Nóc walčika pod hołym njebjom

póndźela, 07. julija 2025 spisane wot:
Na wulke a přewšo impozantne rejowanišćo pod hołym njebjom su so Stare wiki w Choćebuzu minjenu sobotu přeměnili. Tamniše statne dźiwadło bě mjeztym pjaty króć na Choćebusku nóc walčika přeprosyło. Cyle běli zdrasćeni wopytowarjo k zwukam walčika rejwachu. Filharmoniski orchester zhromadnje ze solistami jich hač do pózdnjeje nocy přewodźeše. Generalny hudźbny direktor Alexander Merzyn, Johannes Zurl a Christian Möbius hudźbnikow dirigowachu. Lěćne wjedro dobrej naledźe přinošowaše. Po zakónčenju běchu sej wšitcy přezjedni, zo chcedźa tutón wjeršk Choćebuskeho měšćanskeho žiwjenja klětu wospjetować. Foto: Michael Helbig

To a tamne (07.07.25)

póndźela, 07. julija 2025 spisane wot:

Na wšěch 30 kilogramow cannabisa w swojim awće měješe 30lětny muž, jako jeho policisća pjatk dopołdnja připadnje na zwjazkowej dróze 115 njedaloko Cerska na mjezy Braniborskeje a Sakskeje kontrolowachu. Drogi ležachu zapakowane w dwěmaj wačokomaj. Zastojnicy wopojny jěd sćazachu a šofera zajachu. Sudnik je 30lětneho mjeztym do jastwa pósłał. Přećiwo njemu přepytuja ilegalneho wikowanja z drogami dla.

Z balkona třećeho poschoda skočiłoj staj paduchaj w Berlinskej strowotnej studni. Při tym sej wobaj mužej w starobje 48 lět wjacore kosće złamaštaj. Wobeju dowjezechu do chorownje. Swědcy běchu wobkedźbowali, kak so paduchaj do bydlenja zadobyštaj, a zawołachu policiju. Jako mužej policistow wuhladaštaj, skočištaj z balkona. Policisća jeju zastarachu. Wobaj měještaj grat a pjenjezy při sebi.

Witaja wobornu winowatosć

pjatk, 04. julija 2025 spisane wot:

Berlin (dpa/SN). Wjetšina wobydlerjow Němskeje so za to wupraja, wobornu winowatosć w tej abo tamnej formje zaso wukazać. Tole je wuslědk kónctydźenskeho woprašowanja sćelaka ARD. Při tym je 55 procentow ludźi za wobornu a ciwilnu słužbu, kotraž měła za muži a žony w samsnej měrje płaćić. To je dźesać procentow wjace hač w aprylu. Podźěl tych, kotřiž bychu direktnu wobornu winowatosć jenož za mužow witali, je na 18 procentow woteběrała.

Renta za maćerje hakle pozdźišo

Berlin (dpa/SN). Mjez CDU/CSU a SPD wujednana rozšěrjena renta za maćerje je po měnjenju nawodnistwa rentoweje zawěsćernje „chětro komplikowana wěc“. Ju móža tuž najskerje hakle wot lěta 2028 wupłaćić. Najnowše dojednanje koaliciskeho wuběrka, z tym hižo 2027 započeć, posudźuje nawodnica předsydstwa Anja Piel jara skeptisce. Dyrbja wšitko znowa wobličić. Něhdźe dźesać milionow rentow je potrjechenych, wona rjekny.

Prawo na azyl přiwótřili

Nahladnosć SPD dale woteběra

pjatk, 04. julija 2025 spisane wot:
Berlin (dpa/SN). Nahladnosć SPD je po jeje stronskim zjězdźe mjez wolerjemi dale woteběrała, mjeztym zo stej koaliciskej partneraj CDU/CSU hłosy přidobyłoj. Bychu-li hižo zajutřišim, njedźelu, wólby zwjazkoweho sejma byli, by SPD 13 procentow hłosow dóstała, dwaj procentaj mjenje hač při woprašowanju sćelaka ARD w juniju. To je najsłabši wuslědk socialdemokratow po januaru 2020. CDU/CSU dóstanjetej zhromadnje 30 procentow. AfD by njezměnjene 23 procentow woliło, ­Zelenych pak dwanaće procentow. Lěwica by dźesać procentow hłosow dóstała. BSW ze štyrjomi a FDP z třomi procentami do zwjazkoweho sejma přišłoj njebyštej. Zwjazkowy kancler Friedrich Merz (CDU) docpě 42 procentow (plus 3) přihłosowanja.

Trumpowy zakoń schwaleny

pjatk, 04. julija 2025 spisane wot:

Washington (dpa/SN). Republikanojo w kongresu USA su prezidentej Donaldej Trumpej nutřkopolitiski wuspěch wobradźili. Dom reprezentantow je wčera wječor wot njeho nastorčenemu zakonjej za dawki a inwesticije přihłosował, z kotrymž chce Trump hłowne přilubjenja wólbneho boja financować. Paket z klinčanym mjenom „Wulki rjany zakoń“ chcedźa Trumpej nětko k podpisanju předpołožić. Tón je na tym wobstał, zo chce zakoń akuratnje 4. julija na Dnju njewotwisnosće podpisać.

Nowy zakoń předwidźi přidatne wudawki za škit mjezow a za zakitowanje. Ze skrótšenjemi na socialnym polu chce Trump tute wudawki wurunać. Wosebje demokraća tole kritizuja, dokelž z nowym zakonjom miliony Američanow swoje chorobne zawěsćenje zhubja. Fachowcy trochuja, zo Trump ze swojim předewzaćom gigantiske zadołženje USA wo dalše 3,3 biliony dolarow zwyši.

Dalše ruske nadpady

pjatk, 04. julija 2025 spisane wot:

Moskwa/Kijew (dpa/SN). Po masiwnych ruskich nadpadach z trutami a raketami na ukrainsku stolicu Kijew je ličba zranjenych na znajmjeńša 23 rozrostła. Tole rozprawja měšćanosta Vitali Kličko. Wjacorych ludźi su do chorownje dowjezli. Po wšěm kraju su zamołwići w Ukrainje 550 nalětow z trutami a raketami zličili. Runočasnje je tež Ukraina Rusku z tru­tami nadběhowała. W Rostowje je rentnarka žiwjenje přisadźiła, jako trut do ­jeje bydlenja zrazy. W kónčinje wokoło ­Moskwy w měsće Sergijew Possad buštaj dwaj wobydlerjej zranjenaj.

Mjeztym je ruske wójsko na wuchodźe a juhu Ukrainy dalše kónčiny zdobyło a staja ukrainske jednotki we wobłuku swojeje lěćneje ofensiwy pod wulki ćišć.

Ruska talibanow připóznawa

pjatk, 04. julija 2025 spisane wot:

Moskwa/Kabul (dpa/SN). Ruska je prěni stat na swěće, kotryž knježerstwo talibanow připóznawa, po tym zo je te w lěće 2021 wospjet móc přewzało. „Wucha­dźamy z toho, zo oficialne připóznaće knježerstwa islamskeho emirata Afghanistana wuwiću dobreho zhromadneho dźěła impuls spožči“, wonkowne ministerstwo Ruskeje zdźěla. Moskwa chce Kabul nimo toho w boju přećiwo terorizmej a wikowanju z drogami podpěrować.

Wonkowne ministerstwo talibanow rěčeše wo „historiskej kročeli“ za poćahi mjez woběmaj krajomaj. Ruska je druhim krajam z tym z přikładom, islamisća zdźěleja. Talibanojo su po přewzaću mocy před nimale štyrjomi lětami mjezynarodnje w dalokej měrje izolowani. Jim wosebje wumjetuja, zo prawa žonow sylnje wobmjezuja. Susodne kraje pěstuja porno tomu skerje pragmatiske styki k talibanam. Němski nutřkowny minister Alexander Dobrindt (CSU) so wo direktne styki z nimi prócuje, zo bychu so wo wotsunjenju afghaniskich ćěkancow z Němskeje do jich domizny dorozumili.

Drježdźany (dpa/SN). Hač do kónca septembra ma Caroliny móst w Drježdźanach dospołnje zwottorhany być. Wottorhanske dźěła spěšnišo pokročuja hač bě wočakowane. Tuchwilu su samo dwaj měsacaj spěšniše hač po časowym planje, Drježdźanske měšćanske zarjadnistwo zdźěla. Po tym chcedźa Terasowy brjóh zrumować a nastate škody wuporjedźeć. Tole ma hač do kónca oktobra trać. Po informacijach města planowane kóšty 18 milionow euro njepřekroča. „Před dźěłom twarskich dźěłaćerjow ­móžu jenož kłobuk zejmować. Kak spěšnje su njewšědne dźěła pod wobćežnymi wuměnjenjemi zmištrowali, žada sej najwjetši respekt“, rjekny wyši měšćanosta Dirk Hilbert (FDP) hladajo na horcotu minjenych dnjow. Tysacy tonow betona su dotal wotwozyli.

Najwažniše nětko je, zo jězbnu čaru za łódźe we Łobju zrumuja. Hač do dźesać bagrow za tute dźěła zasadźeja, zo móhli łódźe tam bórze zaso jězdźić. Dźěła traja drje hišće hač do kónca přichodneho ­tydźenja. Srjedź awgusta budźe Łobjo za łódźe zaso wužiwajomne. Do toho dyrbja čaru hišće dokładnje přepytować.

Přistajeni chorownje stawkowali

pjatk, 04. julija 2025 spisane wot:
Přistajeni a wučomnicy Mediciniskeje uniwersity Łužica – Carl Thiem su wčera w Choćebuzu za wyše mzdy stawkowali. Dźěłarnistwo ver.di bě jich namołwjało, we wobłuku tuchwilnych tarifowych jednanjow ćišć na zamołwitych chorownje zwyšić. Wjace hač 500 přistajenych je namołwu sćěhowało. Dźěłarnistwo kritizuje, zo přistajeni uniwersitneje chorownje přeco hišće mjenje zasłužeja, hač sobudźěłaćerjo druhich chorownjow, hdźež płaća tarify zjawneje słužby. Tuchwilny poskitk dźěłodawarjow žadanjam ver.di zdawna njewotpowěduje. Uniwersitna chorownja w Choćebuzu ma nimo lěkarjow 2 350 přistajenych a 570 wučomnikow. Foto: Michael Helbig

Wjace domjacych milinarnjow

pjatk, 04. julija 2025 spisane wot:
Bonn/Drježdźany (dpa/SN). Ličba tak mjenowanych balkonowych milinarjow w Sakskej je prěnje połlěto wo nimale štwórćinu (22,5 procentow) rozrostła. Kónc junija bě pola zwjazkoweje syćoweje agentury 55 842 tutych nastrojow přizjewjenych, to je 10 253 wjace hač kónc 2024. Woprawdźita ličba je drje wo něšto wyša, dokelž někotři swoje připrawy ­njepřizjewja, byrnjež to dyrbjeli. Po cyłej Němskej dźěła mjeztym wjac hač milion balkonowych milinarnjow. Kónc junija bě 1 009 390 tutych nastrojow přizje­wjenych. Potajkim su solarne připrawy, kotrež móžeš z tykačkom domjacnosći přizamknyć, dale jara woblubowane. To znajmjeńša měni nawoda Carsten König wot cyłoněmskeho zwjazka solarneho hospodarstwa. Pozitiwnje wuskutkuja so wšelake prawniske wolóženja, kotrež bě stare zwjazkowe knježerstwo hišće wobzamknyło, a nadal spadowace płaćizny za solarne milinarnje. Nimo toho mjeztym dale a wjace wikowanskich předewzaćow tajke małe milinarnje poskićuja. Najhorliwišo wužiwaja milinarnje w Delnjej Sakskej: Tam zličichu na tysac domjacnosćow 34 nastrojow, w Sakskej je jich 26,5.

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND