Za wjace lěkarjow
Zakoń wo lěpšim medicinskim zastaranju we wjesnych kónčinach schwalili
Drježdźany (dpa/SN). Sakski krajny sejm je minjeny štwórtk zakoń wo lěpšim lěkarskim zastaranju we wjesnych kónčinach wobzamknył. Při tym dźe hłownje wo to, zawjesć tam wěstu kwotu za lěkarjow. Młodym žonam a mužam poskićeja studij mediciny zwonka płaćiweho numerusa claususa, jeli so po wukubłanju na fachoweho lěkarja na dźesać lět dźěła w kónčinje z pobrachowacymi lěkarjemi zawjazaja. Cyłkownje chcedźa 6,5 procentow studijnych městnow mediciny za potrjechenych rezerwować.
„Ličby su alarmowace. Wot dotal něhdźe 2 600 domjacych lěkarkow a lěkarjow w Sakskej w přichodnych pjeć do sydom lětach wulki dźěl na wuměnk woteńdźe. Zo bych to hišće jasnišo rjekła: Kóžda štwórta lěkarka a kóždy štwórty lěkar je mjeztym starša/starši hač 60 lět, kóžda dźesata/kóždy dźesaty je starša/starši hač 65 lět“, rjekny strowotniska ministerka Petra Köpping (SPD). Jedyn z domjacych lěkarjow ze 96 lětami přeco hišće praktikuje, wona podšmórny.
Samsne metody
Wjace za škit klimy činić
Rom (dpa/SN). Bamž Franciskus a nawodźa 40 druhich nabožinow namołwjeja mjezynarodne zhromadźenstwo statow k wjetšim napinanjam w boju přećiwo změnje klimy. Na swojim zetkanju su nawodźa wěrywuznaćow wčera hladajo na bližacy so swětowy klimowy wjeršk kónc oktobra w Glasgowje zhromadny apel podpisali. Nawoda wjerška Alok Sharma a italski wonkowny minister Luigi di Maio staj dokument hižo dóstałoj. „Wjerškowe zetkanje w Glasgowje je nuznje namołwjene, skutkowne wotmołwy na dotal njesłyšanu krizu hódnotow, kotruž tuchwilu dožiwjamy, namakać a tak přichodnym generacijam konkretnu nadźiju posrědkować. Chcemy wjeršk ze swojim zasadźenjom a duchownej bliskosću přewodźeć“, bamž k tomu zdźěli.
Nimo Franciskusa słušatej wulkoimam Egyptowskeje, Ahmed al-Tajjib jako jedyn z najwažnišich zastupnikow sunnitiskeho islama kaž tež Konstantinopelski patriarch, Bartholomäus I., k tym, kotřiž su apel podpisali. „Trjebamy róšty nadźije a zmužitosće. Nětko je čas za nuzne, radikalne a zamołwite skutki. Změna klimy nas jara starosći“, tam rěka.
To a tamne (05.10.21)
Pytanje za nóclěhom skónči so za muža we Würzburgu w celi policajskej straže. 49lětny bě na policajskej inspekciji prosył, jemu při pytanju za hotelowej stwu pomhać. Při kontroli personalijow so wukopa, zo předležitej wukazaj zajeća snadnych přeńdźenjow dla. Dokelž njemóžeše muž 3 000 eurow pokuty zapłaćić, tyknychu jeho do cele. Mjeztym je wón we Würzburgskim jastwje, hdźež ma přichodne 150 dnjow stwu sam za so.
Wjace hač 10 000 eurow pokuty dyrbješe turist z USA w bayerskim Garmisch-Partenkirchenje zapłaćić, zo by so jastwu wuwinył. Policisća běchu při kontroli šofera wosoboweho awta zwěsćili, zo je tón wopity. Zastojnicy zwěsćichu, zo předleži hižo z lěta 2019 wukaz zajeća přećiwo njemu, jako bě tež pjany z awtom jěł. 76lětny dyrbješe nětko 10 400 eurow wotzběhnyć a chłostanku zapłaćić.
Nowy prezident CCEE
Rom (B/SN). Składnostnje 50lětneho wobstaća Rady europskeje biskopskeje konferency (CCEE) wotmě so minjeny tydźeń posedźenje w Romje. Tam su 60lětneho arcybiskopa Vilniusa a předsydu Litawskeje biskopskeje konferency Gintarasa Linasa Grusasa na pjeć lět za noweho prezidenta wuzwolili. W USA rodźeny měšnik naslěduje 78lětneho italskeho kardinala Angela Bagnasca, kiž je gremij wot lěta 2016 nawjedował. Rada europskeje biskopskeje konferency ma swoje sydło w šwicarskim St. Gallenje. Wona chce zhromadne skutkowanje biskopow na cyłym kontinenće spěchować. 1971 załoženemu gremijej přisłuša 39 čłonow. Zhromadnje reprezentuja woni katolsku cyrkej w 45 krajach Europy.
Přihotuja swětowu synodu
Wojacy ćěriwo woža
London (dpa/SN). We Wulkej Britaniskej zasadźeja wot dźensnišeho wojakow, zo bychu krizu zastaranja ludźi z bencinom a dieselom přewinyli. Ćežišćo stej London a južna Jendźelska, rěčnik knježerstwa zdźěli. Tam je so połoženje po jeho słowach mjeztym stabilizowało. Pozadk je wulka ličba pobrachowacych šoferow nakładnych awtow. Tohodla njemóžachu tankownje z ćěriwom zastarać. Warnowanja knježerstwa před „paniku“ zawinowachu hoberski nawal na tankownje.
Njewjedra w južnej Francoskej
Marseille (dpa/S). Po dešćikojtym a wichorojtym kóncu tydźenja su dalše dźěle juhowuchodneje Francoskeje wot njewjedrow potrjechene. W přibrjóžnym měsće Marseille měšćanosta Benoît Payan ludźi dźensa namołwješe po móžnosći doma wostać. Tež šulske dźěći njeměli dom radšo wopušćić. Na Uniwersiće Aix-Marseille su wšitke póndźelne kursy wotprajili. Zliwki běchu na mnohich blakach zapławjenja zawinowali.
Nahubnik dale wužiwać
Z paradu Trabantow su lubowarjo tohole awta z časa NDR wčerawši ...
Pytaja dale
Brizantne dokumenty wozjewjene
Berlin (dpa/SN). Znowa móhli politikarjo a dalši prominentni swěta po wozjewjenju brizantnych dokumentow wo swojich financnych počinanjach do wuskosćow přińć. Na wšě 35 amtěrowacych a bywšich statnikow kaž tež wjace hač 330 dalšich politikarjow z nimale sto krajow a dalše znate wosobiny su po informacijach mjezynarodneho zwjazka wotkrywacych žurnalistow swoje zamóženje „z pomocu njepřewidnych konstrukcijow, załožbow a njeeksistowacych firmow inwestowali“. To rozprawjeja wjacore nowiny a sćelaki Němskeje. Wjace hač 11,9 milionow dokumentow mjenuja wone „Pandora papers“. Před pjeć lětami běchu žurnalisća z wozjewjenjom „Panama papers“ kedźbnosć zbudźili, jako dopokazachu, zo politikarjo pjenjezy w karibiskich krajach składuja.
W dokumentach „Pandora papers“ naspomnjeny je tež čěski ministerski prezident Andrej Babiš. Tón bě sej pječa w Francoskej wosobny statok we wjesnym rumje za 15 milionow eurow kupił a je jón na njetransparentne wašnje zapłaćił.
„Nadpady na demokratiju“
Centralne zarjadowanje na Dnju jednoty Němskeje w Halle nad Solawu
Halle (dpa/SN). Składnostnje Dnja jednoty Němskeje je sej zwjazkowa kanclerka Angela Merkel (CDU) trajace zasadźenje na dobro demokratije žadała. „Demokratija njeje cyle jednorje tu, ale dyrbimy zas a zaso za nju dźěłać“, rjekny politikarka CDU wčera na swjedźenskim zarjadowanju w Halle nad Solawu. Prezident Zwjazkoweje rady Reiner Haseloff (CDU) zasadźowaše so za zhromadnje projekty, kotrež móhli wuchod a zapad Němskej hromadu wjesć. „Mentalnje a strukturelnje njeje jednota hišće dokónčena.“
Po měrniwej rewoluciji w NDR nazymu 1989 bě so wuchodoněmski stat 3. oktobra 1990 ze Zwjazkowej republiku Němskej zjednoćił. Najebać inwesticije wjacorych miliardow eurow a wulke wuspěchi w zhromadnym žiwjenju su dochody a renty we woběmaj dźělomaj Němskeje přeco hišće rozdźělne. Tak zasłužeja dźěławi we wuchodnych zwjazkowych krajach nimale štwórćinu mjenje hač kolegojo na zapadźe. Renty maja hakle w lěće 2024 jenake być.
