Z wudaća: septembera 2018

Berlin (dpa/SN). Zwjazkowy minister za strowotnistwo Jens Spahn (CDU) zbudźa ze swojej iniciatiwu nastupajo darowanje organow spřećiwjenje w uniji. Strowotniskopolitiska rěčnica frakcije CDU/CSU w zwjazkowym sejmje Karin Maag reagowaše w rozmołwje z nowinarjemi hněwna. „Tak to njeńdźe. Ničimy swójski zakonski namjet z debatu, kotraž přezahe přińdźe.“ Politikarka CDU warnuje, zo móhł namjet Spahna hišće wjetše strachi wuskutkować a dowěru ludźi do systema darowanja organow wosłabić.

Spahn namjetuje, zo měł kóždy awtomatisce darićel organow być, hdyž so ­za čas žiwjenja wuraznje přećiwo tomu njewupraja – abo po smjerći přiwuzni. Dotal płaći nawopačny princip. Po nim smědźa lěkarjo zemrětemu organy jenož wuwzać, hdyž je potrjecheny tomu za čas žiwjenja wuraznje přihłosował.

Prezident zwjazkoweje lěkarskeje komory Ulrich Montgomery mjenuje namjet Spahna „dobru ideju“, kotraž pak ­je prawnisce ćežko zwoprawdźomna. „Diskusiju mamy w towaršnosći wjesć.“

Nimale 130 zběrarnjow lěkarskich receptow je tuchwilu w Sakskej. Za tajki serwis farmaceutiskeho zastaranja we wjesnych kónčinach wužiwaja w Bukecach nětko lěpšiny digitalizacije.

Bukecy (SN/at). W Bukecach maja prěnju digitalnu zběrarnju receptow w Sakskej. Ministerski prezident Michael Kretsch­mer (CDU) přepoda ju wčera w foyeru tamnišeje wotnožki Ludoweje banki Drježdźany-Budyšin. Tak zahaji so poslednja etapa pilotoweje fazy terminala, kotryž bě Mnichowska firma NOVENTI HealthCare tzwr k zastaranju z medikamentami we wotležanych kónčinach wuwiła. Wjesnjanosta Norbert Wolf (CDU) so wjeseli, „zo bu Bukečanska gmejna za projekt wuzwolena“. Wšako ma jón za konkretnu podpěru wjesneho ruma. Kaž zdźěli Zwjazk sakskich apotekarjow, je Budyski wokrjes po wšej Sakskej region z najmjenje lěkarnjemi. Jedna tajka zastaruje hač do 5 100 wobydlerjow. To je jasnje pod přerězkom Němskeje.

Do zwonkazemskeho žiwjenja wěri Berlinski knježacy měšćanosta Michael Müller. „Zo je druhdźe hinašeho žiwjenja, kaž přeco wone tež wupada, a zo njejsmy jeničcy w uniwersumje, wo tym sym přeswědčeny“, rjekny 53lětny politikar SPD dźěćacym reporteram Berlinskeje nowiny B.Z. Přiwšěm wón njewěri, zo chcył něchtó zemju nadpadnyć. Sam by jako astronawt rady do swětnišća lećał. Jako dźěćo bě wón často w planetariju.

Jako chłóšćej hubje do šule zadobyłoj stej so holcy w badensko-württembergskim Dietingenje, byrnjež prózdniny byli. Holcy běštej tam wočinjene durje wuhladałoj. Přez nje dóstaštej so do běrowa domownika a spakosćištej jemu słódkosće. Z namakanym klučom dźěštej dale do wučerskeje stwy, hdźež pak jej wučerka lepi. Zawołana policija je holcy w starobje 13 a 15 lět domoj dowjezła.

Na tu debatu so hižo wjeselu! Dyrbjał ­kóždy z nas darićel organow być, chibazo to wuraznje wotpokazuje? Wotpowědny namjet zwjazkoweho strowotniskeho ministra Jensa Spahna mam za chětro chrobły. Jako politikar a wjelelětny čłon CDU dyrbjał wón wědźeć, zo zbudźa namjet mjez konserwatiwnymi spjećowanje. Mje zajimuje nětko tendenca w towaršnosći. Zawěsće budu mnozy namjetej ministra Spahna přihłosować, skedźbnjejo na ty­sacy pacientow, kotřiž nuznje na darjeny organ čakaja. Druzy budu swarjeć, zo njemóžeš z čłowjekom wobchadźeć kaž ze starym awtom, z kotrehož spěšnje hišće kmane dźěle wutwariš, prjedy hač wone w šrotowej prasy žiwjenčko wuhasnje. Runje tak dyrbi so cyrkej wuprajić, što je wažniše: njewoblakowanosć ćěła tež po smjerći abo křesćanska winowatosć, potrěbnym z darjenym organom pomhać. Namjet ­Jensa Spahna je na kóždy pad zajimawy – a zmužity. Marko Wjeńka

Budyšin (UM/SN). Puće w rjemjeslni-stwje su wšelakore. Po tym zo je Philipp Skotowski z Njebjelčic abituru złožił, bě jemu cyły swět wotewrjeny. Wón pak rozsudźi so za wukubłanski blidarski zawod Tobiasa Cyža hnydom prěki přez puć. Wobchadna rěč w zawodźe je samozrozumliwje serbšćina. Nětko po třoch lětach słuša Njebječan k tym wosom wučomnikam Budyskeho wokrjesa, kotřiž maja swoje rjemjeslniske wopismo po derje wobstatym pruwowanju w zaku. Wokrjesne rjemjeslnistwo je jich minjeny pjatk w Budyšinje z wukubłanja wuwjazało a na wukony serbskeho młodostneho skedźbniło.

Philipp Skotowski je mjez cyłkownje 72 młodymi mužemi a žonami, kotřiž su swoje wukubłanske pruwowanja wobstali. Nětko su woni pjekarjo, fachowi předawarjo, třěchikryharjo, rěznicy, frizerojo, molerjo, mulerjo abo blidarjo.

Wo hriby dźe we wosebitej wustajeńcy, kotraž je wot minjeneho pjatka w Stróžanskim Domje tysac hatow widźeć. Zwjetša posudźuja ludźo hriby po tym, hač móžeš je jěsć. Přehladka pak znazornja, zo na zemi bjez hribow žane žiwjenje móžne było njeby. Nimo toho wopytowar zhoni, zo móžeš hriby tež za drastu, paslenje a hojenje wužiwać. Foto: SN/Maćij Bulank

Jedna z temow na zašłym posedźenju gmejnskeje rady Ralbicy-Róžant wěnowaše so znowa wjelkej. Radźićeljo schwalichu list sakskemu knježerstwu, kotrehož pak so jeho podpěraćeljo změny dla nětko zaso zdaluja.

Róžant (SN/MWj). Gmejna Ralbicy-Róžant sakske knježerstwo namołwja, swój teren we wjelčim managementowym planje jako njekmany za wobsydlenje z wjelkami wupokazać. Přičina su škit wobydlerjow, bjezstarostne wužiwanje přirody a přirodźe bliske plahowanje skotu. Wotpowědny list su delanscy gmejnscy radźićeljo na swojim zašłym posedźenju w Róžeńće z jednym wzdatym hłosom schwalili.

Budyšin (CS/SN). Prěni dźěćacy wobchadny wěstotny dźeń pola awtodróhoweje policije na Budyskej Müntzerowej bě połny wuspěch. Něhdźe 5 000 wopytowarjow je minjenu sobotu na swjedźenišćo přišło. Zarjadowanje měrješe so předewšěm na šulerjow w starobje šěsć do 14 lět, dokelž su woni w nadróžnym wobchadźe najwjetšim stracham wu­stajeni. Tak bě wjele móžnosćow, so hrajkajo z prawym zadźerženjom na puću rozestajeć. Dźěći móžachu kolesowanski parcours zmištrować, so na policajske motorske sydnyć a so z polifantom ze­znajomić. Tež maskotka sakskeje policije „dino“ bě přitomna. Za dorosćenych ­mějachu tohorunja někotružkuli atrakciju přihotowanu kaž simulator, z kotrymž móžeš začuće nazhonić, kak ze swojim jězdźidłom zwróćiš. Dale dóstachu šoferojo pokiwy k „mortwemu kutej“.

K měšćanskemu swjedźenjej wočakuja hosći z partnerskich městow

Wojerecy (AK/SN). 750. róčnicy prěnjeho naspomnjenja Wojerec je swjedźenske posedźenje měšćanskeje rady jutře, srjedu, we 18 hodź. na žurli lutowarnje wěnowane. Hižo hodźinu do toho wotewru w starej radnicy wustajeńcu wo rjanosćach města, organizowanu wot kulturneho zwjazka. W přehladce pokazaja jónkrótne wuměłske objekty města, swědki měšćanskeje architektury a kulturne pomniki, připowědźi wyši měšćanosta Stefan Skora (CDU).

Z 23. měšćanskim swjedźenjom wot 6. do 9. septembra bliža so dalšemu wjerškej jubileja w měsće nad Čornym Halštrowom. „Při tej składnosći dopominamy na 30lětne partnerstwo z posaarskim Dillingenom a na 20lětne partnerstwo z finskim Huittinenom. Z wobeju městow wočakujemy čestnych hosći runje tak kaž z tamnych partnerskich komunow“, praji Skora. Z nimi chce wón łužisku jězorinu kaž tež aktiwnu brunicowu jamu wopytać. Pjatk wočakuja nimo toho sakskeho ministerskeho prezidenta Michaela Kretschmera (CDU).

Swoje kóždolětne zwučowanske lěhwo je Radworski chór Meja minjeny kónc tydźenja w Jaworniku přewjedł. W katolskim zetkawanskim a swójbnym wustawje swj. Wjacława mějachu spěwarki a spěwarjo, kotřiž su tam minjene lěta hižo wospjet přebywali, najlěpše wuměnjenja k zwučowanju.

W srjedźišću lětušeho proboweho lě­h­wa steješe Korle Awgusta Kocorowy duchowny oratorij „Israelowa zrudoba a tróšt“, kiž bě sławny serbski komponist lěta 1861 napisał a kotryž je wuraz jeho wysokeje wuměłskeje zdokonjanosće. Wotpowědnje wobćežne běchu „nor­malne“ proby chóra minjene tydźenje. Pod nawodom dirigenta Pětra Cyža a ze skutkownej pomocu pianistki Serbskeho ludoweho ansambla Soyoung Kim so Mejanam poradźi, twórbu w dalokej měrje nazwučować.