Zmužitosć so wudaniła

štwórtk, 02. januara 2020 spisane wot:
Silwesterski koncert na žurli Serbskeho ludoweho ansambla wabi hłownje němski publikum. Mjeztym přez lěta stej jedyn abo dwaj serbskej kruchaj kruty wobstatk programa. Prěnje słowa moderatorki při witanju a poslednje na kóncu zarjadowanja su serbske, zo by publikum bikulturnosć tež słyšał. Najebać wšitke tradicije tajkeho silwesterskeho koncerta je organizatoram SLA kóžde lěto wužadanje solistow zawjazać, kotřiž poskićenja orchestra a baleta skulojćeja. Tónkróć staj sopranistka Derya Atakan a z Južneje Koreje pochadźacy bariton Jeeyoung Lim dypk na „i“ byłoj. Jeju wuběrny wukon móžeš hakle prawje hódnoćić, hdyž wěš, zo staj hišće we wukubłanju na Berlinskej Wysokej šuli za hudźbu „Hanns Eisler“! Kedźbyhódny hłosowy wolumen Jeeyounga Lima runje tak kaž čiste wurjekowanje wobeju stej publikum fascinowałoj. Zmužitosć SLA, młodymaj wuměłcomaj šansu dać, je so wudaniła. Dale tak. Axel Arlt

Z hudźbu a myslemi do 2020

štwórtk, 02. januara 2020 spisane wot:

Michael Kretschmer: „Je přeco lěpje ze sobu, hač wo sebi rěčeć“

Drježdźany/Rom/Budyšin (SN/at). Sakski ministerski prezident Michael Kretsch­mer (CDU) je wobydlerjow posylnił so dale ze swojim knježerstwom do rozmołwy dać. „Je přeco lěpje ze sobu, hač wo sebi rěčeć“, wuzběhny wón w swojej nowolětnej narěči. Kretschmer skedźbni na to, „zo wšitcy zhromadnje rozsudźimy, kak z našim domizniskim krajom dale póńdźe“, a připowědźi, hromadźe­ z čłonami kabineta „dale města a wokrjesy wopytać a z wami zhromadnje wo přichodźe rěčeć“.

Na Nowe lěto je sej bamž Franciskus za žony wjace prawa soburěčenja pominał, mějo namóc přećiwo nim za „wonječesćenje Boha. Chcemy-li dźensa čłowjesce jednać, mamy zaso na žonu hladać“, wozjewi pontifeks na nowolětnej Božej mši w Romskej Pětrowej cyrkwi. Žony su „žórło žiwjenja“, wón wuzběhny.

W dwurěčnej Hornjej a srjedźnej Łužicy běchu poskitki znatych kulturnych zarjadnišćow na poslednim dnju lěta znowa derje přiwzate. W Budyskim Němsko-Serbskim ludowym dźiwadle dožiwichu přihladowarjo kruch „Extrawurst“.

Z meditatiwnej hudźbu hnuli

štwórtk, 02. januara 2020 spisane wot:

Stajnje posledni dźeń dnja lěta wječor čaka w Baćońskej cyrkwi na wěriwych a dalšich zajimcow hudźbny nyšpor, wuhotowany wot druhich interpretow. Tež tónraz móžeše farar Gerat Wornar w połnje wobsadźenym Božim domje tójšto ludźi witać.

Baćoń (CRM/SN). To zwoprědka wočakowane běše tola překwapjace, a to w pozitiwnym zmysle. Přetož słuchanje na ně­hdźe hodźinski program njebě jenož wróćozlehnjenje a intensiwne słuchanje. Z lubosću a zdobom wuměłsce wotpowědnje přednjesene poskitki pokazachu na dobre hudźbne kubłanje přez wučerjow a předewšěm tež w chórje Budyskeho Serbskeho gymnazija. Mjena na programowym łopjenu njeběchu wšak cyle njeznate: Madlenka, Kito, Matej a Klemens Markec, Sophie, Helena a Fabian Hejduškec a Marija Paškec a k tomu Daniel­ a Antonijo Matik kaž tež Dawid Wowčer.

Theodor Fontane

póndźela, 30. decembera 2019 spisane wot:

30. decembra 1819 narodźi so spisowaćel, basnik a žurnalist Theodor Fontane apotekarskej swójbje z hugenotskimi korjenjemi w Neuruppinje. Po wučbje apotekarja dźěłaše wón lětdźesatk w swojim powołanju. Wot lěta 1850 bě nowinar a spisowaćel, kiž sta so z naj­­wuznamnišim awtorom kritiskeho realizma a z demokratisko-humanistiskim powědarjom w druhej połojcy 19. lětstotka. Najprjedy je jako korespondent we Wulkej Britaniskej w duchu jendźelskeho liberalizma rozprawjał. Spisa tak 1860 „Jenseits des Tweed“ a „Z Jendźelskeje – Studije a listy wo Londonskich dźiwa­dłach a wuměłstwje“. Wot lěta 1860 bě w Berlinje přistajeny žurnalist za konserwatiwnu „Kreuzzeitung“. Za nju rozprawješe wo třoch wójnach Pruskeje 1864, 1866 a 1870/1871 za jednotu Němskeje. We wójnje přećiwo Danskej pisaše tež wo rozsudnej bitwje wo Düppelskich nasypach, kotrejež dobyće zmóžni 18. apryla 1864 rjekowstwo třoch wojakow 3. braniborskeho pioněrskeho bataljona. Zo pak běchu Wylem Lademann, Hanzo Kito a Korla Klinka, kotřiž nasypy rozbuchnychu a tak jich přewinjenje zmóžnichu, Delnjoserbja, rozprawjer njenaspomni.

Wuměnk njerěka so kamery wzdać

póndźela, 30. decembera 2019 spisane wot:
Fotograf Maćij Bulank je wšudźe w Serbach znaty prosće jako „te wobličo“ serbskeho wječornika. Jako wučomnik w Ludowym nakładnistwje Domowina je pola fotografoweho mištra Schmidta w Budyšinje zakłady rjemjesła nawuknył a po wukubłanju do redakcije tehdyšeje Noweje doby zastupił. Pozdźišo zabsolwowa dalokostudij fotografije w Lipsku. Zwěčnjene su jeho fota tež w někotrych w serbskim nakładnistwje wušłych wobrazowych zwjazkach. Šefredaktor Janek Wowčer je Maćija Bulanka z redakcije rozžohnował, wšako je wón wot 1. januara wuměnkar. Dźakujemy so! Na jeho fota pak njejsmy jenož my w redakciji dale wćipni. Foto: SN/Hanka Šěnec

Misionski rum Łužica

pjatk, 27. decembera 2019 spisane wot:

Nowy třilětny projekt dr. Lubiny Malinkoweje na Serbskim instituće ma titul „Misionski rum Łužica“. W nim chce

cyrkwinska historikarka dynamiku serbskeho misionskeho hibanja mjez globalnym wusměrjenjom a narodnej mobilizaciju wobswětlić.

Čitajće w nowym rozhledźe (27.12.19)

pjatk, 27. decembera 2019 spisane wot:

Do noweho lětnika Rozhlada witamy was w januarje z titulnym wobrazom Maćija Bulanka, fotografa Serbskich Nowin, kotryž w nowym lěće swoje nowinske dźěło na swobodne změni. Móhłrjec čas žiwjenja je wón serbske žiwjenje dokumentował a wšědne kaž tež jónkrótne wokomiki za čitarjow zapopadnył.

Fotografija je tež jedna z temow januarskeho Rozhlada a noweho lětnika. Dalše su nałožki wokoło smjerće, nowowotkryty serbski rukopis, duchowne zawostajenstwo Jana Skale, NDRska censura, literatura a diskusije wokoło Petera Handki a hornjoserbska schadźowanka.

Werner Měškank zhladuje na serbske kalendarstwo. Štóž so hišće rady na pro­tyku „Křinja“ dopomina, ale tež tón, kiž znaje jenož aktualnu protyku „Moja domizna“ namaka w přinošku „Čas na sćěnje“ tójšto zajimawych informacijow. Jedyn­ z fotografow kalendrow, kotrehož Měškank předstaja, zahaji w januarskim čisle rjad wo swojich fotografiskich dyrdomdejach. W seriji „Puć wobrazow“ zhoniće, što je Gerald Große pytajo za fotowymi motiwami wšo dožiwił.

Hižo dźensa z Předźeznakom

pjatk, 27. decembera 2019 spisane wot:

Hač do silwestra drje zbywaja nam hišće někotre dny, a póndźelu, 30. decembra, dóstanjeće poslednje lětuše wudaće Serbskich Nowin. Dźensa pak wšitkich swojich abo­nentow hižo­ z kónclětnej zabawu serbskeho wječornika, z Pře­dźe­­zna­kom pře­kwa­­pjamy. To zwi­suje z tym, zo njebychu hewak ći čitarjo, kotřiž jenož kónctydźenske wudaće Serb­skich Nowin dóstawaja, silwestersku přiłohu hišće w nachilacym so lěće w listowym kašćiku měli.

Přejemy wam, lube čitarki a lubi čitarjo, wjele wjesela při čitanju!

Koncerty streamować?

póndźela, 23. decembera 2019 spisane wot:
Sym sobotny koncert w Chrósćicach zapasł. Awtodróha bě zatykana, z Lipska bych tři do štyri hodźiny do Łužicy po puću był. Spočatnje so chětro mjerzach, sym so na Awful Noise, DeyziDoxs a DWS woprawdźe wjeselił. Ale dźakowano socialnym medijam běch skónčnje tola někak pódla a móžach zwěsćić, zo knježi w „Jednoće“ dobra nalada. Nimo toho sym prosće raz hladał, što takle wot Awful Noise a DeyziDoxs w interneće namakam. Mjez druhim nańdźech hudźbny widejo k spěwej „Sweet“, z lěta 2008. Dołho jow potajkim. Rozmyslowach zdobom wo tym, hač njeby zmysłapołne było, koncerty kaž sobotny tež jako livestream poskićeć. Rady tež płatnje. Tak bychu skupiny fanow zwonka Łužicy, haj po cyłym swěće docpěli. Tak zwostanu jenož wideja a fota. Te sej­ pak za to ćim husćišo wobhladam a so wjeselu, zo su w Chrósćicach tajke něšto na nohi stajili – a zo mějachu tam mnozy swoje wjeselo. Matej Dźisławk

Čěski poet a spisowaćel Milan Hrabal je we Łužicy znaty jako sposrědkowar serbowědy a serbskeho wuměłstwa. Wulku lubosć k najmjeńšemu słowjanskemu ludej zwuraznja wón hižo wjele lět w swojim tworjenju – w přełožkach našeje li­teratury do čěšćiny, jako organizator Swjedźenjow serbskeje poezije a dalšich zarjadowanjow ze serbskej tematiku w čěskich Warnoćicach. Tak wužiwa najwšelakoriše móžnosće, zo by Serbow w swojim kraju prezentował, wědźo, zo zdobom k tomu přinošuje, zo sej Češa swojich słowjanskich susodow česća a Łužicu rady wopytuja.

Serbska debata

nowostki LND