Kóžda generacija swój rukopis zawostaja

štwórtk, 18. apryla 2019 spisane wot:

Šunowski hosćenc w změnje časow – wot fabriki ke korčmje a dźensa woblubowanemu hosćencej z wulkej žurlu

Spěw „We Fabrikskej hospodźe“ z pjera Jurja Šěna je mnohim znaty. A kaž we wobsahu wopisane, su tam ludźo lóštnu zabawu dožiwili a tón abo tamny na rejach abo kwasach swoju lubku namakał. Tekst spěwa nasta jako baseń składnostnje zeleneho kwasa Marje a Jana Wowčerkec, kotrajž staj hosćenc wjele lět wobhospodarjałoj a so wo derjeměće swojich hosći starałoj. Melodija bu pozdźišo skomponowana. Mjeztym je syn Tomaš wobchodnistwo přewzał, a z nim nětko nowa generacija swój rukopis zwoprawdźa.

Pjeku tohorunja kmótřiske całty

póndźela, 15. apryla 2019 spisane wot:
Hižo wot spočatka martrowneho tydźenja so někotryžkuli kmót za kmótřiskej całtu rozhladuje, kotruž by mótkej abo mótce darił. Tajke njeposkićeja mjeztym jenož pjekarjo­ na serbskich wsach, ale na přikład tež we Wulkej Dubrawje. Tam Menzelecy mjenujcy tohorunja kmótřiske całty pjeku, štož čini mjez druhim serbska pjekarka Dana Konetzky. 42lětna samowukubłaca mać pochadźa z Hory a bydli dźensa w Njeswačidle. Nimo kmótřiskeje całty předawaja we Wulkej Dubrawje glazěrowany ­jutrowny chlěb z mlokoweho ćěsta a z rózynkami. Tajki sej rady tež jutrowni hosćo po swojim wopyće sobu domoj bjeru. Foto: Heinz Noack

Chcedźa wokno do jězoriny być

pjatk, 12. apryla 2019 spisane wot:

Tydźeń po jutrach so sezona we łužiskej jězorinje oficialnje zahaji. Kóžde ­lěto přewjeduja za to wosebite zarjadowanje, do kotrehož su turistikarjo a mnozy­ partnerojo po cyłej jězorinje zapřijeći.

Swětłe (AK/SN). Wuwozny móst z mjenom F 60 z 502 metromaj dołhosće, 204 metrami šěrokosće a 80 metrami wysokosće je wjetši hač znata Eiffelska wěža w Parisu. Železna konstrukcija waži na wšě 11 000 tonow. Wot wotewrjenja wuwozneho mosta w lěće 2000 je sej jón hižo­ wjac hač 500 000 ludźi wobhladało. Hórniske podkopki pola Swětłeho (Lichterfeld) su lětsa oficialna zahajenska městnosć dnjow łužiskeje jězoriny 27. a 28. apryla. Z dožiwjenjowpołnym kóncom tydźenja chcedźa w jězorinje sezonu zahajić. „Cyły region je zapřijaty. Chcemy wokno do jězoriny być a wopytowarjam wšelakorosć kónčiny, mjez druhim industrijneje kultury a turizma na wodźe, pokazać“, wuzběhnje jednaćelka turistiskeho zwjazka Łužiska jězorina Kathrin Winkler. Jeničce wokoło zahajenskeho swjedźenja je 35 partnerow zapřijatych, kotřiž wabja z poskitkami, kaž čołmikowanjom abo skakanjom z parašutom.

Regionalne rjemjeslnistwo chce ze swojim dobrym mjenom wabić a kroči po nowych pućach, zo by na wuznam swojich dźěłowych wukonow a na atraktiwne dźěło skedźbniło. Tak je bus a słužbne awto z wabjenjom wuhotowało. Předsyda wokrjesneho rjemjeslnistwa Frank Scholze je wjesoły, zo Sakska fachowa alianca projekt „Mobilne rjemjeslnistwo“ z wulkej sumu podpěruje. Foto: SN/Hanka Šěnec

Kamjenske kołbaski w srjedźišću

pjatk, 12. apryla 2019 spisane wot:
Štož su w Połčnicy poprjancy a w Mišnje wino, su w Kamjencu tamniše kołbaski. Te spytaja na wosebite wašnje zwičnjeć a tak městu wosebity raz spožčić, kajkiž dru­hdźe nimaja. Minjenu njedźelu su we wobłuku předawanskeje njedźele tak mjenowane kołbaskowe wiki přewjedli. Nalětnje wjedro za to bě runjewon perfektne a je wjele ludźi do Lessingoweho města přiwabiło. Jedna z atrakcijow bě, zo je Budyski Hamornik wosebity žonop předstajił a woptać dał, kotryž so ke Kamjenskim kołbaskam pječa wosebje derje hodźi. Foto: Henriette Braun

Finale zahajene

štwórtk, 11. apryla 2019 spisane wot:

Rakecy (SN/BŠe). Rozsudźacy gremij Leaderoweho regiona Hornjołužiska hola a haty je za to, kompletnu sumu 3,3 milionow eurow za projektnej namołwje nalěto a w lěću wupisać. Tak započina so nětko finale srědkow Leader, wšako spěchowanska perioda klětu wuběži.

Regionalny běrow Leaderoweho regiona ze sydłom w Rakecach je předwčera­wšim 12. namołwu we wobjimje 950 000 eurow zahajił. Podłožki měli hač do 17. meje w Rakecach předležeć. Jako hłowne ćežišćo postaja gremij znowawužiwanje stareje twarskeje substancy we wjesnych kónčinach. Tež za ideje turistiskich inwesticijow, naprawow za zjawne městnosće, za projektne wuwiće a spěchowanje inwesticijow w rybarstwje su wotpowědne pjenjezy k dispoziciji.

W Mnichowje wotměwaja so tuchwilu najwjetše wiki twarskich mašinow swěta „Bauma“. Wjac hač 3 500 wustajerjow ze wšeho swěta prezentuje tam twarske jězdźidła, graty a tójšto wjac. Třeći króć je mjez wustajerjemi serbska firma Matješk-PowerTools ze Sernjan. Ze swojimi sobudźěłaćerjemi předstaja tam šef Michał Matješk (naprawo) mjez druhim sylne elektriske a hydrawliske šrubowaki, kotrež zasadźeja jeho kupcy předewšěm w hórnistwje a hdyž wětrniki montuja. Foto: MPT/Katja Möllerec

Kak tropowy powětr při pječenju pomha

štwórtk, 11. apryla 2019 spisane wot:

Budyšin/Kinspork. Předewzaće Debag Deutscher Backofenbau ma stejnišći w Budyšinje a Kinsporku a předstaji na Drježdźanskich wikach Sachsenback wot 13. do 15. apryla prěni raz nowowuwitu pěc za wobchody Monsun-mini. Wona přenošuje wupruwowany a dotal jenož při wulkopjecach nałožowany monsunski princip na mjeńše pjecy, kotrež hodźa so w předawanskich rumnosćach pjekarnjow abo kupnicow wužiwać.

Dźensniša firma Debag ma swoje korjenje w lěta 1924 w Budyšinje załoženej wotewrjenej wikowanskej towaršnosći „Gustav Schmidt & Söhne“, kotruž běchu 1972 z mjenom „VEB Backofenfabrik Bofaba“ zestatnili. Tehdy w Mnichowje zasydlena Debag je 1990 jeničkeho producenta pjecow w NDR přewzała. W lětach po tym su Mnichowske stejnišćo zawrěli, Budyšin sta so z jeničkim sydłom předewzaća. „Jenož mało Mnichowskich sobudźěłaćerjow je tehdy sobu do Budyšina přišło“, nawoda za rozšěrjenje Oliver Theiß smějkotajo rozprawja. Wón dźě dokładnje wě, zo wjedźeše we wonych lětach dźěłowy puć zwjetša do nawopačneho směra.

Turistikarjo a poskićerjo posłužbow z Budyšina zetkachu so wčera w tudyšim Serbskim domje, hdźež přewjedźechu swoje lětne zarjadowanje z mjenom „Jour-fixe-turizm“. Mjez druhim wobhladachu sej tež Serbsku kulturnu informaciju. Sobudźěłaćer SKI ­Beno Šołta skedźbni wobdźělnikow dnja na mnohotne serbske poskitki. Foto: SN/Maćij Bulank

Na hłownej zhromadźiznje towarstwa Serbski kulturny turizm su so čłonojo z nowej ideju zaběrali, turistow wo našim­ ludźe informować. Serbšćina ­je hłowny dypk.

Rěčny kurs na serwjetach je jedyn z projektow, kotrež Załožba za serbski lud spěchuje. „Předewšěm wusměrja so projekt na hosćencarjow. Woni měli turistow na serbšćinu skedźbnjeć“, je předsyda towarstwa Serbski kulturny turizm Pětr Brězan na njedawnej hłownej zhromadźiznje we Łazu mysličku přitomnym rozkładł. Partner je delnjoserbske kulturne towarstwo Studnja, kotrež měješe zakładnu ideju. Tuchwilu zdźěłuja grafiski koncept. Zakładne wobroty, kaž Dobry dźeń abo Dobry wječor měli so na serwjetach jewić. Runje tak zapřijeć chcedźa akterojo wšelake mustry módroćišća. „Hosćency móhli tež swój logo naćišćeć dać“, Pětr Brězan podšmórny. Towarstwo Serbski kulturny turizm chce projektej praktisce přidźěłać.

nowostki LND