Město měło hwězdarnju přewzać

štwórtk, 22. decembera 2022 spisane wot:

Prjedy hač so na wčerawšim posedźenju Budyskeje měšćanskeje rady dalšim temam wěnowachu, mějachu radźićeljo při naprašowanjach wobydlerjow a informacijach wyšeho měšćanosty wjacore naležnosće na wědomje brać.

Budyšin (CS/SN). We wobłuku hodźiny naprašowanja wobydlerjow dźěše na wčerawšim posedźenju Budyskeje měšćanskeje rady mjez druhim wo Budysku hwězdarnju. Wo njej porěča wodźer po měsće a čłon spěchowanskeho towarstwa hwězdarnje Andreas Thronicker. Wón připowědźi, zo chce so wotnětka na kóždym posedźenju měšćanskich radźićelow wobdźělić, doniž hwězdarnja do wobsydstwa města njepřeńdźe. Thronicker argumentowaše, zo je hwězdarnja kubłanske zarjadnišćo. Hinak pak hač w šulach a pěstowarnjach dyrbja čestnohamtscy sobudźěłaćerjo we hwězdarni wšitko sami zapłaćić. Na zakładźe wučbnych planow zakładnych a wyšich šulow kaž tež gymnazijow Thronicker dopokaza, zo su tam astronomiske temy do wučbneho plana wšelakich rjadowniskich schodźenkow kruće zakótwjene.

Přetrjeba płuna so znižiła

štwórtk, 22. decembera 2022 spisane wot:

Brüssel (dpa/SN). Naprašowanje za płunom milišeho wjedra dla zaso wotběra. Zawčerawšim bě so staw němskich płunowych składźišćow po informacijach europskeho płunoweho zwjazka GIE cyłkownje jenož hišće wo 0,1 procentny dypk na 87,2 procentaj znižił. Minjeny tydźeń bě to zymnych temperaturow dla na štyrjoch dnjach za sobu stajnje nad jednym procentom. 27. nowembra su w Němskej posledni dźeń płun składowali. Wot toho časa mnóstwo woteběra, tak kaž je w zymje z wašnjom.

So zapósłancam USA dźakował

Washington (dpa/SN). Ze skutkownej narěču před kongresom USA je so ukrainski prezident Wolodymyr Zelenskyj zapósłancam Zjednoćenych statow za jich podpěru přećiwo ruskej nadběhowej wójnje dźakował. „Najebać wšě wobćežnosće njeda so Ukraina podwolić. Ukraina je strowa a čiła“, wón wčera wječor před komoromaj parlamenta we Washingtonje zwurazni. Zdobom na to skedźbni, zo trjeba za dobyće dalše ćežke brónje, kotrež jemu USA přizwoli.

Twarić je dźeń a dróše

Wopytowarjo steja w cyrkwi Polenzko, wjesnym dźělu Zerbsta, kotraž je tuchwilu hodownje wupyšena. Jako temowa cyrkej wěnuje so Boži dom hodam. W chórowej rumnosći su najwjetše žłobikowe figury Němskeje nastajene. Žłobik z Mariju, Józefom, Jězusdźěćatkom a třomi pastyrjemi je njeboh Horst Sommer rězbarił. Figury wobsteja z cyłych zdónkow štomow. Foto: dpa/Peter Gercke

Wotkrywa nowe žórła energije

štwórtk, 22. decembera 2022 spisane wot:

Zeitz (dpa/SN). Brunicowy koncern Mibrag chce hač dosrjedź 2030tych lět swoje předewzaće přetwarić a za to hač do 500 milionow eurow inwestować. „Tuchwilu sej nowe wobchodniske pola wotkrywamy“, zwurazni předsyda jednaćelstwa srjedźoněmskeje brunicoweje towaršnosće Mibrag Armin Eichholz. Zaměr je, koncern hač do lěta 2035 jako moderny energijowy posłužbar wuhotować. Předewšěm chcedźa zeleny wodźik, bio-metanol a zelene paliwa wuwiwać a produkować. Předewzaće je za to koncept ze štyrjomi schodźenkami zdźěłał. W schodźenku 1 dźe koncernej wo wobnowjomne žórła energije.

Mibrag je za wutwar wětrnikow a fotowoltaikowych připrawow hižo konkretne projekty z wukonom wjace hač 300 megawattow zahajiła. Maja w zwisku z rekultiwowanjom hórnistwowych płonin w Saksko-Anhaltskej a Sakskej nastać. Tuchwilu ma předewzaće 2 000 sobudźěłaćerjow.

Mibrag w srjedźnej Němskej milinarni Lippendorf (Sakska) a Schkopau (Saksko-Anhaltska), Kamjeničansku tepjensku milinarnju a industrijne zawody z brunicu zastaruje. Jenički towaršnik Mibrag je energijowe předewzaće EPH z Čěskeje.

Periodu podlěšić

štwórtk, 22. decembera 2022 spisane wot:

Berlin (dpa/SN). Prezidentka zwjazkoweho sejma Bärbel Bas (SPD) je so za to wuprajiła, wólbnu periodu zwjazkoweho sejma wot štyri na pjeć lět podlěšić. „Pjećlětna legislaturna perioda by zwjazkowemu sejmej tyła“, zwurazni wona tele dny w Berlinje. „Snano móhli so tež te abo tamne wólby na samsnym terminje přewjesć.“ Za wšitke krajne sejmy nimo Bremena wólbna perioda pjeć lět traje.

Zdobom wupraji so prezidentka parlamenta za to, starobu wólbokmanych wot 18 na 16 lět znižić. Tak je to hižo při mnohich komunalnych a krajnych wólbach kaž tež přichodnje při europskich wólbach. „Ja wosobinsce sym za to, starobu 16 lět po cyłym Zwjazku zawjesć“, wona wuzběhny.

Nowelu zakonja wobzamknyli

štwórtk, 22. decembera 2022 spisane wot:

Drježdźany (dpa/SN). Sakski kabinet je naćisk za nowy zakoń wo wysokich šulach wobzamknył. Nowela bě jedne z centralnych ćežišćow koaliciskeho zrěčenja, kotrež nětko zwoprawdźeja. Minister za wědomosć Sebastian Gemkow (CDU) je wčera detaile předstajił. Po jeho słowach je zakoń zakład, zo móže so Sakska na wědomostne stejnišćo dale wuwić. Zdobom polěpši so wubědźowanjakmanosć mjez wysokimi šulemi we wobłukomaj slědźenje a wučba.

Nadźija na lěpši přichod w EU

štwórtk, 22. decembera 2022 spisane wot:

Měšćanosća Bosniskeje a Hercegowiny list pisali

Sarajewo (juny). W zhromadnym lisće prezidentce Europskeje komisije Ursuli von der Leyen su so měšćanostka a měšćanostaj třoch najwjetšich městow Bosniskeje a Hercegowiny – Sarajewa, Banje Luki a Mostara – minjeny tydźeń za to podźakowali , zo je EU jich krajej status kandidata EU spožčiła. Kaž Benjamina Karić, Draško Stanivuković a Mario Kordić wuzběhuja, je móžny přistup balkanskeho kraja „swójbje EU“ městam „pohon a pozbudźenje“ kaž tež jich „chutny zajim“.

To a tamne (22.12.22)

štwórtk, 22. decembera 2022 spisane wot:
Juskajcy fanojo su žurnalista ARD Matthiasa Eberta w Argentinskej stolicy Buenos Aires po dobyću narodneho koparskeho hnydom na wjacorych dnjach poćežowali. Wideja wo tym su nětko tež w Argentinskej pokazali. „Němski žurnalist so na swjedźenju narodneje wubranki wobdźěli, štož bě za njeho odyseja“, pisaše wčera nowina „La Nación“. We widejach je widźeć, kak fanojo Eberta wobjimuja, z ješćom popryskaja a do powětra mjetaja.

Etat Sakskeje: Serbska rada z jednaćelnju

srjeda, 21. decembera 2022 spisane wot:

Rada za serbske naležnosće w Sakskej změje bórze prěni raz swójsku jednaćelnju. To je wulki wuspěch wojowanja radźićelow, kotřiž móža přichodnje serbske zajimy efektiwnišo zastupować.

Drježdźany (dpa/SN/mb). Sakska chce w přichodnymaj lětomaj telko pjenjez wudać kaž nihdy do toho. Wčera wječor je Sakski krajny sejm dwójny etat za lěće 2023 a 2024 we wobjimje 49,34 miliardow eurow wobzamknył. Wšitke namjety za změny w etaće opoziciskeju stronow AfD a Lěwicy su CDU, Zeleni a SPD wotpokazali.

„Na zakładźe aktualnje wysokich dawkowych dochodow a w zašłosći wutworjenych rezerwow móžachmy etat takle zestajić“, rozłoži sakski financny minister Hartmut Vorjohann (CDU). Přiwšěm ma wón wobmyslenja. „Wot zasady sem měrja so wudawki po dochodach. Tule pak zdźěla trochu wotchilamy.“

Apel strowotniskej ministerce

srjeda, 21. decembera 2022 spisane wot:

Drježdźany (dpa/SN). Dokelž medikamenty pobrachuja, su sakscy prezidenća lěkarskeje komory, zubnolěkarskeje komory kaž tež komory apotekarjow saksku strowotnisku ministerku Petra Köpping (SPD) k spěšnemu jednanju namołwjeli. Tuchwilu hrozy wulki strach, zo njemóže strowotniski wobłuk zastaranje ludźi garantować, prezidenća komorow wčera w zhromadnym wozjewjenju zdźělichu. Postajenja strowotniskeje politiki njehodźa so w realiće zwoprawdźić.

Zelenyskyj we Washingtonje

Washington (dpa/SN). Ukrainski prezident Wolodymyr Zelenskyj je so na krótki wopyt do USA podał. To je jeho prěnja ­jězba do wukraja wot spočatka ruskeje ­wójny před nimale dźesać měsacami. Hłowna tema su dalše dodawanja brónjow. Zaměr je skrućenje stability a woboro­kmanosće swojeho kraja, pisaše wón dźensa rano na Twitteru. Wječor zetka so wón z prezidentom USA Joewom Bidenom.

Plahuja dale a mjenje swini

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND