Pokazuja wuměłstwo z kneflemi
Čitajće w nowym rozhledźe (29.05.20)
Po wjele a wuspěšnych lětach rozžohnuje so jednaćelka Marka Maćijowa z nakładnistwom. W komentarje noweho wudaća kulturneho časopisa „Wo započatkach a kóncach“ spomina wona na to, kak je prěni raz přinošk za Rozhlad spisała a što za nju próca wo kwalitu woznamjenja.
Tadeusz Lewaszkiewicz zhladuje w swojim přinošku na słowjanofilsku ideologiju, wopisuje w tym zwisku panslawizm a awstroslawizm a dawa dohlad do słowjanofilstwa we Łužicy. Při tym analyzuje spis Jaroměra Hendricha Imiša „Der Panslawismus unter den sächsischen Wenden (...)“. Nimo toho pokročujemy ze seriju „Stawizny tworić“. Tónkróć pisa Piotr Pałys wo pólskich historiskich slědźenjach wo stawiznach Serbow a měni, zo je, po tym zo staj so Mirosław Cygański a Rafał Leszczyński temje wěnowałoj, nimale štwórć lětstotka zašło. By načasu było tež najnowše serbske stawizny zapřijeć.
Zakładne prawo a móžnosć, žiwjenja wuchować
Naprašowanje FUEN wujewja rozdźělnu kwalitu posrědkowanja informacijow wo koronawirusu w mjeńšinowych rěčach
Na iniciatiwu zapósłanca Europskeho parlamenta a prezidenta Federalistiskeje unije europskich narodnych mjeńšin (FUEN) Loránta Vinczeho wotmě FUEN wot 31. měrca hač do 30. apryla naprašowanje, hač a w kotrej měrje su informacije nastupajo koronawirus tež w mjeńšinowych rěčach přistupne. Digitalny naprašnik běchu čłonojo Skupiny tradicionalnych mjeńšin, narodnych zhroma- dźenstwow a rěčow Europskeho parlamenta (Intergroup for Traditional Minorities, National Communities and Languages) kaž tež zastupjerjo FUEN zestajeli. Naprašnik su w jendźelšćinje a němčinje online wozjewili. Wotmysł bě zwěsćić, štó – jeli scyła – na kotre wašnje wo pandemiji informuje.
Radebeulske žołmy
PEN-centrum žada sej rozjasnjenje, ZSW protest podpěruje
Radebeul (SN/bn). Wuzwolenje spisowaćela dr. Jörga Berniga za noweho nawodu kulturneho zarjada města Radebeula dźens tydźenja je kedźbnosć medijow po cyłej Němskej zbudźiła a wuskutkuje přiběrajcy protest. W zjawnym lisće wjacori Radebeulscy kulturnicy a wuměłcy kritizuja, zo „nima Bernig ani kwalifikacije ani nazhonjenja za zastojnstwo. Muž, kiž chce němsku kulturu – jakož by někajkeje definicije za nju było – před škódliwym wonkownym wliwom škitać, kotrehož islamokritiske wuprajenja ludźi pawšalnje zasudźeja a kiž hněw a hidu šěri, njeje zjednoćomny z kulturu našeho města a wuskutkuje so negatiwnje na image Radebeula.“
Přičina razneje kritiki mjez druhim je, zo bě Jörg Bernig w prawicarskim časopisu publikował, wudawanym wot organizacije, kotruž Zwjazkowy zarjad za škit wustawy podhlada ekstremizma dla pruwuje. Protestej nimo toho polěkuje, zo drje bu Bernig předewšěm z hłosami CDU a AfD woleny.
SKC poskića nětko dwě wustajeńcy w jednej
Slepo (JoS/SN). Nowa wustajeńca „Mjez Sprjewju a Nysu“ Běłowodźanskeho wuměłca Rainera Dietmara Henniga w Slepjanskim Serbskim kulturnym centrumje (SKC) zbudźa tele dny kedźbnosć wopytowarjow. Přehladka bě kruće do plana lětušich zarjadowanjow SKC zapřijata, koronawirus pak je zamołwitym hnydom dwójce naprěki přišoł. Sprěnja běchu zarjadniske wobmjezowanja wuskutkowali, zo njebě hižo předchadźaca wosebita jutrowna wustajeńca přistupna. Zdruha běchu wuwólnjenja škitnych naprawow hakle po poprawnym terminje wotewrjenja aktualneje ekspozicije wobzamknyli. Nětko su sobudźěłaćerki SKC dwójne rozrisanje našli a wobě wustajeńcy zwjazali. „Smy jutrownu wustajeńcu prosće hač do 14. junija podlěšili. By přeškoda było, njemóhł-li nichtó z lubosću wuhotowanu přehladku dohromady 444 jutrownych jejkow ze zběrkow Ingrid Bramke a dr. Lotara Balka widźeć“, měni nawodnica SKC Sylwija Panošina.
Z molerstwom ludźi wabić
Swjatki přeprošeja wuměłcy po wšej Sakskej zaso zajimcow do swojich ateljejow a dźěłarnjow. Mjez nimi je tež Helga Schönach w Nadróznej Hrabowce (Straßgräbchen), kotraž chce ludźom swoje mólby pokazać.
Nadrózna Hrabowka (WM/SN). Małe čaporowe wiki a molerstwo maja zajimcow do dźěłarnje Helgi Schönach wabić. Mjeztym 15. króć chce wona swój ateljej zjawnosći wotewrěć. Jako běše dźensa 77lětna před 22 lětami swoje dźěło zhubiła, wona wo tym rozmyslowaše, kak móhła wólny čas zmysłapołnje wupjelnić. Spěšnje rozsudźi so za nowy hobby molowanje, štož jej wulke wjeselo wobradźa. Swjatki njedźelu a póndźelu přeproša wona w „Garaži wuměłstwa“ na swojej zahrodźe na Sydlišćowym puću 3 w Nadróznej Hrabowce wot 10 do 17 hodź. zajimcow na tradicionalnu akciju „Kunst: offen in Sachsen“ witać. Z njej chce, kaž mnozy dalši wuměłcy, zajim za wuměłstwo budźić. Helga Schönach wustaja wjace hač 60 wobrazow w technikach pastel, akryl a akwarel. Na swojich wobrazach zapopaduje rjanosć krajiny, městow a wsow Łužicy. Rady wuměłča wězo tež na prašenja hosći wotmołwja.
Nowy grafiski koncept za muzej
Jan Bartko
18. meje 1900 zemrě w Budyšinje wučer a spisowaćel Jan Bartko, kiž bě so 16. nowembra 1821 žiwnosćerskej swójbje w Drobach pola Minakała narodźił. Po wopyće Budyskeho krajnostawskeho wučerskeho seminara wučerješe w Delnjej Hórce, Chwaćicach a 33 lět w Nosaćicach, hdźež bě tež kantor. Zasadźeše so za čas byrgarsko-demokratiskeje rewolucije w Němskej 1848/1849 jara za towaršnostny postup a za narodne zajimy Serbow. Bě sobuawtor Wulkeje peticije Serbow, zapisowar Serbskeho burskeho towarstwa Radwor a 1847 sobuzałožićel Maćicy Serbskeje. 1898 bu jeje čestny čłon. Pod pseudonymom „Jan Šćipalca“ pisaše a pěsnješe doprědkarske přinoški a basnje za Tydźenske Nowiny a za Serbski Nowinkar, kotrehož soburedaktor wón bě. Jako připóznaty wučer spisa 1872 štyri króć nakładowanu a 48 lět wužiwanu „Prěnju čitanku za serbske šule“ a 59 lět wužiwane „Bibliske stawizny za serbsko-němske šule“ kaž tež knihu „Oberlin. Jeho žiwjenje a skutkowanje w Kamjenjodoli“, kěrluše, basnje a přełoži teksty Zejlerjoweho oratorija „Nalěćo“ do němčiny.
Manfred Laduš
