Wumjetuja Chinje złóstnistwa

štwórtk, 01. septembera 2022 spisane wot:

Genf (dpa/SN). Běrow UNO za čłowjeske prawa ma pokiwy na złóstnistwa přećiwo čłowjeskosći w chinskej prowincy Xinjian. Tole wuchadźa z chětro brizantneje rozprawy wyšeje komisarki UNO za čłowjeske prawa Michelle Bachelet, a to dźesać mjeńšin do skónčenja jeje zastojnstwa krótko do połnocy. W rozprawje rěka, zo China čłonow Uigurow ­a druhich mjeńšin do lěhwow tyka, zo by jich namócnje překubłała. China bě spytała, wozjewjenju rozprawy zadźěwać.

Ludźo namołwjeni ćeknyć

Kijew (dpa/SN). Ukrainske knježerstwo radźi ludźom kónčiny, w kotrychž so wojuje, do zahajenja zymskeho počasa wopušćić. „Žadam sej nuznje ewakuowanje Donjecka, Chersona, Saporiššje a dźělow Charkowskeje kónčiny, prjedy hač so zyma započnje“, rjekny zastupowaca mi­nisterska prezidentka Iryna Wereščuk w ukrainskej telewiziji. Wójnskich škodow na infrastrukturje dla njeje zastaranje z ćopłotu, milinu a wodu w dźělach kraja w zymje zaručene, wona rjekny.

Chowanje Gorbačowa sobotu

Wobćežnosće wizuma dla wyše

štwórtk, 01. septembera 2022 spisane wot:
Praha (dpa/SN). Europska unija je zrěčenje z Ruskej nastupajo wolóžene spožčenje wizumow za pućowacych zběhnyła. Tole je społnomócnjeny EU za wonkowne naležnosće Josep Borrell wčera po wuradźowanju wonkownych ministrow čłonskich statow EU w Praze připowědźił. Tutón krok je dalša chłostanska naprawa jako reakcija na ruski nadpad na Ukrainu, kiž traje mjeztym hižo poł lěta. Naprawa skića čłonskim krajam EU móžnosć, wobmjezowanja za ruskich staćanow wukazać a wobćežnosće rozšěrić. Tak chcedźa na přikład zasadnu mjezu kóštow za wizumowy popłatk we wysokosći 35 eurow zběhnyć. Tež dotalny wobdźěłanski čas dźesać dnjow nima hižo płaćić. Wonkowna ministerka Annalena Baerbock (Zeleni) zdźěli, zo móhło wobdźěłanje próstwy wo wizum wotnětka wjacore měsacy trać. Studentam a žurnalistam chcedźa zapućowanje do EU dale zmóžnić.

Prezentuje žadanja

štwórtk, 01. septembera 2022 spisane wot:
Waršawa (dpa/SN). Pólska chcyše dźensa popołdnju rozprawu wo trochowanych škodach, kiž je nacistiska Němska Pólskej za čas Druheje swětoweje wójny načiniła, předpołožić. Posudk ma žadanja za reparacijemi pólskeho narodno-konserwatiwneho knježerstwa PiS napřećo Němskej potwjerdźić. Katalog žadanjow je wot knježerstwa zasadźena komisija 2017 zestajiła. Po informacijach medijow chce sej Pólska wot Němskeje wjace hač 800 miliardow eurow žadać. Němska kóždežkuli reparacije hladajo na wobstejace Dwaj-plus-Štyri-zrěčenje z Pólskej wotpokazuje.

Płaćizny bencina a diesela stupaja

štwórtk, 01. septembera 2022 spisane wot:

Berlin (dpa/SN). Wot połnocy zběhnjeny rabat energijoweho dawka na ćěriwa so na mnohich tankownjach widźomnje wuskutkuje. Tole pokazuje spěšne wuhódnoćenje płaćiznow na nimale 400 tankownjach w Mnichowje, Berlinje a Hamburgu w času mjez 6 hodź. a 6.30 hodź. přez powěsćernju dpa z pomocu datow awtomobiloweho kluba ADAC. Při tym běchu płaćizny wo wjele wyše hač samsny čas wčera. Superbencin płaćeše dźensa rano pola wulkeho dźěla tankownjow wjace hač dwaj euraj. Wčera rano njebě płaćizna nihdźe tutu mjezu překročiła. Diesel płaćeše porno tomu hižo wčera rano pola wjetšiny tankownjow wjace hač dwaj euraj. Dźensa rano po­kazachu tankowanske stołpy na přikład pola diesela płaćiznu mjez 2,10 a 2,30 ­eurami.

Matematisce móhła płaćizna bencina E10 po zběhnjenju rabata wo 35 centow a za diesel wo 17 centow stupać. Na­jebać to su płaćizny minjenej tydźenjej hižo wo wjele raznišo přiběrali. Nimo toho ­su mějićeljo tankownjow hač do wčerawšeho hišće potuńšeny bencin ku­pować móhli. Tuž drje płaćizny ćěriwow přichodny čas dale přiběraja.

Płaćizny su skandal!

štwórtk, 01. septembera 2022 spisane wot:
Wot minjeneje nocy su časy „tuńšeho“ ćěriwa při tankownjach nimo. Tři měsacy tankoweho rabata zwjazkoweho knježerstwa su stawizny. Jako dźensa rano nimo tankownje jědźech, so stróžich. Wuhladach tam płaćizny jasnje nad 2,20 eurami. Na zbožo sym wčera hišće za 1,83 eurow swoje awto napjelniła. Poprawom wšak dyrbješe tankowy rabat 35 centow na liter wučinić. Tola w běhu jeničkeho dnja su płaćizny wo nimale 40 centow postupili. Přirunuju-li płaćizny za ćěriwa w Awstriskej, Słowjenskej abo Chorwatskej, su płaćizny w Němskej skandal. Tež tamne kraje nadhódnotowy dawk na ćěriwa kasěruja. Zwjazkowe knježerstwo pak žada sej hišće přidatne dawki. Njemóhło so knježerstwo w tuchwilnje ćežkich časach toho wzdać a so najprjedy raz z nadhódnotowym dawkom spokojić? Tole njeby jenož priwatnym šoferam pomhało, ale předewšěm tež tym, kotřiž bjez jězdźidłow swoje dźěło wukonjeć njemóža. Do nich liča na přikład tež ratarjo. Bianka Šeferowa

Wjele kokaina našli

štwórtk, 01. septembera 2022 spisane wot:
Rotterdam (dpa/SN). Cłownicy su w Rotterdamskim přistawje wjace hač 1,5 tonow kokaina w kontejneru z jabłukami, kiž bě z Panamy přijěł, našli. W sportowych tošach schowany wopojny jěd by w nadróžnej předani 115 milionow eurow wunjesł, statne rěčnistwo zdźěla. Wutoru wječor namakane drogi su mjeztym zničili. Hižo wječor do toho běchu cłownicy dwě posyłce kokaina z cyłkownje 886 kilogramami kokaina w hódnoće 65 milionow eurow wuslědźili. Na terenje firmy w Rotterdamje běchu spočatnje kontejner z worješkami z Argentinskeje přepytali a 361 kilogramow kokaina našli. Dalše přepytowanje kontejnera samsneho wikowarja wunjese 505 kilogramow.

To a tamne (01.09.22)

štwórtk, 01. septembera 2022 spisane wot:

Njehańbity paduch je dobry skutk młodeje žony znjewužił: Jako 28lětna spyta wočiwidnje ćeknjeneho běłeho nukla w Bad Kreuznachu popadnyć, pokradny paduch jeje móšeń. Žona bě tobołu skrótka na chódnik stajiła, zo by zwěrjo popadnyła, policija zdźěla. Tutu składnosć paduch wuži a móšnju z pjenjezami a dokumentami pokradny. Tobołu wón preč ćisny. Nukla su mjeztym zwěrjatowni přepodali. Ta pyta nětko za wobsedźerjom – a policija za paduchom.

Chětro napity šofer nakładneho awta je pola Frankfurta nad Wódru do wopačneho směra na awtodróhu jěł. 48lětny na to spyta, so na awtodróze zawróćić, policija zdźěli. Zastojnicy dirigowachu jeho z awtodróhi na parkowanišćo. Tam zwěsćichu sylnu wóń alkohola a přewjedźechu test, kotryž wunjese 2,9 promilow. Muž dyrbi drje sej nětko nowe dźěło pytać.

Swobodnej Europje puć runał

srjeda, 31. awgusta 2022 spisane wot:

Reakcije na smjerć bywšeho sowjetskeho statnika Michaila Gorbačowa

Moskwa (dpa/SN). Ruski lawreat Měroweho Nobeloweho myta a bywši sowjetski statny šef Michail Gorbačow je wčera wječor w starobje 91 lět zemrěł. Po wšěm swěće wuzběhuja wulke zasłužby Gorbačowa.

Prezidentka komisije EU Ursula von der Leyen zdźěli: „Wón hraješe rozsudnu rólu při skónčenju zymneje wójny a padźe železneho zawěška. Wón runaše puć swobodnej Europje. Tute wotkazanje nihdy njezabudźemy.“ Prezident USA ­Joe Biden hódnoćeše Gorbačowa jako „muža ze spomnjećahódnymi wizijemi“. ­Gorbačow bě po jeho słowach „zwólniwy, cyłu swoju karjeru na hrački stajić“, zo by swět polěpšił.

Rěčnik Krjemla Dmitrij Pjeskow zdźěli, zo je prezident Wladimir Putin „hłuboko zrudźeny“. Dźensa chcyše Putin swójbnym a přiwuznym Gorbačowa telegram pósłać.

Po puću k atomowej milinarni

srjeda, 31. awgusta 2022 spisane wot:

Kijew (dpa/SN). Fachowcy Mjezynarodneho atomoweho energijoweho zarjada (IAEA) su so dźensa rano na puć k atomowej milinarni Saporiššja do wot Ruskeje wobsadźeneje kónčiny na juhu Ukrainy podali. „Chcemy tam něšto dnjow pře­bywać“, rjekny šef IAEA a nawoda misije Rafael Grossi do wotjězda w Kijewje. Skupina 13 fachowcow wokoło Grossija chcyła situaciju „dalokož móžno stabilizować“. Při tym nadźijeja so tež rozmołwow ze sobudźěłaćerjemi milinarnje.

Wuradźuja wo wizumach

Praha (dpa/SN). Wonkowni ministrojo čłonskich krajow EU su dźensa w Praze wo móžnym wobmjezowanju přizwolenja wizumow za ruskich staćanow wuradźowali. Wobkedźbowarjo do zahajenja posedźenja z toho wuchadźachu, zo tuchwilu wobstejace europske zrěčenje z Ruskej z lěta 2007 wo wolóženym při­zwolenju wizumow dospołnje zběhnu. To by krajam EU zmóžniło, kóšty a wobćežnosće za wizumy na njedobro ruskich staćanow jasnje zwyšić.

Start rakety přestorčeny

Problemy błótowskich rybarjow zeznali

srjeda, 31. awgusta 2022 spisane wot:

Dešno (SN/MkWj). Serbska rada Braniborskeje je so wčera w Dešnje k swojemu prawidłownemu posedźenju zešła. Hinak hač hewak pak njestejachu politiske temy na dnjowym porjedźe, ale skerje hospodarske: mjenujcy problemy błótowskich rybarjow. K tomu běchu sej Sigmunda Lehmanna, předsydu Zwjazka błótowskich rybarjow, jako čłona Domowiny přeprosyli. Serbska rada dawa zwjazkej kóžde lěto móžnosć, wo swojich nalež­nosćach rozprawjeć, jeje předsydka ­Kathrin Šwjelina zdźěla. Problemy rybarjow sahaja wot kormoranow přez kwalitu wody hač k lětušej suchoće. Rybarjo mjez druhim kritizuja, zo njejsu jich zamołwići wo zniženju stawa Sprjewje w Błótach informowali, štož wjedźeše k wusušenju někotrych mjeńšich hatow.

Njeměr zbudźili su tež plany braniborskeho krajneho knježerstwa, přirodne škitne pasmo rozšěrić. Rybarjo njewědźa, hač smědźa w tutym pasmje hišće ryby łójić a kajke budu wuskutki na turizm. Nawoda biosferoweho rezerwata Eugen Nowak móžeše jich změrować.

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND