Chcedźa preč z wulkoměstow

wutora, 20. julija 2021 spisane wot:

Mnichow (dpa/SN). Wysoke podruže, mało městna a nazhonjenja z koronapandemije – dźeń a wjace ludźi ma žiwjenje we wulkoměsće syte a chce je wopušćić. To je woprašowanje Mnichowskeho instituta Ifo wunjesło. Wjace hač kóždy wosmy wobydler (12,9 procentow) městow z wjace hač 500 000 wobydlerjemi chce město w běhu jednoho lěta wopušćić. Nimale połojca mjenuje koronu jako najwažnišu přičinu rozsuda, do wsy abo mjeńšeho města ­so přesydlić. Hač wšitcy swoje předewzaće zwoprawdźa, njeje přiwšěm wěste, praji zamołwity studije Mathias Dolls.

Napadne je, tak měni Dolls, zo nimaja ludźo zwonka wulkich městow žanu žadosć do nich ćahnyć. Wězo tež dale ludźo do wulkich městow poćahnu. Wobmjezowanjow koronapandemije dla pak su města na atraktiwnosći přisadźili. Hłowny zaměr wučerpanych wobydlerjow wulkoměstow su zwjetša mjeńše města abo kromy wulkoměstow. Wosebje swójby z małymi dźěćimi abo ludźo, kotřiž runje swójbu załožeja, chcedźa do nakromnych kónčin metropolow abo samo do wjesnych kónčin, studija zwěsća.

To a tamne (20.07.21)

wutora, 20. julija 2021 spisane wot:

Lubosćinske stonanje dweju jěžikow je w schwabskim Buchdorfje zasadźenje policije zawiniło. Muž bě zastojnikow wołał, dokelž na to tukaše, zo leži we wysokej trawje pódla jeho domu zranjene zwěrjo, najskerje „natřělena dźiwja ranca“. Policisća wšak spěšnje zwěsćichu, zo njejedna so wo dźiwje swinjo, ale wo dwaj jěžikaj, kotrejž běštej „intensiwnje zaběranej“, štož bě muža myliło.

100 000 eurow drohe husle je muž na Karlsruheskim hłownym dwórnišću w spěšniku ležo wostajił, a to hakle pytnył, jako bě ćah hižo zaso wotjěł. Měješe pak koče zbožo: Karlsruhe bě kónčna stacija ćaha. Zastojnicy na to wotstajeny ćah přepytachu a kófer z instrumentom namakachu. Nimo sto lět stareje wioliny běchu to tež hišće tři smyki w hódnoće 30 000 eurow. Wobsedźer bě „widźomnje wolóženy“, kaž w policajskej rozprawja rěka.

Strowota bamža so polěpša

póndźela, 19. julija 2021 spisane wot:

Rom (B/SN). Tydźeń po operaciji bamž Franciskus wěriwym pokazuje, kak hodźi so ćělne a dušine ćerpjenje znjesć. Tak je so 11. julija samo z 10. poschoda Gemelli-kliniki paćer Jandźelknjeza z wěriwymi modlił. Na kóncu prědowanja dźakowaše so zjawnje za wuběrne dźěło lěkarjow a dalšeho medicinskeho personala. Z cyłeho swěta dochadźeja postrowy a přeća bórzomneho wustrowjenja k swjatemu wótcej do kliniki. Na kóncu wurjadneho posedźenja Stajneje rady biskopskeje konferency minjeny tydźeń w Romje dorozumichu so zastupjerjo z Franciskusom wo dalšim postupowanju a wupřachu jemu bórzomny nawrót do Vatikana.

Njerozprawja jeno wo katolikach

Jendźelska naprawy zběhnyła

póndźela, 19. julija 2021 spisane wot:

London (dpa/SN). Najebać přiběrace ličby koronainfekcijow su wot dźensnišeho w Jendźelskej nimale wšitke wobmjezowanja koronawirusa dla zběhnjene. Tak njetrjebaja ludźo w nutřkownych rumnosćach dale nahubniki wužiwać a wěstotny wotstawk dodźeržeć. Fachowcy warnuja, zo móhło so połoženje najebać wysoku kwotu šćěpjenja přiwótřić. Hižo nětko registruja wšědnje wjace hač 50 000 nowych infekcijow z koronawirusom, nimale telko kaž na wjeršku pandemije spočatk lěta.

FDP: Kónc wuwzaćneho stawa

Berlin (dpa/SN). FDP němske knježerstwo namołwja, „epidemiske połoženje narodneho rozměra“ na rjadowane wašnje skónčić. Prawniski zakład rjadowanjow koronawirusa dla, kaž su to šćěpjenje a testy, so 30. septembra skónči. Epidemiske połoženje „njeje hižo kmany srědk w boju přećiwo pandemiji“, rjekny parlamentariski jednaćel frakcije FDP w zwjazkowym sejmje Marco Buschmann. Nětko je načasu so wot wuwzaćneho do prawnisce normalneho stawa wróćić.

Zepěranišćo EU wobtřěleli

Sylne zliwki su sobotu popołdnju tež Łužicu trjechili. We Wjazońcy je rěčka Wjazońca (Wesenitz) wjacore ležownosće zapławiła. Čłonojo wohnjoweje wobory a Techniskeho pomocneho skutka běchu cyły čas zasadźeni, zo bychu potrjechenym pomhali a ležownosće před wodu škitali. Zdźěla stejachu delnje poschody domow při rěce pod wodu. Foto: Christian Essler

Milbradt: Dźěl solidarity wróćić

póndźela, 19. julija 2021 spisane wot:

Drježdźany (dpa/SN). Bywši ministerski prezident Sakskeje Georg Milbradt (CDU) wočakuje wot zwjazkoweho knježerstwa spěšnu pomoc za wot katastrofy wulkeje wody potrjechene zwjazkowe kraje. Zdobom wón wobydlerjow Sakskeje prosy potrjechenym ludźom pomhać.

„Zamołwići na zwjazkowej runinje dyrbjeli naprawy za potrjechenych wobydlerjow, jich gmejny a zwjazkowe kraje spěšnje wobzamknyć, runje tak, kaž sta so to před 19 lětami na naše dobro“, rjekny Milbradt Drježdźanskim nowinarjam. Sakska bě w lěće 2002, něšto tydźenjow do wólbow zwjazkoweho sejma, přez wulku wodu hoberske škody poćerpjeła. Zwjazk zestaja na to pomocny program wjacorych miliardow eurow.

Milbradt wobydlerjow Sakskeje zdobom namołwja nětko něšto teje solidarity wróćić, kotruž bě swobodny stat swój čas ze zapada Němskeje dóstał. Wottam běchu tehdy tysacy pomocnikow pósłali.

Swinje morjene

póndźela, 19. julija 2021 spisane wot:
Neiße-Malxetal (dpa/SN). Po wudyrjenju afriskeje swinjaceje mrětwy w ratarskim bio-zawodźe na juhowuchodźe Braniborskeje su tam wšitke 200 swini morili. To je rěčnik braniborskeho ministerstwa za škit přetrjebarjow Dominik Lenz wčera zdźělił. W zawodźe Neiße-Malxetal we wokrjesu Sprjewja-Nysa bě ranca zahi­nyła. Zo bychu rozšěrjenju mrětwy zadźěwali, dyrbjachu nětko wšitke skoćata morić. Afriska swinjaca mrětwa bě z tymle a dalšimaj padomaj w Letschinje we wo­krjesu Märkisch-Oderland prěni króć w jednej němskej plahowarni swini wudyriła.

Wulke zliwki tež w Sakskej

póndźela, 19. julija 2021 spisane wot:

Bad Schandau (dpa/SN). Masiwny dešć je w dźělach Sakskeje zapławjenja zawinował. W Sakskej Šwicy njeběchu wjacore wsy docpějomne. Wosebje potrjechene běchu Wjazońca, Bad Schandau, Reinhardtsdorf-Schöna a Gohrisch, kaž Budyski krajnoradny zarjad zdźěli. Železnisku čaru mjez Bad Schandauwom a čěskim Děčínom dyrbjachu zawrěć. „Situacija je napjata, ale wobknježomna“, rěka z nutřkowneho ministerstwa.

Po informacijach krajneho centruma za wulku wodu naměri při rěkomaj Kirnitzsch a Sebnitz w běhu 24 hodźin wjace hač sto litrow dešća. Na to su pegele rěkow spěšnje stupali. W Sakskej Šwicy běchu dróhi z błótom a kamjenjemi zanjerodźene. Při tym dóńdźe k zesuwanjam zemje. Regionalny wohnjowoborny zasadźenski centrum rěči wo wjace hač 250 zasadźenjach wohnjowych wobornikow sobotu hač do pózdnjeho wječora. Tež w druhich dźělach Sakskeje bě połoženje napjate, wosebje w mjeńšich rěkach. Tam dóńdźe k přepławjenym dróham a naběžanym pincam.

Kritizuja system warnowanja

póndźela, 19. julija 2021 spisane wot:

Kontrowersna debata wo zahubnych zapławjenjach na zapadźe Němskeje

Berlin (dpa/SN). Po zahubnych zapławjenjach na zapadźe Němskeje z nimale 160 smjertnymi woporami wumjetuje FDP zwjazkowemu nutřkownemu ministrej Horstej Seehoferej (CSU) hladajo na sćěhi katastrofy wulke njedostatki nastupajo škit ludźi před katastrofami. „Dypkowne warnowanja wjedrarjow njejsu ani zamołwite instancy ani zjawnoprawniski rozhłós ludźom w dosahacej měrje dale posrědkowali, rjekny městopředsyda frakcije strony w zwjazkowym sejmje ­Michael Theurer powěsćerni dpa. „Skići so wobraz systemoweho zaprajenja, za kotrež je zwjazkowy nutřkowny minister Horst Seehofer wosobinsce zamołwity.“ Lěta dołho leža reformowe namjety FDP na blidźe, ale ničo so stało njeje. To płaći žiwjenja.

Tež strowotniski fachowc SPD Karl Lauterbach sej žada, konsekwency z nazhonjenjow katastrofy zapławjenja sćahnyć. Škit před katastrofami nastupajo je Němska runje tak špatnje přihotowana kaž pola škita před pandemijemi, rjekny Lauterbach Düsseldorfskim nowinarjam.

Z dobropisom na płuwanje

póndźela, 19. julija 2021 spisane wot:

Drježdźany (dpa/SN). Po tym zo je płuwanska wučba koronapandemije dla we wulkim rozměrje wupadnyła, chce Swobodny stat Sakska nětko dobropisy za płuwanske kursy rozdźěleć. Najprjedy raz su dobropisy za 10 000 wuknjacych zakładnych a spěchowanskich šulow myslene, kotřiž běchu šulske lěto 2019/2020 jako njepłuwarjo skónčili, kaž kultusowe ministerstwo w Drježdźanach připowědźi. Dobropisy w hódnoće 120 eurow su hač do 31. awgusta pola zwonkašulskich poskićerjow płuwanskeje wučby płaćiwe. Minister Christian Piwarz (CDU) namołwja „wšitkich staršich, poskitk přiwzać, dokelž wón žiwjenje wuchowa“.

Po wučbnym planje su po słowach ministra 35 hodźin płuwanskeje wučby předwidźane, zawrjenych płuwanskich halow dla pak bě tale wučba wjacore ­měsacy wupadnyła. Wulkemu dźělej šulerjow je so najebać to poradźiło w krótšim času płuwać nawuknyć. Za aktualne šulske lěto planuja, wučbu płuwanja do noweho lěta podlěšić. Dźěćom, kotrež potom přeco hišće płuwać njemóža, chcedźa po informacijach ministerstwa z dalšimi dobropisami pomhać.

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND