Młodych ludźi zahorić

srjeda, 22. měrca 2023 spisane wot:
„Dobre towarstwa za Serbow, te su naša nadźija“, rěka w spěwje „Kiž so swěrnje ­lubo maja“, kotryž zasłužbnym Serbam na jubilejach rady zaspěwaja. Zwjazana z tym je nadźija, zo towarstwa tež přichodnje dale na dobro našeho ludu skutkuja a předewšěm – zo namakaja dorost! Na wčerawšej hłownej zhromadźiznje Towarstwa Cyrila a Metoda mějach zaćišć, zo so tam tež w tymle prašenju něšto hiba. Wulka ličba swěrnych a zasłužbnych čłonow na jednej, a młodźi čłonojo wokoło noweho předsydy Cyrila Hančika na druhej stronje běchu widźomny wuraz generaciskeje změny. Hdyž so w druhich serbskich towarstwach wobhladujemy, widźimy, zo maja tam samsne problemy, zo pak so tež tam dale a bóle młodźi ludźo gratu přimaja. Z nazhonjenjow staršich čłonow wuknyć, dźěło z młodźinskim elanom dale wjesć a po tutym puću nowych ludźi za čestnohamtske dźěło zahorić, to drje je najlěpši puć, zo bychu „dobre towarstwa“ dale wobstali. Marko Wjeńka

Wobjed darmo

srjeda, 22. měrca 2023 spisane wot:
Podstupim (dpa/SN). Nastupajo stupace žiwjenske kóšty za swójby žada sej frakcija Lěwicy w braniborskim krajnym sejmje darmotny wobjed za dźěći a młodostnych w pěstowarnjach a šulach. „Kóžde pjate dźěćo bydli w chudych poměrach. Swójbam je financielne wužadanje, dźěćom ćopły wobjed zapłaćić“, zdźěli wčera frakciski šef Sebastian Walter. Tež za swójby z normalnej zasłužbu je to dale a ćešo. Próstwu wo darmotny wobjed je Lěwica knježerstwu sposrědkowała.

To a tamne (22.03.23)

srjeda, 22. měrca 2023 spisane wot:
W centrumje sewjerneje kupy Neuseelandskeje Bay of Plenty je so minjene dny nimale tysac króć zemja třasła. Eksperća warnowachu, zo móhła serija zemjerženjow, kotrež zdźěla sylnosć 4,8 docpěchu, hišće tydźenje dołho trać. Pućowanske šćežki w regionje su zesuwanja zemje dla zawrjene. Wjetšich škodow pak dotal njebě. W potrjechenym regionje je so zemja hižo w lětomaj 2018 a 2019 časćišo třasła, ale z mjenje sylnymi zemskimi storkami.

Sudnicy postajenja změnili

wutora, 21. měrca 2023 spisane wot:

Luxemburg (dpa/SN). Europske sudnistwo zmjechči postajenja za skóržby kupcow dieselowych awtow nastupajo za­runanje, su-li předewzaća njedowolenu techniku za wotpłun zatwarili. Awtowe koncerny maja tež potom zamołwitosć přewzać, jelizo njejsu wotpohladnje jednali, ale njekedźbliwje. To rozsudźichu dźensa sudnicy w padźe Mercedesa. Što to za němske prawo woznamjenja, hišće jasne njeje.

Wutwar derje postupuje

Bonn/Wolmirstedt (dpa/SN). Prezident zwjazkoweje syćoweje agentury Klaus Müller je dźensa wozjewił, zo wutwar milinowych syćow derje postupuje. Hač do kónca lěta 2024 maja so twarske dowolnosće za wjace hač 2 000 kilometrow wodow wotžohnować. K najwažnišim projektam słuša 540 kilometrow dołha trasa, kotraž ma sewjer z juhom zwjazać. Dźensa su we Wolmirstedće blisko Magdeburga prěni zaryw za připrawu zwoprawdźili, kotryž ma měnjaty prud do jednosměrneho pruda přeměnić, štož hodźi so spěšnišo po syćach transportować.

Lěkarjo stawkowali

Po schwalenju husto diskutowaneje rentoweje reformy je minjenu nóc w Francoskej znowa k namócnym demonstracijam ­dóšło. Jeničce w stolicy Parisu (hlej wobraz) je policija 142 ludźi zajała. Tež w dalšich městach su ludźo zdźěla namócnje přećiwo nowemu zakonjej protestowali, kotryž rentowu starobu wot dotal 62 na nětko 64 lět zwyši. Foto: dpa/Gerard Cambon

„Swójske zajimy zastupował“

wutora, 21. měrca 2023 spisane wot:

Lipsk (dpa/SN). Tež Lipšćanska skupina SPD Lipsk-wuchod/sewjerowuchod je znapřećiwjenje přećiwo wobzamknjenju stronskeje změrcowskeje komisije zapodała, po kotrymž smě bywši zwjazkowy kancler Gerhard Schröder najebać swoje wuske zwiski k Ruskej w stronje wostać. „Zaměr měł być, zmylki strony nastupajo politiku z Ruskej přepruwować. Schröder ma zamołwitosć za swoje zadźerženje přewzać“, zdźěli zastupowacy předsyda Lars Klaus Aßhauer na naprašowanje. Wón wumjetuje kanclerej, zo je so za čas swojeho zastojnstwa za swójske financielne zajimy zasadźił. Z tym je wón SPD a Němskej bytostnje škodźał.

Lipšćanska skupina přizamknje so wobsahowje skupinje SPD badensko-württembergskeho Leutenbacha, kotraž bě spočatk měrca připowědźiła, znapřećiwjenje zapodać. Spočatk měrca bě změrcowska komisija wobwoda SPD Hannover wšitke próstwy wo sankcije strony přećiwo Schröderej wotpokazała.

Dalše rozmołwy Putina a Xi Jinpinga

wutora, 21. měrca 2023 spisane wot:

Moskwa (dpa/SN). Ruski prezident Wladimir Putin a chinski statny a stronski šef Xi Jinping staj dźensa z rozmołwami w Moskwje pokročowałoj. Po wčerawšim zahajenju z wosobinskej rozmołwu wobeju politikarjow wo wójnje w Ukrainje, kotraž traješe dlěje hač štyri hodźiny, steja dźensa jednanja knježerstwoweju delegacijow w srjedźišću. Při tym dźěše předewšěm wo hospodarsku kooperaciju.

Po informacijach Krjemla chcychu dwě zrěčeni wo „wšo wopřijacym partnerstwje“ a „strategiskim zhromadnym dźěle“ podpisać. Na wuradźowanjach wobdźěli so tež ruski minister za zakitowanje Sergej Šojgu. Kaž Krjeml zdźěla, stejachu tež prašenja wojersko-techniskeho zhromadneho dźěła na programje. Na zapadźe so boja, zo móhła China Ruskej brónje za nadpadowu wójnu přećiwo Ukrainje dodawać.

Putinej je wopyt chinskeho hosća dobra składnosć, swětej pokazać, zo njeje mjezynarodnje izolowany. China njeje wójnu Ruskeje přećiwo Ukrainje dotal zasudźiła a chce měrowe jednanja.

Zakoń tež za serbske mjena

wutora, 21. měrca 2023 spisane wot:

Jednaćelka Domowiny wita zakonske plany zwjazkoweho knježerstwa

Drježdźany/Budyšin (SN/MkWj). Zwjazkowy minister za justicu dr. Marco Buschmann (FDP) je připowědźił, zo chcył tuchwilu płaćiwy zakoń wo mjenach w Němskej změnić a w tym zwisku tež Serbam zmóžnić, tradicionalne swójbne mjena wužiwać, mjez druhim žónsku kóncowku „-owa“. Změnu zakonja chcedźa hišće lětsa w zwjazkowym sejmje wobzamknyć. Torsten Herbst, sakski zapósłanc FDP w zwjazkowym sejmje a parlamentariski jednaćel tamnišeje frakcije, je so k tomu wčera wuprajił: „Jako sakski zapósłanc witam, zo so wažna naležnosć serbskeho ludu w změnje zakonja wo mjenach wobkedźbuje. Bě to dołhi puć hač k rozrisanju tutoho problema, kotrež njeje předchadźace knježerstwo bohužel zwoprawdźiło. Wjeselu so tuž ćim bóle, zo bě zwjazkowy minister za justicu namjetam wot wšeho spočatka wotewrjeny a zo je nětko jednał. To je znamjo česćownosće napřećo Serbowkam a Serbam.

Hišće su prašenja

wutora, 21. měrca 2023 spisane wot:
Choćebuz (dpa/SN). Braniborska minis­terka za wědomosć Manja Schüle (SPD) měješe dźensa w kabineće koncept wo inowaciskim centrumje za uniwersitnu medicinu w Choćebuzu předstajić. Kónc měrca dyrbi koncept wědomostnej radźe předležeć. Wukubłanje lěkarjow chcychu poprawom Braniborskej Techniskej uniwersiće Choćebuz-Zły Komorow (BTU) přirjadować. Nětko pak zamołwići wo druhim modelu rozmysluja, na přikład wo tym, samostatnu wysoku šulu załožić. BTU ma zakonsce jako kooperaciski partner k dispoziciji stać.

Změna trěbna

wutora, 21. měrca 2023 spisane wot:

Drježdźany (dpa/SN). Sakske knježerstwo steji před wulkimi wužadanjemi w zwisku z politiku ćěkancow. Třěšny zwjazk organizacije za migrantow je wčera swoju pozicisku papjeru předstajił. Mjez druhim žada sej zwjazk decentralne zaměstnjenje ćěkancow, elektronisku strowotnisku kartku za potrjechenych, přistup k rěčnym kursam němčiny a dźěłowym wikam, wólbne prawo za migrantow kaž tež wojowanje přećiwo rasizmej.

Wjac hač 40 organizacijow je pozicisku papjeru podpisało. Ćěkancy měli so na zjawnym žiwjenju wobdźělić směć, měni jednaćelka sakskeje rady za ćěkancow Angela Müller. „Po cyłym swěće su hibanja ćěkancow“, wona wuswětli. Škita potrěbni njemóža po předstawach politikarjow jednać, wšako njeńdźe wo swójske derjeměće, ale wo zachowanje swójskeho žiwjenja. Migraciji njehodźi so tuž zadźěwać.

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND