Myška zaso w mróčelach

štwórtk, 26. januara 2017 spisane wot:
Něhdźe tysac dźěći z pěstowarnjow a šulow wokoło Lubija je wčera premjeru ptačokwasneho programa SLA „Myška w mróčelach“ w tamnišej zarjadowanskej hali dožiwiło. Stawiznička z pjera Jěwy-Marje Čornakec wo myšce, kotraž přeje sej lětać móc, zawjesela po prapremjerje w lěće 2001 nětko nowu dźěćacu generaciju. Nimo dźensnišeju předstajenjow w Kamjencu pokazuja kruch hišće w Chrósćicach, Wojerecach a Budyšinje, tam 2. februara za cyłu swójbu. Foto: Marlit Mosler

Lessingowe myta 2017 w Kamjencu spožčili

Spožčenje myta – to je poprawom zwjeselace zarjadowanje. Tež na połnje wobsadźenej žurli Kamjenskeje radnicy bě nalada minjenu sobotu swjatočna-napjata, jako zetkachu so tam sakski statny sekretar Uwe Gaul, Kamjenski wyši měšćanosta Roland Dantz (njestronjan), zapósłanča Němskeho zwjazkoweho sejma Marja Michał­kowa, zapósłancaj Sakskeho krajneho sejma Alojs Mikławšk a Aline Fiedler (wšitcy CDU), přirjadnica Budyskeho krajneho rady Birgit Weber, Kamjenscy měšćanscy radźićeljo a wjacori kulturnicy, zo bychu awtorow Kurta Drawerta, Annu Kaleri a Tho­masa Freyera z Lessingowym mytom resp. ze spěchowanskim mytom počesćili. Čim bóle pak wječor postupowaše a čim wjace wo a wot lawreatow słyšach, ćim ćěmniša zdaše mi woprawdźitosć być, kotraž swětłu žurlu wobdawaše. Ćěmnotu pak su rěčnicy rozswětlili, a to w najlěpšim zmysle Lessinga.

Seismograf towaršnosće

Wuzwolene twórby lawreatow

srjeda, 25. januara 2017 spisane wot:

Anna Kaleri :

„Der Himmel ist ein Fluss. Roman.“ Graf Verlag, 2012

„Hochleben. Roman.“ Mitteldeutscher Verlag, 2006

„Es gibt diesen Mann. Prosaminiaturen.“ Luchterhand Literaturverlag, 2003

Thomas Freyer (kruchi):

„kein land. August“. Prapremjera bě 20. januara 2017 w Statnym dźiwadle Drježdźany.

„mein deutsches deutsches Land“ (2014)

„Separatisten“ (2007)

„Amoklauf mein Kinderspiel“

(2006 )

Kurt Drawert:

„Der Körper meiner Zeit. Gedicht“. Verlag C. H. Beck, 2016

„Was gewesen sein wird. Essays 2004 bis 2014“. Verlag C. H. Beck, 2015

„Spiegelland. Roman, Prosa, Material“, Luxbooks-Verlag 2015

„Ich hielt meinen Schatten für einen anderen und grüßte. Roman“, Verlag C. H. Beck 2008

Prěni raz Myto Ericha Loesta

srjeda, 25. januara 2017 spisane wot:
Lipsk (SN/CoR). Guntram Vesper je prěni lawreat Myta Ericha Loesta, kotrež bě Medijowa załožba Lipšćanskeje lutowarnje na česć 2013 zemrěteho spisowaćela z Lipska wupisała. Z 10 000 eurami dotěrowane myto chcedźa na Loestowych narodninach 24. februara w domje medijoweje załožby Mediencampus Villa Ida přepodać. Lawdaciju ma za literaturu a literariske žiwjenje zamołwity redaktor dźenika Frankfurter Allgemeine Zeitung přednjesć. „Na tysacstronskej časowej jězbje zwjazuje Guntram Vesper mikrokosmos swójbnych z historiskimi podawkami a městačko Frohburg z městnami towaršnostnych a politiskich změnow. Z jednotliwymi dóńtami w nacistiskim a NDRskim času wotkrywa wón zełžanosć diktatoriskeju režimow – bjez toho zo někoho rani, něšto rjane barbi abo zasudźa“, rěka we wopodstatnjenju jury. Z Mytom Ericha Loesta wuznamjenjeć chcedźa awtorow, kotřiž towaršnostne a politiske poměry w Němskej jenož njewopisuja, ale tež k demokratiskemu diskursej přinošuja.

„Swět so dźiwnje zaćěmnił“

póndźela, 23. januara 2017 spisane wot:

Wot lěta 1993 wuznamjenja Swobodny stat Sakska wosobiny, čejež twórby steja w duchownej tradiciji rozswětlerja Gottholda Ephraima Lessinga. Sobotu je statny sekretar Uwe Gaul w Kamjenskej radnicy z 13 000 eurami dotěrowane Lessingowe myto spisowaćelej Kurtej Drawertej přepodał. Spěchowanskej myće w hódnoće dohromady 11 000 eurow spožčichu awtoromaj Thomasej Freyerej a Annje Kaleri.

Kamjenc (SN/CoR). „Bych-li nětko naličił, kotrych kolektiwnych złóstnistwow, politiskich wupadow, hospodarskich njeskutkow abo socialnych psychozow dla bych nablaku ... wobłudnić dyrbjał, bychmy hišće hač do přichodneho spožčenja Lessingoweho myta tule sedźeli. Skrótka tuž: Swět je so dźiwnje zaćěmnił, hačrunjež zda so swětliši być dyžli hdy prjedy.“ Z krótkej, runje tak jadriwej kaž intelektualnej naročnej analyzu je lawreat Kurt Drawert k tomu namołwił, sej rozswětlerstwo a jeho ideale humaneje towaršnosće dale wuwědomjeć. „Tamna strona krasnosće je nas docpěła – kontingenca, kotraž so z kromy zbliža, tež w formje ćěkancow tohole swěta“, zwěsći dźensa w Darmstadće bydlacy awtor.

Skupina Warnoćicy

póndźela, 23. januara 2017 spisane wot:
22. januara 1947 załožichu w čěskich Warnoćicach (Varnsdorfje) skupinu Domowiny. W hotelu „Stalingrad“ na naměsće běchu so zešli w měsće dźěłacy, słu­žacy abo wuknjacy Serbja/Serbowki. Za předsydu wuzwolichu Bjarnata Rachela, Pawoł Kmjeć sta so z naměstnikom, Hana Kowcec ze zapisowarku a Monika Justec z jeje zastupjerku. Za pjeć měšćanskich dźělow wuzwolichu dowěrnikow. Pozdźišo schadźowachu so w Serbskim domje na Stalinowej. Njeboh dr. Měrćin Völkel wu­zběhny na wopomnjenskim zarjadowanju 1998: „We Varnsdorfje rozwi so zhromadne serbske kulturne, sportowe kaž tež cyrkwinske žiwjenje, ... wudawaše so časopis ‚Naš puć‘, hraješe so dźiwadło, wustupowaše měšany chór, stajachu a mjetachu meju, wubědźowachu so mustwa serbskich studentow z mustwom serbskich dźěłaćerjow w kopańcy. W katolskej cyrkwi swjećachu přez lěta serbske Bože mšě.“ Dodać chcemy, zo hrajachu serbske mustwa tež přećiwo čěskim a samo přećiwo wubrance w měsće dźěłacych Juhosłowjanow. A mějachu studentsku rejwansku kapału. Mikławš Krawc

Wjele zajima za staru techniku

pjatk, 20. januara 2017 spisane wot:
Přazu za zajimcow su tele dny w Janšojskim domizniskim muzeju organizowali. Nawodnica­ muzeja Diana Šejcowa (naprawo) cyle praktisce rozłoži, kak starodawna technika funguje. Wobdźělnicy pak so tež w plećenju a šiću pospytachu. Mjez 14 wobdźělnikami běštaj Michael Döding a jeho mandźelska Marion (2. a 3. wotlěwa). Wobaj chcetaj stary kołwrót, kotryž běštaj zdźědźiłoj, zwuporjedźeć dać a z nim wowču wołmu přasć. Foto: Rosemarie Karge

Smjerć Židow planowali

pjatk, 20. januara 2017 spisane wot:
Wutupjenje Židow steješe w srjedźišću konferency, wotměwaceje so před 75 lětami, 20. januara 1942, we wili SS nad jězorom Großer Wannsee na juhu Berlina. Konferenca słužeše předewšěm dorozumjenju we wobłuku mócnarskeho apa­rata nacionalsocialistow, morić wšitkich Židow Europy, zwěsća připóznaty slědźer wo holocausće Peter Longerich. Hižo krótko po nadpadźe na Sowjetski zwjazk 22. junija 1941 eskalěrowachu tam selektiwne systematiske zezatřělenja Židow. Pod nawodom šefa wěstotneje słužby SD Reinharda Heydricha tworjachu SSownicy, wyši zastojnicy stata a zastupjerjo NSDAP na konferency běrokratiski zakład industrializowaneho ludmorjenja z přikazom, wšitkich europskich Židow zamordować. To wobswědča 15stronski protokol, kotryž bě Heydrichowy referent za „naležnosće Židow“ a organizator deportacijow Adolf Eichmann spisał. 6,3 miliony Židow stachu so z woporom holocausta. Heydricha běchu čěscy spjećowarjo 4. junija 1942 při atentaće w Praze morili. Eichmanna su po wusudźe israelskeho sudnistwa 1962 wotprawili. at

Płaća w SLA zaso po tarifje

štwórtk, 19. januara 2017 spisane wot:

Budyšinje (SN/CoR). Čas domoweho tarifa je w Serbskim ludowym ansamblu po zdaću najprjedy nimo. „Kaž je nam Załožba za serbski lud nětko zdźěliła, njejsu přichodnje žane nowe jednanja wo domowym tarifje předwidźane. Móžemy nětko po normalnym modusu dale dźěłać, a to nadźijomnje hač do lěta 2020“, praji jednaćelka SLA Diana Wagnerec našemu wječornikej. Hač do 2020 płaći za Załožbu za serbski lud třeće financne zrěčenje ze Zwjazkom, Braniborskej a Sakskej. „Nichtó wězo njewě, hač abo kotre tarifowe zwyšenja budu, wěstota je tuž jenož nachwilna“, doda Diana Wagnerec. Loni 31. julija je lěta 2014 wobzamknjeny domowy tarif za ansamblowcow wuběžał. Tehdy běchu so dźěłarnistwa po ćežkich jednanjach z wjednistwom SLA a Załožbu za serbski lud na zniženje mzdow ansamblowcam wo 6,5 procentow dojednali.

SLA ma tuchwilu 89,75 dźěłowych městnow, z toho je 23 za hudźbnikow, 17 za spěwarjow a dwanaće za rejwarjow. K tomu přińć matej elewowej połojčnej městnje za chór a dalšej połměstnje za balet.

Nowa serbska hudźba k nowemu lětu zaklinčała

štwórtk, 19. januara 2017 spisane wot:

Po wutornej Berlinskej premjerje přeprosy pianistka Heidemarja Wiesnerec wčera do Choćebuskeho Serbskeho domu na wosebity koncert k nowemu lětu. Nimo nowych twórbow serbskich komponistow zaklinča tež hudźba staromištrow Johanna Sebastiana Bacha, Ludwiga van Beethovena, Sergeja Prokofjewa, Fryderyka Chopina a Felixa Mendelssohna Bartholdyja.

Choćebuz (UL/SN). Moderator, recitator a knižny awtor Detlef Seydel prócowaše so wječorej čerwjenu nitku spožčić, připowědźejo twórby hudźbnych stawiznow a (serbskeje) awantgardy. Přispomnić so ma, zo hodźa so nowe twórby lědma awantgardistiske mjenować. Prapremjery Jana Cyža, Ulricha Pogody, Hinca Roja, Detlefa Kobjele a Sebastiana Elikowskeho-Winklera – nadawki to za tónle koncert k citatam a choralam Martina Luthera – stejachu w poradźenym kontrasće k hudźbje minjenych pjeć lětstotkow. Teksty Berlinjana dr. Petera Jarchowa wo serbskich komponistach a jich twórbach na programowym łopješku njejsu publikumej bohužel pomhali, emocije a mysle w twórbach dodnić a wotpowědne zwiski začuwać.

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND