Ze serbskimi nawočemi na přichod hladać
Domowina zarjaduje nětko w septembru konferencu wo strukturnym wuwiću Łužicy
Zwjazk Łužiskich Serbow Domowina widźi trěbnosć, zo so tež Serbja ze strukturnym wuwićom rozestajeja a wo přichodźe po wudobywanju brunicy w serbskim sydlenskim rumje rozmysluja. Hišće w septembru přewjedźe tuž dwudnjowsku konferencu „Ouo vadis, Łužica?“ w Złym Komorowje. Bianka Šeferowa je so z referentom za hospodarske naležnosće Domowiny Pětrom Brězanom a z jednaćelom trěšneho zwjazka Markom Kowarjom rozmołwjała.
W kooperaciji z Dźěłarnju přichoda Łužica zarjaduje Domowina zhromadnu konferencu wo strukturnym wuwiću. Kak je k tomu dóšło?
P. Brězan: Dźěłarnja dósta nadawk, směrodajny program (Leitbild) za Braniborsku a Saksku spisać. W tym zwisku je so na Domowinu wobroćiła, hač nochce w gremiju sobu skutkować a za Serbow tajki program ze serbskim podźělom přidźěłać.
Kak bu mysl zhromadneje konferency zrodźena?
Druhe myto Kulowskej zawodnej radźe
Budyšin (SN/at). Lěta dołhe napinanja, wutworić w Kulowskim meblowym předewzaću Maja zawodnu radu, a jeje dźěło su wčera počesćili. Předsydka Daniela Krätzschmar a jeje naměstnik Bartosz Drobniuch přiještaj we wurisanju wo Sobupostajowanske myto DGB Sakskeje wuznamjenjenje za druhe městno. Wosebitosć je, zo dźěłaja pola Maja mnozy Polacy. Jich do prócowanjow wo zawodne sobupostajowanje zapřijeć bě wulke wužadanje. Wšako woni tajke něšto ze swojeje domizny njeznaja. „Wojujemy wšědnje znowa. Mjeztym je so jednaćelstwo na naše wobliča zwučiło“, rjekny Daniela Krätzschmar. „Pólscy kolegojo zawodnu radu akceptuja. Wopačne informacije, na přikład nastupajo přistup k dźěłarnistwu IG metal, jim strach načinjeja, nochcedźa dźě dźěłowe městno zhubić“, rozprawješe Bartosz Drobniuch. „Postupujemy w mały krokach“, podšmórny předsydka zawodneje rady. „Kolegojo tajke kroki husto njepytnu. To je problematiske“, doda jeje naměstnik a mjenowaše za to hač do kónca lěta płaćiwe nachwilne zawodne dojednanje. „Myslimy sej, zo smy z nim po prawym puću.
Wučomnikow z wukubłanja wuwjazali
Budyšin (UM/SN). Puće w rjemjeslni-stwje su wšelakore. Po tym zo je Philipp Skotowski z Njebjelčic abituru złožił, bě jemu cyły swět wotewrjeny. Wón pak rozsudźi so za wukubłanski blidarski zawod Tobiasa Cyža hnydom prěki přez puć. Wobchadna rěč w zawodźe je samozrozumliwje serbšćina. Nětko po třoch lětach słuša Njebječan k tym wosom wučomnikam Budyskeho wokrjesa, kotřiž maja swoje rjemjeslniske wopismo po derje wobstatym pruwowanju w zaku. Wokrjesne rjemjeslnistwo je jich minjeny pjatk w Budyšinje z wukubłanja wuwjazało a na wukony serbskeho młodostneho skedźbniło.
Philipp Skotowski je mjez cyłkownje 72 młodymi mužemi a žonami, kotřiž su swoje wukubłanske pruwowanja wobstali. Nětko su woni pjekarjo, fachowi předawarjo, třěchikryharjo, rěznicy, frizerojo, molerjo, mulerjo abo blidarjo.
Na wubědźowanje kucharjow
Narodne mustwo kucharjow Němskeje chce w Bórkowach za swětowe mišterstwa Culinary World Cup trenować. Teamej přisłušeja třo kucharjo z Braniborskeje a dwaj ze Sakskeje.
Bórkowy (SN/MiR). Mjezynarodne wurisanje přewjedu najlěpši kucharjo potom wot 24. do 28. nowembra w Luxemburgu. W Bórkowskim hotelu Blejcha Resort & Spa makaja čłonojo skupiny so wubědźowacych a wosebje talentowanych kucharjow za trening wurjadne wuměnjenja. „Z nimi smy kucharsku branšu na so skedźbnili. Nětko smy jara wćipni, kak to kolegojo při dźěle začuwaja“, rjekny šef hoteloweje kuchnje René Schreiber.
Płaty w baroknej atmosferje
Ramnow (SN/BŠe). Tekstilna industrija ma we Łužicy wjelelětnu tradiciju. Tež ludźo su dale zajimowani na tym, kak drohotne płaty, na přikład z lena, nastawaja. Njezadźiwa tuž, zo podawaja so kóžde lěto po syłach do Ramnowa na lenowe dny, zo njebychu jenož wudźěłki z Łužicy, ale z cyłeje Němskeje wobdźiwali a wězo kupowali.
Mjez něhdźe 200 wustajerjemi bě tež lětsa zaso Wjazońčanska manufaktura von Kleist. Towarstwo Wětrnik z Wodowych Hendrichec je zajimcam wšelake kročele wot rostliny přez zhotowjenje nitki hač k płatej rozłožowało. A wopytowarjo móžachu so sami wuspytać. Wosebje dźěći składnosć wužiwachu. ,,Wužadanje je, swojej noze koordinować. Dale maja so lenowe nitki w prawym směrje kłasć, tak zo nastanje płat bjez zmylka“, rozkładźe Regina Hoyer jednotliwe wotběhi na ručnych krosnach. Wona wobdźěli so mjeztym štwórty raz na Ramnowskich lenowych dnjach.
Wězo móžachu sej ludźo lenowe płaty w najwšelakorišich barbach kupić, zo móhli sej doma něšto rjaneho zešić. Za to trěbne utensilije, nitki, knefle abo tu a tamnu radu jim tekstilni fachowcy sobu na puć dachu.
Bajki a njebajki
Zo bajki wěrne njejsu, wě kóždy, kiž je wěstu starobu docpěł. Najlěpši přikład za to je bajka wo Čerwjenawce, kotruž je wjelk zežrał. Zo tuta bajka wěrna njeje, sym kaž druzy tež po zasydlenju wjelkow we Łužicy z njeličomnych wozjewjenjow wjelčich specialistow zhonił. Wěm nětko, zo wjelk za čłowjeka strašny njeje. Za tu wědu sym po lěsach běhacym a wjelče hromadki přepytowacym specialistam woprawdźe dźakowny.
Přiwšěm mje tróšku mjerza, zo tež woni bajki baja. Twjerdźa mjenujcy, zo so wjelk čłowjekej wuwinje, zo jemu z puća dźe a zo so sydlišćam njebliži. Zo to cyle njetrjechi, w Delanach najlěpje wědźa. Tute móličke njewěrnosće pak njejsu tak wažne. Tuž měli wšitcy Łužičenjo dźakowni za wjelki być. Jenož pola nas sej wjelki mjez sobu na pazory teptaja, dokelž njeje za nich ruma dosć. A ničo njenaruna wjeselo, kotrež maja wulkoměšćanscy přećeljo wjelkow z łužiskeje wjelčeje wobrady.
Lětsa znajmjeńša dwě črjódźe wjace
Po cyłej Němskej – tež we Łužicy – so wobstatk wjelkow dale a bóle powjetša
W Budyskim a Zhorjelskim wokrjesu móžachu fachowcy sakskeho wjelčeho managementa aktualnje jednu nowu črjódu wjelkow dopokazać. Hižo w zašłym monitoringowym lěće, kotrež traje wot 1. meje do 31. apryla, mějachu w lěsnej kónčinje Massenei južnje Drježdźan kaž tež mjez Lubijom a Žitawu prěnje pokazki, zo su so tam rubježne zwěrjata zaměstnili. Tele teritorije njeběchu hišće z wěstotu wobkrućene. Nětko potajkim dopokazy předleža.
Zachowanje rěče do plana zapisać
Nowy brunicowy plan Wochožanskeje wuhloweje jamy bě diskusijna tema dweju gremijow wčera we Wojerecach. Stejišća zjawnych zarjadow a institucijow hižo předleža a maja so w dalšim planowanju wobkedźbować.
Wojerecy (AK/SN). Rowno, Mułkecy, Trjebink a Slepo-juh njeměli přichodnje hižo žadyn dźěl brunicoweho plana Wochožanskeje wuhloweje jamy być. Prioritneje płoniny Slepjanskeje kónčiny měli so zamołwići wzdać a škit sydlišćow před wotbagrowanjom do plana kruće zapisać. To podšmórny zastupowacy wjesnjanosta gmejny Slepo Ingo Herschmann wčera na posedźenju brunicoweho wuběrka regionalneho planowanskeho zwjazka Hornja Łužica-Delnja Šleska we Wojerecach. „Mjenowane wjesne dźěle dyrbjeli z wudobywanskich planow wuwzać. My jako gmejnje Slepo a Trjebin sej to w zajimje wobydlerjow žadamy“, Ingo Herschmann potwjerdźi.
Kóždy swjeći swoju domchowanku
Wučomnicy zelenych powołanjow maja najlěpše powołanske šansy. Minjeny pjatk dóstachu woni w Pančicach-Kukowje swoje wuswědčenja a k tomu wjele dobrych pokiwow hosći.
Pančicy-Kukow (SN/BŠe). „Štóž so kóždeje mróčele boji, njemóže so z ratarjom stać“, zwurazni krajny rada Budyskeho wokrjesa Michael Harig (CDU) pjatk na wuwjazanju wučomnikow zelenych powołanjow ratarskeho wobłuka. Runje lětsa njeje wjedro buram žane kmane wuměnjenja wobradźiło. Woni maja swoju lubu nuzu, z wuskutkami suchoty wobchadźeć. „Ratarjo maja so stajnje dobrych wonkownych faktorow nadźijeć, štož je zawěsće tež dobra šula w priwatnym žiwjenju.“ Runje tak skedźbni krajny rada na to, zo přeje sej z ratarstwa wjac pozitiwnych powěsćow. „Ludźo kupuja swoje zežiwidła we wulkich kupnicach. Zwotkel produkty pochadźeja, je mnohim skerje njewažne.“ Emocionalne reakcije přińdu hakle potom, su-li wudźěłki dróše. Přiwšěm mnozy njewědźa, kajka próca a časa za tajkimi tči.
