Hosćo z Wendlanda we Łužicy přebywali

štwórtk, 06. julija 2017 spisane wot:

Budyšin/Chrósćicy (ML/SN). Wodźacy čłonojo Wendlandskeho přećelskeho a dźěłoweho­ kruha Lüchow-Dannenberg, kotřiž wudźeržuja dlěje hač 25 lět zwisk z Domowinu, přebywachu za čas XII. mjezynarodneho folklorneho festiwala we Łužicy. Woni chcedźa w blišim času swój kruh do towarstwa za zachowanje a spěchowanje tradicijow Hannoverskeho Wendlanda přetworić a Domowinje jako asociěrowany čłon přistupić.

Hosćo z wuchodneje Delnjeje Sakskeje dožiwichu mjez druhim programy w Hochozy, hdźež je so jim jara spodobało. Přewodźeni wot referenta Domowiny Wernera Sroki wopytachu woni tež Wochozy, tamnišu ewangelsku cyrkej z wopomnišćom za fararja Bogumiła Šwjelu kaž tež park błudźenkow. W Budyšinje su sej tež Serbski muzej wobhladali. Měrćin Brycka wodźeše jich po wustajeńcach. Wulke dožiwjenje hosćom bě sobotu wječor na Chróšćanskich statokach. Tam poskićene programy serbskich a wukrajnych ludowych wuměłcow jich wulce zahorichu.­ Wopyt Krabatoweho młyna w Čornym Chołmcu a čołmikowanje po Błótach jich přebytk we Łužicy skulojći.

Njedawno wotmě so mjezynarodne zetkanje Syće młodych akademikarjow- sorabistow w Budyskim Serbskim instituće. 21 referentow je tam wo swojich slědźenjach rozprawjało. Někotrych w małym serialu předstajimy.

Serbšćinu je młoda kulturna wědomostnica dr. Nicole Dołowy-Rybińska z Waršawy w Parisu nawuknyła. Hižo w doktorskim dźěle zaběraše so wona z tym, kak Serbja, Kašubojo a Bretonojo swoju rěč sylnja, kak spytaja ju rozšěrić a wožiwić. W swojej habilitaciji, kotraž je lětsa jako kniha w Pólskej wušła, je so Nicole Dołowy-Rybińska na młodych aktiwistow koncentrowała – hornjoserbskich, bretonskich, kašubskich a waliziskich. „Chcych wědźeć, kak a čehodla so woni za swoju rěč zasadźeja.“ Za to je dohromady sto rozmołwow wjedła a bě wězo tež wjacore razy we Łužicy.

Wo wuskutkach reformacije

srjeda, 05. julija 2017 spisane wot:
„Wuchwaluje moja duša Knjeza ...“ je hesło noweje wustajeńcy w Dešnjanskim domi­zniskim muzeju. Wona wobswětla serbske cyrkwinske žiwjenje po reformaciji w Delnjej Łužicy. Předewšěm skedźbnja přehladka na sylne změny, kotrež běše reformaciski čas zawostajił, zdźěla muzej. Přehladka tež njezataja, zo swójski serbski cyrkwinski zarjad nihdy wobstał njeje a zo mějachu so Delnjoserbja tež ze zakazom nałožowanja maćeršćiny bědźić. Zawodne słowa na njedawnym wotewrjenju wustajeńcy poda serbski spěwytwórc Bernd Pittkunings (na wobrazu). Foto: Michael Helbig

Muzejownicy so zetkali

srjeda, 05. julija 2017 spisane wot:
Dźěłowy kruh Łužiske muzeje a muzealne zarjadnišća pod nawodom sekcije ludowěda/muzejownistwa Maćicy Serbskeje je so póndźelu schadźował. Při najrjeńšim lětnim wjedrje wulećachu sej jeho čłonojo do zeloweje zahrody w klóštrje Marijinej hwězdźe w Pančicach-Kukowje, po kotrejž jich Sonja Hejdušcyna ze Sakskeho wjesneho­ kuratorija­ wustojnje wodźeše. Do toho wobhladachu sej wustajeńcu „Pjeć lětstotkow – Serbja a reformacija“ w Budyskim Serbskim muzeju a klóštersku pokładnju.­ Kóždolětne zetkanje muzejownikow wěnowaše so tónkróć ewangelskim a katolskim křesćanskim tradicijam we Łužicy. Foto: Andrea Pawlikowa

Knižka za dźěći

wutora, 04. julija 2017 spisane wot:
Budyšin (SN/JaW). „Pójće sobu do cyr­kwje“ rěka kemšaca knižka za dźěći wot štyrjoch lět, kotraž je dźensa w Ludowym nakładnistwje Domowina wušła. Publikaciju awtora wjacorych nabožinskich spisow za dźěći a dorosćenych Reinharda Abelna je Ludmiła Bizoldowa zeserbšćiła, ilustrował je nowostku Hartmut Bieber. „Kemšaca knižka chce waše dźěći při Božej mši přewodźeć a jim pomhać, kemše lěpje rozumić a sobu swjećić“, rěka w předsłowje. Wudaće knižki je Załožba za serbski lud spěchowała.

Wustajeńca z wobšěrnym serbskim podźělom

póndźela, 03. julija 2017 spisane wot:

Pod hesłom „Na pytanju“ su sobotu w Biskopičanskej galeriji Carla Lohsy zajim zbudźacu wustajeńcu z twórbami grafikarja, typografa a molerja Joachima Bethmanna swjatočnje wotewrěli.

Biskopicy (AW/SN). Po wokřewjacym hudźbnym přewodźe gitaristow Michaela Othe a Inga Bochmanna a witanju čestnohamtskeho naměstnika Biskopičanskeho wyšeho měšćanosty Hansa-Jürgena Stöbera porěča mandźelska w lěće 2001 zemrěteho wuměłca Monika Bethmann k wjace hač połsta přitomnym wo jeho žiwjenju a skutkowanju.

Chrósćicy (SN/CoR). Pod hesłom „Hdźež duša schow swój ma“ dožiwi publikum na XII. mjezynarodnym folklornym festiwalu „Łužica 2017“ tež druhi nakład imaterielnemu kulturnemu herbstwu wěnowaneho programa. Lochka bě atmosfera sobotu popołdnju na Koklic statoku, jako zahajištaj Tomasz Nawka a Steffen Kostorž na serbskich dudach hudźbne koło, kotrež madźarska skupina z Rumunskeje Szarkaláb na to z rejemi rozšěri. Tež cyłk Zespół Góralski Zornica z Pólskeje je rejujo přeswědčił – wosebje mužojo, kotřiž wědźachu swojej noze derje jako instrument zasadźeć. Tuž tež wulce njemyleše, zo jenički 2015 do lisćiny imaterielneho kulturneho herbstwa čłowjestwa přewzaty element kultury Tatrow – štyrihłósne dudy „koza tatrzańska“ – sobu njemějachu. Za to předstaji L’ubomír Tatarka lěta 2008 a 2015 zapisane fujaru a słowakske dudy. 13lětna spěwarka jeho skupiny Renáta Plevjaková wobkuzła publikum ze swojim krasnym hłosom.

Dešća dla přećahnyć dyrbjeli

pjatk, 30. junija 2017 spisane wot:
Mjeztym 22. raz wotmě so wčera w Choćebuzu komorny koncert pod lipu w tamnišim Serbskim domje. Dešća dla pak njemóžachu lětsa, kaž je zdawna z wašnjom, koncert na dworje domu pod lipu přewjesć, ale dyrbjachu jón do klubownje přepołožić. Swěrnemu publikumej zahudźichu znowa absolwenća, kaž šulerki a šulerjo Choćebuskeho konserwatorija. Mjez nimi bě tež dujerski kwintet, kotryž předstaji mjez druhim kruch „Lóštna uwertira“. Foto: Michael Helbig

Pozitiwnje myslić!

štwórtk, 29. junija 2017 spisane wot:
Z tajkim zajimom za serbsku tematiku njeje Mišnjanska ewangelska akademija ličiła. 20 přizjewjenjow bě wuměnjenje, zo konferencu „Serbske zetkawanja“ tónle kónc tydźenja scyła přewjedu – a potom bě trójce telko zajimcow, zo dyrbjachu wjacorych wotpokazać. Studijnu nawodnicu dr. Kerstin Schimmel bě přemóžacy zajim w prěnim wokomiku překwapił. Nazhonjenja­ na tym polu wona hišće njeměješe, dokelž je to prěnja konferenca akademije, kotraž so jenož Serbam wěnuje. Ma pak nazhonjenja z narodnymi mjeńšinami ze sewjera. „Ludźo su dźeń a sensitiwniši, štož mjeńšiny nastupa“, je dr. Schimmel přeswědčena. Je to jenož wid wotdaloka, kotryž łužiske poměry nje­znaje? Abo přiběra tež pola nas akceptanca? Snano mjezsobnemu zrozumjenju tyje,­ jeli tež my pozitiwnje wo tamnych myslimy! Psychologojo znajmjeńša efekt znaja. Cordula Ratajczakowa

Jurij Žur

štwórtk, 29. junija 2017 spisane wot:
25. junija 1967 zemrě w Ralbicach Sokoł a Domowinjan Jurij Žur. W delanskej wsy 10. apryla 1900 rodźeny ćehnješe po wuchodźenju ludoweje šule k buram. Hižo jako młodostny bu spěwar Lilije. W lěće 1923 załoži sobu wjesnu jednotu Serbskeho Sokoła. Jako bě duchowna wyšnosć 1926 jeho katolskim čłonam wobdźělenje na wšosokołskim zlěće w Praze zakazała, zwoła Žur 29. junija do Ralbic zhromadźiznu, na kotrejž so raznje za wobdźělenje zasadźowaše – a to z wuspěchom. (Do Prahi poda so potom w juliju 150 Sokołow!) Samsny kruty rjap měješe w lěće 1933, jako na wuradźowanju w Budyšinje wotšćěpjenje katolskich jednotow a wotpołoženje mjena Sokoł wotpokaza. W poslednich dnjach wójny bu Žurec statok zničeny, ale to wolu Jurja za natwar noweho žiwjenja a wozrodźenje Domowinskeho dźěła njezlemi. Wot 1954 do 1957 bě župan župy „Michał Hórnik“, a dźesać lět (1955–1965) přisłušeše Zwjazkowemu předsydstwu Domowiny. Za zajimy Delan zasadźowaše so tež w Kamjenskim wo­krjesnym sejmiku (1954–1964). Mikławš Krawc

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND