To a tamne (02.06.17)

pjatk, 02. junija 2017 spisane wot:

Twarožk z wanilku abo lód z kuskami mjasa dadźa sej najlubši přećeljo čłowjeka – psy – nětko pola Giuseppy Cimina­ słodźeć. W jeho Rastattskej lodarni móža sej wobsedźerjo psow nětko za sebje kaž tež za swojeho štyrinohača słódny lód kupić. Tón dóstanje zmjerzlinu we wotpowědnym nopašku, kotryž móže hač do dna porjadnje wulizać.

Žorta dla dyrbješe indiska swójba bjez nana z jězbu do madźarskeho Budapesta pokročować. Na Mnichowskim lětanišću při wěstotnej kontroli wón mjenujcy rjekny, zo ma jeho mandźelska rozbuchlinu při sebi, štož wězo wěrno njebě. Byrnjež­ swoje hłupe přispomnjenje na to wospjet wobžarował, su jeho nablaku zaso­ wróćo do Mumbaja pósłali.

Pětrohród (dpa/K/SN). W duchu wožiwjaceje so konjunktury zahajichu dźensa w ruskim Pětrohrodźe Mjezynarodny hospodarski forum. Na třidnjowskej konferency wobdźěla so nic mjenje hač 12 000 ludźi, mjez nimi rjad ministrow a předewzaćelow z wukraja. Hosćićel foruma je Indiska. Z Němskeje je bayerski ministerski prezident a šef CSU Horst Seehofer pódla. Jutře porěči na najwažnišim hospodarskim zarjadowanju kraja prezident Wladimir Putin.

Němska a China zhromadnje

Berlin (dpa/SN). Němska a China chcetej w globalnych prašenjach swobodneho wi­kowanja, škita klimy a wěstoty wušo hromadźe dźěłać. Na to staj so zwjazkowa kanclerka Angela Merkel (CDU) a chin­ski ministerski prezident Li Keqiang dojednałoj. Dalše wuše zwiski mataj wobaj politikarjej­ za trěbny zakład, zo by wjerš­kowe zetkanje G 20 najwažnišich indu­strij­nych­ a prohowych statow spočatk julija­ w Hamburgu wuspěšne było.

Swójskich wojakow morili

Tezowu papjeru su demonstranća před Durinskim krajnym sejmom w Erfurće dźensa symbolisce na durje přibili. Šulerjo, pedagogojo a dźěłarnicy kritizowachu, zo je dźeń a mjenje wučerjow a zo tójšto wučby wupadnje. W krajnym sejmje de­batowachu w tym času wo kubłanskej politice přichoda. Foto: dpa/Martin Schutt

Wotsuwanja jednotliwje pruwować

štwórtk, 01. junija 2017 spisane wot:
Berlin (dpa/K/SN). Tež po zahubnym bombowym atentaće w Kabulu z wjac hač 90 mortwymi njeje předsyda frakcije unije w zwjazkowym sejmje Volker Kauder (CDU) za to, nětko docyła hižo žanych Afghaničanow wróćo do domizny njesłać, kotřiž njejsu w Němskej azyl dóstali. Politikarjo SPD a Zelenych sej to žadaja, měnjo, zo Afghanistan njeje žadyn wěsty kraj. Kauder pak praji, zo ma so „přichodnje kóždy jednotliwy pad pruwować, do kotreho regiona ma so něchtó wotsunyć“. Tež prezidentka Zwjazkoweje rady Malu Dreyer (SPD) zwjazkowe knježerstwo­ k tomu napomni, přepruwować swoju poziciju nastupajo wot­suwanje ludźi do Afghanistana.

Wo pjenjezach mjez Zwjazkom a krajemi

štwórtk, 01. junija 2017 spisane wot:
Berlin (dpa/K/SN). Zwjazkowy sejm schwali paket zakonjow, w dalokej měrje znowarjadowace financne poćahi mjez Zwjazkom a krajemi po lěće 2020. Wo 13 změnach Zakładneho zakonja a dalšich jednorych zakonskich rjadowanjach bě dwutřećinowa wjetšina trěbna a zapósłancy su wosobinsce wothłosować měli. Paket wobsahuje mjez druhim tajke naprawy, kaž wutworjenje infrastrukturneje towaršnosće a wurunanje financow mjez Zwjazkom a krajemi po kóncu solidarneho pakta II za wuchodnu Němsku. Po 2020 dóstanu kraje wot Zwjazka lětnje 9,75 miliardow eurow. Zwjazk smě pola nich za to nastupajo dalnodróhi, dawki a šulske naležnosće sobu rěčeć.

Dobre styki bytostne

štwórtk, 01. junija 2017 spisane wot:
Mjeńšinowa rada Němskeje – zastupnicy štyrjoch připóznatych narodnych mjeńšin Frizow, Danow, Sintow a Romow kaž tež Serbow – wuspěšnje skutkuje. To tyje tež Serbam a nic jenož, dokelž su w gremiju jara angažowani. Nazhonjenja sej wuměnjeć a dobre styki mjez sobu wudźeržować je w mjeńšinowej politice bytostne. Kak hewak chceš jako „mjeńšina“ swoje zaměry docpěć? W zhromadnosći dźě wjac wuskutkuješ. Mjeńšinowa rada wjaza tuž narodne mjeńšiny Němskeje do sylneho cyłka. Zhromadnje su docpěli, zo w zwjazkowej politice wo jich naležnosćach rěča a je nabok njestłóča. Z tajkim wuwićom před lětami zawěsće hišće nichtó­ ličił njebě. Kóžda mjeńšina tajki wuspěch sama za sebje docpěła njeby. Zwjazki mjeńšin su tuž wunošne, tež w europskej politice, kaž zwjazk mjeńšin FUEN tuchwilu nazornje pokazuje. Tež z njeho Serbja wulce profituja. Janek Wowčer

Zakaz alkohola ma pomhać

štwórtk, 01. junija 2017 spisane wot:

Město Choćebuz reaguje na přiběrace problemy w scenowych kónčinach

Choćebuz (dpa/SN). Město Choćebuz njewě sej hinak pomhać: Wino, piwo, palenc a dalše alkoholiske napoje su wotnětka w dźělach nutřkowneho města w zjawnosći zakazane. Wotpowědny zakaz je wot dźensnišeho płaćiwy, najprjedy raz hač do oktobra, a to cyły dźeń.

Hłowna přičina su pohórški wobydlerjow, dokelž dyrbja sej wot wšelakich skupin lózyskosće a samo wohroženja lubić dać. Při tym hraje alkohol wulku rólu. Stajnje zaso dyrbješe policija přijěć, dokelž bě samo k ranjenjam ćěła a wobškodźenjam dóšło.

Miljej pičkow, drogowa scena, młodostni, prawicarscy ekstremisća a migranća – wšitcy so tam zetkawachu, hdźež nětko zakaz města płaći. Wospjet běchu tam namócne rozestajenja, kotrež měrjachu so tež přećiwo wukrajnikam. We wječornych hodźinach bě policija masiwnje prezentna, wosebje w problemowych kónčinach, hdźež je alkohol nětko tabu: Su to měšćanska hala a naměsto před njej, měšćanska promenada podłu měšćanskeje murje, Puškinowy park z promenadu kaž tež areal wokoło statneho dźiwadła.

To a tamne (01.06.17)

štwórtk, 01. junija 2017 spisane wot:

Šěsć młodych dypornakow, kotrež běchu prawdźepodobnje staršeju zhubili, su pěšcy­ w Mönchengladbachu z pomocu wohnjoweje wobory wuchowali. Pasanća běchu w lěsu na kromje města strachoćiwe ćikotanje ze spowróćeneho štoma słyšeli a hnězdo z młodźatami našli. Štyri móžachu sami wućahnyć, dwě wuchowachu wobornicy. Njezranjene dowjezechu wšitke šěsć dypornakow do zwěrjatownje.

Pomocliwaj policistaj staj 18lětnemu w Delnjej Frankskej maturu wuchowałoj. Młody muž bě po puću k pruwowanju z awtom stejo wostał, dokelž bě tank prózdny. Připadnje nimo jěducaj policistaj so na njeho dohladaštaj. Dospołnje blědy jim młody muž rozłoži, zo ma za dźesać mjeńšin pruwowanje. Bjez wahanja jeho zastojnikaj do šule dowjezeštaj a dypkownje wotsadźištaj. Kak je pruwowanje wušło, njeje znate.

„Kongres měł wunošny być“

srjeda, 31. meje 2017 spisane wot:

Rezoluciju za dodźerženje čłowjeskich prawow Sintow a Romow spisali

Najsylniša mjeńšina Europy, Sintojo a Romojo, ćerpi hišće dźensa pod systematiskim a zdźěla namócnym wuhnaćom z městow a sydlišćow.

Z wulkej starosću wobkedźbuje Federalistiska unija europskich narodnych mjeńšin (FUEN) wšelake pady wosebje na juhu a wuchodźe Europy. Tež w Rumunskej, hdźež wotmě FUEN wot 17. do 21. meje swój kongres, su wo tym diskutowali. W Cluju-Napoce bu 17. decembra 2010, tydźeń do hód, 300 Sintow a Romow bjez přizjewjenja a legalneho jednanja z centruma města do sydlišća Pa­ta-Rat na kromje města přesydlenych. Dwaceći lět běchu woni cyle normalnje w měsće bydlili. Sydom lět po tym žiworja přeco hišće w barakach bjezposrědnje při měšćanskej wotpadkowej deponiji. Najebać to, zo je Rumunska rada za přewinjenje diskriminacije měšćanske zarjadnistwo postupowanja dla k pokuće 2 000 eurow zasudźiła, njeje so na połoženju ničo změniło.

Dobry přikład zhromadnosće

srjeda, 31. meje 2017 spisane wot:
Gábor Fekete je wobdźělnikow kongresa Federalistiskeje unije europskich narodnych mjeńšin po měsće Cluj-Napoca wodźił. Wón sam přisłuša mjeńšinje Madźarow, kotřiž w rumunskej krajinje Sedmihródska bydla. Dokelž bě jeho staršimaj wažne, zo so na polu rěčow dale kubła, je hižo jako dźěćo němčinu nawuknył. Jedyn měsac wón tež kóžde lěto pola němskorěčneje sakskeje mjeńšiny w Rumunskej přebywaše. Fekete je dobry přikład zhromadnosće w Rumunskej bydlacych narodnych mjeńšin. Foto: Bianka Šeferowa

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND