Připrawa za pjelnjenje płunowych blešow je so dźensa w Drježdźanach paliła. Zas a zaso dochadźeše tam k detonacijam, a čorny kur ćehnješe po měsće. Wohnjowa wobora ludźi prošeše, wokna a durje začinjene wostajić a klimowe připrawy hasnyć. Po něšto hodźinach mějachu wohnjowi wobornicy woheń w měšćanskim dźělu Albertstadt pod kontrolu. Foto: pa/Tino Plunert

Berlin (dpa/SN). Do dźensa zahajaceho so wjerškoweho zetkanja čłonskich statow EU w Brüsselu su sej Zeleni wot zwjazkoweje kanclerki Angele Merkel (CDU) razniši kurs Pólskej napřećo žadali. Pólski ministerski prezident Mateusz Morawiecki wohroža čłonstwo swojeho kraja w EU a staja so tak přećiwo wjetšinje wobydlerjow, rjekny europska politikarka Zelenych Franziska Brantner powěsćerni dpa. „Je njezamołwite, zo je kanclerka Merkel jemu dale poboku, město toho zo by so z ludźimi solidarizowała.“

Zwada wo pólsku justicnu reformu a najnowši rozsud pólskeho wustawoweho sudnistwa k wobmjezowanemu nałožowanju prawa EU w Pólskej budźetej drje hłownej temje wjerška, kotryž so dźensa a jutře wotměwa. Prezidentka komisije EU Ursula von der Leyen bě Pólskej na­posledk ze sankcijemi hrozyła. Angela ­Merkel chcyła porno tomu dialog pěstować. Wona chcyše so dźensa hišće do zahajenja wjerška z Morawieckim zetkać. Tón bě předwčerawšim, wutoru, w Brüsselu rozsud pólskeho wustawoweho sudnistwa zakitował a Europskeje uniji „wudrěwanje“ wumjetował.

Koaliciske jednanja zahajene

štwórtk, 21. oktobera 2021 spisane wot:

Berlin (dpa/SN). Nimale měsac po wólbach Zwjazkoweho sejma Němskeje su SPD, Zeleni FDP dźensa koaliciske jednanja k wutworjenju zhromadneho zwjazkoweho knježerstwa zahajili. W halach Berlinskich wikow schadźowachu so hłowni jednaćeljo, stajnje šěsć zastupnikow kóždeje strony, z nawodami 22 dźěłowych skupin. W nich chcedźa fachowi politikarjo nadrobnosće koaliciskeho zrěčenja wujednać. Hłowne problemy drje budu financna a dawkowa politika kaž tež naprawy za škit klimy.

Sakski ministerski prezident Michael Kretschmer (CDU) plany stron wo móžnym dočasnym kóncu zmilinjenja bru­nicy w lěće 2030 raznje kritizuje. „To je wulki łamk dowěry runje ze stron SPD a FDP“, rjekny wón Drježdźanskim no­winarjam. „Dobra politika so tež poka­zuje, hdyž konflikty přewinješ a wšelake zajimy wurunaš.“ Kretschmer skedźbni w tym zwisku na wobćežne dźěło wuhloweje komisije, kotraž bě so na lěto 2038 jako kónc brunicy dojednała, a „tónle termin měli tež dodźeržeć“.

Dokładnje přihotować

štwórtk, 21. oktobera 2021 spisane wot:
Njezrozumjenje zbudźa tuchwilne postupowanje načolnistwow SPD, Zelenych a FDP w koaliciskich jednanjach skónčenje zmilinjenja brunicy nastupajo. Runje tele tři načolnistwa w jednanjach, wutworić nowe knježerstwo w Němskej, wótře wo tym rozmysluja kónc brunicy doprědka sćahnyć a nic hakle 2038 zwoprawdźić. Hladajo na změnu klimy móžemy drje rjec, zo je kóždy dźeń, kotryž něšto prjedy na dobro wobswěta a přirody změnimy, dobyty dźeń. Na tamnym boku pak steji prašenje: Što potom? Přizamknu so wobmyslenjam zapósłanca Sakskeho krajneho sejma Marka Šimana a dalšich, zo je to wopačny signal, předewšěm za Łužicu a dalše brunicowe regiony. Přechwatany kónc brunicy wunjese jeničce šmjatki a njeluboznosće. Rozumju tež strachi zawodow kaž LEAG a wšěch w branši dźěłacych. Namołwjam politiskich zamołwitych, tule kročel nadrobnje a jara dokładnje přihotować. Wšo druhe mam za wobšudźenje wolerjow. Janek Wowčer

Ćěkancow při wohenju lepili

štwórtk, 21. oktobera 2021 spisane wot:
Žołma nowych migrantow, kotřiž přichadźeja z Běłoruskeje přez Pólsku do Němskeje, je Łužicu docpěła. W nocy na wutoru nańdźe policija njedaloko Budyšina skupinu 27 ćěkancow. Pašowarjo běchu jich njedaloko awtodróhi A 4 wusadźili, na čož woni bjez orientacije po kónčinje błudźachu. Na kromje zwjazkoweje dróhi B 156, bjezpo­srědnje při płunowej staciji, zadźěłachu sej woheń, zo bychu so při dosć niskich ­temperaturach zwohrěli. Woheń alarmowaše nimo wohnjoweje wobory tež policiju a wuchowansku słužbu. Ta dyrbješe jednu z wobdźělenych wosobow do chorownje dowjezć. Wohnjowa wobora płomjenja podusy. Foto: Lausitznews/Jens Kaczmarek

To a tamne (21.10.21)

štwórtk, 21. oktobera 2021 spisane wot:

Policistam swoje hrajki pokazać chcył je štyrilětny hólc w Nowoseelandskej a je za to nuzowe čisło 111 wolił. Słužbu wukonjacy zastojnik bě hnuty a so k hólčkej domoj nastaji. Po tym zo bě sej hrajki wobhladał a pachołkej policajske awto z módrej swěcu předstajił, pak wón pjerachej a jeho staršimaj w „pedagogiskej rozmołwje“ rozłoži, zo je nuzowe čisło 111 jeno za nuzowe pady myslene.

Na wšě 159 000 eurow wunjesł je 505 kilogramow ćežki, jědnaće měsacow stary byk při přesadźowanju skotu w hornjobayerskim Weilheimje. Je to druha najwyša suma, kotruž su hdy w Němskej a Awstriskej za byka płaćili. Kupiło je jeho sewjerošwabske nasymjenjenske towarstwo w nadźiji, zo so inwesticija ze symjenjom byka Senatora zaso wupłaći. Toho geny lubja po dotalnym přepytowanju „strowe a płódne potomnistwo“.

Zahaja koaliciske jednanja

srjeda, 20. oktobera 2021 spisane wot:

Berlin (dpa/SN). SPD, Zeleni a FDP chcedźa jutře popołdnju koaliciske jednanja wo wutworjenju zhromadneho knježerstwa zahajić. Kaž powěsćernja dpa rozprawja, planuja 22 dźěłowych skupin. W nich chce něhdźe 300 fachowych po­litikarjow nadrobnosće we wšelakich wěcnych temach a politiskich polach rozjimać. Předewšěm jednanja wo financowanju dojednanych projektow drje budu wobćežne. Zaměr wostanje, nowe knježerstwo hišće do hód wutworić.

Wulkopósłanc za płunowód

Berlin (dpa/SN). Wulkopósłanc Ruskeje w Němskej Sergej Nječajew liči po swójskich wuprajenjach z tym, zo tež nowe zwjazkowe knježerstwo dotwarjeny płunowód Nord Stream 2 wužiwa. „Projekt wotpowěduje zajimam němskeho hospodarstwa a wobydlerjow. Wón zaruča zastaranje z energiju, rjekny Nječajew Berlinskim nowinarjam. Nimo toho je płunowód projekt wjacorych krajow ­a wšitkim wobdźělenym wunošny. Zeleni sej žadaja projekt blokować.

Wuwiće płaćiznow njewěste

Wulkan na kupje La Palma njepřestajnje žehliwu lawu wupluwuje, kotraž dale a wjace přirody a twarjenjow niči. Stajnje zaso ­zetkawaja so wěriwi na najwažnišim putniskim městnje, při kapałce Virgen del Pino, zo bychu so patronce kupy modlili a wo kónc­ ­přirodneje katastrofy prosyli. Wulkan bě 19. septembra po něhdźe połsta lětach znowa wudyrił. Foto: pa/Susana Vera

Berlin (dpa/SN). Zwjazk městow a gmejnow Němskeje podpěruje namjet zwjazkoweho ministra za strowotnistwo Jensa Spahna (CDU), nuzowe połoženje koronawirusa dla skónčić. „Wuwzaćny staw po nimale dwěmaj lětomaj dale podlěšić mam za wopačne“, rjekny hłowny jednaćel zwjazka Gerd Landsberg nowinarjam. „Kak dołho chcemy z nim hladajo na šćěpjensku kwotu něhdźe 80 procentow hišće pokročować?“, so Landsberg prašeše. To wšak njerěka, zo je korona kompletnje nimo. By pak to „wažny signal ludźom, towaršnosći a hospodarstwu“ był. Dyr­bjało-li so połoženje přez zymu zaso pohubjeńšić, dyrbjał sej zwjazkowy sejm znowa hłójčku łamać.

Epidemiske połoženje twori zakład wukazow a centralnych naprawow koronawirusa dla w Němskej. Jens Spahn bě so póndźelu na wuradźowanju ze strowotniskimi ministrami zwjazkowych krajow přećiwo tomu wuprajił, epidemiske połoženje podlěšić. Tak by wšoněmske nuzowe połoženje 25. nowembra wuběžało.

Kretschmer: Lukašenkej so stajeć

srjeda, 20. oktobera 2021 spisane wot:

Drježdźany (dpa/SN). Sakski ministerski prezident Michael Kretschmer (CDU) chce so dalšemu ilegalnemu zapućowanju ćěkancow z Běłoruskeje přez Pólsku raznje wobarać. Dyrbimy problem přewinyć, rjekny wón dźensa w rańšim magacinje telewizije ZDF. Běłoruskemu mócnarjej Aleksanderej Lukašenkej dyrbjała so Europska unija „stajeć“. EU njesmě so wot „tajkeho despota“ wudrěwać dać, sej Kretschmer žadaše.

Nimo wobstejacych naprawow chcył sakski premier Pólsku při zawěsćenju wonkowneje mjezy Europskeje unije k Běłoruskej podpěrować. Nimo toho měli na runinje EU skutkowne sank­cije přećiwo wšěm tym wukazać, kotřiž so na pašowanju ćěkancow wobdźěleja: lětanske předewzaća, firmy, staty a wo­soby. Zdobom Michael Kretschmer po­twjerdźi, zo su dimensije přiwšěm snadniše hač w krizy lěta 2015.

Zwjazkowa policija je lětsa hižo wjace hač 5 000 ilegalnych zapućowanjow registrowała, mjez druhim w Sakskej. Ličba je minjene tydźenje spochi přiběrała.

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND