ideja: serbsku wědomosć z ćmoweje komorki do swětła dnja wjesć! A wón je wubědźowanje architektow za Serbski centrum wědy na Lawskim arealu dobył! Jako přiwisnik najwjetšeje transparency měješe jasne předstawy wo tym, kak by skutkowanje w Serbskim instituće přistajenych wědomostnicow a wědomostnikow do praweho – haj – do swětła stajiło. „Wědomosće so dótknyć“ rěkaše jeho hesło. Z tutymi třomi słowami je so na puć podał, zo by mjez institutnikami zwjazkarjow našoł.

Mer w Serbach z widejom stražuja

pjatk, 30. decembera 2022 spisane wot:
ˆ
W dale a njewěsćišich časach je jara změrowace, zo mamy twjerdźiznu wěstoty: Serbski dom w Budyšinje. Tule su sčasom spóznali, zo su čłowječe truty najwjetši strach za nutřkownu wěstotu. Wone drje njelětaja, ale přilězu – gor hišće bjez připowědźenja – do rańšeje abo připołdnišeje přestawki, hdyž přistajeni domu swój kofej laptaja. Abo samo do běrowow a myla dźěło prócowarjow we winicy Serbstwa. Dźakowano pandemiji wšak je dołho porjad knježił: Hłowny zachod bě zamknjeny a na nim wšelake cedlki z pokiwami, čehodla spotanje do domu zastupić njemóžeš. Přetož dyrbješe so elementarnym stracham wobarać, na přikład bjezdomnym, kotřiž tu hdys a hdys na nuznik chodźachu abo sej ruce wumychu.

Serbska debata

nowostki LND