Wotpačenje přestorčene

srjeda, 11. oktobera 2017 spisane wot:

Madrid/Barcelona (dpa/SN/JaW). Ministerska rada Španiskeje je so dźensa dopołdnja w Madridźe k wurjadnemu zetkanju zešła. Tema bě wuwiće w próco­wanju wo njewotwisnosć Katalonskeje. Hnydom po tym chcył dźensa popołdnju španiski ministerski prezident Mariano Rajoy stejišćo zabrać k aktualnym po­dawkam kaž tež k wuprajenjam šefa katalanskeho regionalneho knježerstwa Carlesa Puigdemonta.

Puigdemont bě wčera w narěči před katalonskim parlamentom w Barcelonje njewočakowano připowědźił, zo su prócowanja wo njewotwisnosć Katalonskeje „na někotre tydźenje“ přetorhnjene, z čimž je wotpačenje přestorčene. Přičina za to je, zo so Puigdemont dale nadźija, zo móhło so španiske centralne knježerstwo tola hišće k rozmołwam předrěć, rozprawja powěsćernja dpa. Kaž wjacore španiske medije po narěči Puigdemonta powołujo so na knježerstwowe kruhi rozprawjachu, hódnoći centralne knježerstwo wčerawše wuwjedźenja přiwšěm jako wuwołanje njewotwisnosće.

Sorabisćawe Lwowje

wutora, 10. oktobera 2017 spisane wot:

Lwow/Budyšin (SN/CoR). Na dobru tradiciju móže sorabistika we Ukrainje zhladować. Jutře poda so łužiska delegacija na jězbu do Lwowa, zo by so na tamnišim 15. mjezynarodnym sorabistiskim seminarje, wěnowacy so wot 12. do 14. oktobra aktualnym problemam a perspektiwam sorabistiki, wobdźěliła. Organizowała je seminar Lwiwska uniwersita Iwana Franka w kooperaciji ze Serbskim institutom (SI) a Maćicy Serbskej.

Sobudźěłaćer SI dr. Fabian Kaulfürst chce tam předstajić nowu pomoc za prawe wurjekowanje w delnjoserbskim online-słowniku a archiwarka instituta dr. Annett Brězanowa digitaliziciski projekt „Serbske historiske pismowstwo online“. „Serbja w muzeju“ rěka tema přednoška projektoweje sobudźěłaćerki SI Annaleny Schmidt. Nimo toho přednošuje Měrko Šołta za Maćicu Serbsku wo „Wuznamje Budyskeho katolskeho tachantstwa swj. Pětra na trajne wutworjenje serbskeje cyrkwinskeje organizacije Hornjeje Łužicy“. Tež z Pólskeje wočakuja na seminarje wobdźělnikow.

Kak funguje serbskorěčne kubłanje?

póndźela, 09. oktobera 2017 spisane wot:

Šulerjo Serbskeho gymnazija Budyšin steja w srjedźišću slědźenja Instituta slawistiki Pólskeje akademije wědomosćow we Waršawje. Tamniša asistentka-profesorka dr. Nicole Dołowy-Rybińska projekt wot spočatka lěta přewjeduje.

Waršawa/Budyšin (SN/CoR). Hižo dlěje hač dwanaće lět zaběra so Nicole Dołowy-Rybińska z europskimi rěčnymi mjeńšinami, mjez nimi tež Serbami. Wone běchu tema jeje disertacije a habilitacije (SN rozprawjachu). W nowym slědźenju koncentruje so wona na serbskorěčny dorost. „Mjeńšinowe rěče sej lochko nimaja. Ludźo – wosebje młodźi – móža wšudźe dźěłać, měšane mandźelstwa su normalne. Ćim wažniše je, přez kubłanje nowych rěčnikow zdobyć a tak přichod rěče zawěsćić“, rozłožuje kulturna wědomostnica. „Zwěsćich, kajku wulku rólu noworěčnicy w Bretonskej a Waliziskej hraja, ale tež, kotre problemy su. Chcu wědźeć, kajke je połoženje mjez Hornjoserbami a kotre faktory tu skutkuja.“

„Muž widźi róžojće“ rěka aktualna produkcija Budyskeho Němsko-Serbskeho ludoweho dźiwadła. Jan Mikan ma hłownu­ rólu w němskorěčnej komediji, w kotrejž pod režiju Petera Kuby tež Rainer Gruß, Olaf Hais, Marian Bulank, Torsten Šlosar, Gabriele Rothmann a Lisa Lasch sobu skutkuja. Sobotu měješe inscenacija swoju přewšo wuspěšnu premjeru. Foto: Miroslav Nowotny

Budyšin/Frankfurt n. M. (SN/bn). Po zasukanych pućach a po dróze připada bě so 1992 tehdy w Berlinje skutkowacy fotožurnalist Andreas Varnhorn do Łužicy namakał. Krajina a wobydlerjo su wuměłca – sam wšak so jako tajki njewopisuje – nablaku fascinowali. Swoje powołanje a wóčko sćěhujo a bjez konkretneho wotmysła poča wón fotografować. Při tym přetrjeba wjace hač sto filmow, z kotrychž bu nimale 4 000 čornoběłych wobrazow. Jara wotewrjeni Serbja předewšěm z Chrósćic, Prawoćic, Pančic-Kukowa a Lejna njedowolichu jemu jenož hłuboke dohlady do swójbneho žiwjenja a zapopadnjenje samo wosobinskich wokomikow, ale přewodźachu jeho zdobom po swjedźenjach a nałožkach.

Zwotkel je tradicija?

pjatk, 06. oktobera 2017 spisane wot:
Třeći raz přeproša rjad „musica nova sorabica“ zajimcow nazymu na snano nje­zwučenu, zdźěla z wěstosću dotal njesłyšanu hudźbu. Často wopisuja přiwisnicy napřećiwka, potajkim zwučenych a znatych zynkow, tak mjenowanu nowu hudźbu jako elitarnu, njepřistupnu, samo njeestetisku. Na emocionalnej runinje, kotruž wuměłstwo prěnjorjadnje narěči, je ćežko měnjenje skeptikarjow změnić. Tuž raz z rozumnosću: Bjez eksperimentowanja, bjez předobywanja hranicow njeje ani we wuměłstwje ani w towaršnosći postup móžny. Złožować so na tradiciju a na njej wobstać je pod tymle aspektom wěcka njemóžnosće. Měli so potom mjenujcy prašeć, zwotkel drje tale tradicija pochadźa? Snano skići rjad, kiž dźě steji pod hesłom „tradicija + eksperiment“, wotmołwu, kotraž začuwanje a intelekt přeswědči abo znajmjeńša změruje. Pobrachuje jenož hišće: publikum! Bosćan Nawka

Budyšin (SN/CoR). Dobry wothłós žněješe srjedu prěnje zarjadowanje we wobłuku wosebiteje wustajeńcy „Krabat – Muž. Mytos. Marka.“ Budyskeho Serbskeho muzeja. Nimale 30 zajimcow bě so wot prěni nastork za ekspoziciju dawaceho genealogi a spisowaćela Hansa-Jürgena Schrötera najprjedy po přehladce wodźić dało, wjetšina z nich sćěhowaše na to tež jeho přednošk wo historiskej wosobinje a stawizniskich pozadkach, kotrež steja na spočatku puća serbskeho kuzłarja w powěsćach, romanach, filmach a mjeztym tež marki Krabata.

Předstaja rejohru

pjatk, 06. oktobera 2017 spisane wot:
Budyšin. Rejohru „Kupa zabytych“ ­předstaji Serbski ludowy ansambl jutře, sobotu, w 19.30 hodź. na žurli swojeho domu w Budyšinje. Inscenacija nawjazuje na roman Jakuba Lorenca-Zalěskeho a zwjedźe žiwu modernu reju a regionalne stawizny do cyłka. Jimaca lubosćinska stawizna Hańže a Jakuba spleće so ­wušiknje ze stawiznami wojowanja po­tłóčowanych ludow wo swobodu. Wot 19 hodź. podadźa wopytowarjam zawod do krucha.

Wotkrywa sej „swój“ swět

štwórtk, 05. oktobera 2017 spisane wot:

Katka Krygarjec je w aktualnej hrajnej dobje dalša elewka w činohrajnym studiju Budyskeho Němsko-Serbskeho ludoweho dźiwadła. Kaž lětsa tohorunja w dorostowej kowarni skutkowaca Katka Pöpelec bě tež wona w zašłych lětach čłonka młodźinskeho dźiwadła NSLDź a w inscenacijomaj „Wokomik prošu!“ a „Crux abo Zbóžnik pod łožom“ widźeć.

Medijowy dorost wćipny

štwórtk, 05. oktobera 2017 spisane wot:

Prózdninske seminary skića wobšěrne zeznajomjenje z rozhłosom

Budyšin (SN/bn). Lětuša „II. šulerska akademija medije“ Sakskeho wukubłanskeho a wupruwowanskeho kanala (SAEK) a Serbskeho rozhłosa w Budyšinje je so minjenu póndźelu zahajiła a traje hišće hač do jutřišeho pjatka. Mjez přerěznje 15 wobdźělnikami – k jednotliwym seminaram so raz wjace, raz mjenje zajimcow přizjewja – je nimale cyła redakcija młodźinskeho Radija Satkula, za kotruž je zarjadowanje­ zdobom tajke něšto kaž dalekubłanje.

Póndźelu rozłoži nawoda Budyskeho studija SAEK Michał Cyž zajimcam zakłady medijoweho prawa. Po tym přednošowaše Maik Scheffler na temu „Prawo a prawicarstwo“.

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND