Wjace nadpadow

wutora, 20. měrca 2018 spisane wot:
Berlin (dpa/SN). Němske policajske zarjady su lětsa hižo 37 nadpadow pozdatnych prokurdiskich aktiwistow na turkowske mošeje, kulturne towarstwa a turkowske hosćency zličili. Tole rozprawjeja medije, powołace so na zwjazkowe nutřkowne ministerstwo. Loni bě cyłkownje 13 tajkich nadpadow. „W Němskej jewi so hladajo na wulku ličbu tu bydlacych ludźi z poćahom k Turkowskej hižo wjele lět turkowsko-kurdiski konflikt“, praji rěčnica ministerstwa. „To płaći wosebje před pozadkom aktualnych podawkow w Afrinje.“ W sewjerosyriskej kónčinje wojuje turkowske wójsko přećiwo kurdiskim jednotkam.

Eksprezident přesłyšowany

wutora, 20. měrca 2018 spisane wot:

Paris (dpa/SN). Něhdyši francoski statny prezident Nicolas Sarkozy je po informacijach medijow we wobłuku přepytowanja sudnistwa w rukach policije. Tu dźe wo wumjetowanja, po kotrychž bě Sarkozy za wólbny bój lěta 2007 pjenjezy z Libyskeje brał, rozprawja francoska po­wěsćernja AFP. Justica je konserwatiwneho politikarja w Nanterre pola Parisa přesłyšowała. Statne rěčnistwo njebě spočatnje za stejišćo docpějomne. Je to prěni króć, zo so Sarkozyja direktnje ­prašeja.

Wumjetowanja financowanja přez Libysku su wjacore lěta stare. W prezidentskim wólbnym boju 2016/2017 je Sarkozy ilegalne financowanje prěł. Wón bě wot lěta 2007 hač do 2012 prezident.

Předewzaćel bě w rozmołwje z powěsćowym portalom Mediapart twjerdźił, zo bě kónc 2006 abo spočatk 2007 wjacore, wot libyskeho režima mócnarja Gaddafija spřihotowane kófry pjenjez z pjeć milionami eurow do francoskeho nutřkowneho ministerstwa dowjezł. Druhe žórła rěča wo 50 milionach eurow.

Wobaraja so ze swjedźenjom

wutora, 20. měrca 2018 spisane wot:

Hotuja so na ćežki kónc tydźenja prawicarskich ekstremistow dla

Wostrowc (AK/SN). Z měrowym swjedźenjom chcedźa so wobydlerjo Wostrowca za 21. apryl připowědźenemu prawicarskoekstremnemu koncertej w měsće spjećować. K měrowemu swjedźenjej namołwja skupina wobydlerjow, kotraž hewak městne ludowe swjedźenje organizuje. Zawjazany je tež Mjezynarodny zetkawanski centrum Marijiny doł, zdźěli Peter Hoffmann, nawoda porjadniskeho a nadróžnowobchadneho zarjada Zhorjelskeho wokrjesa. Nimo zarjadowanja prawicarjow a měroweho swjedźenja je Lěwica dalšej zarjadowani přizjewiła. Peter Hoffmann liči z něhdźe tysac wobdźělnikami na prawym kaž tohorunja na lěwym boku.

Wostrowčanam pomhać

wutora, 20. měrca 2018 spisane wot:
Ministerski prezident Sakskeje Michael Kretsch­mer (CDU) je na lětušej politiskej popjelnej srjedźe w Budyšinje prěni króć na to skedźbnił, zo maja we Wostrowcu problem. Tam planuja prawicarscy ekstremisća wot 20. do 22. apryla koncert a wočakuja wjace hač tysac wobdźělnikow. Kretschmer je hosći popjelneje srjedy ­na Třělnišću namołwił, Wostrowčanam pomhać a jich při měrowym swjedźenju samych njewostajić. Podobne słowa zwurazni Budyski tachantski farar, dekan ­Wito Sćapan, na wčerawšej hłownej zhromadźiznje Towarstwa Cyrila a Metoda. Tež wón namołwješe, so tón kónc tydźenja we Wostrowcu cyle jednorje pokazać, nic z někajkej akciju abo kulturnym programom. Te su pječa přihoto­wane. Dźe wo to, ze swojej prezencu zwuraznić, zo so z wobydlerjemi přećiwo prawicarjam solidarizujemy. To móhli sej tež serbske swójby tam wulećeć. Marko Wjeńka

Amnesty šwika Madźarsku

wutora, 20. měrca 2018 spisane wot:
Genf (dpa/SN). Organizacija za škit čłowjeskich prawow Amnesty International (AI) Madźarskej wumjetuje, zo podłu hranicy k Serbiskej něhdźe 500 ćěkancow w ilegalnymaj lěhwomaj kaž jatych dźerži. Poměry w lěhwomaj su špatne a wšeje kritiki hódne, kaž organizacija zdźěla. Ludźo nimaja tam ani prawe móžnosće přebywanja ani lěkarske ani prawniske zastaranje. W Genfje schadźowaca so rada UNO za čłowjeske prawa chce so nětko z połoženjom w Madźarskej zaběrać. „Madźarska prawa ćěkancow a azyl pytacych dale systematisce ­rani“, AI rozprawja. Tak su 20 000 ludźi do Serbiskeje wotsunyli, bjez toho zo bychu jich słyšeli. AI kritizuje, zo chcyła Madźarska z nowymi zakonjemi dźěło njeknježerstwowych organizacijow, kotrež na dobro ćěkancow dźěłaja, masiwnje haćić. Wo zakonjach tuchwilu w parlamenće wuradźuja. Tak móhła Madźarska organizacije kaž Amnesty nuzować, swoje aktiwity w kraju skónčić. „To by bjez runjeća w Europskej uniji było, hdźež dynamiske ciwilne towaršnosće wjele činja, zo bychu čłowjeske prawa škitali“, Amnesty International piše.

To a tamne (20.03.18)

wutora, 20. měrca 2018 spisane wot:

Wosrjedź powołanskeho wobchada dźěćo porodźiła je žona w šwicarskim Zürichu. Nowy čłowječk chcyše na kóždy pad na swět, jako nan hišće spyta so přez blachowu lawinu do chorownje předrěć. Skónčnje wón wosrjedź wjacečaroweje dróhi zasta, štož je skedźbnosć policistki zbudźiło. Wona móžeše dźěćko runje hišće popadnyć, kotrež bě žona na pódlanskim sedle porodźiła. Policistka sleče so pulower, zawi holčku do njeho a wołaše wuchowansku słužbu.

Nócnej harje wosebiteho razu njemóžeše tež policija w Badensko-Württembergskej wotpomhać: 66lětna žona wołaše ­zastojnikow, dokelž bě jej „wjacore nocy dołho trajacy monotony zwuk“ spar rubił. Zastojnicy do Denzlingena přijědźechu a zwěsćichu, zo bydli na štomje w susodstwje wulka sowa. A jej je nócny měr ludźi smorže. Žona dyrbi haru tuž dale znjesć.

Za njeboh kardinala so modlić

póndźela, 19. měrca 2018 spisane wot:

Mainz (B/SN). Biskop Mainzskeje diecezy Peter Kohlgraf je wěriwych z listom namołwjał, modlić so za kardinala Karla Lehmana. Strowotniski staw 81lětneho kardinala bě „kritiski“. Wot septembra 2017 je wón ze sćěhami infarkta a z kreju w mozach wojował. Jeho mocy so pospochi pozhubjachu, pisa Kohlgraf. Njedźelu, 11. měrca, je kardinal Lehmann na prawdu Božu wotešoł.

Namjet za Nobelowe myto

Soest (B/SN). Mjezynarodny komitej swětoweho modlenja žonow je namjetowany za měrowe Nobelowe myto. Ewangelska žónska pomoc we Westfalskej je 44 000 podpismow za nominaciju zběrała. Dalše informacije dotal njepředleža. Zaměr kampanje bě, zdobyć z njej podpěraćelow za natwar slědźerskeho instituta, kotryž so za měr na swěće zasadźa.

Přećiwo hidźe na Židow

Trump: Smjerć dealeram

póndźela, 19. měrca 2018 spisane wot:

Washington (dpa/SN). Prezident USA Donald Trump chcył wěstych wikowarjow z drogami přichodnje ze smjerću chłostać. To je po informacijach wysokorjadnych zastojnikow knježerstwa dźěl plana za bój přećiwo drogam w kraju. Tak móhł sej justicny minister jako hłowny wobskóržnik kraja w procesu přećiwo dealeram smjertne chłostanje žadać, „je-li to po płaćiwym zakonju přiměrjene“. W USA bě lěta 2016 na wšě 64 000 ludźi na sćěhi drogow zemrěło.

Fachowcy jěd přepytuja

London (dpa/SN). W konflikće mjez Wulkej Britaniskej a Ruskej atentata z jědom na něhdyšeho agenta Sergeja Skripala dla maja njewotwisni fachowcy zasadźeny jěd přepytować. K tomu wočakowachu dźensa zastupnikow Den-Haagskeje Organizacije za zakaz chemiskich bróni w Londonje. Maćiznu přepytować traje znajmjeńša dwaj tydźenjej. Ruski prezident Wladimir Putin je wobdźělenje Ruskeje na atentaće mjeztym wotpokazał. „Ruska tutón jěd scyła nima, dokelž smy wšitke chemiske brónje pod mjezynarodnym dohladom znješkódnili“, Putin w Moskwje potwjerdźi.

Rěča wo rozdźělenju pjenjez

Pod hesłom „Solidarni z Afrinom“ su wčera w Budyšinje bydlacy Kurdojo a dalši měšćenjo demonstrowali. Po tym zo běchu so na Žitnych wikach zhromadźili, ćehnjechu woni po Lawskich hrjebjach a Hošic hasy na Póstowe naměsto před Serbski dom a wottam po Walskej wróćo na Žitne wiki. Wobdźělnicy žadachu sej hnydomne zakónčenje turkowskeje ofensiwy přećiwo ­kurdiskemu městu Afrin na sewjeru Syriskeje. Foto: Jörg Stephan

Merkel Pólsku wopytała

póndźela, 19. měrca 2018 spisane wot:

Berlin/Waršawa (dpa/SN). Krótko po znowawuzwolenju poby zwjazkowa kanclerka Angela Merkel (CDU) na swojej druhej wukrajnej jězbje dźensa we Waršawje. W pólskej stolicy wočakowaštaj ju statny prezident Andrzej Duda a ministerski prezident Mateusz Morawiecki k rozmołwam. Najebać wšelake diferency chcetej wobaj krajej prawidłowne ­wuradźowanja z Francoskej we wobłuku „Weimarskeho třiróžka“ zaso wožiwić.

Na swojej prěnjej wukrajnej jězbje bě Merkel Francosku wopytała. Francoska a Pólska stej krajej, kotrejž němscy zwjazkowi kanclerojo tradicionelnje jako prěnjej wopytuja. Němsko-pólske poćahi su so widźomnje wochłódnili, po tym zo bě narodnokonserwatiwna strona Prawo a sprawnosć w Pólskej móc přewzała. Rozdźělneho měnjenja su w Berlinje a Waršawje w prašenju prawnostatnosće po justicnej reformje w Pólskej a w politice ćěkancam napřećo. Přiwšěm chcedźa styki dale wudźeržować.

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND