Wo knihach a kniharni (12.02.21)
Lube čitarki, lubi čitarjo, kiž, byrnjež naša kniharnja dale nochcyjo zawrjena była, swěru serbske knihi kupujeće, hdy sće poprawom posledni raz baseń Ćišinskeho čitali? Ow, njewěm so dopomnić, drje wjetšina z Was nětkle sćicha přiznaje. A ta abo tamny budźe stonać: Ach, toh‘ Ćišinskoh tla njezrozumiš. Ale to njetrjechi, kaž nam znazornjeja sćěhowace štučki z basnje „W zymje“ z cyklusa „Za ćichim“:
Zemja błyskoce so w čistej pyše,
hdyž so hwězdy z njebjes saja běłe.
Kerki, štomy jako w meji kćěja,
zasłyšeć pak njeje mejskich pěsni.
Sněh so wodnjo, w nocy saje, saje –
we wsach, na pućach so knjejstwa přima.
Sankow, smykawow so hólčec přima,
běha, brodźi po sněhowej pyše.
Njech tež wječor doma swar so saje,
přeměrić te sepje dyrbi běłe;
a móc w lodowej so hrěje pěsni,
módre, čerwjene zo lica kćěja.
Połne běłych róžow wokna kćěja,
hdyž do běłych barbow zyma přima.
Wonka na sanjach so lubi pěsni,
k lóštnej rejce spěwa běłej pyše.
Zajac za włosy so drapa běłe,
hdyž na kožušk hońtwjer z třělby saje.
Hdyž so saje sněh a běłe wonka
wšo a wokna kćěja w zymnej pyše,
stwička přima mje, sym dobry pěsni.
Wuraz zwjazanosće
Wjacore lěta hižo pućuje Konječan Markus Bjeńš mjez Łužicu a Južnej Afriku. Tuchwilu je wón zaso tam a přebywa w měsće Durban. W sćěhowacym rozmysluje Markus Bjeńš wo motiwach čłowječeho jednanja. Z tym zahaja Serbske Nowiny rjad přinoškow k socialnym temam, kotrymž so wón wěnuje.
Jako so loni krótko po wudyrjenju korony ludźo do kupnicow nawalichu, zo bychu hoberske mnóstwa nuznikoweje papjery a zežiwidłow nakupowali, bě stajnje zaso słyšeć namołwa k solidariće. Pomhało to njeje. Kupcy, kotřiž njeběchu spěšni dosć stejachu před prózdnymi polcami. Jich bě koza liznyła.
Nowa Youtube-mediateka serbskiTV
Po 153 lětach nowy ćišć delnjoserbskeje biblije
Choćebuz (WeM/SN/bn). W lěće 1994 w Dešnje załožene Spěchowanske towarstwo za serbsku rěč w cyrkwi smě horde być, a jeho předsyda dr. Hartmut Leipner je nimoměry zradowany: Dźens tydźenja je nakładne awto do Choćebuza přiwjezło paletu z delnjoserbskimi knihami. Dołho wočakowany nowy ćišć biblije w načasnej delnjoserbšćinje je dóšoł. Dohromady 563 eksemplarow bu dodawanych. Z tym so wudani wjelelětne prócowanje Serbskeho instituta a čłonow towarstwa.
Hišće w lěću 1997 bě delnjoserbski tydźenik Nowy Casnik rozprawjał z hłowneje zhromadźizny Maśicy Serbskeje, zo „bu w diskusiji na hłownej zhromadźiznje namjetowane, hišće jónu znowa wudać a ćišćeć bibliju w delnjoserbskej rěči. Měnjenja su byli wšelake. Za cyłu bibliju tak prawje njejsu so móhli rozsudźić.“
Retro doprědka
Mjezynarodne fachowe knihi w Choćebuzu
Dźakowano knižneho dara hodźi so wotnětka tež mjezynarodna fachowa literatura wo rěčnym planowanju, rewitalizaciji mjeńšinowych rěčow kaž tež jich posrědkowanja w Choćebuskej Delnjoserbskej bibliotece wupožčić. Wčera je Měto Nowak prěnje knihi ze swojeho priwatneho wobsydstwa přepodał.
Delnjoněmčinu z radija
Leck (SN/JaW). Swójski radijowy program w delnjoněmčinje, tež plat mjenowanej, žada sej Schleswigsko-holsteinski domizniski zwjazk. Z widejom „Funklock stoppen“ wabi zwjazk ze sewjera Němskeje na swojim Youtube-kanalu za předewzaće.
W pasku pod www.youtube.com/watch?v=tAKRbr8EW5Y zwjazk wobswětla, zo za něhdźe 2,5 milionow ludźi w Němskej, kotřiž delnjoněmčinu nałožuja, žadyn radijowy program njeeksistuje. „Prašamy so, čehodla to tak je“, abo w rěči plat napisane „Wie fraagt uns, worüm dat so is“, rjekny na naprašowanje eksperta za delnjoněmčinu w Schleswigsko-holsteinskim domizniskim zwjazku Jan Graf. Zdobom tam naličeja, zo maja mnohe mjeńšinowe rěče swójske seriozne radijowe programy, mjez druhim Samojo w Šwedskej, Retoromanojo w Šwicarskej, tež Gelojo w Jendźelskej a Frizojo w Nižozemskej. Radijowe a samo telewizijne programy Serbow pak naspomnjene njejsu.
Kaž Graf rjekny, dóstawaja podpěru wjacorych zwjazkow z Delnjeje Sakskeje, Mecklenburgsko-Předpomorskeje a Hamburga.
Dźenik před 30 lětami zaso swoje „stare“ mjeno dóstał
Na drje nic njewšědny, přiwšěm pak wažny jubilej zhladuja lětsa Serbske Nowiny. Před 30 lětami zahaji so za serbski dźenik nowa era, jako je swoje starodawne mjeno SERBSKE NOWINY wróćo dóstał.
3. januara 1991, wuńdźe prěnje čisło Serbskich Nowin z nowym nadpismom. Rozsudźili běchu wo mjenje tehdy čitarjo z pomocu naprašowanja. Do toho běchu wone wot lěta 1947 pod mjenom Nowa doba wuchadźeli. Politiski přewrót w Němskej kónc 1980tych lět z powalenjom murje a skónčnje z kóncom NDR pak tomu polěkowaše, zo so tež w serbskim nowinarstwje tójšto změni.
Třeća kniha wo Ronnyju wušła
Agentura serbskich wuměłcow?
Na druhim wirtuelnym sympoziju łužiskich zarjadowarjow festiwalow, hudźbnikow a dalšich kulturnikow rozjimachu wobdźělnicy modele zwoprawdźenja koncertnych rjadow pod wuměnjenjemi pandemije. Nimo toho diskutowachu wospjet wo sylnišej prezency serbstwa na zarjadowanjach
Choćebuz (SN/bn). Na přeprošenje serbskich wuměłcow nawjazujo (SN rozprawjachu) podšmórny předwčerawšim organizator festiwala Přińć a woteńć Hans Narva dobry zazběh planowanja. Mjez druhim chce skupinje Hara Crash a Kolektiw Klanki do programa zapřijeć, štož móhło „dalše projekty prowokować. Smy tuchwilu w přewšo napjatym procesu.“
