Brězan ně, Bismarck haj? Njemóžne!
Budyšin (SN). „Hižo wjele lět zasadźuju so zhromadnje ze stronypřesahowacej iniciatiwu w Budyšinje za česćenje najaktiwnišeho serbskeho spisowaćela a syna města: za Jurja Brězana. Bjez wuspěcha, byrnjež tole za wjace hač trěbne měła. Nětko město toho chutnje wo Bismarckowym pomniku diskutuja a tež wyši měšćanosta so za njón wupraja. To je njemóžne“, rjekny Caren Lay, rěčnica frakcije Lěwicy za podruž, twarstwo a bydlensku politiku, składnostnje aktualneje diskusije w Budyšinje po wobzamknjenju hłowneho wuběrka měšćanskeje rady. Po tym chcedźa na Čornoboze pomnik za Bismarcka znowa natwarić. Caren Lay k tomu rjekny: „Naše dotalne iniciatiwy k počesćenju Brězana su zwrěšćili, dokelž njejsu ani wyši měšćanosta ani měšćanscy radźićeljo zrozumili, kajka wusahowaca a wažna wosobina Brězan w stawiznach města w minjenym lětstotku bě. A kajki wuznam wón za serbsku literaturu a jeje rozšěrjenje tež mjez Njeserbami měješe. Sama njejsym na swój list wyšemu měšćanosće ani wotmołwu dóstała.
To a tamne (02.11.21)
Něhdźe dwaj metraj dołhej hadaj je swójba w awstralskim zwjazkowym staće Queensland w swojej klimowej připrawje wuhladała. Přiwołany fachowc za hady měješe swoju lubu nuzu jednoho wuža (Natter) wućahnyć. Tamny so přez dźěru w sćěnje zminy. Nětko chcedźa dźěru zamazać. Popadnjeneho hada dowjezechu do zwěrjatownje.
Młody mórski mjedwjedź wosrjedź dróhi je w USA njedaloko San Francisca zasadźenje policije zawinował. Šoferojo awtow běchu zastojnikow wołali, po tym zo běchu spodźiwneho pěška wuhladali. Bjezmała bychu do zwěrjeća zrazyli. Wobrazy pokazuja zwěrjo pod dohladom policije na kromje dróhi. Mjedwjedźa su mjeztym do stacije mórskich zwěrjatow k wobkedźbowanju dowjezli. Kak je so młody ćuleń do ciwilizowaneje kónčiny zabłudźić móhł, njewědźa.
Nowa statistika Vatikana
Vatikan (B/SN). Jenož w Europje ličby katolikow a měšnikow spaduja. To wuchadźa z noweje lětneje statistiki Vatikana, kotruž su składnostnje swětoweho dnja misiona zašłu njedźelu wozjewili. Swětowa cyrkej zliči kónc lěta 2019 1,34 miliardow katolikow, 15,4 miliony wjace hač lěto do toho. Podźěl romsko-katolskich křesćanow stupi z tym na 17,7 procentow ludnosće. Jenož w Europje registrowachu 292 000 mjenje katolikow. Ličba měšnikow w přirunanju z lětom 2018 je wo 271 na 414 336 rozrostła. W Europje bě jich 2 608 mjenje. Po cyłym swěće ma katolska cyrkej w swojim nošerstwje 72 667 pěstowarnjow z něhdźe 7,5 milionami dźěći, 98 925 zakładnymi šulemi z něhdźe 35,2 milionami šulerjow a 49 552 dale wjeducymi šulemi z 19,4 milionami šulerjow.
Spowědne potajnstwo zběhnyli
Wuradźuja wo škiće klimy
Glasgow (dpa/SN). Z narěčemi wjacorych statnych a knježerstwowych šefow su dźensa z klimowym wjerškom UNO w šotiskim Glasgowje pokročowali. W běhu dnja chcychu britiski premierminister Boris Johnson, generalny sekretar UNO Antonio Guterres, britiski trónowy naslědnik princ Charles a zwjazkowa kanclerka Angela Merkel porěčeć. Na přeprošenje UNO wuradźuje 200 statnikow dwaj tydźenjej, kak móhło čłowjestwo dalšemu woćoplenju zemje zadźěwać.
Premier po poražce wotstupił
Skopje (dpa/SN). Ministerski prezident Sewjerneje Makedonskeje Zoran Zaew je po poražce při komunalnych wólbach w kraju wotstupił. Zapadej přichileny reformer je zastojnstwo jako šef knježerstwa a jako předsyda socialdemokratiskeje strony SDSM złožił. „Přewozmu zamołwitosć za wólbnu poražku“, Zaew rjekny. Hłowny nastork za wotstup bě wólbna poražka SDSM w stolicy Skopje.
London staja Parisej ultimatum
Při znjezboženju powjaznicy na horje Ještěd nad Liberecami je ...
Spahn: Centrumy zaso wotewrěć
Za 2G abo 3G
Biden dawa Ruskej a Chinje winu
Rom (dpa/SN). Prezident USA Joe Biden je Chinje a Ruskej winu na přesłapjenju mnohich škitarjow klimy hladajo na wuslědk wuradźowanjow wjerškoweho zetkanja G 20 w Romje dał. Přesłapjenje ma z tym činić, zo njejstej wobaj krajej žanu zwólniwosć nastupajo škit klimy pokazałoj, rjekny Biden wčera po skónčenju dwaj dnjej trajaceho wjerška w Romje. „Ludźo maja přičinu, přesłapjeni być. Sam sym tohorunja přesłapjeny.“
Wodźace hospodarske mocy swěta njejsu so wčera na swojim wjeršku na zhromadne naročne zaměry za škit klimy dojednać móhli. Kónčna deklaracija njemjenuje žane časowe zaměry za docpěće klimoweje neutrality nastupajo produkciju wuhlikoweho dioksida ani termin skónčenja zmilinjenja brunicy. Škitarjo klimy tole wosebje raznje kritizuja. Ruski prezident Wladimir Putin a chinski prezident Xi Jinping njeběštaj na wjeršk do Roma přijěłoj, ale wobdźělištaj so internetnje.
Wo klimje debatuja dźensa a jutře tež na konferency w šotiskim Glasgowje.
CDU chce so čłonow prašeć
Konferenca wokrjesnych předsydow strony z jasnym wuslědkom
Berlin (dpa/SN). Po poražce při wólbach zwjazkoweho sejma chce CDU prěni króć scyła swojich něhdźe 400 000 čłonow wo předsydstwje strony wothłosować dać. Konferenca wokrjesnych předsydow je so předwčerawšim, sobotu, z jasnej wjetšinu za woprašowanje čłonow wo naslědnistwje Armina Lascheta wuprajiła. Tón bě předsydstwo strony k dispoziciji stajił, po tym zo bě unija z nim jako kanclerskim kandidatom historiski špatny wuslědk 24,1 procent docpěła. „Z dźensnišim dnjom zahajimy nowy kapitl strony, woprašowanje čłonow“, rjekny generalny sekretar strony Paul Ziemiak. CDU bě swojich 326 wokrjesnych a 27 wobwodnych předsydow do Berlina přeprosyła, zo by wólbnu poražku analyzowała a wo tym wuradźowała, po kotrym puću móhła strona nowe nawodnistwo wuzwolić. Po słowach Ziemiaka je so konferenca za woprašowanje čłonow wuprajiła. Prašenje dwójneho nawodnistwa pak „njebě žana wulka tema“. Prezidij a zwjazkowe předsydstwo chcedźa jutře wo dalšim postupowanju wuradźować.
To a tamne (01.11.21)
Drogi město paduchow namakała je policija w rudnohórskim Neuhausenje. Muž bě zastojnikow wołał, dokelž tukaše na paduchow w swojim domje. Jako so policisća po domje rozhladowachu, namakachu tři plantaže hašiša a hižo předźěłane drogi. Nimo toho zwěsćichu, zo předleži wukaz zajeća přećiwo njemu, dokelž njebě pokutu zapłaćił. 44lětneho dowjezechu do jastwa.
600 eurow za šalku kofeja je sej pinčnik w Budapesće wot němskeho turista žadał. Jako so turist spjećowaše, sumu zapłaćić, jemu mějićel hosćenca a pinčnik z policiju hrožeštaj. Ta wšak njeda so dołho prosyć a wobeju hosćencarjow zaja. Stajnje zaso turisća na horendne płaćizny skorža, čehoždla madźarska policija w tymle směrje zaměrnje přepytuje. Zajataj mataj dwaj hosćencaj w Budapesće, jedyn na sławnej dróze Vaci utca.
