Radźenu integraciju pokazali

póndźela, 26. septembera 2016 spisane wot:

Na wčerawšim swjedźenskim zarjadowanju Interkulturnych tydźenjow pod hesłom „Wšelakorosć město jednorosće“ w Budyskim Němsko-Serbskim ludowym dźiwadle su wopytowarjo zajimawy a pisany program dožiwili.

Jewišćo 70lětne wobstaće swjećiło

póndźela, 26. septembera 2016 spisane wot:

Zły Komorow (SN/CoR). Ze swjedźenjom „Wir sind 70! Das Fest“ je Złokomorowske Nowe jewišćo sobotu nowu hrajnu dobu zahajiło. Z čerwjenym přestrjencom, škleńcu sekta a błyskotacymi so kamerami witachu přihladowarjow we wupředatym domje. Woni dyrbjachu so po kruchu „Bornholmska dróha“, kotryž wotewrjenje mjezy 9. nowembra 1989 na tamnišim NDRskim přechodźe wobjednawa, mjez dalšimi třomi předstajenjemi rozsudźić, doniž nóc z hudźbnym a rejwanskim balom njewuklinča.

Wuspěšnu prapremjeru dožiwi w nadawku Noweho jewišća spisana hra „Birkenbiegen“ z Choćebuza pochadźaceho dramatikarja Olivera Bukowskeho, kotruž pokaza NSLDź klětu pod titulom „Za brězami“ jako hłownu serbskorěčnu inscenaciju. Tekstowa kolaža „Złokomorowski puć“ a kruch „Phantom“ Lutza Hübnera běštej dalšej poskitkaj. Wustajeńca, zestajena wot Hansa-Petera Rößigera, rysuje puć Noweho jewišća wot załoženja jako měšćanske dźiwadło 1946 přez Dźiwadło hórnikow hač do dźensnišeho.

Gratulacije k jubilejej přijał

póndźela, 26. septembera 2016 spisane wot:
Dobre přeća je dźensa dopołdnja we Wětrowje serbski žurnalist Manfred Laduš (srjedźa) k jubilejnym­ 75. narodninam přijał. Nimo Ludoweho nakładnistwa Domowina­ a redakcije Serbskich Nowin, hdźež bě wón wjacore lětdźesatki skutkował, gratu­lowachu jemu bywši kolegojo, mjez druhim Alfons Wićaz (naprawo), a zastu­pjerjo serbskich towarstwow, mjez nimi Borbora Felberowa (2. wotlěwa) za Domowinu­, prof. dr. Dietrich Šołta (2. wotprawa) a Jurij Łušćanski (nalěwo) za Maćicu­ Serbsku. Foto: SN/Maćij Bulank

SN znowa dobyli

póndźela, 26. septembera 2016 spisane wot:

Berlin/Budyšin (SN). Serbske Nowiny su tež lětuše wubědźowanje Zwjazka žurnalistow Němskeje (DJV) „Fotografojo maja mjeno“ dobyli. Kaž piše DJV w nowinskej zdźělence, zdoby sej naš wječornik ze 100 procentami dokładnje podatych mjenow fotografow 1. městno a tak „dotal njeznaty rekord po cyłej Němskej“. Na dalšich městnach slědowaštej, to­horunja z dobrymi wuslědkami, BILD (wudaće Lipsk) z 90 procentami a Neues Deutschland z 88 procentami prawych podaćow. Wuhódnoćił bě kruh fotowych žurnalistow DJV wudaće dźenikow w Němskej z 8. septembra 2016.

Po lońšim dobyću zamóchu Serbske Nowiny swój wukon samo wo šěsć procentnych dypkow stopnjować, kaž bě to šefredaktor SN Janek Wowčer na mytowanju lětsa w měrcu připowědźił. „Dobry přikład Serbskich Nowin dopokazuje, zo je wobkedźbowanje prawow mjenow fotografow móžne a zwoprawdźomne“, po­twjerdźi zwjazkowy předsyda DJV Frank Überall. „Namołwjamy tuž znowa wšitkich wudawaćelow a šefredakcije, korektne podawanje mjenow fotografow w swojich agendach cyle horjeka zaměstnić.“

Čitanje dr. Tima Meškanka z knihi „Sorben im Blick der Staatssicherheit“ přiwabi wčera wječor wjace hač 60 zajimcow z města a ze serbskich wsow do Budyskeje Smolerjec kniharnje.

Budyšin (SN/MiR). Nawodnica Smolerjec kniharnje Annett Šołćic skedźbni spočatnje na skutkowanje dr. Tima Meškanka jako wědomostnik, awtor a docent. Kniha je tele dny w Ludowym nakładnistwje Domowina wušła. Lektor Michał Nuk přepoda Meškankej awtorski eksemplar a přitomnych witajo zwurazni: „Smy zwěsćili, zo je tema wulki zajim wuwabiła. Z njej storčimy do dotal dosć njewobkedźbowaneho wobłuka stawiznow.“ To zwěsćištaj wonaj tež hižo dopołdnja na čitanju­ před maturantami na Budyskim Serbskim gymnaziju.

Na wječornym zarjadowanju rysowaše Timo Meškank přičiny, čehodla bě knihu němsce napisał. Aktowy material je němski, tež dźěłowa rěč ministerstwa za statnu bjezstrašnosć (MfS) NDR bě němska. Nalistował je wón 132 inoficialnych sobudźěłaćerjow MfS kaž tež 44 operatiwnych postupowanjow přećiwo Serbam.

Winowaty abo njewinowaty?

pjatk, 23. septembera 2016 spisane wot:
Jako přisydnicy mějachu přihladowarjo wčera w přisaharni Budyskeho krajneho sudnistwa rozsudźić wo kóncu inscenacije NSLDź „Terror“ Ferdinanda von Schiracha, kotraž­ měješe tam premjeru. 55 procentow publikuma měješe wojerskeho pilota za mordarstwa­ winowateho, dokelž bě wón wot terorista wotwjedźene lětadło ze 164 pasažěrami wottřělił, zo njeby do stadiona ze 60 000 ludźimi prasnyło. 59,6 % dotalnych 140 000 přihladowarjow na swěće bě hinašeho měnjenja. Foto: SN/Maćij Bulank

My rozsudźimy

pjatk, 23. septembera 2016 spisane wot:
„Wy rozsudźiće“, rjekny sudnik na spočatku njewšědneje dźiwadłoweje premjery „Terror“ w Budyskej přisaharni. A hnydom sy nutřka, nic jenož w hrě, ale we woprawdźitosći, w napjatym moralisce wužadacym prašenju, hač je mordarstwo, žiwjenje 164 njewinowatych čłowjekow woprować, zo by to 60 000 ludźi wuchowało. Pozadk stej aktualne wohrožowanje přez teroristow a němske prawo. Ale što je prawje, što wopak? Princip abo swědomje jednotliwca? Nowy wyši hrajny nawoda NSLDź Stefan Wolfram je z inscenaciju jasne znamjo sadźił, dokal wón chce – nas do diskusijow zapřijeć, nas tule w Budyšinje sobu wzać na ćežki puć, so z njepřijomnymi problemami rozestajeć. Za přichodny projekt „Wir sind keine Barbaren“ pyta Stefan Wolfram nětko ludźi za wobydlerski chór, kotryž hidu na wukrajnikow zwurazni. Přeju jemu a nam wjele wuspěcha! Cordula Ratajczakowa

Hajno Nowy

pjatk, 23. septembera 2016 spisane wot:

Do najaktiwnišich serbskich prócowarjow błótowskich Bórkowow słuša bur a ludowy spisowaćel Hajno Nowy, kiž je 25. septembra 1941 w ródnej wsy zemrěł. 26. decembra 1871 bě so wón ratarskej swójbje w Bórkowach narodźił. Jeho połdra lěta starši bratr Wylem sta so z fararjom, angažowanym spěchowarjom serbstwa a bě wot lěta 1913 do 1933 předsyda Maśicy Serbskeje. Hajno pak ratarješe w ródnej wsy a skutkowaše lětdźesatki we wosadnej radźe a w gmejnskim parlamenće, při čimž­ so za pěstowanje serbskich nałožkow zasadźeše. Běše wjesny chronist, wozjewješe stawizniske přinoški w Serbskim Casniku a w Serbskej pratyji. Z jeho pjera je serial w Casniku „Kak Bórkowy we Błotach nastali su“. Hajna Noweho najwjetše literarne dźěło je sceniski wobraz „Serbska pśěza“, wušłe 1928 w Budyšinje. Aktiwnje je wón wulki 50. jubilejny swjedźeń Maśicy Serbskeje 1931 we Wětošowje sobu přihotował. Zasłužbnje spěchowaše jako čłon wjednistwa wjesneho ratarskeho towarstwa nowe metody ra­tarjenja z modernymi gratami w Błótach.

Manfred Laduš

Wo knihach a kniharni (23.09.16)

pjatk, 23. septembera 2016 spisane wot:

Hladamy-li z woknom, wobkuzłuje nas wokomiknje najkrasniše babylěćo. Byrnjež hižo před někotrymi tydźenjemi kónc lěća připowědźili, pokazuje so přiroda přeco hišće z najrjeńšeje strony. Njeje to wulkotne? Snano ma tón abo tamny hišće dowol. To ma zawěsće chwile za čitanje. Hač měrny róžk na słóncu, na zahrodźe abo na přibrjohu morja ze šumjenjom žołmow před sobu, w dowolu skića so nam za to najwšelakoriše přiležnosće. Druzy wšak dyrbja w tym času pilnje dźěłać. Tak tež Tomaš Lukaš, kuchar a wudawaćel našeje warjenskeje knihi „Warimy z Tomašom“, kotraž nětko nazymu w Ludowym nakładnistwje Domowina wuńdźe. Skoro lěto na njej dźěłamy. Wupytali smy recepty, zdźěla w Płomjenju wozjewjene, zdźěla cyle nowe z pjera kucharja.

Kopšin (SN/CoR). Njewšědny podawk čaka na publikum 30. septembra na Kopšinjanskim hrodźišću: Po 80 lětach předstaja tam znowa hru „Paliwaka“ Jurja Wjele, a to w formje sceniskeho čitanja lajskeju dźiwadłoweju skupin Chrósćicy a Šunow-Konjecy jako zhromadny projekt župy „Michał Hórnik“ a gmejny Chrósćicy z podpěru Nukničanskeho kluba, Literarneho konopeja, NSLDź a SAEK Budyšin.

1936 běchu kruch „Paliwaka“ na poslednjej wulkej schadźowance serbskeho studentstwa na Kopšinjanskim hrodźišću pokazali. Jako historiski podawk je so předstajenje hłuboko do kolektiwneho pomjatka Serbow zapisało, dokelž bu lěto na to wšo serbske zjawne žiwjenje zakazane. Tak piše Jurij Młynk w knize „Stawizny serbskeho dźiwadła“: „Kopšinjanske předstajenje ‚Paliwaki‘ bě za tysacy Serbow poslednje wulke dožiwjenje žiwjenskeje wole naroda.“

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND