Kónc atomowych milinarnjow

pjatk, 14. apryla 2023 spisane wot:
Berlin (dpa/SN). Hišće zbywace tři atomowe milinarnje Němskeje – Isar 2 w Bayerskej, Emsland w Delnjosakskej a Neckarwestheim 2 w Badensko-Württembergskej – zajutřišim, sobotu, doskónčnje wotpinu. Tole wšak je so po­prawom hižo kónc minjeneho lěta stać měło. Ruskeje wójny přećiwo Ukrainje a z tym zwjazaneje energijoweje krizy dla pak běchu rozsudźili, milinarnje dale wužiwać. Mjeztym pak ma wjetšina ludnosće Němskeje (59 procentow) politiski rozsud za wopačny, jenož 34 procentow ludźi wotpinjenje hišće wita, woprašowanje medijow wunjese.

Debatuja wojerskich lětadłow dla

pjatk, 14. apryla 2023 spisane wot:

Kijew (dpa/SN). Pólska smě Ukrainje z dowolnosću Němskeje pjeć bojowych lětadłow MiG-29 ze składow bywšeje NDR přewostajić. Zwjazkowe knježerstwo je wotpowědnu próstwu wčera w běhu někotrych hodźin přizwoliło. Nastupajo dowolnosć za pólski namjet rjekny zakitowanski minister Boris Pistorius (SPD): „To pokazuje: Na Němsku móžeš so spušćeć.“ Jedna so wo lětadła, kiž bě zwjazkowa wobora ze składow bywšeje Narodneje ludoweje armeje NDR přewzała. Lěta 2003 běchu 22 mašinow typa MiG-29 Pólskej předali. W kupnym zrěčenju je zapisane, zo dyrbi Němska přihłosować, chcyła-li Pólska lětadła dale dawać.

Předsyda frakcije Lěwicy w zwjazkowym sejmje Dietmar Bartsch je raznje přećiwo dodawanju lětadłow Ukrainje a zwjazkowemu knježerstwu wumjetuje: „Rozsud je fatalny zmylk“, rjekny Bartsch wčera w Berlinje. „Zwjazkowe knježerstwo překroči čerwjenu liniju, kotruž bě same postajiło.“ Bartsch na to pokaza, zo je zwjazkowy kancler Olaf Scholz (SPD) njedawno tajke postupowanje wotpokazał.

Wjace njeskutkow

pjatk, 14. apryla 2023 spisane wot:

Podstupim (dpa/SN). Ličba politisce motiwowanych njeskutkow w Braniborskej je loni widźomnje přiběrała. Cyłkownje su 4 384 tajkich chłostajomnych njeskutkow zličili, pjećinu wjace hač lěto do toho, nutřkowny minister Michael Stübgen (CDU) wčera zdźěli. Hižo lěta 2021 běchu z 3 661 padami nowy rekord politisce motiwowanych njeskutkow po zahajenju ličenja w lěće 2001 registrowali.

Z podźělom 47 procentow bu nimale kóždy druhi pad z prawicarskim politiskim pozadkom skućeny. To bě 2 046 padow a porno lětu 2021 rozrost wo dobre dwě sćě. Porno tomu je jenož pjeć procentow abo 232 padow jako politisce lěwicarskich zastopnjowanych. „Najwjetše wohroženje towaršnosće su dale prawicarskoekstremne njeskutki.“

To a tamne (14.04.23)

pjatk, 14. apryla 2023 spisane wot:

Kradnjene črije na policajskej straži wotedał je paduch w bayerskim Tirschenreuthće. Do toho bě wón we wobchodźe za twarske maćizny dźěłanske črije wuspytał a so z nimi na nohomaj z wobchoda zminył. Stare črije wostaji stejo. Sobudźěłaćerjo wobchoda móžachu pak jeho z pomocu awtomatiskeje kamery identifikować. Jako muž wot susodow zhoni, zo policija za nim pyta, so na policajskej straži přizjewi. Zastojnicy kradnjene črije sćazachu – a mužej stare přepodachu.

Při wohenju w infračerwjenej sawnje na kromje Mnichowa stej so dwě wosobje z kurom zajědojćiłoj a dyrbještej do chorownje. Elektriska sawna bě so z dotal njeznateje přičiny zapaliła, jako chcyše ju 57lětna žona prěni króć scyła wužiwać. Fachowcy tukaja na techniski defekt. ­Škodu w dospołnje zasazenym bydlenju trochuja na dźesaćtysacy eurow.

Sewjerna Koreja z nowej raketu

štwórtk, 13. apryla 2023 spisane wot:

Seoul (dpa/SN). Sewjerna Koreja je po informacijach južnokorejskeho wójska za atomowe brónje kmanu raketu starto­wała, kotraž leći wjacore tysac kilometrow daloko. Wotlećała je raketa noweho typa dźensa rano njedaloko sewjerokorejskeje stolicy Pjöngjang, generalny stab w Seoulu zdźěla. Jako reakciju na nowy test Sewjerneje Koreje su USA zhromadnje z Južnej Koreju mórske wojerske zwučowanje w regionje zaso zahajili.

Kritizuja plany cannabisa dla

Berlin (dpa/SN). Unija je swoju kritiku na planach zwjazkoweho knježerstwa nastupajo legalizowanje cannabisa wo­spjetowała. Parlamentariski jednaćel frakcije CDU/CSU w zwjazkowym sejmje Thorsten Frei mjenowaše plany „strašne a naiwne“. Tajki „njezmysł“ chce frakcija w zwjazkowym sejmje wotpokazać. Minister za strowotnistwo Karl Lauterbach (SPD) strašne sćěhi předewšěm za młodostnych złahodnja, Frei kritizuje.

Klimoweho aktiwista storkał

Prezident USA Joe Biden je wčera we wobłuku swojeho wopyta w Irskej w městačku Dundalk wobchod žiwidłow wopytał a so ze sobudźěłaćerjemi rozmołwjał. Jeho přewodźeše zastupowacy ministerski prezident Micheál Martin (nalěwo). Biden je irskeho pochada a pyta na kupje za slědami swojich prjedownikow, kiž su 1850 do Ameriki wupućowali. Foto: pa/AP/Patrick Semansky

Chcedźa widejo pruwować

štwórtk, 13. apryla 2023 spisane wot:
Kijew (dpa/SN). Ukrainski prezident ­Wolodymyr Zelenskyj je swět namołwjał, na wozjewjeny widejo wo pozdatnym wotprawjenju ukrainskeho wójnskeho jateho wotpowědnje reagować. „Widejo pokazuje Rusku, kaž wona je“, rjekny ­Zelenskyj w swojim widejowym posel­stwje. Mjeztym je ukrainska tajna słužba SBU připowědźiła, zo chcyła pad přepruwować. Ruske knježerstwo rěčeše wo grawoćiwych wobrazach, kotrež měli so pruwować. W nocy na srjedu běchu w socialnych syćach widejo pokazali, w kotrymž ruski wojak pozdatnje hišće žiwemu ukrainskemu wójnskemu jatemu hłowu wotruba. Hladajo na zelene łopjena na štomach w pozadku z toho wuchadźeja, zo je film hižo loni nastał. Ukrainski wonkowny minister Dmytro Kuleba sej hladajo na widejo mjeztym žada, Rusku z UNO wuzamknyć.

Trump wobskorži prawiznika

štwórtk, 13. apryla 2023 spisane wot:
Palm Beach (dpa/SN). Bywši prezident USA Donald Trump je wosrjedź prawniskich šmjatkow swojeho něhdyšeho prawiznika Michaela Cohena wobskoržił. We wčera zapodatej skóržbje Trump Cohenej wumjetuje, zo je swoje prawizniske winowatosće ranił a tajne informacije dale dawał. Trump žada sej wot Cohena 500 milionow dolarow. Cohen je wažny swědk w procesu přećiwo Trumpej. Dźensa 56lětny Cohen bě přiznał, zo je hrajerce pornografiskich filmow 130 000 dolarow dał, zo by wona za čas wólbneho boja 2016 wo splažnej aferje z Trumpom mjelčała. Trump aferu ze žonu prěje.

Baerbock na wopyće w Chinje

štwórtk, 13. apryla 2023 spisane wot:

Berlin/Peking (dpa/SN). Zwjazkowa wonkowna ministerka Annalena Baerbock je dźensa rano swój nastupny ­wopyt w Chinje zahajiła. W přistawnym měsće Tianjin je politikarka Zelenych ­šulu wopytała, na kotrejž wuwučuja tež němčinu. Nimo toho poby wona w němskim předewzaću, kotrež produkuje wětrniki. Centralne politiske rozmołwy su jutře w Pekingu planowane.

Tohorunja jutře wočakuje němsku ­politikarku chinski wonkowny minister Qin Gang. Zhromadnje z nim pojědźe Baerbock w spěšniku do Pekinga, po tym zo je zawod twarca elektriskich awtow wopytała.

Politisce drje budźe wopyt němskeje politikarki w Chinje jedyn z najćešich w dotalnym času jeje zastojnstwa. China wójnu ruskeho prezidenta Wladimira Putina přećiwo Ukrainje politisce podpěruje a zabjerje tež w prašenju Taiwana zapadej napřećo jara raznu poziciju. Opozicija w Němskej žada sej tuž wot Baerbock jasnu strategiju w poćahach k Chinje, zo bychu so hospodarske wotwisnosće wottwarili.

Kónc wobmjezowanja

štwórtk, 13. apryla 2023 spisane wot:
Naćisk zakonja wo reformje mjenoweho prawa w Němskej je wozjewjeny. Serbske zajimy su na prěni wid derje zakótwjene. Zakład předleži, zo změja Serbowki prawo, žónsku formu swójbneho mjena do personalnych dokumentow zapisać dać. K wobkrućenju a zwobraznjenju tejele nowosće je zwjazkowe ministerstwo justicy přiručku wudało. Tam z maćiznu so tak derje njewuznawacych jenož na słowjanske rěče njeskedźbnja, ale tež serbski přikład wužiwaja. Ofensiwnosć pomha wšěm tym, kiž so za mjenowe prawo zajimuja, rozumić: Liberalny stat swoje (po narodnosći njeněmske) wobydlerki dlěje njewobmjezuje, po splahu tu formu swójbneho mjena wjesć, kotraž tradiciji jich rěče wotpowěduje. W interneće přistupna wujasnjowanska přiručka runa so w tymle dypku skromnemu ekskursej do serbskeje mjenowědy. Z tymle postupowanjom waža sej awtorojo zakonskeho naćiska tradicije serbskeju rěčow a zdobom z tym zwjazanu kulturnu bohatosć. Axel Arlt

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND