Z wudaća: septembera 2018

Stajnje jedyn zamołwity wšěch sportowych towarstwow Zapadołužiskeho koparskeho zwjazka dyrbješe so njedawno na zahajenskej zhromadźiznje hrajneje doby 2018/2019 wobdźělić. Zarjadowanje w Kamjenskim měšćanskim dźiwa­dle bě winowatosć, wšako podachu tam tójšto wažnych informacijow k zašłej a nowej sezonje.

Wuzběhnjenjahódne su tři počesćenja. Heinz Schymura bu po 50 lětach jako aktiwny sudnik z kruha sudnikow roz­žohnowany. Jako referee zamołwješe wón 2 080 koparskich hrow. Bernd May wuchowa jako fyzioterapeut Wojerowskeho FC we wonkownej hrě přećiwo SC 1911 Großröhrsdorfej ze swojej wobhladniwosću žiwjenje Großröhrsdorf­skeho koparja. Hanspeter Benad, kiž tež za Serbske Nowiny rozprawja, bu z wuběrka za młodźinu Zapadołužiskeho koparskeho zwjazka rozžohnowany. Jednaćel Gojko Sinde dźakowaše so jemu mjez druhim za wuběrnu kooperaciju za zarja­dowanja ze sudnikami a za zhromadne dźěło z towarstwom Kinderarche Sakska.

Wšitkim třom sportowym přećelam dźak za angažement. Jurij Bjeńš

Towaršnosć ma nětko jednaćela

Choćebuz. Nawodnistwo předewzaća Hospodarski region Łužica tzwr je nětko dospołne. Předewzaćel Torsten Bork přewza 1. septembra zastojnstwo jednaćela města, wokrjesy a kraje přesahowaceje planowanskeje a wuwićoweje towaršnosće za strukturne a regionalne wuwiće. Torsten Bork dźěłaše dotal jako přede­wzaćelski a politiski poradźowar.

Minister wokrjes wopytał

Großharthau. Sakski minister za wobswět a ratarstwo Thomas Schmidt (CDU) wopyta wčera Leaderowej kónčinje zapadna Łužica a Budyski Horni kraj. Tam je so wobhonił, kak spěchowanski program zwoprawdźeja. Wón je přeswědčeny, zo twarske a turistiske projekty region wobohaćeja a wjesne kónčiny zesylnjeja, kaž w Großharthauwje zwurazni.

Sćěhi kónca brunicy lědma znate

Delnjoserbski tydźenik Nowy Casnik wobsteji mjeztym 170 lět

Bórkowy (SN/JaW). Delnjoserbski tydźenik Nowy Casnik (NC) woswjeći minjenu sobotu ze zhromadnym zarjadowanjom z Bórkowskej domizniskej stwu swoje 170lětne wobstaće. Na swjedźeń při Bórkow­skim přistawje je nahladna ličba zajimcow přišła.

Budyšin (SN/at). Lěta dołhe napinanja, wutworić w Kulowskim meblowym předewzaću Maja zawodnu radu, a jeje dźěło su wčera počesćili. Předsydka Daniela Krätzschmar a jeje naměstnik Bartosz Drobniuch přiještaj we wurisanju wo Sobupostajowanske myto DGB Sakskeje wu­­znamjenjenje za druhe městno. Wosebitosć je, zo dźěłaja pola Maja mnozy Polacy. Jich do prócowanjow wo zawodne sobupostajowanje zapřijeć bě wulke wužadanje. Wšako woni tajke něšto ze swojeje domizny njeznaja. „Wojujemy wšědnje znowa. Mjeztym je so jedna­ćel­stwo na naše wobliča zwučiło“, rjekny Daniela Krätzschmar. „Pólscy kolegojo zawodnu radu akceptuja. Wopačne in­formacije, na přikład nastupajo přistup k dźěłarnistwu IG metal, jim strach na­činjeja, nochcedźa dźě dźěłowe městno zhubić“, rozprawješe Bartosz Drobniuch. „Postupujemy w mały krokach“, podšmórny předsydka zawodneje rady. „Kolegojo tajke kroki husto njepytnu. To je pro­blematiske“, doda jeje naměstnik a mjenowaše za to hač do kónca lěta pł­a­ći­we nachwilne zawodne dojednanje. „Myslimy sej, zo smy z nim po prawym puću.

Na Wukrančanskej farje su minjeny pjatk stwu Jana Kiliana zjawnosći přepodali. Modernje wutwarjena a klimatizowana rumnosć ma hłownje jako wosadny archiw słužić. Wutwar zmištrowachu předewšěm z pjenježnej podpěru texaskich Serbow. Mjez knihami a rukopisnymi dokumentami su tohorunja spisy serbskeju fararjow Jana Kiliana a jeho naslědnika Mateja Urbana, kotrež chcedźa digi­ta­lizować a tak wulkemu kruhej slědźerjow a zajimcow spřistupnić. Předewšěm w Texa­su na material čakaja, dokelž liča tam z nowymi dopóznaćemi k stawiznam wupućowanja Serbow­. W rumnosći ma nětko tež trojorěčna pućowanska wusta­jeńca wo Kilianu swoje trajne městno. K zahajenju wječorka bě Trudla Malinkowa (nalěwo) wo žiwjenju a skutkowanju fararja Kiliana přednošowała. Foto: SN/Maćij Bulank

Róžant (SN). Róžeńčan kružk pisacych skutkuje mjeztym 55 lět. To bě za Ludowe nakładnistwo Domowina z nastorkom, znowa antologiju z tekstami ludowych awtorow wudać. Wušła je nětko wot Bena Budarja zestajana zběrka „Zornjatka na puću“. W swojich basnjach, po­wě­dančkach a spěwach wěnuja so Katrin Domašcyna, Monika Kochowa, Blandina Ledźborjowa, Maria R.-Šołćina, ludowa awtorka „Bomikowa“, Hrjehor Nawka a Marko Rab na žortne abo chutne wašnje zjawam dźensnišeho časa. Nimo toho wopřijima kniha basnje Marje Krawcec, mjez nimi dwě dotal njewozjewjenej.

Zwjazkowe předsydstwo Domowiny namołwja serbske towarstwa a zwjazki, namjetować kandidatow za wólby nowe­je rady Załožby za serbski lud za do­bu wot lěta 2019 do 2023.

Narć (SN/JaW). Na posedźenju Zwjazkoweho předsydstwa Domowiny 19. oktobra chce gremij wólbny porjad za wu­zwolenje přichodnych serbskich čłonow rady Załožby za serbski lud ze Sakskeje schwalić. To su čłonojo na swojim posedźenju minjeny w pjatk w Narćanskim wobydlerskim domje wobzamknyli. Wólby serbskich zastupnikow do rady chcedźa 14. decembra wotměć, připowědźi předsyda Domowiny Dawid Statnik.

Oberhausen (dpa/SN). W Němskej dóstawa so po najnowšim přepytowanju kóždolětnje něhdźe 330 000 tonow tak mjenowaneje mikroplastiki do wobswěta. Fraunhoferski institut za wobswětowu, wěstotnu a energijowu techniku w Oberhausenje je to zličił a 51 žórłow emisije zwěsćił. Třećina wšeje mikroplasty nastawa při wotrybowanju wobručow. Dešć transportuje ju do dnowneje wody a do přirody. Mjeztym mamy mikroplastu we wšěch wobłukach wobswěta. Mikroplastika su pjeć milimetrow a mjeńše plastowe partikle.

Klimowa konferenca UNO

Bangkok (dpa/SN). W thailandskej stolicy Bangkoku su dźensa klimowu konferencu UNO zahajili. Na šěsć dnjow trajacym wuradźowanju chcedźa wjerškowe klimowe zetkanje přihotować, kotrež wotměje so w decembru w pólskich Katowicach. W Bangkoku wočakowachu wjace hač 2 000 wobdźělnikow. Na konferency chcedźa wobzamknjenja klimoweho wjerška w Parisu 2015 do kruteho zakonskeho teksta splesć.

Najwjetši taifun po 25 lětach

Berlin/Drježdźany (dpa/SN). Z Durin­skeje pochadźacy frakciski jednaćel SPD w zwjazkowym sejmje Carsten Schneider warnuje, po namócnosćach w Kamjenicy połoženje zaso jako normalne wobhladować. „Situacija na wuchodźe Němskeje je fragilna. Demokratija njeje skrućena, čehoždla so jara starosću“, rjekny wón wčera w telewiziji. Dźensa chcyše sakski sejm podawki w Kamjenicy rozjimać. Ministerski prezident Michael Kretschmer (CDU) je knježerstwowe stejišćo připowědźił. Minjenu nóc bě połoženje w Kamjenicy po koncerće přećiwo rasizmej a pr awicarskemu ekstremizmej z 65 000 wopytowarjemi měrne wostało.

Berlin (dpa/SN). Namóc přećiwo medijam je po posudku Zwjazka žurnalistow Němskeje (DJV) kónc tydźenja w Kamjenicy nowu kwalitu docpěła. Jeničce ličba tajkich podawkow wostrózbja, rjekny předsyda DJV Frank Überall powěsćerni dpa. „W Sakskej je minjene dny k prawym honjeńcam dóšło, štož so dale přiwótřa. Tomu mamy zadźěwać, zo njeby so z normalitu stało.“ Policija je drje na namócnosće reagowała“, Überall rozłoži, „wona dyrbjała z wotpowědnymi mocami prezentna być, zo móhła žurnalistow skutkownišo škitać, kotřiž zakładne prawo nowinarskeje swobody wukonjeja. Tam su hišće njedostatki.“ Wón swojim kolegam radźi, w kóždym jednotliwym padźe skóržbu zapodać a njeskutki tak derje kaž móžno dokumentować. Minjeny kónc tydźenja běchu demonstranća mjez druhim reporterow MDR nadběhowali a jednoho zranili.