Genf (dpa/SN). Běrow UNO za čłowjeske prawa ma pokiwy na złóstnistwa přećiwo čłowjeskosći w chinskej prowincy Xinjian. Tole wuchadźa z chětro brizantneje rozprawy wyšeje komisarki UNO za čłowjeske prawa Michelle Bachelet, a to dźesać mjeńšin do skónčenja jeje zastojnstwa krótko do połnocy. W rozprawje rěka, zo China čłonow Uigurow a druhich mjeńšin do lěhwow tyka, zo by jich namócnje překubłała. China bě spytała, wozjewjenju rozprawy zadźěwać.
Ludźo namołwjeni ćeknyć
Kijew (dpa/SN). Ukrainske knježerstwo radźi ludźom kónčiny, w kotrychž so wojuje, do zahajenja zymskeho počasa wopušćić. „Žadam sej nuznje ewakuowanje Donjecka, Chersona, Saporiššje a dźělow Charkowskeje kónčiny, prjedy hač so zyma započnje“, rjekny zastupowaca ministerska prezidentka Iryna Wereščuk w ukrainskej telewiziji. Wójnskich škodow na infrastrukturje dla njeje zastaranje z ćopłotu, milinu a wodu w dźělach kraja w zymje zaručene, wona rjekny.
Chowanje Gorbačowa sobotu
Berlin (dpa/SN). Wot połnocy zběhnjeny rabat energijoweho dawka na ćěriwa so na mnohich tankownjach widźomnje wuskutkuje. Tole pokazuje spěšne wuhódnoćenje płaćiznow na nimale 400 tankownjach w Mnichowje, Berlinje a Hamburgu w času mjez 6 hodź. a 6.30 hodź. přez powěsćernju dpa z pomocu datow awtomobiloweho kluba ADAC. Při tym běchu płaćizny wo wjele wyše hač samsny čas wčera. Superbencin płaćeše dźensa rano pola wulkeho dźěla tankownjow wjace hač dwaj euraj. Wčera rano njebě płaćizna nihdźe tutu mjezu překročiła. Diesel płaćeše porno tomu hižo wčera rano pola wjetšiny tankownjow wjace hač dwaj euraj. Dźensa rano pokazachu tankowanske stołpy na přikład pola diesela płaćiznu mjez 2,10 a 2,30 eurami.
Matematisce móhła płaćizna bencina E10 po zběhnjenju rabata wo 35 centow a za diesel wo 17 centow stupać. Najebać to su płaćizny minjenej tydźenjej hižo wo wjele raznišo přiběrali. Nimo toho su mějićeljo tankownjow hač do wčerawšeho hišće potuńšeny bencin kupować móhli. Tuž drje płaćizny ćěriwow přichodny čas dale přiběraja.
Njehańbity paduch je dobry skutk młodeje žony znjewužił: Jako 28lětna spyta wočiwidnje ćeknjeneho běłeho nukla w Bad Kreuznachu popadnyć, pokradny paduch jeje móšeń. Žona bě tobołu skrótka na chódnik stajiła, zo by zwěrjo popadnyła, policija zdźěla. Tutu składnosć paduch wuži a móšnju z pjenjezami a dokumentami pokradny. Tobołu wón preč ćisny. Nukla su mjeztym zwěrjatowni přepodali. Ta pyta nětko za wobsedźerjom – a policija za paduchom.
Chětro napity šofer nakładneho awta je pola Frankfurta nad Wódru do wopačneho směra na awtodróhu jěł. 48lětny na to spyta, so na awtodróze zawróćić, policija zdźěli. Zastojnicy dirigowachu jeho z awtodróhi na parkowanišćo. Tam zwěsćichu sylnu wóń alkohola a přewjedźechu test, kotryž wunjese 2,9 promilow. Muž dyrbi drje sej nětko nowe dźěło pytać.
Moskwa (dpa/SN). Ruski lawreat Měroweho Nobeloweho myta a bywši sowjetski statny šef Michail Gorbačow je wčera wječor w starobje 91 lět zemrěł. Po wšěm swěće wuzběhuja wulke zasłužby Gorbačowa.
Prezidentka komisije EU Ursula von der Leyen zdźěli: „Wón hraješe rozsudnu rólu při skónčenju zymneje wójny a padźe železneho zawěška. Wón runaše puć swobodnej Europje. Tute wotkazanje nihdy njezabudźemy.“ Prezident USA Joe Biden hódnoćeše Gorbačowa jako „muža ze spomnjećahódnymi wizijemi“. Gorbačow bě po jeho słowach „zwólniwy, cyłu swoju karjeru na hrački stajić“, zo by swět polěpšił.
Rěčnik Krjemla Dmitrij Pjeskow zdźěli, zo je prezident Wladimir Putin „hłuboko zrudźeny“. Dźensa chcyše Putin swójbnym a přiwuznym Gorbačowa telegram pósłać.
Kijew (dpa/SN). Fachowcy Mjezynarodneho atomoweho energijoweho zarjada (IAEA) su so dźensa rano na puć k atomowej milinarni Saporiššja do wot Ruskeje wobsadźeneje kónčiny na juhu Ukrainy podali. „Chcemy tam něšto dnjow přebywać“, rjekny šef IAEA a nawoda misije Rafael Grossi do wotjězda w Kijewje. Skupina 13 fachowcow wokoło Grossija chcyła situaciju „dalokož móžno stabilizować“. Při tym nadźijeja so tež rozmołwow ze sobudźěłaćerjemi milinarnje.
Wuradźuja wo wizumach
Praha (dpa/SN). Wonkowni ministrojo čłonskich krajow EU su dźensa w Praze wo móžnym wobmjezowanju přizwolenja wizumow za ruskich staćanow wuradźowali. Wobkedźbowarjo do zahajenja posedźenja z toho wuchadźachu, zo tuchwilu wobstejace europske zrěčenje z Ruskej z lěta 2007 wo wolóženym přizwolenju wizumow dospołnje zběhnu. To by krajam EU zmóžniło, kóšty a wobćežnosće za wizumy na njedobro ruskich staćanow jasnje zwyšić.
Start rakety přestorčeny
Dešno (SN/MkWj). Serbska rada Braniborskeje je so wčera w Dešnje k swojemu prawidłownemu posedźenju zešła. Hinak hač hewak pak njestejachu politiske temy na dnjowym porjedźe, ale skerje hospodarske: mjenujcy problemy błótowskich rybarjow. K tomu běchu sej Sigmunda Lehmanna, předsydu Zwjazka błótowskich rybarjow, jako čłona Domowiny přeprosyli. Serbska rada dawa zwjazkej kóžde lěto móžnosć, wo swojich naležnosćach rozprawjeć, jeje předsydka Kathrin Šwjelina zdźěla. Problemy rybarjow sahaja wot kormoranow přez kwalitu wody hač k lětušej suchoće. Rybarjo mjez druhim kritizuja, zo njejsu jich zamołwići wo zniženju stawa Sprjewje w Błótach informowali, štož wjedźeše k wusušenju někotrych mjeńšich hatow.
Njeměr zbudźili su tež plany braniborskeho krajneho knježerstwa, přirodne škitne pasmo rozšěrić. Rybarjo njewědźa, hač smědźa w tutym pasmje hišće ryby łójić a kajke budu wuskutki na turizm. Nawoda biosferoweho rezerwata Eugen Nowak móžeše jich změrować.