Lěto 2016 so nachila. Tež w Budyskim Serbskim muzeju zhladuja sobudźěłaćerjo na minjene lěto a hotuja so na nowe projekty za 2017. Alfons Wićaz je so z direktorku kulturneje institucije Christinu Boguszowej rozmołwjał.
Što bě za Serbski muzej w lěće 2016 to najwuznamniše?
Ch. Boguszowa: Mějachmy wjacore wustajeńcy. Jedna z nich bě jutrowna. To pak njebě znaty klišej wo jejkach, ale skerje nawopak, zwjazane z tradiciju. Předstajili smy archaiske kulturnostawiznisce wotkryte mustry a smy rozłožili, hdy a čehodla běchu so prěnje tajke mustry jewili. Zdobom je wustajeńca na to pokazała, kotry wliw měješe tole tež w šěršim zmysle na druhu ludowu kulturu, na přikład na pomolowanje meblow, nadoby, wšelakich płatow atd. Dalšu wustajeńcu „Wotmolowane – Mit Licht gemalt“ wotewrěchmy 9. oktobra. Přehladka powěda wo stawiznach a hłownym wuwiću fotografije we Łužicy. Tole saha hač do 19. lětstotka a kónči w lěće 1930. Zdobom wobswětla wona jednotliwe fotowe ateljeje, jednotliwych protagonistow kaž tež fakt, kak je so wuwiće fotografije w techniskim a branšowym wobłuku pokazało.
Zo je wona hakle 16 lět, wotpowěduje snano prěnjemu pohladej. Sy-li pak Alenu Belkotec na čitanju dožiwił, kaž njedawno na knižnej premjerje Paternostra, da sy so dźiwał, kak sebjewědoma, nazhonita a dorosćena wona skutkuje. Bjez dźiwa tuž, zo je šulerka Ralbičanskeje Serbskeje wyšeje šule tam čitanski rjad literarneho dorosta zahajiła. „Wosebite je, zo maš swójsku knihu w ruce – hewak je to kaž kóžde druhe wubědźowanje“, Alena měni.
Bórkowy (SN). 10. błótowski literarny stipendij je nětko wupisany. Za njón přizjewić smědźa so awtorojo, kotřiž w němskej rěči pisaja a publikuja, a to hač do 15. februara 2017. Spěchowar požadanych stipendijow w cyłkownej hódnoće 44 000 eurow stej Bórkowski hotel „Blejcha resort & spa“ a Błótowska kulturna załožba.
Wuměnjenje za přizjewjenje je znajmjeńša jedna samostatna publikacija (nic samonakładowana abo internetnje) w němskej rěči. Za scenarij płaći, zo dyrbi jón awtor hižo pak jako film zwoprawdźeny pak na jewišću předstajeny měć.
Stipendij wopřijima štyri razy štyritydźenski přebytk w hotelu „Blejcha“ inkluziwnje zastaranja. Stipendiat ma w tym času štyri čitanja wotměć. Jako dokumentaciju stipendija planuja załožerjo antologiju wudać, kotrejež teksty so z Błótami zaběraja.
Wot lěta 2008 su dohromady 43 awtorow z Błótowskim literarnym stipendijom spěchowali.
Budyšin (SN/CoR). Zo dźěćace bajki k adwentnemu časej słušeja, je jasne; zo móžeš so z nimi tež wědomostnje zaběrać, mjenje. A hišće mjenje znate tule zawěsće je, zo ma samo rozestajenje z bajkami z feministiskeho wida na zapadźe lětdźesatki dołhe stawizny. To zbliži wčera něhdźe 30 zajimcam w nimale połnje wobsadźenej sydarni Serbskeho instituta Freiburgska ludowědnica prof. dr. Sabine Wienker-Piepho. Dr. Susanne Hozyna bě koleginu na polu powědanskeho slědźenja na posledni lětuši zjawny přednošk instituta přeprosyła. Docentka, kotraž reprezentuje komisiju za ludowe basnistwo při Société Internationale d’Ethnologie et de Folklore kaž tež bajkowu załožbu Waltera Kahna, wobradźi přitomnym na zakładźe swojich cyłe žiwjenje trajacych historisko-přirunowanskich slědźenjow wo bajkach zajimawu hodźinku połnu humora, w kotrejež srjedźišću steješe Popjelawka. Bajka słuša k dźesać „zakładnym bajkam“, kotrež po cyłym swěće we wšelakorych – tež muskich – wariantach nadeńdźeš.
Grodk (JoS/SN). Poprawom su Grodkow- čenjo to hakle na lětušim domizniskim swjedźenju w awgusće na wědomje brali, jako w programowym zešiwku w přihotach koncerta na torhošću na to skedźbnichu: Dujerske hudźbne ćěleso Drastowa kapała Grodk z.t. swjeći lětsa 60. róčnicu załoženja. Wčera su tole z wosebitym koncertom w Gródkowskej křižnej cyrkwi woswjećili, na čož tójšto wobydlerjow přichwata.
Bě to 1954, jako dźensa 80lětny Lothar Barnowski jako absolwent fachoweje šule za hudźbu w Neustrelitzu namołwu na „Twar młodźiny“ Dubrawskeje (Trattendorf) milinarnje wusłyša. Wón dósta nadawk, so wo duchownokulturne žiwjenje starać. Za tehdy 18lětneho bě tole wulke wužadanje, wón zamó pak Dujersku kapału Dubrawskeje milinarnje wutworić. Swoju premjeru měješe nowe hudźbne ćěleso 1. meje 1956, jako na Grodkowskim naměsće piskaše.
Budyšin (UM/SN). Team jendźelskorěčneho chinskeho telewizijneho sćelaka cctv.news bě wot minjeneho štwórtka do soboty w Budyšinje po puću. „Nahrawamy za něhdźe wosom mjeńšin trajacy film na temu ‚integracija w Němskej‘, kotryž ma so w januarje wusyłać“, rjekny kameramuž a producent Hans Schauerte. Zo je wón zhromadnje z europskim korespondentom sćelaka Guyjom Hendersonom za to do Budyšina přijěł, njeje připad. „Wobrazy palaceho domu za požadarjow azyla a krawale w septembrje běchu tež pola nas widźeć. Chcemy so intensiwnišo z tym rozestajeć a so prašeć, čehodla je integracija tajke wulke wužadanje“, Schauerte rozłoži. Budyski swobodny žurnalist je jimaj na městnje pomhał kontakty nawjazać.