Nowa knihawo Serbach
Hłowni fašistiscy złóstnicy před sudnistwom
14. nowembra před 75 lětami započa so w Nürnbergu prěni proces Mjezynarodneho wojerskeho sudnistwa přećiwo hłownym wójnskim złóstnikam nacistiskeje Němskeje, kotryž so 1. oktobra 1946 z wusudami skónči. Na konferency „wulkich třoch“ wot 4. do 11. februara 1945 w Jalće na połkupje Krim namjetowaše prezident USA Franklin Delano Roosevelt, po dobyću nad hitlerskej Němskej fašistiskich wójnskich hłownych złóstnikow před Mjezynarodne wojerske sudnistwo stajić a zasudźić dać. Dalše procesy měli so před samsnym sudnistwom přećiwo fašistiskim politikarjam, lěkarjam, wobsydnikam wulkozawodow a wójnskeho hospodarstwa přewjesć. Jako městno mjezynarodneho tribunala dojednachu so „wulcy třo“, Roosevelt, britiski premier Winston Churchill a generalny sekretar Centralneho komiteja Komunistiskeje strony Sowjetskeho zwjazka Józef Stalin na Nürnberg.
Nowostce z RCW
Jurij Gustaw Kubaš
Podpěra tež hudźbnym klubam
Sakska rozšěri a podlěši pomocny program za kulturne zarjadnišća hač do 31. decembra 2021. Wotnětka móža tež hudźbne kluby a hrajnišća, kotrež jednotliwcy wobhospodarjeja, financnu podpěru dóstać. Sakski kabinet je změnam spěchowanskeho programa předwčerawšim přihłosował.
Drježdźany (SN/CoR). Přičina změny spěchowanja je, zo z toho wuchadźeja, zo koronapandemije dla tež klětu njewěstota w kulturnym wobłuku dale wobsteji. „Rozmołwy z potrjechenymi nošerjemi na městnje su pokazali, zo su mnozy dotal bjez statneje podpěry spytali straty w dochodach narunać. Chcemy a dyrbimy tam podpěrujcy zapřimnyć, hdźež swójska iniciatiwa zarjadowarjow na swoje hranicy storči. Čim wjace potrjechenych dyrbi zawrěć, ćim wjetša je potrjeba. Tohodla sym so za to zasadźiła, zo naše sakske programy, kaž je to hnydomna pomocna přiražka ,Nuzowe pady kultury’, do přichodneho lěta přewozmjemy“, informuje sakska ministerka za kulturu a turizm Barbara Klepsch (CDU).
Za profesora powołany
Budyšin (SN). Slawist a priwatny docent dr. Thomas Menzel w Serbskim instituće (SI) bu 30. oktobra wot prezidenta Oldenburgskeje Uniwersity Carla von Ossietzkeho za nimorjadneho profesora powołany. Wot lěta 1995 bě Menzel wědomostny sobudźěłaćer na uniwersitach w Oldenburgu, Greifswaldźe, Regensburgu, Freiburgu a Wienje. Wot 2016 skutkuje we wotrjedźe SI za rěčespyt. Nimo swojeho slědźenja k serbskej gramatice wón na sorabistiskim přinošku za Słowjanski rěčny atlas Mjezynarodneho komiteja slawistow sobu dźěła. Wot 2018 je Menzel tež čłon Komisije za słowjanske rěčne kontakty při Mjezynarodnym komiteju slawistow, wot lětušeho zastupuje Serbow w tymle komiteju, kotryž wuhotuje kóžde pjeć lět Mjezynarodny kongres slawistow. „Dr. Menzel słuša k małej ličbje młódšich slawistow, kotřiž su we wjace hač dwěmaj słowjanskimaj rěčomaj publikowali – pólšćina, rušćina, ukrainšćina, běłorušćina, łemkowšćina, serbišćina, chorwatšćina, kašubšćina, hornjo- a delnjoserbšćina“, rjekny direktorka Instituta za slawistiku w Oldenburgu prof. dr. Gun-Britt Kohler.
Hudźić na njewšědnym instrumenće
Časopis Carolinu Eyckec a jeje teremin wjetšej zjawnosći předstajił
Magacin Super Illu wěnuje so wobstajnje wosobam, pochadźacym z abo skutkowacym w nowych zwjazkowych krajach. Tak pisaše njedawno wo Carolinje Eyckec. W zawodnych słowach dwustronskeho přinoška rěka, zo je wona po cyłym swěće požadana wirtuozka na najnjewšědnišim instrumenće, tereminje. W lěće 2002, tak steji w teksće pod wobrazom, pokazowacym Berlinjanku za jeje instrumentom, měješe wona w Berlinskej filharmoniji swój debit a přija w lěće 2005 myto Echo Klassik jako solistka na CDji „Kalevi Aho: Theremin Concerto – Horn Concerto“ w kategoriji „nahrawanje koncertow lěta (hudźba 20./21. lětstotka)“.
Rozbudźace dźěło wo bolostnym wotrězku łužiskich stawiznow
Pjatk, 22. junija 1945, su wobydlerjam wuchodnje Nysy ležacych 22 wjeskow Žitawskeho hejtmanstwa („Zittauer Zipfel“) w rańšich hodźinach zdźělili, zo maja swoje bydlenja a domy chwatnje wopušćić a zo budu přez hranicu přewodźeni. Hačkuli so ludźo nadźijachu, zo jedna so jenož wo wuhnaće na wěsty čas, kotrež zmóžni Polakam jich domy a statoki wurubić, běše so oficialne wuhnaće njepřeměnjomnje započało. Dóńt wuhnatych wobydlerjow wuchodneje Hornjeje Łužicy a wuwiće regiona po tym stej tema knihi „Do hoan uns die Polen nausgetriebm“. Awtoraj dr. Lars-Arne Dannenberg a dr. Matthias Donath staj tež jako editoraj regionalno-stawizniskich dźěłow zajimowanemu čitarstwu po mnohich lětach mjeztym dosć znataj.
