Arnošt Hančka

štwórtk, 14. septembera 2017 spisane wot:
Wučer a ludowy spisowaćel Arnošt Hančka narodźi so 11. septembra 1867 žiwnosćerskej swójbje w Hućinje. Po studiju na Budyskim krajnostawskim seminarje bě wot lěta 1891 hač do smjerće 17. junija 1928 wučer, šulski nawoda a kantor w Poršicach. Jara zasadźeše so za serbsku wučbu. Bě předsyda Konferency serbskich wučerjow Budyskeho wokrjesa. 1910 přistupi Maćicy Serbskej a bě hač do smjerće městopředsyda jeje pedagogiskeho wotrjada. We Weimarskej republice je šulskej čitance „Kwětki“ a „Zahroda“ hłownje wudał. Spisa „Z mojich dźěćacych lět“, „Při wowčim mosće šeri“ a „Wěšćerski prut“. Hačkuli bě předsyda Poršiskeho towarstwa Swěra, wustupowaše pak tež často raznje přećiwo narodnemu hibanju, předewšěm přećiwo předsydźe Domowiny Arnoštej Bartej a Jakubej Bartej-Ćišinskemu, kotrehož mjenowaše po jeho narěči 1904 w Bukecach „podjanskeho šćuwarja“. Wo serbskich podawkach bě Hančka Bu­dyskemu wokrjesnemu hejtmanstwu donošował a kritiske nastawki Serbskich Nowin, Katolskeho Posoła a časopisa Łužica za nje přełožował. Manfred Laduš

Festiwale wot lěta 2019 lěpje koordinować

srjeda, 13. septembera 2017 spisane wot:

Budyšin/Schwalenberg (SN/bn). Mjezynarodna rada za organizaciju festiwalow folklory a ludoweho wuměłstwa (CIOFF) je minjene kónctydźenja swoju lětušu hłownu zhromadźiznu w sewjerorynsko-westfalskim Schwalenbergu přewjedła. Serbskich čłonow organizacije zastupowachu mjez druhim Tobias Rucha za Serbski ludowy ansambl, Marija Pěčkec a Wolfgang Kotisek za Serbski folklorny ansambl Slepo, Gabriel Krawc za Serbsku rejowansku skupinu Smjerdźaca a jed­naćel Domowiny Marko Kowar.

Wažny dypk zhromadźizny bě předstajić a schwalić rozprawu dźěławosće a lětny plan. Nimo toho stejachu klětu wotměwace so festiwale a jako wjeršk lěta 2020 w stolicy ruskeje republiki Baškortostan Ufa předwidźana folkloriada w srjedźišću – olympiada folklornych rejwarjow, kotruž runja sportowemu přikładej kóžde štyri lěta w stajnje hinašim měsće přewjeduja.

Towarstwo přećelow Serbow SPL w Praze je we wobłuku sakskeho lětnjeho swjedźenja Kamjeničanski region předstajiło. W Serbskim seminarje wotewrěchu wustajeńcu wobrazow Maje Nageloweje pod hesłom „Zapust“. Spisowaćelka Beata Mičerlichowa (nalěwo) wotmołwješe sobotu nawječor na prašenja Radeka Čermáka. Wona čitaše tekst „Tak njejsom sebje moju domownju w lěśe 2000 pśedstajiła“ a wurězk ze swojeje kriminalki „Mortwa w grobli“. Foto: Lukáš Novosad

Wuměłska hudźba mištersce w přirodźe

wutora, 12. septembera 2017 spisane wot:

Stróža (SN/bn). Zahajenski koncert Stróžanskich nazymskich wikow přirody pod hesłom „W změnje časow“ zahori mi­njeny pjatk něhdźe 80 wopytowarjow w swjedźenskim stanje při centrumje bio­sferoweho rezerwata, kotryž je zarjadowanje zhromadnje z towarstwom Radiška a z podpěru Załožby za serbski lud na iniciatiwu Liany Bertók wuhotował.

Nowu cejdejku předstajili

pjatk, 08. septembera 2017 spisane wot:

Countertenor Šćěpan Nowak předstaji wčera w Röhrscheidtowej bašće Serbskeho ludoweho ansambla spěwy, kotrež bě zhromadnje z dalšimi hudźbnikami za CD „Mi róžička je zakćěła“ nahrawał.

Budyšin (SN/bn). Z wuspěšnym komornym koncertom we wupředatej Budyskej Röhrscheidtowej bašće předstaji Šćěpan Nowak wčera wječor swoju nowu CD „Mi róžička je zakćěła“, kotruž je Załožba za serbski lud wudała. Do witanja přez jednaćelku SLA Dianu Wagnerec, kotraž so countertenorej a bywšemu wjelelětnemu čłonej ansambla dźakowaše a na to skedźbni, zo „je interpret jenički Serb, kiž register altusa wobknježi“, zaklinča prěnja, titulna pěseń. Nowakej poboku běchu sopranistka Daniela Hazec, pianistka Gina Hentsch, fletistka Marie-Luisa Fryčowa a cellist Helfried Knopsmeier.

Samozrozumliwosć

pjatk, 08. septembera 2017 spisane wot:
Raduš přeproša kónc tydźenja na 14. braniborski wjesny a žnjowodźakny swjedźeń. Lěta 2011 bě gmejna Dešno-Strjažow hódna hosćićelka tohole swjatka. Na wsach błótowskeho regiona wědźa hišće tak prawje swjećić. Raduš bě tež za serbske wjerški dosć dobra adresa. Do politiskeho přewróta wotmě tam bywša Domowinska župa Kalawa-Lubin swój župny festiwal serbskeje kultury, a spočatk 1990tych lět běchu tam wuměłcy a hosćo z Hornjeje a Delnjeje Łužicy na serbskim swjatku – wšitcy běchu zahorjeni. Sym přeswědčeny, zo budu to wopytowarjo jutře a njedźelu runje tak. Derje zastupjena budźe serbska kultura, paleta saha wot pisaneho programa w zamołwitosći sćelaka RBB přez wustup spěwytwórca Bernda Pittkuningsa hač k modowej přehladce z twórbami Saryh Gwiszcz. Serbskosć zdawa so tu wjetša samozrozumliwosć być hač na njedawnym Dnju Saksow w Lubiju. Axel Arlt

Njedźelu, 10. septembra, skónči so 3. Zhorjelski fotowy festiwal, zjimacy pod hesłom „Žiwjenske swěty“ cyłkownje 16 wustajeńcow, dźěłarnički a přednoški w Zhorjelcu a Zgorzelecu. Mjez wustajerjemi je tež serbski wuměłc Jürgen Maćij (nalěwo) z Budyšina, kiž předstaja swoje „Měšćanske krajiny“. Parlamentariska statna sekretarka zwjazkoweho ministerstwa za hospodarstwo a energiju a społnomócnjena za wuchod Iris Gleicke (SPD, naprawo) bě festiwal tydźenja swjatočnje wotewrěła. Wustajeńcy wostanu hišće hač do 1. nowembra přistupne. Foto: Thomas Kläber

Jakub Šewčik

pjatk, 08. septembera 2017 spisane wot:
Druhi předsyda Domowiny, basnik, farar a duchowny rada Jakub Šewčik narodźi so 6. septembra 1867 kublerskej swójbje w Baćonju. Kubłaše so na Praskim Serbskim seminarje, bě starši tamnišeho towarstwa Serbowka, basnješe a dopisowaše do jeje „Kwětkow“. 1890 přistupi Maćicy Serbskej. Po studiju teologije bu 1892 na měšnika­ wuswjećeny. Wot lěta 1896 do 1908 słužeše jako Budyski tachantski prědar. Zdobom bě redaktor Katolskeho Posoła, doniž njebu do Kamjeničanskeje wosady swj. Nepomuka pósłany. W Pětra Malinkowej činohrě „Wotmołwa“ wo Ćišinskim praji biskop, zo maja hišće­ zahoriteho Serba (Šewčika), kotrehož sćelu do wulkeho němskeho města Kamjenicy.­ Wot lěta 1922 do 1933 bě Šewčik farar w Chrósćicach, hdźež staraše so tež wo drohotny křižowy puć na kěrchowje a wo moderne tepjenje w cyrkwi. Wón bě župan župy „Michał Hórnik“ a wot 1927 do 1930 zasłužbny předsyda Domowiny. 1899 wuda zběrku „Baje a basnički“ a spisa tójšto nabožnych a stawizniskich dźěłow. 3. awgusta 1935 Šewčik w Chrósćicach zemrě. Manfred Laduš

Wo knihach a kniharni (08.09.17)

pjatk, 08. septembera 2017 spisane wot:

Za někotre dny wuńdźe Serbska protyka 2018. To budu swěrni roznošowarjo zaso na wsach po puću, zo bychu ju zajimcam poskićeli. Nětko so snano prašeće, što na was w aktualnym wudaću čaka. Tónkróć podamy so zhromadnje z redaktorom Pětrom Šołtu do Sulšec pola Kulowa. Na tu wjes so Šołta sam rady dopomina, wšako je tam hromadźe z Róžeńčanskej młodźinu kermušu na tykancyspěwanje jězdźił.

„Wjelorakosć zwjazuje“

štwórtk, 07. septembera 2017 spisane wot:

Interkulturne tydźenje w Budyskim wokrjesu skića wšěm zajimcam wot přichodneho tydźenja přiležnosć, sej cuze kultury aktiwnje spřistupnić a tak integraciju podpěrać.

Budyšin (SN/bn). Organizatorojo „Interkulturnych tydźenjow w Budyskim wo­krjesu“ předstajichu na wčerawšej nowinarskej konferency w krajnoradnym zarjedźe program a ćežišća lětušeho zarjadowanja. Wjace hač 35 wobłukow chcedźa wot 15. do 30. septembra poskićeć. Zahajenje pod hesłom „Wjelorakosć zwjazuje“ wotměje so pjatk, 15. septembra we Wojerowskim wobydlerskim centrumje mjez druhim z dźiwadłowym předstajenjom „RECHTS: ex und pop – oder eine Proklamation für die Demokratie“ skupiny COMMUNITYartCENTERmannheim. Kruch zaběra so z prašenjom, što za prawicarskimi myslemi tči. Zdobom wobjednawa jednu z centralnych temow interkulturnych tydźenjow – prawicarski ekstremizm a rasizm w konteksće přiběraceje ličby požadarjow wo azyl w regionje. W tym zwisku pokazaja tež dokumentaciju „Wojerecy 26 lět po 1991: Dohlady, perspektiwy, měnjenja“ w Kulturnej fabrice.

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND