Wo wuwiću w Afghanistanje

štwórtk, 02. septembera 2021 spisane wot:

Kranj (dpa/SN). Wonkowni a zakitowanscy ministrojo krajow Europskeje unije su dźensa w Słowjenskej wo tym wuradźowali, kak z nowymi mócnarjemi a wuwićom w Afghanistanje wobchadźeć. Nimo toho dźěše wo to, kak móhło mjezynarodne zjednoćenstwo statow potrěbnym ludźom w Afghanistanje pomhać. Zakitowanscy ministrojo rozjimachu prašenje, kajke wojerske konsekwency z najnowšeho wuwića nastanu.

Z wida społnomócnjeneho EU za wonkowne naležnosće Josepa Borrella po­ka­zuje wuwiće w Afghanistanje jasnje na to, zo trjeba Europska unija swójsku jednotku za spěšne zasahnjenje. Tajku móhli derje trjebać, zo by EU tež po cofnjenju wojakow USA z Afghanistana ewakuo­wanje ludźi z afghaniskeje stolicy Kabu­la zaručiła. Nimo toho rěčachu dźensa wo pospytach Běłoruskeje, migrantow jako bróń přećiwo EU znjewužiwać.

Steinmeier w Słowakskej

štwórtk, 02. septembera 2021 spisane wot:
Bratislava (dpa/SN). Zwjazkowy prezident Frank-Walter Steinmeier přebywa dźensa na krótkowopyće w Bratislavje. Po tym zo witaše jeho słowakska prezidentka Zuzana Čaputová z wojerskej ceremoniju, zetkaštaj so wobaj k wosobinskej rozmołwje. W běhu dnja chcyštaj so na diskusijnym kole na temu „Přichod demokratije a zhromadnosć towaršnosće“ wobdźělić. Nimo toho steješe zetkanje z němsko-słowakskej Industrijnej a wikowanskej komoru na programje. Jutře zetka so Steinmeier z ministerskim prezidentom Eduardom Hegerom.

GEW: Sakska njeje dosć přihotowana

štwórtk, 02. septembera 2021 spisane wot:
Drježdźany (dpa/SN). Sakska je po měnjenju dźěłarnistwa kubłarjow GEW lěpje hač loni na nowe šulske lěto přiho­towana – ale nic derje dosć. Hinak hač minjene lěto je mjeztym dosć móžnosćow testowanja, šćěpjenja a jednotnych rjadowanjow wužiwanja škitneho nahubnika, rjekny předsydka dźěłarnistwa Uschi Kruse wčera w Drježdźanach. Při­wšěm widźi wona tež kritiske dypki. Tak starosći so mjez druhim špatneje kwoty šćěpjenja w Sakskej dla a žada sej lěpši škit dźěći a młodostnych w šulach. Kruse skedźbnja w tym zwisku na tamne zwjazkowe kraje, kaž na Sewjerorynsko-Westfalsku, hdźež su ličby infekcijow z koronawirusom po zahajenju šulskeje wučby zaso jasnje přiběrali. Aktualnje wučinja incidenca w Sakskej 19,5. Spočatk šulskeho lěta 2020/2021 ležeše wona tu pod dwaj. Dźěłarnica nimo toho kritizuje, zo nimaja na šulach dosć připrawow, powětr filtrować, dokelž kultusowe ministerstwo w tym prašenju hišće waha. Póndźelu so za 494 500 holcow a hólcow w Sakskej zaso šula započnje.

Dwojotřěšnik ma zaso křidła

štwórtk, 02. septembera 2021 spisane wot:
Čłonojo Choćebuskeho lětadłoweho muzeja su minjenu sobotu z pomocu krana dwojotřěšnikej typa AN-2 zaso křidła přitwarili. Minjene měsacy su křidła znowa z płatom poćahnyli a wobarbili. Mašinu sowjetskeje konstrukcije běchu 1947 wu­wili. Wona wukonješe wot lěta 1957 słužbu. AN-2 je tuchwilu jenički lětacy jednomotorowy dwojotřěšnik. Tež parašutisća w Kopańcach (Neuhausen) jón wužiwaja. Mašina bě swój čas na lětanišću wójska NDR a Straußbergu zasadźena a steješe pozdźi­šo w Drježdźanskim armejowym muzeju. Kónc 1990tych lět přiwjezechu ju do Choćebuza. Płat křidłow dyrbja kóžde dźesać lět ponowić. Foto: Michael Helbig

To a tamne (02.09.21)

štwórtk, 02. septembera 2021 spisane wot:

Z překwapjenjom je so wčerawši rekordny pospyt w Zwickauwje skónčił: Na wšě 20 sportowčow město planowanych 19 je so do Trabanta 601 tłóčiło. Runje tři a poł mjeńšiny młode žony trjebachu, zo bychu do nutřkowneje a kófroweje rumnosće zalězli, tak zo móžachu durje awta začinić, kaž sej to předpisy žadaja. Rekord je tuž nětko zaso w Zwickauwje.

Z rekordnymi 305 km/h bě 23lětny na ilegalnym wubědźowanju awtow na awtodróze w Düsseldorfje po puću a je so při tym hišće sam filmował. Tam je spěšnosć poprawom na 120 km/h wobmjezowana. Filmowy material, z kotrymž běchu so wobdźělnicy wubědźowanja w interneće hordźili, je policija mjeztym zawěsćiła. Awtomatiske kamery awtodróhi su to tohorunja dokumentowali. 23lětnemu hrozytej pokuta 700 eurow a sćazanje jězbneje dowolnosće na tři měsacy.

Biden chce ze zmylkow wuknyć

srjeda, 01. septembera 2021 spisane wot:

Washington (dpa/SN). Po cofnjenju wojakow z Afghanistana je prezident USA Joe Biden daloko sahace konsekwency za přichodne wojerske zasadźenja připowědźił. „Dyrbimy ze swojich zmylkow wu­knyć“, rjekny Biden w Běłym domje. „Doba wulkich wojerskich operacijow, přerjadować druhe kraje, je nimo.“ Přichodne zasadźenja měli jasne a docpějomne zaměry měć a so na „zasadne narod­ne wěstotne zajimy“ USA koncentrować.

Heil: Wosobinske daty škitać

Berlin (dpa/SN). Zwjazkowy minister za dźě­ło Hubertus Heil (SPD) so přećiwo tomu wupraja, zo smědźa so dźěłoda­warjo swojich přistajenych prašeć, hač su přećiwo koronawirusej šćěpjeni. To dźěłowe prawo njedowola, praji Heil w dźensnišim rańšim magacinje telewizije ARD. „Je drje wažne, zo njestanu so zawody ze žórłami infekcijow. Njeńdźe pak, wosobinske daty wo strowotniskim stawje wšitkim spřistupnić.“ Zawody měli skerje pragmatiske rozrisanja nańć.

Wohenje dale cychnuja

Po cofnjenju hurrikana „Ida“ dyrbja w zwjazkowym staće USA Louisiana milinowe syće sporjedźeć. Milion domjacnosćow nima tu­chwilu žanu milinu – a to runje w lětnjej horcoće, w kotrejž su ludźo na klimowe připrawy pokazani. We wulkoměsće New Orleans­ ze 400 000 wobydlerjemi je milina cyle wupadnyła. Tam je zakazane w nocy dom wopušćić. Foto: pa/Steve Helber

Pólska planuje wuwzaćny staw

srjeda, 01. septembera 2021 spisane wot:
Waršawa (dpa/SN). Ilegalnje z Běłoru­skeje přichadźacych migrantow dla chce Pólska w pomjeznej kónčinje k susodnemu krajej wuwzaćny staw wukazać. Wotpowědny naćisk je knježerstwo schwaliło. Prezident Andrzej Duda dyrbi wukaz hišće podpisać, kaž ministerski prezident Mateusz Morawiecki wčera we Waršawje zdźěli. Wuwzaćny staw ma 30 dnjow we „wuskim pasmje“ podłu mjezy płaćić a 183 sydlišćow potrjechić. To je nutřkow­ny minister Mariusz Kamiński připowědźił. Wobydlerske prawa w tych wsach wobmjezuja. Tak njejsu žane demonstracije a dalše akcije dowolene. Po infor­macijach Kamińskeho je jeničce w ju­liju wjace hač 3 000 migrantow spytało, z Běłoruskeje přišedši mjezu k Pólskej překročić. Mjeztym je Pólska zapo­čała 2,5 metrow wysoki namjezny płót twarić, wuchadźejo z toho, zo Běłoruska ćěkancow zaměrnje sćele, zo by kraj wosła­biła.

Kritizuja stawk

srjeda, 01. septembera 2021 spisane wot:
Frankfurt n. M. (dpa/SN). Třeći stawk želez­nicarjow staja chemisku industriju před wulke wužadanja. „Znowa dyrbja předewzaća ze swojimi kupcami a posłužbownikami krótkodobnje fleksibelne rozrisanja namakać“, zdźěli zwjazk chemiskeje industrije. „To žada sej přidatny personal a zawinuje hoberske kóšty.“ Zwjazk chemiskeje industrije ponowja swoju kritiku hladajo na postupowanje Dźěłarnistwa němskich lokomotiwnikow. Wone chcyše dźensa nawječor mjez­tym třeći stawk w tuchwilnych ta­rifowych jednanjach zahajić. Spočatnje stawkuja w nakładnym wobchadźe, wot jutřišeho ranja tež we wosobowym.

Maas za wulkopósłanstwo w Kabulu

srjeda, 01. septembera 2021 spisane wot:
Doha (dpa/SN). Němska so wo to prócuje, tež po přewzaću mocy přez militantnych islamistiskich talibanow pod wěsty­mi wuměnjenjemi diplomatiske zastupnistwo w stolicy Kabulu zarjadować. „Je-li­ to politisce móžno a wěstotne po­łoženje to dowola, potom měła Němska w Kabulu zaso swoje wulkopósłanstwo měć“, rjekny Maas (SPD) na swojim wčerawšim wopyće w katarskim hłownym měsće Doha. Tuchwilu so Němska w tym­le prašenju wusko ze swojimi europskimi partnerami wothłosuje, kaž Maas zdźěli. Katar ma wuske styki k talibanam. Maas zdobom potwjerdźi, zo njeby diplomatiske zastupnistwo w Kabulu žane připó­znaće knježerstwa talibanow woznamjenjało. „Njeńdźe wo ludoprawniske připó­znaće. Dźe wo rozrisanje cyle praktiskich problemow.“ Zwjazkowe knježerstwo bě po přewzaću mocy přez talibanow wulkopósłanstwo w Kabulu zawrěło. Wšitcy diplomaća su kraj wopušćili. Wulko­pósłanc Markus Potzel jedna tuchwilu w Kataru z talibanami wo wupućowanju za škitom pytacych Afghaničanow z kraja.

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND