Nimale 48 hodźin po tym zo běchu pjećcentnarsku bombu z Druheje swětoweje wójny w Drježdźanach namakali, móžachu ju wčera popołdnju doskónčnje znješkódnić. Wšitcy potrjecheni – bě jich něhdźe 8 700 ludźi – smědźachu so mjeztym zaso do swojich bydlenjow wróćić. Wobsedźer 15 metrow ­bliskeje tankownje je jara zbožowny, zo njeje tam k žanym škodam dóšło. Wón ­dźakowaše so policiji a rozbuchanskemu mištrej za wobhladniwe dźěło. Foto: dpa/Sebastian Kahnert

Krizowe posedźenje

pjatk, 25. meje 2018 spisane wot:
Bremen (dpa/SN). Njezakonskich azylowych zdźělenkow Bremenskeje wotnožki zwjazkoweho zarjada za migraciju a ćěkancow (BAMF) dla bě dźensa připołdnju krizowe posedźenje w hanseatiskim měsće. Ćežišćo běchu dotal hišće njewotmołwjene prašenja. Temu rozjimać chcyštej delegacija zwjazkoweho ministerstwa za nutřkowne naležnosće a prezidentka BAMF Jutta Cordt. Na prezidentku je ćišć dale a wjetši, dotal pak nutřkowne ministerstwo wotpokazuje ju ze zastojnstwa pušćić. Po posedźenju njejsu žane informacije zjawnosći předwidźane byli. Bremenskej wotnožce njeje za čas přepytowanjow hižo dowolene azylowe zdźělenki wobdźěłać. W lětach 2013 do 2016 su tam znajmjeńša 1 200 ludźom bjez dosahaceho zakłada azyl přizwolili.

Peking (dpa/SN). Po zakónčenju poli­tiskich rozmołwow w Pekingu je zwjazkowa kanclerka Angela Merkel (CDU) dźensa na druhej staciji swojeho wopyta w Chinje. W metropoli Shenzhen chce so kanclerka wo inowaciskich technologijach kaž wo awtonomnym jězdźenju a kumštnej inteligency, wobhonić. W prowincy Guangdong je němske hospodarstwo z něhdźe 600 předewzaćemi zastupjene. Tam chcyše so Angela Merkel na wotewrjenju inowaciskeho zarjadnišća Němskeje wonkowneje wikowanskeje komory wobdźělić. Potom ma wona wopyt stejnišća Siemens předwidźany, hdźež produkuja wot lěta 2002 připrawy za strowotnu diagnostiku.

Berlin (dpa/SN). Němscy politikarjo so hladajo na planowane nowe eurokritiske knježerstwo w Italskej starosća. Koalicija populistiskeho hibanja Pjeć hwězdow a prawicarskopopulistiskeje Lega „dawa přičinu so starosćić“, rjekny Michael Roth, statny minister we wonkownym ministerstwje, nowinarjam. „Europa trjeba bóle dyžli prjedy spušćomneho partnera, kiž widźi swoje městno wosrjedź Europy a nic w dwělomnej wěstoće nacionalizma“, Roth potwjerdźi.

Italski statny prezident Sergio Mattarella bě srjedu jurista a politiskeho nowačka Giuseppu Conteho (njestronjan) powołał, kiž měješe nowe knježerstwo zestajeć. Conte je zhromadny kandidat Pjeć hwězdow a Lega. Wobě stronje stej mjeztym koaliciske zrěčenje zdźěłałoj, w kotrymž su zniženje dawkow a zakładne dochody za kóždeho zakótwjene.

Zwjazkowy předsyda AfD Alexander Gauland je sej wěsty, zo „njebudźe Italska z nowym knježerstwom k stabiliće Europy a EU přinošować. Najlěpje by nětko było, by-li z europasma wustupiła.“ To by tež w zmysle Němskeje było, dokelž „by němskemu dawkipłaćerjej tójšto pjenjez zalutowało“.

LEAG swoje měnjenje změniła

pjatk, 25. meje 2018 spisane wot:

Woteběraceje wody we łužiskich jězorach dla planuja nowe studnje

Choćebuz (dpa/SN). Łužiski energijowy zastaraćel LEAG z toho wuchadźa, zo budźe problem woteběraceje wody we wokolnych jězorach z dalšim wudobywanjom brunicy w Janšojskej brunicowej jamje přichodnje hišće wjetši. Tohodla chce předewzaće na swójske kóšty studnje twarić, zo móhło wodu do jězorow klumpać, kaž w Choćebuzu připowědźi. Hišće loni bě LEAG kóždy zwisk mjez brunicowej jamu a zhubjacej so wodu prěła.

Wjacore jězory Braniborskeje maja hižo wjele lět problem woteběraceje wody dla. Drastisce pokazuje so to w Pašćelinje (Pastlingsee) pola Derbna pola Gubina we wokrjesu Sprjewja-Nysa. W kupanskim jězorje bě před třomi lětami k masiwnej mrětwje rybow dóšło. Zamołwići pak so wadźachu, kotre přičiny móhła wona měć. Loni w decembru je wobswětowe ministerstwo zdźěliło, zo ma Janšojsku brunicowu jamu za jednu z móžnych winikow. LEAG to wotpokaza. „Z dotal zběranych datow njeje zwisk mjez zniženjom pegela wody a Janšojskej jamu dopokazujomny“, tehdy rěkaše.

Čuja so wobkrućeni

pjatk, 25. meje 2018 spisane wot:
Jako „Dokumentowane“ wozjewjeja Serbske Nowiny dźensa pozicisku papjeru z pjera Hamburgskeho profesora Stefana Oetera. Byrnjež tekst z widom na prawólby Serbskeho sejma wusměrjeny był, wobsahuje wón tójšto pokazkow, kotrež w Serbach nowe njejsu. Wšako běchu wone před nimale lětdźesatkom hižo w diskusiji wo přichodnym serbskim zastupnistwje – korporacija zjawneho prawa abo wukmanjenje dotalnych strukturow z Domowinu a załožbu – předmjet, kotrehož dla su so duchi rozešli. Přestorčene njeje zběhnjene, tak rjenje rěka. A hdyž prof. Oeter piše, „jako korporacija zjawneho prawa móhło zastupnistwo Serbow tež same zjawne srědki rjadować a rozdawać“, smědźa so wšitcy ći wobkrućeni čuć, kotřiž su w te­hdyšej diskusiji pod třěchu serbskeje załožby hižo za tajki prawniski konstrukt wabili. Njeńdźe wo to, starodawnu zasadu „dźěl a knjež“ dale pěstować, ale přeńć k samopostajowanju. Axel Arlt

Tójšto ludźi je sej minjenu póndźelu na dnju młynow tajke zajimawe objekty wobhladało, zo bychu wjace wo starodawnym młynskim rjemjesle zhonili. Tak bě tomu tež w młynje w Radušu.

Raduš (PBe/SN). Wobsedźer Radušanskeho młyna Frank Petzold witaše swjatki póndźelu mnohich wopytowarjow wosobinsce z tradicionalnym postrowom młynskich dźěłaćerjow „zbožo ći“, z kotrymž měješe zbožo wot młyna k młynej přińć. Zbožo měješe Frank ­Petzold zhromadnje ze swójbnymi pomocnikami najprjedy raz z krasnym słónčnym wjedrom. Te je sta ludźi k wotležanemu młynej přiwabiło. Mnozy přijědźechu z kolesom, druzy z čołmom a někotři so njebojachu dwaj kilometraj dołhi puć hač k młynej pěši na so wzać.

Mnozy mějachu wosobinske dopomnjenki. Tak rozprawješe 87lětna Edith Beeskowa z Raduša, zo stary młyn a poslednjeho młynka Rudolfa Heinzu w 50tych lětach hišće znaješe. „Zwjetša jědźechmy njedźelu z čołmom k Heinzojcom na kofej a tykanc“, wona powědaše.

To a tamne (25.05.18)

pjatk, 25. meje 2018 spisane wot:

Swoju mortwu mać přez měsacy doma chowało je šěsć dorosćenych dźěći w In­diskej. Přičina toho wšak bě financneho razu. Tak chcychu jeje rentu dale kasě­rować. Kóždy měsac wotewzachu pjenjezy na zarjedźe, hdźež zastojnikam napowědachu, zo mać w komje leži. Palc sta­ruški běchu do tinty tunknyli a jón na ­formularje wotćišćeli. Tak dźě je to w Indiskej za analfabetow z wašnjom. Lěkar pak je nětko smjerć 70lětneje zwěsćił. Kaž so wukopa, bě wona hižo w januaru ze­mrěła.

Na dwanatym poschodźe wysokodomu w Ludwigshafenje připrawjene šerjenje je zawčerawšim zasadźenje policije zawiniło. Žona bě je nimoducy mylnje za wosobu měła. Poprawom dyrbješe šerjenje hołbje wot balkona wotdźeržeć. Přiwołana policija pak kreatiwneho 35lětneho prošeše šerjenje zrumować.

Wo serbskich městnach diskutowali

štwórtk, 24. meje 2018 spisane wot:

Podstupim (SN/MkWj). Hłowny wuběrk Krajneho sejma Braniborskeje je wčera we wobłuku zjawneho słyšenja wo tym wuradźował, hač měli wokrjesy Dubja-Błóta, Hornje Błóta-Łužica, Sprjewja-­Ny­sa a bjezwokrjesneho města Choćebuz přichodnje hłownohamtskeho zamołwiteho za serbske naležnosće dóstać. Braniborski sejm bě temu spočatk lěta ze zhro­­madnej deklaraciju nastorčił. Wšitke frakcije běchu tomu přihłosowali. Wčerawše zarjadowanje běchu organizowali, zo bychu wšitcy wobdźěleni składnosć měli, so k tomu wuprajić. Předsyda Rady za serbske naležnosće Braniborskeje Torsten Mak a předsyda Domowiny Dawid Statnik staj móžnosć skutkowanja hłownohamtskeho zamołwiteho za serbske prašenja wuraznje witałoj. Torsten Mak skedźbni na wobšěrne nadawki, kotrež­ bě wosoba zmištrować dyrbjała. Tak bychu tež ći, kotřiž to nětko čestnohamtsce zdokonjeja, wotćeženi byli. Braniborske knježerstwo by dźěłowe městna štyrjoch hłownohamtskich přistajenych płaćiło.

Šmórnu tysacy městnow

štwórtk, 24. meje 2018 spisane wot:

Frankfurt n. M. (dpa/SN). Němska banka chce tysacy dźěłowych městnow šmórnyć. Ličba přistajenych ma so wot tuchwilu 97 000 na „jasnje pod 90 000“ pomjeńšić, připowědźi nowy šef předsydstwa Christian Sewing do hłowneje zhromadźizny koncerna w Frankfurće nad Mohanom. Předewšěm wikowanje z akcijemi chcedźa raznje přetworić. Na tym polu ma štwórćina městnow wotpadnyć. China chce so dale wotewrěć

Peking (dpa/SN). Ministerski prezident Chiny Li Keqiang je němskim předewzaćam dalše wotewrjenje wikow na polu financnych a powšitkownych posłužbow přilubił. „Njepřestanjemy so dale wot­wěrać“, rjekny Li dźensa na zetkanju ze zwjazkowej kanclerku Angelu Merkel (CDU) a předewzaćelemi z wobeju krajow. Merkel w rozmołwje na tym wobstawaše, „zo měli předewzaća w Chinje kaž tež w Němskej samsne wuměnjenja dóstać. Trjebamy kooperaciske syće z po­dobnymi standardami.“ Kanclerka je na dwudnjowskim wopyće w Chinje.

Zajimy kraja zastupować

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND