Razne změny na swěće
Žane wuslědki
Berlin (dpa/SN). Po prěnim kole tarifowych jednanjow sakskeje metaloweje a elektroindustrije žada sej dźěłarnistwo IG metal jednanja kmany poskitk dźěłodawarjow. Po štyrjoch lětach bjez zwyšenja mzdy a dale stupacych płaćiznow „wočakuja přistajeni wot dźěłodawarjow sylny skutkowny poskitk“, wuzběhny wčera nawodnica wobwodow Berlin, Braniborska a Sakska, Irene Schulz.
Do jednanjow bě sej IG metal zwyšenje mzdy wo wosom procentow za něhdźe 3,9 milionow dźěławych branše žadała. Tole je najwyše žadanje za metalowu a elektroindustriju wot lěta 2008. Tehdy žadaše sej dźěłarnistwo tohorunja wosom procentow wjace mzdy.
Jednanske koło je so bjez wuslědkow kónčiło. Dźěłodawarjo njejsu žadyn poskitk předpołožili a město toho swoje přeće za „nulowym kołom“ přednjesli. Z tym postarachu so wo eskalaciju. „Dźěłodawarjow warnuju, wolu dźěławych podhódnoćić“, Irene Schulz podšmórny.
Minjeny kónc tydźenja bě něhdźe 2 000 přistajenych ze Sakskeje, Berlina a Braniborskeje w Lipsku za zwyšenje mzdow demonstrowało. Přichodne jednanske koło je w Swobodnym staće 14. oktobra planowane.
To a tamne (15.09.22)
Po 142 lětach chcedźa w Šwicarskej kónc lěta ćišćanu telefonowu knihu doskónčnje wotstronić. Wot 2023 wozjewja priwatne telefoniske čisła jenož hišće internetnje, zdźěla zhotowjer knihow Localsearch w Zürichu. Dale a mjenje ludźi swoje priwatne čisła wozjewja, předewzaće informuje. Nimo toho ma dźeń a wjace ludźi jenož hišće mobilny telefon.
Za paduchami gullyjowych wěkow pyta policija w južnej Předpomorskej. Njeznaći běchu minjene dny wjace hač 20 tajkich železnych wěkow pokradnyli, policija w Pasewalku zdźěli. Potrjechene běchu wjacore dróhi w Penkunje, Krackowje a Bismarku njedaloko pólskeje mjezy. Policija namołwja šoferow k wosebitej kedźbnosći, dokelž móža pobrachowacych wěkow dla strašne dźěry nastać.
Dobytki přerjadować
Straßburg (dpa/SN). K wolóženju přetrjebarjow maja so nadměrne dobytki energijowych předewzaćow w EU přichodnje wotwjesć a přerjadować. Tole připowědźi dźensa prezidentka komisije EU Ursula von der Leyen w Straßburgskim Europskim parlamenće a namjetowaše zakoń přećiwo wysokim energijowym płaćiznam. Tajki potrjechi producentow wobnowjomneje miliny kaž tež płunowe a wolijowe koncerny. „Naš namjet stronskim statam wjace hač 140 miliardow eurow wunjese, zo by nuza bjezposrědnje woteběrała“, von der Leyen wuswětli.
Winowatosć wopodstatniła
Erfurt (dpa/SN). Prezidentka Zwjazkoweho dźěłoweho sudnistwa w Erfurće Inken Gallner je wčera winowatosć dźěłodawarjow k systematiskemu zwěsćenju dźěłowych časow swojich dźěławych wopodstatniła. Fachowcy liča z tym, zo móže zakładny zasadny wusud daloko sahace wuskutki na dotal w hospodarstwje a zarjadnistwje praktikowane modele dowěrneho dźěłoweho časa hač k mobilnemu dźěłu a homeofficu měć, dokelž je z tym wjace kontrole trěbne.
Hižo w nocy čakali
Claudia Heinrich a Torsten Langner z krizoweho teama afriska swinjaca ...
Zamóženje za klimu
Ratarjam přewjele njenabrěmjenić
Berlin (dpa/SN). Do konferency agrarnych ministrow tónle tydźeń je frakcija unije w zwjazkowym sejmje před tym warnowała, ratarjam přewjele poćežowanjow nabrěmjenić. „Jednostronske wobmjezowanja na kóšty ratarjow dyrbja so wobeńć“, rěka w poziciskej papjerje, kotraž powěsćerni dpa předleži.
Ratarjo su w prěnim rjedźe předewzaćeljo, kotřiž maja wubědźowanja kmani być, wšojedne hač produkuja konwencionelne abo ekologiske produkty, wuswětli agrarnopolitiski rěčnik frakcije CDU/CSU w zwjazkowym sejmje Albert Stegemann. „Politika dyrbi wotewrjena być za inowacije kaž na přikład nowe plahowanske metody. Wona njeměła něšto pawšalnje zakazać, na přikład rostlinoškitne srědki.“ Agrarnu politiku amploweje koalicije mjenowaše Stegemann „žiwjenjacuzu“.
Nimo toho žadaja sej agrarni politikarjo, zo ma so hišće lětsa nazymu „nošny financny namjet“ k přetwarej plahowanja wužitneho skotu předpołožić. Nastupajo wysoke płaćizny energije žada sej unija strategiju k dołhodobnemu zawěsćenju trěbnych wobhospodarjenskich srědkow a zapłaćomnu energiju.
Žony bóle potrjechene
Kopenhagen/Tel Aviv (dpa/SN). Prawdźepodobnje znajmjeńša 17 milionow ludźi po cyłej Europje ma po analyzy Swětoweje strowotniskeje organizacije (WHO) long-covid symptomy. Za modelowe přepytowanje je uniwersita we Washingtonje pozitiwne pady w 53 europskich statach wuhódnoćiła. Tole zdźěli wčera europski běrow WHO ze sydłom w Kopenhagenje. W studiji wobkedźbowachu fachowcy wosoby, kotřiž mějachu znajmjeńša tři měsacy symptomy. Z přepytowanja wuchadźa, zo su žony bóle potrjechene hač mužojo. Nimo toho riziko po ćežkej koronainfekciji jasnje přiběra. Předewšěm přitrjechi to potom, jelizo dyrbjachu schorjeneho w chorowni lěkować. Po modelowym wobličenju ma jedna z třoch potrjechenych žonow a jedyn z pjeć potrjechenych muži po ćežkim přeběhu ze symptomami z long-covidom wojować.
„Dyrbimy hišće tójšto wo chorosći wuknyć“, wuzběhny direktor WHO w Europje Hans Mudra na zjězdźe strowotniskeje organizacije w Tel Avivje. „Ale daty wujasnjeja, zo trjebamy nuznje wjace analyzow, wjace inwesticijow, wjace podpěry a wjace solidarity z potrjechenymi.“
To a tamne (14.09.22)
Suweněr z Pólskeje w formje ručneje granaty je k zasadźenju fachowcow za rozbuchliny na lětanišću kupy Usedom zawinował. Kaž policajski rěčnik zawčerawšim wozjewi, je běchu pad dla minjenu sobotu na lětanišću w Heringsdorfje druhe lětadła zapozdźene. Pozdatnu granatu bě personal we wačoku 78lětneje dowolnicy z Luxemburga namakał.
Dwě tonje drjewjanych peletow stej po njezbožu ze štyrjomi nakładnymi awtami w sakskim wokrjesu Vogtland awtodróhu A72 blokowałoj. Nakładne awto bě wčera připołdnju do třoch na pódlanskej čarje stejacych nakładnych awtow zajěło. Jedyn z nich měješe měchi drjewjanych peletow na připowěšaku, kotrež su so njezboža dla roztorhali. Pelety so na dwěmaj čaromaj awtodróhi rozsypachu, čehoždla běštej dospołnje blokowanej. Policija trochuje škodu na něhdźe 140 000 eurow.
Kwota so zaso powyšiła
Wiesbaden (dpa/SN). Płaćizny za energiju a žiwidła zaso stupaja. Tak je so podróšenska kwota w awgusće na 7,9 procentow powyšiła, zwjazkowy statistiski zarjad dźensa na zakładźe nowych wobličenjow zdźěli. Ludowi hospodarjo liča w přichodnych měsacach z dwucyfrowymi inflaciskimi ratami. Ekonomojo wuchadźeja z toho, zo płaćizny za přetrjebarjow dale stupaja. Kupcam płuna hroža nimo toho dale wysoke płaćizny wotedawka płuna dla, kotryž zastaraćelam zmóžnja, přidatne kóšty swojim kupcam dale dać.
Bamž w Kazachstanje
Rom (dpa/SN). Bamž Franciskus je so dźensa na třidnjowsku jězbu do Kazachstana podał. W stolicy kraja Nur-Sultan wobdźěli so hłowa katolskeje cyrkwje jutře a zajutřišim na kongresu swětowych nabožinow. Dźensa chcyše so wón ze statnym prezidentom Kasym-Schomartom Tokajewom a diplomatami zetkać.
Nakładnistwa wohrožene
