Z wudaća: septembera 2018

Berlin (dpa/SN). K zahajenju wukubłanskeho lěta žada sej Němski zwjazk dźěłarnistwow (DGB) wot zwjazkoweho knježerstwa, zo zwoprawdźi přilubjene reformy. „Štóž chcył powołanske kubłanje sylnić, tón dyrbi wukubłanje po­lěpšić“, rjekny městopředsydka DGB Elke Hannack powěsćerni dpa w Berlinje składnostnje Wukubłanskeho reporta 2018, kotryž chcychu dźensa před­stajić. Report je wuslědk naprašowanja k dźensnišej kwaliće wukubłanja.

Hannack sej žada: „Zwjazkowe knježerstwo dyrbi skónčnje přilubjene no­worjadowanje zakonja wo powołanskim wukubłanju přesadźić.“ Powołanske kubłanje ma so za młodostnych atraktiw­niše stać, štož dyrbi so tež pjenježnje wotbłyšćować. „Trjebamy tohodla zakładne mzdy wučomnikow, štož ma w nowym zakonju zakótwjene być. „Prěnje wukubłanske lěto dyrbjeli wučom­nicy znajmjeńša 635 eurow měsačnje ­dóstać.“ Nimo toho dyrbi rjadowane być, zo su woni za čas šule wot dźěła w za­wodźe wuswobodźeni.

Namócnosće w Kamjenicy zaběraja nutřkowny wuběrk sakskeho sejma

Kamjenica (dpa/SN). Sakski ministerski prezident Michael Kretschmer (CDU) wočakuje wot wobydlerjow Kamjenicy jasne spjećowanje přećiwo prawicarskoradikalnym a přećiwo wukrajnikam měrjacym so pozicijam. „Wjetšina dyrbi wótřiša być“, rjekny wón wčera na zarjadowanju ewangelskeje cyrkwje před radnicu, na kotrež bě tysac ludźi přišło. Hdyž hidu wusywaja a agresije zbudźeja, hdyž je towaršnosć znjeměrnjena, je kóždy w swojim wosobinskim kruhu wužadany, sej Kretschmer žadaše. „Dźe wo to, so před tych stupić, kotřiž hinak wupadaja, hinak wěrja, kotřiž su druhdźe rodźeni abo wosebje wobdarjeni, štož někotři zbrašenosć mjenuja.“ Sakska budźe tak žiwjenja hódna, kaž ludźo to chcedźa. „Swoboda a zhromadnosć pak njejstej hakle wo­hroženej, hdyž je namóc wudyriła. To započina so hižo ze słowami.“

Štóž je wčera w Miłočanskej skale był, móže wobkrućić, zo knježeše tam čiłe žiwjenje. Dale a wjace ludźi so za rězbarsku dźěłarničku zajimuje, a mnohim bě skała wčera zaso dobra adresa, tam finisažu sobu dožiwić. W přijomnej wokolinje, hdźež za praženym wonja, hdźež so ludźo wuchodźuja a bjesaduja, dźěći wokoło skakaja a so wjesela, wuhladaš tež tróšku spodźiwne figury. Su to skulptury, kotrež su mjezynarodni wuměłcy stworili. Fluidum njemóžeš wopisować, dyrbiš jón začuwać. A tón wopytowarjam kaž rězbarjam a kamjenjećesarjam tyje. Dźakowano Njebjelčanskemu wjesnjanosće Tomašej Čornakej a jeho wiziji, skału ze žiwjenjom pjelnić, ma dźěłarnička w protyce mnohich dawno swoje krute městno. Wuprajam wutrobny dźak towarstwu Kamjenjak, kotrež wšo organizuje. Njech tomu dale tak wostanje, a njech­ so za tule rjanu wěč dalši podpěraćeljo a darićeljo namakaja. Měrćin Weclich

Zhorjelc (AK/SN). Wokrjes Zhorjelc swoje prewentiwne młodźinske dźěło zesylnja. To je Elke Drewke, nawodnica młodźinskeho zarjada, na minjenym posedźenju wokrjesneho sejmika připowědźiła. „Hłow­ny zaměr wostanje, samopostajowane wuwiće dźěći, młodostnych a swójbow zesylnić. Při tym nanojo a maćerje ze swojimi dźěćimi identifikaciju z domiznu ze swojej zamołwitosću za přichod re­gio­na zwjazuja. Nošerjo młodźinskeje po­mocy k tomu dźěło wokrjesa podpěruja“, Elke Drewke rozłoži.

Wokrjes dósta lětsa wot swobodneho stata 750 000 eurow jako młodźinsku pawšalu. To wotpowěduje přerězkej mi­nje­nych lět. Zdobom je wo­krjes swój podźěl­ na naprawach wot 1,9 milionow eurow w lěće 2016 a dweju milionow loni­ na nětko 2,2 milionaj powjetšił. „Mamy pjeć planowanskich regionow“, Elke Drewke zdźěli. Cyłkownje 45 połnje přistajenych tuchwilu pola wšelakich no­še­rjow swobodneho młodźinskeho dźěła skutkuje. W Běłej Wodźe a wo­kolinje maja 7,25 městnow, w Niskej a wokolinje 6,75, w Zhorjelcu 10,75, w Lubijskej kónčinje a Hornim kraju wosom a w Žitawje a wokolinje 9,75 městnow.

Ze serbsko-němskej Božej słužbu su wčera w Choćebuskej Němskej cyrkwi 250. serbske kemše a zdobom 30lětne wobstaće dźěłoweje skupiny Serbska namša wo­swjećili. Chór Łužyca je swjatočnosć wobrubił. Na njej prezentowachu tež digitalne wudaće Delnjoserbskeje biblije z lěta 1868 (prědku), kotrež su wědomostnikaj Choćebuskeje wotnožki Serbskeho instituta a čłonojo Spěchowanskeho towarstwa serbska rěč w cyrkwi pjeć lět zdźěłowali. Pod hesłom „Bohu k česći a Serbam k wužitku“ so čestnohamtska dźěłowa skupina Serbska namša prócuje, serbšćinu w cyrkwjach Delnjeje Łužicy wožiwić. Foto: Michael Helbig

Worklecy (CRM/SN). Dešća dla wšak njemóžeše chór Lipa sobotu swój nócny koncert we wosebitej atmosferje cunjo woswětleneho parka za Worklečanskej hrodowej kapałku přewjesć. Ale jako dobra alternatiwa wopokaza so kapałka sama, do kotrejež wosebje rady tež Serbja z blišeje wokoliny na Bože mšě chodźa. Tak bu tam derje přihotowany koncert pod dirigatom Jadwigi Kaulfürstoweje tohorunja wot šwarneje ličby připosłucharjow dźakliwje přijaty.

Z pěsnju połnej lyriki „Nóc je k nam postupiła“ zahajichu Lipjenjo swoju nócnu hodźinu serbskeje wokalneje hudźby. Z někotrymi sadźbami našich słowjanskich susodow a tohorunja serbskimi literarnymi přinoškami ju hišće rozšěrichu a skulojćichu. Tak woni zdobom zwuraznichu, zo njeńdźe jim jenož wo někajkužkuli prostu, mjenje abo bóle připadnu zestawu woblubowanych serbskich spěwow, ale poskića ze swojeho staršeho a nowšeho repertoira to nócnemu koncertej so skerje hodźace. Na klawěrje přewodźeše Jan Brězan a sola spěwaštej Weronika Mětowa a Michaela Melcerowa, mjeztym zo přewza Andrea Henichowa moderaciju.

Budyšin (CK/SN). W awgusće bě w Hornjej Łužicy 18 705 ludźi bjez dźěła. To je 285 mjenje hač měsac do toho a 11 263 mjenje hač w lěće 2013. Kaž wočakowane, industrijne zawody a rjemjeslniske předewzaća po wulkich prózdninach zaso­ sobudźěłaćerjow přistajeja, praji nawo­da Budyskeje agentury za dźěło Thomas Berndt. Kwota bjezdźěłnosće za cy­łu wuchodnu Saksku wučinja 6,6 procentow. W jednotliwych regionach pak je wona rozdźělna a saha wot 3,7 procentow w Kamjencu, hdźež su wulke předewzaća a hdźež je bliskosć k Drježdźanam pytnyć, hač k 11,2 procentomaj w Zhorjelcu. We Wojerecach spadny kwota pod wosom procentow.

Tuchwilu je w Hornjej Łužicy 4 585 swobodnych městnow. Najwjetši dźěl, mjenujcy 1 103, drje přińdźe z wobłuka dźěła na čas, ale z 945 městnami slěduje předźěłace přemysło bórze za nim.

Awtomat rozbuchnyli

Wojerecy. Dokelž słyšeše wobydler na Wojerowskej Bebelowej sobotu wječor krótko do 22.30 wulki wrjeskot, zawoła wón policiju. Zastojnicy wuhladachu na městnje rozbuchnjeny cigaretowy awtomat a třoch podhladnych w starobje 16, 18 a 19 lět. Młodostni, kotrychž policija hižo derje znaje, hnydom přiznachu, zo běchu awtomat rozbuchnyli. Nimo toho mějachu w swojich nachribjetnikach wjetše mnóstwo cigaretow.

Wuspěšny festiwalny debit ze sylnym serbskim podźělom

Budyšin (SN/bn). Prěni Budyski staroměšćanski festiwal „Woda – wuměłstwo – swětło“ je kónc tydźenja něhdźe 20 000 wopytowarjow na hasy, městna a někotryžkuli hewak schowany blečk sprjewineho města přiwabił. Wosebje dešćikojteje soboty dla drje njeje swjedźeń hłownje organizowacy turistiski zwjazk wočakowanu ličbu hosći docpěł, hladajo na wobstejnosće, wothłós a raz prěnički wuzběhujo pak zarjadowanje přiwšěm pozitiwnje hódnoći.

Zazběh festiwala tworješe dwójna wernisaža w Serbskim muzeju. Wjace hač 400 eksponatow swědčeše wo stawi­znach póšty we Łužicy, při čimž je wuhotowace Budyske towarstwo filatelistow tež serbski aspekt wobkedźbowało. Tak wustaji mjez druhim taflu z dwurěčnymi kołkami kaž tež listowe znamki a pohladnicy ze serbskimi motiwami. Druha přehladka, wuhotowana wot towarstwa numismatikarjow, wěnowaše so měnam a wašnjam płaćenja minjenych 1 000 lět.

Miłoćicy (SN/mwe). Tójšto ludźi zbliska a zdaloka je sej kónc tydźenja w Miłočanskej skale wudźěłki lětušeje, 12. mjezynarodneje wuměłskeje dźěłarnički wobhladało. Wčera su z małym swjedźenjom zarjadowanje zakónčili, na kotrymž bě so dwanaće rězbarjow a kamjenjećesarjow z Bołharskeje, Danskeje, Ukrainy, Čěskeje a Němskeje wobdźěliło. „Dźěłarnička bě tež lětsa zaso wulkotna a znowa na wysokim niwowje“, podšmórny Hubert Lange, čłon předsydstwa towarstwa Kamjenjak, kotrež měješe zarjadowanje na starosći. Přesadźowanje skulpturow sobotu wječor pak dyrbješe přemało za­jima dla bohužel wupadnyć. Tohodla budu tež lětuše esponaty dźěłarnički we wosebitym katalogu, kotryž přichodne dny zestajeja, přewažnje online poskićeć.