Raz trochu pomałšo

póndźela, 12. decembera 2022 spisane wot:
Wjacore dny bě nawal zymy připowědźeny. Poprawom móžeše so kóždy na to nastajić. Wčera wšak mnozy běłu zymsku krajiny za małe abo wjetše wuchodźowanje wužichu, dźensa rano a dopołdnja porno tomu zaso raz chaos knježeše, dokelž na awtodróhach nakładne awta prěki stejachu abo do městow so dołhe rynki čakacych awtow tworjachu a wšitko zatykachu. Móžu sej derje předstajić, kak je tón abo tamny w swojim awće sedźo na zymsku słužbu abo Bóh wě koho swarjeł. Ja za tak špatne nimam, zo nam přiroda raz kaza trochu pomałšo stupać, sej dwójce přemyslić, hač awto wužiwaš a jeli, potom prosće pomałšo jězdźić. Runje w dohodownym času nješkodźi, hdyž normalnu spěšnosć swojeho wšědneho dnja redukujemy. Na te wašnje wóčko tež raz widźi, štož hewak nimo nas šusknje. To móža rjanosće zymskeje krajiny runje tak być kaž starši susod, kiž snano pomoc trjeba. W tym zmysle móže zymski čas wobohaćacy być. Marian Wjeńka

Tematizuja raciju

póndźela, 12. decembera 2022 spisane wot:

Berlin (dpa/SN). Zwjazkowy sejm zaběra so tónle tydźeń hnydom na wjacorych wosebitych posedźenjach z raciju přećiwo reichsbyrgarjam. Tak je frakcija unije próstwu stajiła, zo měli so dźensa w nutřkownym kaž tež prawniskim wuběrku z temu zaběrać. Nimo toho tłóča Zeleni na to, zo so nětko wotkryte plany skupiny w aktualnych hodźinach w plenumje zwjazkoweho sejma tematizuja.

„Teroristiska syć je po tuchwilnym přepytowanskim stawje zaměrnje nadpady na Němski zwjazkowy sejm a z tym na wutrobu demokratije přihotowała“, parlamentariska jednaćelka frakcije Zelenych Irena Mihalic minjeny pjatk wu­zběhny. Na přichodnych posedźenjach njeměli jenož wo běžnych přepytowanjach rěčeć, ale tež wo politiskich kon­sekwencach kaž tež wo wěstotno-politiskich naprawach. Politikarjo amploweje koalicije chcedźa spočatk tydźenja w swojich frakciskich předsydstwach wo aktualnej hodźinje rozsudźić.

To a tamne (12.12.22)

póndźela, 12. decembera 2022 spisane wot:

Črije we wulkosći 57 přepoda šewc z Němskeje w Dubaju minjenu sobotu. Management Dubajskeho hoteloweho rjećaza bě so pola njeho před poł lětom přizjewił a wo pomoc prosył. Sobudźě­łaćerjej hotela, kotryž je 2,38 metrow wulki, falowaše por črijow za dźěło. Šewc, kotryž je poprawom žno dawno na wuměnku, wuhotuje čestnohamtsce ludźom po cyłym swěće črije w nadwul­kosći.

Njewšědnu jězbu z dźesać nakupowanskimi wozami je šofer we Werneuchenje (wokrjes Barnim) přewjedł. 18lětny bě w nocy na njedźelu z jězdźidłom dozady jěł. Při awće měješe z pomocu powjazoweho nawijaka (Seilwinde) nakupowanske wozy přičinjene, kaž zdźěli policija. Pozadk tury je hišće njejasny, rjekny ­policajski rěčnik. Wobydler bě policiji njewšědnu jězbu přizjewił.

Na tiket so dojednali

pjatk, 09. decembera 2022 spisane wot:

Mnichow (dpa/SN). Zwjazk a kraje su so wčera skónčnje na zawjedźenje 49-eurowskeho-tiketa dojednali. Po słowach bayerskeho wobchadneho ministra Christiana Bernreitera (CSU) je start snano klětu 1. apryla móžny. Wuměnjenje za to pak je, zo EU tomu přihłosuje. Dokelž budźe 49-eurowski-tiket wobchadnym předewzaćam nahladny deficit wunjesć, su statne přiražki třoch miliardow eurow předwidźane, wot kotrychž ma Zwjazk 1,5 miliardow eurow přewzać, tamnu połojcu zwjazkowe kraje.

Francoska bjez miliny?

Paris (dpa/SN). Francoske zarjady chcychu dźensa časowje wobmjezowane a kontrolowane wotšaltowanje miliny w jednym regionje přepruwować. Dokelž mnohe francoske atomowe milinarnje tuchwilu milinu njeprodukuja, liča w januaru ze zastaranskimi wuskosćemi. Knježerstwo hotuje so tuž na lokalnje wobmjezowane wotšaltowanje miliny. Z tym ma so njekontrolowanemu black- outej zadźěwać. Dźensa maja so wotběhi přepruwować.

Słowo lěta wozjewili

Zwjazkowy prezident Frank-Walter Steinmeier je wčera w sakskim Freibergu Zwjazkowy zasłužbowy rjad bywšemu Budyskemu wyšemu měšćanosće Christianej Schrammej (CDU) přepodał. Wuznamjenjenje dósta Schramm za swoje zasłužby jako dołholětny komunalny politikar. Kaž z wopodstatnjenja zwjazkoweho prezidialneho zarjada wuchadźa, je „Christian Schramm jedyn ze směrodajnych pućrubarjow demokratiskeho přewróta w Hornjej Łužicy.“ Foto: dpa/Sebastian Kahnert

Rěčne kubłanje dale spěchuja

pjatk, 09. decembera 2022 spisane wot:

Berlin/ Podstupim (dpa/SN). Braniborske krajne knježerstwo chce ze zažnym rěčnym spěchowanjom w pěstowarnjach tež po zakónčenju klětušeho zwjazkoweho programa pokročować. Tohodla budźe kraj wot druheje połojcy lěta 2023 kóšty we wobjimje 7 milionow eurow kompletnje přewzać, zdźěli wčera braniborske kubłanske ministerstwo.

„Wšědne rěčne kubłanje w pěstowarnjach je rozsudny wobstatk zažnodźěćaceho kubłanja a k dobremu startej do šule přinošuje“, wuzběhny kubłanska ministerka Britta Ernst (SPD). Braniborska je po informacijach ministerstwa hižo w lěće 2010 spěchowanje rěče w žłobikach a pěstowarnjach zahajiła. Hač do lěta 2021 je so z tym podźěl dźěći z potrjebu rěčneho spěchowanja wot nimale 20 procentow na něhdźe 16 procentow znižił.

Liča z dalšimi zasadźenjemi

pjatk, 09. decembera 2022 spisane wot:

Karlsruhe/ Berlin (dpa/SN). Raciji přećiwo pozdatnemu teroristiskemu zeskupjenju reichsbyrgarjow budu prawdźepodobnje hišće dalše zasadźenja sćěhować. Wěstotne zarjady z dalšimi přepytowanjemi liča. Cyłkownje 23 z 25 zajatych je mjeztym w přepytowanskej jatbje, zdźěli wčera rěčnica zwjazkoweho statneho rěčnistwa.

Zwjazkowe statne rěčnistwo je při jednym z najwjetšich zasadźenjow policije w stawiznach Zwjazkoweje republiki w jědnaće zwjazkowych krajach kaž tež w Italskej a Awstriskej 25 ludźi zajeć dało.

Po zajeću bywšeje zapósłanče AfD w zwjazkowym sejmje Birgit Malsack-Winkemann při raciji sej zapósłancy wjace škita žadaja, wšako maja reichsbyrgarjo po wšěm zdaću zwisk k frakciji AfD. „Za zwjazkowy sejm pruwujemy, kotre wěstotne naprawy dyrbimy přiměrić a chcemy temu we wšěch rozsudnych gremijach wobjednawać“, zwurazni dźensa zastupowaca prezidentka zwjazkoweho sejma Katrin Göring-Eckardt (Zeleni).

Manko wotstronjene

pjatk, 09. decembera 2022 spisane wot:
Zawisć njeje strowa, njesprawnosć pak tež nic. Přiměrjenje mzdy přistajenych nakładnistwa je lětdźesatki stara tema. Zo su nětko w załožbowej radźe wuhibki za to stajili, „dotalne manko nakładnistwa za zdobywanje dorosta“ (direktor załožby Jan Budar na nowinarskej konferency) wotstronić, je wuslědk pragmatiskeho a konsekwentneho postupowanja zamołwitych. Zo jako „płaćizna“ takrjec na papjerje maksimalnje dwě tutych nowych dźěłowych městnow zaso wotpadnjetej, kotrež drje w planje steja, ale tak a tak wobsadźene njejsu, dźěło serbskeho nowinarstwa njewobćežuje. Wobzamknjenje załožboweje rady woznamjenja nadawk, dźěławosć serbskich institucijow na samsnej runinje zwoprawdźeć. To njetyje jenož Serbskim Nowinam a nakładnistwu, ale wšěm institucijam, wšako dźensa hižo njeje ideal, zo něchtó štyrceći lět na samsnym městnje sedźi. Wjac wuměny personala by wšěm institucijam na dobro było. Marcel Brauman

Pozitiwny efekt

pjatk, 09. decembera 2022 spisane wot:

Drježdźany (dpa/SN). 9eurowski tiket je w Sakskej k tomu wjedł, zo bě mjenje přepytowanskich jednanjow jězdźenja bjez jězdźenki dla. Po informacijach sakskeho justicneho ministerstwa registrowachu statne rěčnistwa w měsacach juniju, juliju a awgusće cyłkownje 264 nowych jednanjow. Loni bě jich w samsnym času 2 754 padow. Sakska justicna ministerka Katja Meier (Zeleni) sej žada, zo njeměło so jězdźenje bjez jězdźenki hižo tak kriminalizować. „Je načasu, jězdźenje bjez jězdźenki z chłostanskeho zakonika šmórnyć. Naše ličby k tiketej pokazuja, zo niske jězbne płaćizny ličbu chłostanskich jednanjow pomjeńšeja“, Meier rozłoži. Tak njetrjebaja sudnistwa hižo telko padow wobdźěłać.

To a tamne (09.12.22)

pjatk, 09. decembera 2022 spisane wot:
Hodowne wobswětlenje na sławnym Empire State Building w New Yorku ma so lětsa w rytmusu hudźby Backstreet Boys zabłyšćować. Wot 19. hač do 25. decembra maja swěcy na čole wysokodomu kóždy wječor w rytmusu spěwow noweho hodowneho albuma skupiny błyskotać. Hudźbu k tomu móža sej ludźo pak w radiju pak w interneće naposkać. Wjeršk domu w New Yorku swěći so nimale kóždy wječor w druhich barbach. Při tym jewja so na přikład barby sportowych mustwow.

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND