Nachwilny wodych

štwórtk, 22. decembera 2016 spisane wot:
Přiznawam, zo mějach wulke wobmyslenja, hač je tři dny do patoržicy prawy termin za komorny koncert w baštowej wěži Budyskeho SLA, a to z lubosćinskimi wuměłskimi spěwami. Je dźě přez tydźenje hižo wšo tež hudźbnje jara na křesćanski swjedźeń hód nastajene. Tola kedźbu: Tež cyrkej šokuje runjewón zdawna w liturgiji wosrjedź adwenta, kiž je poprawom tohorunja póstny čas, z njedźelu „laetare“ (wjeselće so). Jako so wčera wječor někak rozbudźena, swoje mysle rjadujo, po njenadźicy derje wopytanym a pozitiwnje přiwzatym koncerće na dompuć podach, přińdźe mi do mysli: Čitanje na kemšach toho dnja wobjednawaše wotrězk ze Stareho zakonja. Njebě to profetiska abo powučna namołwa, ale jara poetiski spěw lubosće jako wuraz wjesela na wulki swjedźeń. Tónle „wućek ze stresa a politiskich wobćežnosćow“ bě drje tola někotremužkuli jara witane znamjo. Chrysta Meškankowa

Lěto 2016 so nachila. Tež w Budyskim Serbskim muzeju zhladuja sobudźěłaćerjo na minjene lěto a hotuja so na nowe projekty za 2017. Alfons Wićaz je so z direktorku kulturneje institucije Christinu Bogu­szowej rozmołwjał.

Što bě za Serbski muzej w lěće 2016 to najwuznamniše?

Ch. Boguszowa: Mějachmy wjacore wustajeńcy. Jedna z nich bě jutrowna. To pak njebě znaty klišej wo jejkach, ale skerje nawopak, zwjazane z tradiciju. Předstajili smy archaiske kulturnostawiznisce wotkryte mustry a smy rozłožili, hdy a čehodla běchu so prěnje tajke mustry jewili. Zdobom je wustajeńca na to pokazała, kotry wliw měješe tole tež w šěršim zmysle na druhu ludowu kulturu, na přikład na pomolowanje meblow, nadoby, wšelakich płatow atd. Dalšu wustajeńcu „Wotmolowane – Mit Licht gemalt“ wotewrěchmy 9. oktobra. Přehladka powěda wo stawiznach a hłownym wuwiću fotografije we Łužicy. Tole saha hač do 19. lětstotka a kónči w lěće 1930. Zdobom wobswětla wona jednotliwe fotowe ateljeje, jednotliwych protagonistow kaž tež fakt, kak je so wuwiće fotografije w techniskim a branšowym wobłuku pokazało.

Młoda mać „kocora Kazimira“

srjeda, 21. decembera 2016 spisane wot:

Zo je wona hakle 16 lět, wotpowěduje snano prěnjemu pohladej. Sy-li pak Alenu Belkotec na čitanju dožiwił, kaž njedawno na knižnej premjerje Paternostra, da sy so dźiwał, kak sebjewědoma, nazhonita a dorosćena wona skutkuje. Bjez dźiwa tuž, zo je šulerka Ralbičanskeje Serbskeje wyšeje šule tam čitanski rjad literarneho dorosta zahajiła. „Wosebite je, zo maš swójsku knihu w ruce – hewak je to kaž kóžde druhe wubědźowanje“, Alena měni.

Prašeć wšak so dyrbiš

srjeda, 21. decembera 2016 spisane wot:
Mecenojo kultury a wuměłstwa we Łužicy su rědcy. W prěnim rjedźe drje to na tym zaleži, zo njeje spěchowanje z priwatneje kapsy na wuchodźe Němskeje zakótwjene. A tola namakaja so za projekty podpěraćeljo. Towarstwa so často njezwěrja priwatnikow narěčeć a wo podpěru prosyć. Ći, kotřiž to činja, pak maja druhdy wuspěch. Tajki žněješe před něšto časom Njebjelčanske towarstwo Kamjenjak. Wone móžeše něšto lět z twarskej mašinu dźěłać, kotruž bě jemu mějićel Korzymčanskeho hotela přewostajił. Wosebje spušćomni wšak su a wostanu tam rjemjeslniske zawody z gmejny. Aktualny přikład za wosebite spěchowanje je studnja na terenje Krabatoweho młyna w Čornym Chołmcu. Priwatnik je tamnišemu towarstwu wjetšu sumu pjenjez přewostajił. Mamy tuž tež w našich kónčinach mecenow. We woběmaj padomaj bě naprašowanje pomhało. Milenka Rječcyna

Stipendij wupisany

wutora, 20. decembera 2016 spisane wot:

Bórkowy (SN). 10. błótowski literarny stipendij je nětko wupisany. Za njón přizjewić smědźa so awtorojo, kotřiž w němskej rěči pisaja a publikuja, a to hač do 15. februara 2017. Spěchowar požadanych stipendijow w cyłkownej hódnoće 44 000 eurow stej Bórkowski hotel „Blejcha resort & spa“ a Błótowska kulturna załožba.

Wuměnjenje za přizjewjenje je znajmjeńša jedna samostatna publikacija (nic samonakładowana abo internet­nje) w němskej rěči. Za scenarij płaći, zo dyrbi jón awtor hižo pak jako film zwoprawdźeny pak na jewišću předstajeny měć.

Stipendij wopřijima štyri razy štyritydźenski přebytk w hotelu „Blejcha“ inkluziwnje zastaranja. Stipendiat ma w tym času štyri čitanja wotměć. Jako dokumentaciju stipendija planuja załožerjo antologiju wudać, kotrejež teksty so z Błótami zaběraja.

Wot lěta 2008 su dohromady 43 awtorow z Błótowskim literarnym stipendijom spěchowali.

Budyšin (SN/CoR). Zo dźěćace bajki k adwentnemu časej słušeja, je jasne; zo móžeš so z nimi tež wědomostnje zaběrać, mjenje. A hišće mjenje znate tule zawěsće je, zo ma samo rozestajenje z bajkami z feministiskeho wida na zapadźe lětdźesatki dołhe stawizny. To zbliži wčera ně­hdźe 30 zajimcam w nimale połnje wobsadźenej sydarni Serbskeho instituta Freiburgska ludowědnica prof. dr. Sabine Wienker-Piepho. Dr. Susanne Hozyna bě koleginu na polu powědanskeho slědźenja na posledni lětuši zjawny přednošk instituta přeprosyła. Docentka, kotraž reprezentuje­ komisiju za ludowe basnistwo při Société Internationale d’Ethnologie et de Folklore kaž tež bajkowu załožbu Waltera Kahna, wobradźi přitomnym na zakładźe swojich cyłe žiwjenje trajacych historisko-přirunowanskich slědźenjow wo bajkach zajimawu hodźinku połnu humora, w kotrejež srjedźišću steješe Popjelawka. Bajka słuša k dźesać „zakładnym bajkam“, kotrež po cyłym swěće we wšelakorych – tež muskich – wariantach nadeńdźeš.

Na wuměnk rozžohnowany

wutora, 20. decembera 2016 spisane wot:
W Budyskim studiju sćelaka MDR a Serbskeho rozhłosa su dźensa wjelelětneho hudźbneho redaktora Šćěpana Brankačka na wuměnk rozžohnowali. Wot 1987 skutkowaše wón w Serbskim rozhłosu a bě na nastaću něhdźe 1 300 nowych rockowych a popowych a něhdźe 200 dźěćacych pěsnjow kaž tež na mnohich chórowych nahrawanjach wobdźěleny. Rozhłosownicy a nawodni zamołwići MDR, mjez nimi direktor Drježdźanskeho krajneho sćelaka Sandro Viroli (nalěwo), wotrjadnik za rozhłós Bernhard Hohlfeldt a wjednica Budyskeho studija Bogna Korjeńkowa, dźakowachu so jemu za wutrajne dźěło. Foto: SN/Maćij Bulank

Serbsce abo čěsce?

póndźela, 19. decembera 2016 spisane wot:
Adwentny koncert chóra 1. serbskeje kulturneje brigady pod dirigatom tachantskeho kantora Friedemanna Böhmy so­botu w Michałskej cyrkwi je mi znowa wuwědomił, kak mjezy překročacy repertoire tohole ćělesa je. Mjez připosłucharjemi su hač do započatka koncerta mnozy hišće hódali, w kotrej rěči drje budu gymnaziasća spěwać: serbsce abo čěsce? Zo zanjesechu twórbu „Česká mše vánoční“ wučerja, kantora a komponista zažneje romantiki Jakuba Jana Ryby skónčnje w originalnej rěči, jeho maćeršćinje, bě jenož konsekwentne. Z podpěru spěwnych solistow z Prahi kaž tež orchestra Serb­skeho ludoweho ansambla sta so tradicionalny adwentny koncert z wurjadnym hudźbnym dožiwjenjom słowjanskeje wza­jomosće. Kajki to dopokaz žiwych serbsko-čěskich kulturnych stykow, kotryž su wobdźěleni wuměłcy swojemu publikumej wobradźili! Axel Arlt

Grodkowska kapała 60lětne wobstaće swjećiła

póndźela, 19. decembera 2016 spisane wot:

Grodk (JoS/SN). Poprawom su Grodkow- čenjo to hakle na lětušim domizniskim swjedźenju w awgusće na wědomje brali, jako w programowym zešiwku w přihotach koncerta na torhošću na to skedźbnichu: Dujerske hudźbne ćěleso Drastowa kapała Grodk z.t. swjeći lětsa 60. róčnicu załoženja. Wčera su tole z wosebitym koncertom w Gródkowskej křižnej cyrkwi woswjećili, na čož tójšto wobydlerjow přichwata.

Bě to 1954, jako dźensa 80lětny Lothar Barnowski jako absolwent fachoweje šule za hudźbu w Neustrelitzu namołwu na „Twar młodźiny“ Dubrawskeje (Trattendorf) milinarnje wusłyša. Wón dósta nadawk, so wo duchownokulturne žiwjenje starać. Za tehdy 18lětneho bě tole wulke wužadanje, wón zamó pak Dujersku kapału Dubrawskeje milinarnje wutworić. Swoju premjeru měješe nowe hudźbne ćěleso 1. meje 1956, jako na Grodkowskim naměsće piskaše.

Chinska telewizija w Budyšinje nahrawała

póndźela, 19. decembera 2016 spisane wot:

Budyšin (UM/SN). Team jendźelskorěčneho chinskeho telewizijneho sćelaka cctv.news bě wot minjeneho štwórtka do soboty w Budyšinje po puću. „Nahrawamy za něhdźe wosom mjeńšin trajacy film na temu ‚integracija w Němskej‘, kotryž ma so w januarje wusyłać“, rjekny kameramuž a producent Hans Schauerte. Zo je wón zhromadnje z europskim korespondentom sćelaka Guyjom Hendersonom za to do Budyšina přijěł, njeje připad. „Wobrazy palaceho domu za požadarjow azyla a krawale w septembrje běchu tež pola nas widźeć. Chcemy so intensiwnišo z tym rozestajeć a so prašeć, čehodla je integracija tajke wulke wužadanje“, Schauerte rozłoži. Budyski swobodny žurnalist je jimaj na městnje pomhał kontakty nawjazać.

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND