Zhorjelc (SN/bn). Sakski krajny centrum za rěče susodow w Zhorjelcu zdźěla, zo je wotnětka zaso móžno sej wosebitu pućo­wansku wustajeńcu „Nachbar?Sprache! – Podawizny z namjezneho regiona“ knihować. Přehladka, kotruž njejsu za­rjadowarjo minjene tydźenje pandemije dla spřistupnić móhli, wopřijima dwa­naće plakatow we wulkim formaće. Na nich předstajeja ludźi wot šulerja hač k wuměnkarjej cyle wosobinske nazhonjenja z rěču a kulturu čěskich resp. pólskich susodow.

Ekspozicija ma po słowach krajneho centruma „impuls kaž tež inspiracija być so z prašenjom rozestajeć, kajku hódnotu móže wobknježenje susodneje rěče w namjeznym regionje skićić“. Zdobom chcedźa tak wopytowarjow motiwować, pólšćinu abo čěšćinu nawuknyć a „hra­nicy překročacej wuměnje“ polěkować.

Wustajeńca hodźi so do zjawnych zarja­dowanjow na přikład w kulturnym abo kubłanskim wobłuku zapřijeć. Poskitk je darmotny. Nadrobniše informacije kaž tež za knihowanje trěbne kontaktowe daty nańdu zajimcy na internetnej stronje nachbarsprachen-sachsen.eu.

16. pražnika swjećachmy po dołhim času zaso knižnu premjeru, nic w Smolerjec kniharni, kaž bychmy to w „normalnych“ časach činili. Ně, časy su njenormalne, a tak dyrbjachmy druhdźe za kmanym městnom pytać. Swjećili smy w „Čerwjenej korčmje“ w Splósku, nic pod hołym njebjom na jeje piwowej zahrodźe, kaž běchmy sej to wusonili, zo njebychmy, wšako to zabawnosći njetyje, trjebali z wotstawkom połdra metra za blidami sedźeć. Ně, dokelž tón dźeń sylne šwihele Łužicu pospochi krjepjachu, dyrbjachmy nochcyjo chcyjo nutřka swjećić.

Hosći bě sej tójšto do Splóska dojěło, wjace hač běchmy wočakowali, štož by w „normalnych“ časach jara zwjeselace było, ale časy su ... Přičina nawala bě kniha­, kotrejež wuńdźenje směm – bjez přehnawanja! – wulki podawk mjenować, kniha Jana Krala, wučerja a lektora na wuměnku w Boranecach, „Zelena radosć“.

Budyske dźiwadło prěni dohlad do klětušeho spektakla na Hrodźe dało

Mišterski detektiw přepytuje w Budyšinje. Sherlock Holmes sedźi na dźiwa­dłowej zahrodźe a dopokazuje swój duchowny talent. Jemu poboku je dr. Watson, kiž jeho rady raz „naduteho facku“ mjenuje. Jeju dyrdomdej započina so w Londonje z mysterioznym padom, wjeducym jeju naposledk do Łužicy.

Z programom „Sherlock Holmes 1 – Paski Beatlesow“ podawa Němsko-Serbske ludowe dźiwadło prěni zaćišć wul­keho lětnjeho spektakla pod hołym njebjom­, kotryž dyrbješe lětsa korony dla wupadnyć. Klětu chcedźa inscenaciju po zwučenym wašnju na Budyskim hrodźe předstajić. Program je skerje čitanje dyžli činohra. Přiwšěm wopřijima derje hrate sceny, spěwy Beatlesow a na kla­wěrje wot komponista samoho inter­pre­towanu rjanu hudźbu Tassa Schille. Intendant NSLDź Lutz Hillmann přeradźa z wječorom někotryžkuli detail scenarija, kiž je swobodnje po knihach Arthura Conana Doyla spisał, a wukonja sam rólu powědarja na jewišću.

Pisane zmije z drobnuškeje papjery tworja aktualnu wosebitu wustajeńcu Ochranowskeho ludowědneho muzeja.

Lochkokřidłate fantastiske wutwory pjelnja cyłu rumnosć. Někotre hodźa so prosće wobdźiwać, někotre móža woprawdźe lětać. Wšitke su na opulentne wašnje po rumnosći rozdźělene, špihel na špundowanju rjanosć samo hišće podwoja. Poprawom zdadźa so tak bliske być, zo móhł so jich dótkać. Powabk, je přimać, pak je haćeny – štó žno rady na špihel stupi? Jedna so tuž wo předewšěm optisku radosć, kotruž su kuratorki z Lipšćanskeho Grassijoweho muzeja kaž tež z priwatneje zběrki Scheps/Glöckner cyle kedźbliwje do Ochranowa přiwjedli. Kóždej wuměłskej twórbje je taflička z roz­łožowacym tekstom přirjadowana. Tam je napisane, što kóždy zmij zamóže a kotru pomoc wón skići – znajmjeńša potom, hdyž kruće do toho wěriš.