Kritizuja młowojte financowanje

wutora, 08. apryla 2025 spisane wot:
Luxemburg (dpa/SN). Rozdźělenje pjenježnych srědkow Europskeje unije nje-knježerstwowym organizacijam (NGO) měło po posudku Europskeho zličbowanskeho zarjada transparentniše być. „Informacije wo tutym spěchowanju su jenož podźělne a njespušćomne“, zlič­bowanski zarjad zdźěla. NGO su wot knježerstwa a statnych institucijow njewotwisne organizacije, kotrež wšelake zajimy zastupuja, na přikład Lěkarjo bjez mjezow, Greenpeace abo Amnesty International. Zličbowanski zarjad kritizuje, zo njeje komisija EU „wěste wot njeje financowane lobbyjowe dźěło“ konkretnje dokumentowała. Tež w Němskej młowojte financowanje tutych organizacijow stajnje zaso kritizuja.

Ukrainjenjo nětko tež w Belgorodźe

wutora, 08. apryla 2025 spisane wot:

Kiew/Belgorod (dpa/SN). Ukrainske wojerske jednotki njejsu po słowach prezidenta Wolodymyra Zelenskeho jenož wokoło Kurska w Ruskej wojersce aktiwne, ale nětko tež w susodnej kónčinje wokoło ruskeho Belgoroda. „Přewjedźemy aktiwne operacije w pomjeznej kónčinje njepřećela“, rjekny Zelenskyj wčera wječor w swojim widejowym poselstwje. Bě to prěnje oficialne wobkrućenje z jeho strony. „Wójna dyrbi so tam nawróćić, zwotkel je přišła.“ Ruska strona njeje tute informacije dotal wobkrućiła.

Po nadpadźe ukrainskich jednotkow na kónčinu južnje ruskeho Kurska spočatk awgusta by to druhi wuspěšny dyr přećiwo Ruskej był. Kaž hižo w Kursku dźe wo to, ukrainski teritorij škitać, Zelenskyj rjekny. Konkretnje mjenowaše wón pomjezne kónčiny Charkiw a Sumy. Wuraznje dźakowaše so Zelenskyj ukrainskim wojakam za jich zmužitosć.

Operacija w Kursku je w dalokej ­měrje zwrěšćiła. Ruske wójsko je ukrainske jednotki nimale dospołnje wućěriło a tójšto wukrajnych wojowarjow zajało.

Zamołwitosć komunow sylnić

wutora, 08. apryla 2025 spisane wot:

Sakska přihotuje nowy plan za wuwiće kraja z wjac sobuskutkowanjom

Drježdźany (dpa/SN). Sakske knježerstwo chce w tutej wólbnej dobje nowy plan za wuwiće kraja (LEP) předpołožić a při tym komunam wjace sobuskutkowanja zmóžnjeć. „Tole ma so kaž čerwjena nitka přez cyły plan ćahnyć. Chcemy nowe móžnosće wotkrywać, město toho zo jim zadźěwamy. Z planom chcemy nowym idejam durje wotewrěć“, rjekny Regina Kraushaar (CDU), ministerka za infrastrukturu a krajne wuwiće powěsćerni dpa.

Předwidźany plan za wuwiće kraja je fachowe wobłuki přesahowacy cyłkowny koncept za přichod swobodneho stata. Wón wobsahuje strategije za wuwiće sy­dlišćow, za hospodarske spěchowanje, za škit přirody a wobswěta abo za wobchadnu infrastrukturu. Tež rozdźělenje płoninow za bydlenje, přemysło, ratarstwo abo wočerstwjenišća tam zapisaja.

Měniće, zo je nadpismo tohole přilopka derje sformulowane? Bohužel tajke wuprajenja dźeń a husćišo słyšimy a tola ­njemóžemy a nochcemy tych, kiž takle rěča, nastajnosći korigować. Widźo, zo drje šula dočinić njemóže, štož by trěbne było, zo by naš dorost nic jenož někak, ale derje serbsce rěčał, měł so kóždy wo dobru a čistu serbšćinu prócować. Wězo je wliw ­medijow wulki, a tola słyša dźěći w direktnej komunikaciji najprjedy raz swojeju staršeju, wowku a dźěda, ćetu a wuja, kubłarku a kubłarja a hakle po tym wučerja a wučerku. Smy sej toho wědomi? Kóždy, kotremuž je zachowanje našeje rěče ­wažne, njech sam dobru serbšćinu pěstuje. Při tym njetrjeba sej nichtó jazyk złamać. Wulki krok budźe hižo zmištrowany, hdyž smy wšě ejmore a zofty za sobu ­wostajili. A „měnju, zo ludźo to lěpje móža“ klinči tola rjeńšo hač „ja namakam ...“, abo? Weronika Žurowa

Stare Mercedesy w Błótach pozastali

wutora, 08. apryla 2025 spisane wot:
Na wšěch 25 awtow typa Mercedes z 1950tych, 60tych a 70tych lět bě předwčerawšim, njedźelu na Błótowskich dróhach po puću a dojědźe sej na kóncu do Bór­kowow. Tam cyłkownje 45 wobdźělnikow w Krajnym hotelu pozasta. Zhromadnje podachu so na wulět z čołmikami. Dwójce wob lěto sej čłonojo Berlinsko-Braniborskeje wotnožki po wšej Europje aktiwneho kluba lubowarjow tutych awtow do najrjeńšich kónčin regiona wuleća. Wšěch jednoća lubosć k starym awtam typa Mercedes-Benz. Wulět běchu w Rangsdorfje južnje Berlina zahajili. Wopyt w Bórkowach chcedźa na přichodnym zetkanju kluba wuhódnoćić. Foto: Michael Helbig

To a tamne (08.04.25)

wutora, 08. apryla 2025 spisane wot:

Pjeršćeń w žołdku kruwy je rěznik w bayerskim Vilshofenje namakał. Młody ratar bě pjeršćeń do toho při picowanju přisadźił a njemóžeše jón hižo namakać. Štyri měsacy po tym dowjezechu mjeztym dwě lěće staru jałojcu k rězanju do małeho rězniskeho zawoda. Bychu-li skoćo we wulkorězarni rozebrali, njeby nichtó wjace do žołdka pohladał. Tak pak je so pjeršćeń do swójby ratarja nawróćił. Tež toho mandźelska je zbožowna.

Wody we wulětniskej łódźi „Baltica“ dla bu jězba mjez Kühlungsbornom a Warnemünde na Baltiskim morju njejapcy skónčena. Dźesać mjeńšin po wotjězdźe łódźe bě so woda zadobyła. Kapitan so na to do Kühlungsborna nawróći. Pasažěrojo móžachu njezranjeni wulězć, policija zdźěli. „Baltica“ poča so na to podnurić. Mjeztym pak maja situaciju pod kontrolu. Přičinu hawarije nětko pruwuja.

Křesćanske korjenje Europy

póndźela, 07. apryla 2025 spisane wot:

Vatikan (B/SN). Kardinalny statny sekretar Vatikana Pietro Parolin namołwi europskich biskopow na njedawnej hłownej zhromadźiznje njezabyć na křesćanske korjenje kontinenta. Wón zwěsći: „Samo pola křesćansce zmyslenych politikarjow je wědomje za hódnoty europskeho zjednoćenstwa popušćiło.“

Wuklukowanje w paradizu

Sri Lanka (B/SN). Čaj z kupoweho stata w Indiskim oceanje je za wysoku kwalitu znaty. Šćiparki čaja na plantažach ćerpja pod bolosćemi a su brutalnje wuklukowane. Za cyły dźeń dźěła dóstawaja lědma 2,50 eurow. Pomocnej skutkaj Misereor a Caritas chcetej situaciju změnić. Projektny sobudźěłaćer Carity Nicholas: „Wuwědomjamy wobydlerjam jich prawa a staramy so wo staćanske registrowanje.“

Bamž wobstajnje hladany

Netanjahu znowa pola Trumpa

póndźela, 07. apryla 2025 spisane wot:

Washington (dpa/SN). Prezident USA Donald Trump wočakuje dźensa wječor israelskeho ministerskeho prezidenta Benjamina Netanjahuwa w Běłym domje, a to hižo druhi króć po přewzaću swojeho zastojnstwa. Netanjahu je připowědźił, zo chcył z Trumpom mjez druhim wo nowych cłach, wo prócowanjach na dobro zastajencow w Gazaskim pasmje a wo wohroženju ze stron Irana ­rěčeć. Trump bě Netanhajuwa hakle spočatk februara we Washingtonje witał.

Kritizuja manewer Chiny

Washington (dpa/SN). Wonkowni mi­nistrojo statow G 7 a społnomócnjena EU za wonkowne naležnosće Kaja Kallas zastopnjuja wulki wojerski mórski manewer Chiny wokoło Taiwana jako wohroženje mjezynarodneje wěstoty. W zhromadnej deklaraciji rěča wo „přibě­racych destabilizowacych aktiwitach“ ludoweje republiki, kotrež napjatosće mjez krajomaj přiwótřa a globalnu wěstotu a derjeměće ludźi wohrožuja.

Přiwisnicy Le Pen protestowali

We wobłuku organizowanych protestow su minjeny kónc tydźenja w něhdźe tysac městach po wšej USA přećiwo politice ­skrótšenjow ze stron knježerstwa Donalda Trumpa demonstrowali. Kaž tule w Detroiće w staće Michigan šwikachu ­demonstranća lutowanja w socialnych programach a masowe pušćenja přistajenych institucijow. Foto: dpa/Jim West

Zeleni hotuja so na opoziciju

póndźela, 07. apryla 2025 spisane wot:
Berlin (dpa/SN). Po přesłapjacym wuslědku wólbow zwjazkoweho sejma hotuja so Zeleni na swoju rólu w opoziciji a so wot unije CDU/CSU wotmjezuja. „Běchmy jim napřećo přejara přećelni“, rjekny frakciska předsydka Katharina Dröge na małym stronskim zjězdźe Zelenych w Berlinje zhladujo na dotalne dźěło z uniju. W prašenju škita klimy bě strona stajnje w defensiwnje, wona rjekny. Druzy kritizowachu, zo njejsu so Zeleni prawicarskim tendencam w knježerstwje nastupajo migraciju dosć raznje spjećowali. Ze swojim dźěłom spokojom bě porno tomu kanclerski kandidat Zelenych Robert Habeck, byrnjež Zeleni runje 11,6 procentow hłosow zdobyli. „Druzy maja wjace přičinow k sebjekritice.“

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND