Z wudaća: pjatk, 30 apryla 2021

Posłužby zarjada wobmjezowane

Budyšin. Budyski krajnoradny zarjad na to skedźbnja, zo su wšelake jeho posłužby wobmjezowane, dokelž dyrbjachu personal do strowotniskeho zarjada delegować, zo by tam wupomhał. We wo­krjesu zwěsćichu wčera 185 natyknjenjow z koronawirusom a dwaj smjert­nej padaj. Po RKI wučinja incidenca tu dźensa 265,2. Wokrjes Zhorjelc wozjewi wčera 109 dalšich infekcijow, tři wosoby su w zwisku z koronu zemrěli. Po RKI je incidenca tam dźensa 214,9.

Antologija ze serbskim awtorom

Berlin. Dalša antologija politiskeje ly­riki je w Berlinskim Nakładnistwje při parku pod titlom „Schlafende Hunde VII“ wušła. Mjez nimale 50 awtorkami a awtorami z cyłeje Němskeje je w zběrce, wudatej wot Thomasa Bachmanna z Lipska, Benedikt Dyrlich z třomi nowymi basnjemi w němskej rěči zastupjeny.

Jama Turów smě dale dźěłać

Štož nam přiroda tele dny na krasnych wobrazach wobradźa, wšak wšitkich z wjeselom njenapjelnja. Niskich temperaturow minje­nych dnjow dla starosća so plahowarjo sadu wo žně, tak tež swójba Illisch w Derbnom (Döbern). Dokelž steja wišniny w połnym kćěwje, popryskachu je z wodu. Starodawna metoda je najwunošniši škit před zmjerzkom. Při popryskanju štomow woda kćenja wobdawa a wuskutkuje při zmjerznjenju tak mjenowanu kristalizacisku ćopłotu a je tak škita. Foto: Joachim Rjela

Marko Wjeńka

Jako zwjazkowa kanclerka Angela Merkel loni nazymu připowědźi, zo k wólbam zwjazkoweho sejma 2021 wjace njenastupi, bě jasne, zo ma CDU wotnětka wulki problem na blidźe. A runje tak jasne­ bórze bě, zo nichtó z kandidatow za jeje naslědnistwo na čole CDU – Friedrich Merz, Armin Laschet, Norbert Röttgen a spočatnje Jens Spahn – tak prawje njepřeswědča a njezahorja.

W januaru móžeše so Armin Laschet jako nowy předsyda CDU přećiwo Friedrichej Merzej přesadźić, štož na bazy strony w mnohich kónčinach Němskeje, tež we Łužicy, žane žołmy euforije nje­zbudźi. W tójšto wokrjesnych zwjazkach cyle zjawnje zdźělichu, zo bychu sej ­Merza za předsydu strony přeli. Podobnje přesłapjeni běchu, jako je Laschet nětko tež hišće bój přećiwo Markusej ­Söderej jako kanclerski kandidat dobył. Mnozy rezignowachu a připowědźichu, zo z CDU wustupja. Friedrich Merz dyrbješe jich runjewon prosyć: „Prošu wostańće w CDU! Přińdu tež zaso lěpše časy.“­ Generalny sekretar křesćanskich demokratow Paul Ziemiak chce kóždemu, kiž chcył stronu wopušćić, nětko rozmołwu poskićić ...

Prěnje konkretne naprawy za walorizaciju serbskeho namrěwstwa běža

Budyšin/Choćebuz (SN/CoR). Awtorski team dźělneho projekta „Wuwiwanje strate­gijow walorizacije“ wědomostneho předewzaća „Hódnoćenje imaterielneho kultur­neho namrěwstwa Delnjeje Łužicy w němsko-serbskim konteksće“ (IKN) – su to dr. Fabian Jacobs a Gregor Schneider ze Serb­skeho instituta kaž tež dr. Lutz Laschew­ski a Daniel Häfner z Łužiskeho instituta za strategiske poradźowanje – je wčera akciski plan za delnjołužiske muzeje a domizniske stwy předstajił. Mjez něhdźe 30 wobdźělnikami prezentacije běchu partnerojo ze zapřijatych muzealnych institucijow kaž tež ze serbskich institucijow.

Kubłanska tematika skutkowanje Rady za serbske naležnosće Sakskeje tuchwilu dale postaja. Tónkróć je wo ewalua­ciju modela 2plus kaž tež wo dalekubłanje kubłarkow w pěstowarnjach šło.

Budyšin (SN). Aktualne prašenja na polu serbskeho a dwurěčneho kubłanja je sakska Rada za serbske naležnosće na swojim posedźenju pod škitnymi naprawami wčera na žurli Budyskeho Serbskeho domu rozjimała. K tomu běchu sej za­stupjerki Serbskeho šulskeho towarstwa a Rěčneho centruma WITAJ přeprosyli, kaž gremij po tym informowaše.

W Budyskim wokrjesu je něhdźe 80 procentow wšitkich na kowid-19 schorjenych z britiskej wariantu natyknjenych, kaž přepytowanja w chorownjach wujewjeja. Korona- kaž tež intensiwne stacije su wućežene, a zdźěla dósta­waja tam pomoc wójska.

Budyšin (SN/JaW/bn). Hornjołužiske kliniki w Budyšinje su na połoženje reagowali a kapacity za koronapacientow zwyšili. To zdźěli na naprašowanje jednaćel Hornjołužiskich klinikow Reiner E. Rogowski. „Wobě intensiwnej staciji w Budyšinje a Biskopicach stej tuchwilu połnje wućeženej. Smy tuž kročel wróćo činić­ dyrbjeli a wužiwamy w Budyšinje zaso dalšu staciju za kowid-pacientow“, Rogowski rozłoži.

Wiesbaden (dpa/SN). Koronapandemija wuwiće hospodarstwa Němskeje dale borzdźi. Po widźomnym rozrosće w druhej połojcy lěta 2020 je hospodarska wukonitosć lětsa w prěnim kwartalu wo 1,7 procentow woteběrała. To je Zwjazkowy statistiski zarjad dźensa zdźělił. Nowe wobmjezowanja w boju přećiwo rozpřestrěću koronawirusa haća wosebje hosćencarjow, hotelownikow a wobchodnikow. Tež priwatny konsum, hewak kruta zepěra konjunktury, je woteběrał.

Altmaier: Mało chwile

Berlin (dpa/SN). Po wusudźe Zwjazkoweho wustawoweho sudnistwa škit klimy nastupajo widźi hospodarski minister Peter­ Altmaier (CDU) jeno snadne wuhlady, wusud hišće do kónca wólbneje doby přesadźić. Strony měli so spěšnje do­jed­nać, wón rjekny. Sudnistwo bě wčera rozsudźiło, zo ma knježerstwo lěta 2019 wobzamknjene směrnicy za škit klimy konkretizować. Zakoń předpisuje zaměry Němskeje hač do lěta 2030. Sudnistwo kaza­, zaměry tež za čas po tym postajić.

Zběhnu naprawy korony dla

Braniborski ministerski prezident Dietmar Woidke (SPD) je wčera před zachodom diakoniskeho poskićowarja Oberlinhaus w Podstupimje kwěćel połožił. Jeho přewodźeštaj Podstupimski wyši měšćanosta Mike Schubert (SPD, naprawo) a socialna mini­sterka Ursula Nonnemacher (Zeleni). W domje běchu srjedu wječor štyrjoch zbrašenych wobydlerjow morjenych a dalšu ćežko zranjenu našli. Podhladna je sobudźěłaćerka domu, kotraž je prawdźepodobnje dušinje chora. Foto: dpa/Soeren Stache

Z kolesom spěšnišo hač awta po puću bě młody muž w Mnichowje – a to hišće pod wliwom drogow. Policistomaj w měšćanskim dźělu Schwabing bě napadnyło, zo je muž wjele spěšniši hač awta. Tak 21lětneho zadźeržeštaj, na čož staj zwěsćiłoj, zo bě jeho elektrokoleso tak manipulowane, zo docpěwa wone hač do 100 km/h. Za to by muž jězbnu dowolnosć a zawěsćenje trjebał. Woboje pak njeměješe, za to drogi w urinje.

Swójski porst přihozdźikował je sej ćěsla­ w badensko-württembergskim Obern­dorfje. 36lětny twarješe tam drjewjany dom a wužiwaše za to pneumatiski hozdźikowak. Při tym třěli sej hózdź do porsta a jón tak k drjewu přibi. Wohnjo­wa wobora dyrbješe muža z njepřihódneho połoženja wuswobodźić. Dowjezechu jeho do chorownje, wón pak smědźeše samsny dźeń zaso domoj.

Lipsk (dpa/SN). Němske zwjazkowe knježerstwo ma Rusku za wažneho partnera po puću do směra na europski „green deal“, klimoneutralne hospodarjenje hač do lěta 2050. Zwjazkowy minister za hospodarstwo Peter Altmaier (CDU) dopominaše k zahajenju němsko-ruskeje surowiznoweje konferency na to, zo njeje Ruska jenož lětdźesatki dołho spušćomny dodawar zemskeho płuna, ale zo wobsedźi tež hoberski potencial wobnowjomnych energijow z wětřika a słónca. Zemski płun budźe hišće něšto lět trěbny. Jeho potrjeba drje wotpinjenja ja­drowych ­milinarnjow a kónca zmilinjenja wuhla samo hišće přiběra. Na tamnym boku „mosta“ pak steja wobnowjomne energije a „zeleny wodźik“. Altmaier naspomni tež „politiske problemy a napjatosće w mjezynarodnej wikowanskej politi­ce. Je tójšto wužadanjow, kotrež mamy zhromadnje zmištrować.“