Z wudaća: septembera 2018

SJ Chrósćicy – ST Ćisk 2:5 (1:2)

Zestawa domjacych: Králíček – L. Zahrodnik, Mark (46. J. Bogusz), Püschel, Pöpel, M. Zahrodnik, G. Zahrodnik, Henčel, Runt, Młynk (77. Lešawa), Beneš

Minjenu njedźelu nastupichu koparjo Chróšćanskeje SJ w druhej dypkowej hrě sezony doma přećiwo ST Ćiskej. Bohužel dyrbjachu bjez wjacorych wažnych hra­­jerjow wuńć. Kapitan Bosćij Cyž kaž tež jeho zastupjer Miroslav Sentivan pobrachowaštaj w centralnym škiće zranjenja dla. Tež nowopřichad Filip Henzl nje­­móžeše sobu hrać. Najebać to chcychu před wjace hač 130 přihladowarjemi wšit­ko dać a sej dypki doma zdźeržeć.

Zazběh do hry pak so jim tak prawje njezešlachći. Wosebje w defensiwje běchu woni přenerwozni. Hosćo to wězo wužichu a trjechichu w 10. min. 0:1. Tež po zastatku so hrajerjo SJC njezhrabachu. W 22. min. Ćisk samo na 0:2 zwyši. Skónčnje SJC wotući, wuhra sej prěnje móžnosće a na 1:2 (37.) skrótši. Po prěnjej dobrej kom­­binaciji bě so Jakub Beneš w přećiwniskej šěsnatce přesadźił a bul ze słabšej lěwej­ nohu do wrotow smoknył. Tež fanojo čerpachu nětko zaso nadźiju na dypk abo samo tři.

Počesća Hansena

Bozen. Bywšemu prezidentej Federalistiskeje unije europskich narodnych mjeńšin (FUEN) Hansej Heinrichej Hansenej spožča dźensa Wulki zasłužbowy rjad kraja Južny Tirol za jeho rozsudny přinošk k wuspěchej iniciatiwy Minority Safepack. Jako prezident FUEN njeje wón iniciatiwu jenož nastorčił, ale je zdobom předsyda jeje wobydlerskeho komiteja.

Hotel z nowym direktorom

Budyšin. Best Western hotel w Budyšinje ma noweho direktora. Sandro Reichel jón wot spočatka septembra nawjeduje, slědujo Holgera Thiema. Sandro Reichel ma wjelelětne nazhonjenja we wobłuku wobhospodarjenja hotelow a hosćencow. Naposledk dźěłaše rodźeny Běłowodźan na čole hotela w Mužakowje.

Prapremjera Oscar-kandidata

Dr. Christl Wickert (naprawo) z towarstwa Dźěłowy kružk strowota žonow w medicinje, psychoterapiji a towaršnosći je wčera pućowansku wustajeńcu „ ... njemóžne, tajku hrózbu zadźeržeć“ na Wojerowskim Křesćanskim gymnaziju Johanneum wote­wrěła. Hač do 18. septembra přistupna přehladka wobswětla mjez druhim njeskut­ki a hygieniske wobstejnosće w kaceće Ravensbrück. Foto: Gernot Menzel

Lětni serial SN11. dźěl

Cyle na kromje Hornjeje Łužicy, při čěskej hranicy, namakamy błyšćacu so parličku alternatiwneho wuměłstwa – dźiwadłowu bróžnju Nowe Jěžercy (Neugersdorf). Na skromnej ležownosći steji tam na z puća cyle njenapadnej zahrodźe po francoskim stilu rjana, typiska bróžnja ze sto­łom, kajkež w kónčinje znajemy. W njej chowaja so rumnosće fantazije a reality, zašłosće a přichoda, regionalneho a njeznateho. Po wobswětlenej šćežce zastupiš do předrumnosće a wuhladaš hižo­ wjele antikwariskeho, pozabyteho, wumysleneho a spasleneho. Wuměłske klanki, lampy a meble z dawnych časow kaž tež pisane mólby a płaty ze wšeho swěta pyša rumnosć z wulkim blidom a stól­cami. „Za blido so hosćo rady posydnu, wupija škleńčku francoskeho wina a tróšku pobachtaja. Tu swojich wo­pyto­warjow witamy“, rozłožuje Dietmar Blume, mějićel dźiwadło­weje bróžnje. 1964 w Berlinje rodźeny, je dźen­sa dźiwadźelnik, klankodźiwadźelnik, wuměłski na­w­o­da, režiser, dramaturg, docent a – kaž so sam rady mjenuje – „maćerka za wšo“.

Budyšin (SN/BŠe). „Bjez Serbow njeby Łu­žica była a bjez Łužicy njebychu tež Serbja byli“, wuzběhny předsyda Domowiny Dawid Statnik wčera na nowinarskej rozmołwje w Budyšinje, hdźež předstajichu zamołwići zhromadnje z decernentku za hospodarstwo, wobswět a wo­krjesne wuwiće Zhorjelskeho krajnoradneho zarjada Heiku Zettwitz konferencu wo struk­turnym wuwiću Łužicy 13. a 14. septembra w Złym Komorowje.

Wěcowna diskusija bjez iluzoriskich předstawow, kotraž měła ideje do při­choda pokazać, je zaměr zarjadowanja. „Chcemy pokazać, zo mamy jako region swójske ideje“, Heike Zettwitz rozjasni. Hač do lěta 2020 ma Dźěłarnička přichoda Łužicy směrodajny program zdźěłać. W gremiju je tež třěšny zwjazk aktiwny. „Konferenca w Złym Komorowje je prěnja wobsahowa. Serbja w Sakskej a Braniborskej su takrjec seismograf za wuwiće Łužicy“, decernentka podšmórny.

Cyłkownje 22 premjerow chce Němsko-Serbske ludowe dźiwadło 2018/2019 pokazać. Z „Orestiju“ Aischylosa a hóstnym wódnym baletom „Aqua“ stejitej njewšědnej produkciji na planje.

Budyšin (SN/bn). Na dnju wotewrjenych duri přichodnu njedźelu w Dźiwadle na hrodźe zahaji Budyske NSLDź hrajnu dobu­ 2018/ 2019. Tam chcedźa wujimki z nimale wšitkich nowych produkcijow sezony pokazać a tak zdobom załoženje hrajnišća před 15 lětami wuzběhnyć.

Typiske powołanje za žony to runjewon njeje. Přiwšěm je so Luisa Jurkec z Bronja na ratarstwo zwažiła. Njedawno dósta wona w Pančicach-Kukowje swoje kónčne wuswědčenje a smě so nětko ratarska fachowa dźěłaćerka mjenować. „Mi su powołanje takrjec do kolebki połožili“, 23lětna wujasnja. Dźěd ratarješe w Bronju na wulkim kuble, hdźež je wotrostła. Dźesać lět chodźeše Luisa w Radworju do šule a złoži po tym abituru na Serbskim gymnaziju Budyšin.

Budyšin (SN). Wotnětka wobohaća „Krabat – zběrka Kalensee“ Serbsku centralnu biblioteku. To zdźěli Serbski institut. Zběrka wobsteji z antikwa­riskich spisow, předewšěm wo stawi­znach Sakskeje a Wettinskeho knježerstwa, kaž tež z knihow wo Łužicy wot 16. do 19. lětstotka.

Darićelka Ingrid Kalensee z Mann­heima wotkry sej ze zaběru z powědku wo Kra­baće Hornju Łužicu, kotruž po zjednoćenju Němskeje husto wopyto­waše. Wjele slědźeše wona za Johannom Schadowitzom, historiskej předłohu literarneje postawy. Wuslědki swojich pře­py­towanjow wozjewi potom lěta 2015 pod titulom „Krabat und Schadowitz“. W tym zwisku nawjaza kontakt z genealogu Hansom-Jürgenom Schröterom z Kulowa. Runje tak kaž Kalensee slědźi wón wo žiwjenju a pozadkach Janka Šajato­vića a bě na koncipowanju wustajeńcy „Krabat. Muž – mytos – marka“ w Bu­dyskim Serbskim muzeju wobdźěleny. Dźakowano jeho posrědkowanju dóńdźe knižna zběrka do Budyšina.

W Serbskim instituće tworješe tema­tika minjene lěta slědźerske ćežišćo. Wuslěd­ki je dr. Susanne Hozyna pod titulom „Erzählen über Krabat. Märchen, Mythos und Magie“ 2013 publikowała.

Berlin (dpa/SN). Wonkowny minister Heiko Maas (SPD) je so dźensa na dwu-dnjowski wopyt Turkowskeje podał. Tam wočakowaštaj jeho hamtski kolega Mevlüt Çavuşoğlu a prezident Recep Tayyip Erdoğan, dobre tři tydźenje do toho wopyta w Němskej. Prěni wopyt Maasa w Turkowskej saha do doby wotputanja němsko-turkowskich poćahow. Hladajo na razne rozestajenja z USA a na z toho nastawacu hospodarsku krizu w kraju je Turkowska přiběrajcy zajimowana, poćahi k Europskej uniji polěpšić.

Merkel přijědźe do Sakskeje

Kamjenica (dpa/SN). Po přećiwo wu­krajnikam so měrjacych namócnosćach a protestach přećiwo migraciskej politice w Kamjenicy chce zwjazkowa kanclerka Angela Merkel (CDU) město wopytać. To je wona wyšej měšćanostce Barbarje ­Ludwig (SPD) telefonisce připowědźiła, kaž rěčnica města zdźěla. W oktobru chcedźa w Kamjenicy wobydlerski dialog k migraciji přewjesć. Na tón bě Ludwig kanclerku přeprosyła. Konkretny termin hišće nimaja. W Kamjenicy běchu 26. ­awgusta Němca zakłóli.

Policija w Hambachskim lěsu

Wustajeńcu wo stawiznach Mužakowskeho parka přihotuja tuchwilu na tamnišim Nowym hrodźe. Wot 21. septembra hač do 30. decembra přistupna přehladka wěnuje so dobje po lěće 1850, po tym zo bě princ Friedrich móc přewzał. Park so na to přewšo derje wuwiwaše. Widźeć budu tež mólby Berlinskeho molerja Carla Georga Antona Graeba, kotrež direktor parka Cord Panning tu pokazuje. Foto: Joachim Rjela