Stoltenberg za dialog z Ruskej

wutora, 06. nowembera 2018 spisane wot:
Osnabrück (dpa/SN). Generalny sekretar NATO Jens Stoltenberg wupraja so naje­bać wobstejace napjatosće za zhromadnosć z Ruskej. „Nochcemy žanu konfrontaciju, ale dialog“, rjekny Stoltenberg nowinarjam­ w Osnabrücku. Zapad pak njesměł naiwny być a dyrbi jednotnje napřećo Moskwje wustupować. „Wot němskich politikarjow kaž Helmuta Schmidta a Willyja Brandta smy z časa zymneje wójny wuknyli, zo dyrbimy z Ruskej rěčeć“, Stoltenberg zwurazni. „Najebać wšitke politiske napjatosće so nam poradźi, politiske rozrisanja z Ruskej namakać.“ Hladajo na 100. róčnicu kónca Prěnjeje swětoweje wójny Jens Stoltenberg na to skedźbni, zo je njewobličomnosć mjezynarodneje politiki najwjetši strach za měr na swěće. „Hinak hač za čas zymneje wójny njemóžemy so dźensa na jasne wohroženje koncentrować.“ Tehdy steještej sej zapad a komunistiski blok njepřećelnje napřećo. „Dźensa su wohroženja wo wjele kompleksniše.“ Prěnja swětowa wójna bu 11. nowembra 1918 z podpisanjom přiměra skónčena.

Wučerjam rjap skrućeć

wutora, 06. nowembera 2018 spisane wot:

Sakska rozšěrja projekt přećiwo prawicarskemu ekstremizmej na šulach

Drježdźany (dpa/SN). Sakska chce wučerjow nastupajo wobchadźenje z hidu na wukrajnikow na šulach kubłać. Za to chcedźa modelowy projekt „Sylni wu­čerjo – sylni šulerjo“ rozšěrić, kaž kultusowy minister Christian Piwarz (CDU) wčera w Drježdźanach připowědźi. Koordinatoraj mataj so wo zwoprawdźenje projekta starać. Planowane su nimo toho dalekubłanja wučerjow, zwučowanja a natwar syće z eksternymi podpěraćelemi. Za to přizjewichu za přichodnej lěće 400 000 eurow w dwójnym etaće, kotryž chce Sakski krajny sejm kónc lěta wobzamknyć, Piwarz zdźěli.

To a tamne (06.11.18)

wutora, 06. nowembera 2018 spisane wot:

Zwada wo spěrawych wotpadkach je w badensko-württembergskim Murgu zasadźenje policije zawiniła. Swědk bě wobkedźbował, kak muž spěrawe wotpadki do kontejnera za metalowy šrot mjeta. Jako tón na kritiku njereagowaše a prosće wotjědźe, hněwny swědk z připowěšakom wotpadki mužej dowjeze a je tam přez kerk na jeho ležownosć­ zmjeta, při čimž boiler­ muža na hłowje trjechi a zrani. Tón sej to lubić njeda a wěcy wróćo mjetaše. Hakle­ policija zwadu skónči.

Lětadło prezidenta je w Běłoruskej na předań. Tupolew-154M prezidenta Aleksandera Lukašenka móžeš za 1,7 milionow eurow kupić. Mašina ruskeje produkcije z lěta 1995 słuša běłoruskemu lětanskemu předewzaću Belavia. Hinak hač tamne modele Typolew smě Tu-154M europske lětanišća wužiwać, dokelž poměrnje mjelčo leći.

Bamž wusahowaceho wuznama

póndźela, 05. nowembera 2018 spisane wot:

Berlin (B/SN). Lěta 1978 bu Karol Wojtyła za bamža wuzwoleny. K 40. róčnicy dopominaše Berlinski arcybiskop Heiner Koch na jeho wulki wuznam za němske stawizny: „Z wuzwolenjom Wojtyły jako Jan Pawoł II. zahaji so wuwiće, kotrež ma za nas Němcow, za arcybiskopstwo Berlin a za město Berlin wusahowacy wuznam. Bamž, pochadźacy z Pólskeje, bě rozsudny pućrubar za powalenje „železneje murje“, za zjednoćenje přez lětdźesatkaj dźěleneho biskopstwa Berlin a za jednotu Němskeje.“

Kulisa z nowej scenu

Nowa Cala (B/SN). Změnjena je scena w barokowym kulisowym dźiwadle wo ćerpjenju Jězusa w klóštrje Nowa Cala. Wotnětka je tam „Jězus před Kajfasom widźeć“. Wone 33 figurow, figurowe skupiny a dźěle kulisow pokazuja Jězusa na přesłyšowanju před Wyšim měšnikom Kajfasom, kiž proces před Poncijom Pilatusom přihotowaše. Předstajenje pasiona w Nowej Cali je po wulkosći, wobjimje a wuměłskej kwaliće jónkrótne w Europje. Morawski moler Josef Felix Seyfried bě kulisu wokoło lěta 1750 stworił.

Jednotu pozitiwnje widźeć

Razne sankcije přećiwo Iranej

póndźela, 05. nowembera 2018 spisane wot:

Washington (dpa/SN). USA su dźensa dotal najrazniše hospodarske sankcije přećiwo Iranej wukazali. Naprawy maja wolijowemu hospodarstwu, bankam a transportnej branši z wažnymi přistawami zeškodźeć. USA chcedźa Iran nuzować, nowym jednanjam wo atomowym zrěčenju přihłosować. Ze sankcijemi maja so tež wšitke wukrajne předewzaća chłostać, kotrež dale z Iranom wikuja. Potrjechene su tež němske firmy.

Ukrainska aktiwistka zemrěła

Kijew (dpa(SN). Znata ukrainska aktiwistka přećiwo korupciji je tři měsacy po nadpadźe z kisalinu na nju zemrěła. Kaž prezident Petro Porošenko sobotu oficialnje zdźěli, je Jekaterina Gandsjuk w jednej z Kijewskich chorownjow wudychała. 33lětna bě w swojim ródnym měsće Čersonje nad Čornym morjom pady korupcije pola policije wotkryła. Kónc julija běchu ju skućićeljo z kisalinu nadpadnyli a ćežko zranili.

Koaliciske zrěčenje podpisane

Zwjazkowy prezident Frank-Walter Steinmeier (naprawa) a francoski statny prezident Emmanuel Macron staj wčera w elsaskim Strasbourgu we wobłuku měroweho koncerta na kónc Prěnjeje swětoweje wójny spominałoj. Zetkanje w Strasbourgskej katedrali bě zdobom zazběh cyłeje serije wopominanskich zarjadowanjow, kotraž ma ze zetkanjom 60 statnych a knježerstwowych šefow 11. nowembra w Parisu swój wjeršk docpěć. Tón dźeń před sto lětami bě so wójna skónčiła. Foto: dpa/Ludovic Marin

CDU a SPD spytatej nowozapočatk

póndźela, 05. nowembera 2018 spisane wot:

Berlin (dpa/SN). W CDU so dale z wotmachom na změnu na čole strony hotuja. Zwjazkowe předsydstwo je so dźensa hišće raz zetkało, zo by tři dny trajace klawsurne posedźenje w přihotach stronskeho zjězda spočatk decembra skónčiło, na kotrymž zwjazkowa kanclerka Angela Merkel hižo njenastupi. W běhu dnja chcyše wona zjawnosć wo wuslědkach informowć. Paralelnje je SPD dźensa wo wobsahowym nowozapočatku wuradźowała. Tež tu wočakowachu stejišćo předsydki Andreje Nahles.

Cyłkownje dwanaće žonow a muži chce so wo naslědnistwo Angele Merkel na čole strony prócować. Woprawdźite šansy drje maja pak jeno třo prominentni kandidaća: generalna sekretarka Annegret Kramp-Karrenbauer (56), zwjazkowy minister za strowotnistwo Jens Spahn (38) a bywši předsyda frakcije unije w zwjazkowym sejmje Friedrich Merz (62). Zo móhli čłonojo kandidatow bliže zeznać, planuja wjacore regionalne konferency.

Dźeń a wjace smjertnych woporow

póndźela, 05. nowembera 2018 spisane wot:

Agrigent (dpa/SN). Při ćežkich njewjedrach a zapławjenjach je w Italskej dotal něhdźe 30 ludźi žiwjenje přisadźiło. Wčera zemrěštaj Italčanaj, kotrajž w Němskej bydlitaj, jako woda jeju awto sobu torhny. W nocy na njedźelu zličichu dźesać smjertnych woporow. Dźewjećo zahinychu, jako woda prózdninski dom, w kotrymž chcyštej swójbje kónc tydźenja přežiwić, zapławi. Dwě wosobje přežiwi­štej, dokelž běštej runje nakupować. Italski ministerski prezident Giuseppe Conte je potrjecheny region wčera wo­pytał. W samsnym času bě nutřkowny minister Matteo Salvini na sewjeru we Veneciskej po puću, hdźež běštej wichor a zliwki wulke škody zawiniłoj.

Zwjazk ratarjow trochuje, zo je wichor něhdźe 14 milionow štomow spowróćał. Wohnjowa wobora wozjewi widejo spjateho jězora, kotrehož powjerch bě kompletnje ze štomami pokryty. Škody móhli so tež negatiwnje na zymski sport wuskutkować. Sněhakowarske čary w Dolomitach wupadaja kaž „bombardowane bitwišća“, piše nowina La Repubblica.

Tiger bjez zubow?

póndźela, 05. nowembera 2018 spisane wot:
Nětko wón tu je, prěni Serbski sejm. 24 čłonow jemu přisłuša, a za dwaj tydźenjej zhonimy, štó twori jeho předsydstwo, takrjec prěnje „serbske knježerstwo“. Najebać wulke wotpokazanje dyrbju přiznać, zo běchu wólby a wuličenje hłosow jara dokładne. Připóznaće wuprajam iniciatiwnikam za wutrajnosć, zo su nimo wšěch ćežow­ při wěcy wostali a swoju ideju zwoprawdźili,­ znajmjeńša dźělnje. Nětko mamy wočaknyć, kak komunalna a nadregionalna politika na wuzwolenje prěnjeho serbskeho parlamenta reaguje. Hinak hač iniciatiwnicy sej mjenujcy myslu, zo njebudu němscy politikarjo hnydom za čłonami sejma běhać a jich na čerwjenym přestrjencu witać, ale budu ze swo­jimi wupruwowanymi partnerami dale­ dźěłać. Hdyž iniciatiwnicy tu runje telko mocy nałoža, kaž su Serbow na wsy wo swojej ideji informowali, potom wostanje Serbski sejm zawěsće wjele citowany tiger bjez zubow. Janek Wowčer

To a tamne (05.11.18)

póndźela, 05. nowembera 2018 spisane wot:

Jónu wokoło Wulkeje Britaniskeje płuwał je 33lětny Ross Edgley. Wón trjebaše za 2 900 kilometrow dołhu čaru 157 dnjow. Jako so wón wčera pobrjohej w juhowuchodnym Margate bližeše, přewodźeše jeho witanski komitej 400 płuwarjow. Tam bě so rekordne „pućowanje“ 1. junija zahajiło. Poprawom chcyše płuwar čaru za sto dnjow zmištrować. Wulke žołmy, zyma a kwale pak tomu zadźěwachu. Edgley płuwaše wšědnje dwanaće hodźin a přenocowaše na čołmje.

Mjeztym 3. swěcowy spektakl w Podstupimje je sej kónc tydźenja na wšě 100 000 ludźi wobhladało. Wot pjatka bě tam něhdźe 30 objektow na wosebite a zdźěla­ spektakularne wašnje wobswětlenych. Ludźo ćahachu ze swěćacymi powětrowymi balonami po měsće. Na wjacorych městnach wustupowachu hudźbne skupiny a pokazachu wohnjowu show.

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND