Europska dimensija

pjatk, 24. meje 2019 spisane wot:
Wuměłcy třoch regionow, zjednoćenych w zhromadnej wustajeńcy „Wobrazy kra­jiny“, nam na přewšo zajimawe, kompaktne a zdźěla chětro prowokantne wašnje swoje twórby poskićeja. Jim kaž tež w pozadku skutkowacym wša česć. Wšako je so wšitkim šlachćiło, wjacore wuměłske sparty wopřijacy projekt zwoprawdźić, kotrehož dimensije su wo wjele wobšěrniše, hač smy to we Łužicy poprawom zwučeni. Woprawnjena je tuž tež chwalba Karlej Voukej, kiž bě „Přechod“ před ně­hdźe dźesać lětami nastorčił. Štož je z jeho wizije wurostło, móžemy cyłe lěto pola nas kaž tež w Awstriskej a Słowjenskej dožiwić­ – cyle w zmysle tele dny wosebje w srjedźišću stejaceje europskeje ideje. Njech su zarjadowanja bohaće wopytane! A njech iniciatorojo njepopušća, zo so „Přechod 04“ – snano wo dalšich partnerow rozšěrjeny a z kontrastowym, mjenje interpretujomnym hesłom – runje tak derje­ poradźi. Bosćan Nawka

Móžemy wjac hač hordźi być

štwórtk, 23. meje 2019 spisane wot:

Dźensa před 70 lětami bě w Bonnje wozjewjeny Zakładny zakoń Němskeje płaćiwosće nabył. Swój zakład ma we wukazu třoch zapadnych wojerskich guwernerow z 1. julija 1948 ministerskim prezidentam tehdyšich jědnaće zwjazkowych krajow w zapadnym wobsadniskim pasmje, zwołać za 1. september zhromadźi­znu, zo bychu demokratisku wustawu za federatiwnu republiku zdźěłali. Parlamentariskej radźe, kotraž započa w naležnosći dźěłać, přisłušeše 65 zapósłancow krajow a pjeć zapósłancow Berlina (tući pjećo pak jeno z poradźowacym hłosom, dokelž kontrolowachu město wšitke štyri dobyćerske mocy). Po zdźěla ćežkich jednanjach je rada „Zakładny zakoń Zwjazkoweje republiki Němskeje“ 8. meje 1949 ze 53 přihłosowanjemi a dwanaće­ wotpokazanjemi přiwzała. Po tym zo běchu nowemu zakonjej krajne parlamenty kaž tež wojerscy guwernerojo přihłosowali, jón Konrad Adenauer – pozdźiši zwjazkowy kancler – 23. meje 1949 w Bonnskej Pedagogiskej akademiji wuwoła.

Kulturny festiwal „Bouncować w Budyšinje“ su minjenu njedźelu ze zjawnej rozmołwu w Kamjentnym domje zakónčili. Mjez druhim staj čłonaj skupiny Silbermond Johannes Stolle a Stefanie Kloß (2. a 3. wotprawa) na prašenja zajimowaneho hudźbneho dorosta wotmołwjałoj. Zarjadowarjo hódnoća tydźeń trajacy festiwal jako wuspěch, byrnjež měšćanska frakcija strony AfD zarjadowanje kritizowała a prawicarscy ekstremisća pjatkowne reje mylili. Foto: SN/Maćij Bulank

Wosobinsce chwalbu wuprajił

wutora, 21. meje 2019 spisane wot:

Z lubosću k serbskemu spěwej a njezlemjenym zapalom je Serbski muski chór Delany minjeny pjatk wječor na hrodowej žurli we Worcynje nalětni koncert wuhotował. Załožba za serbski lud bě projekt spěchowała.

Worcyn (CRM/SN). Wulka překwapjenka rjaneho wječora serbskeho spěwa bě, zo knjez Worcynskeho hrodu, hrabja Alfred zu Solms-Sonnewalde, hosći z wokoliny a předewšěm delanskich spěwarjow wosobinsce w swojim domje witaše a chórej po programje swoju rewerencu wupraji. A činješe to serbsce. Wučerka na wuměnku a agilna kulturnica Róža Pinkawina běše wězo kaž přeco wšitko derje organizowała. Pola njeje je so hrabja, kiž bě sej po politiskim přewróće raj swojeho dźěćatstwa blisko Wósporka wróćo zdobył, w serbšćinje wukmanił.

Wo pomnikach

póndźela, 20. meje 2019 spisane wot:
Budyšin (SN). „Serbske pomniki“ rěka nětko w Ludowym nakładnistwje Domowina wušła nowa kniha Trudle Malinkoweje. Přewodnik po serbskich wopomnišćach nawjazuje na kompendij „Serbske pomniki“ Jurja Młynka z lěta 1965. Tru­dla Malinkowa je tójšto zajimaweho kołowokoło pomnikow, taflow a bustow zezběrała. Wona wěnuje so stawiznam a wuhotowanju jednotliwych pomnikow, předstaja počesćenu wosobu resp. podawki, na kotrež wopomnišćo dopomina. Wjele wobrazow publikaciju skulojća.

Wjace hač 2 500 ludźi z Němskeje, Pólskeje, Nižozemskeje a Ukrainy je so kónc tydźenja na Němskim drastowym swjedźenju w delnjołužiskim Lubinje wobdźěliło. Wjeršk bě wčerawši swjedźenski ćah 70 drastowych skupin. Nimo toho zwosta chwile za zabawu­, kaž za obligatorisku reju „Hanamarja“, tule před hłownym jewišćom. Foto: Michael Helbig

10. festiwal PolkaBeats zahajeny

pjatk, 17. meje 2019 spisane wot:
Mjeztym 10. festiwal PolkaBeats zarjaduja tónle kónc tydźenja w Choćebuzu a dalšich městach Delnjeje Łužicy. Wopytowarjo woblubowaneho zarjadowanja dožiwja tak wjacore skupiny, kotrež tradicionalnu polku z modernymi rytmami beata zwjazuja. Wčera wječor móžachu na Choćebuskim Schillerowym naměsće hižo raz do festiwalneje atmosfery počuchać, mjez druhim ze žonjacej band Huraban z Pólskeje (hlej foto). Jutře chce so Skatapult, jedna z festiwalnych skupin, na drastowym swjedźenju w Lubinje předstajić. Za tydźeń potom wotměje so druhi dźěl festiwala z koncertami we Łukowje, Lubnjowje a Choćebuzu. Foto: Michael Helbig

Cecilija Nawkec

pjatk, 17. meje 2019 spisane wot:
19. meje 1909 narodźi so swójbje Radworskeho wučerja Michała Nawki holčka Cecilija­. Wona bě pozdźišo znata wědoma Serbowka a Sokołka. W lěće 1927 wob­dźěli so w pólskich Dalkach na kursu ludoweje uniwersity. 1929 přebywaše z delegaciju Serbskeho Sokoła na zlěće pólskeho Sokoła w Poznanju. Na foće wo swjedźenskim ćahu kroči Cecilija na čole runja Marce Šołćic a Elzy Janakowej w narodnej drasće. W samsnym lěće při poswjećenju pomnika Korle Awgusta Kocora w Zahorju stej Cecilija a Dora Frajšlagec jeničkej žonje. W katolskej drasće chodźeše čas žiwjenja. Tomu tak bě, jako słužeše fararjej Jurjej Handrikej w Markneukirchenje a w Njebjelčicach. Farar Handrik jako tehdyši městopředsyda Domowiny drje bě na tym „wina“, zo bě Cecilija Nawkec po załoženju Serbskeho zarjada 1948 zamołwita wotrjada za žony. Poslednje lěta žiwjenja bě w starowni swj. Ludmile w Swinjarni. Tam zemrě 18. meje 2002, dźeń do swojich 93. narodnin. Mikławš Krawc

Ideje wotwonka zapřijate

štwórtk, 16. meje 2019 spisane wot:

Dźiwadłowy festiwal „Witajće druhdźe“ z wabjacymi inscenacijemi

Budyšin (SN/MiR). Inscenacija dźiwadłoweje hry „Tři sotry“ po Antonje Čechowje změje dźensa wječor w Budyskim Dźiwadle na hrodźe premjeru. Hač do poslednjeho wokomika je režiserka Bronwyn Tweddle, skutkowaca w transkul­turnym dźěle dźiwadźelenja Budyskeho Thespis-centruma, z hrajerjemi na dramje dźěłała. Do hry su mnozy akterojo zapřijeći, wot młodostneho hač k staršemu protagonistej. Mjez nimi su domoródni a ludźo, kotřiž su sem přićahnyli. „Wšitcy su lajkojo, a róle su wšelako wulke. Tak hodźa so runje zajimcy bjez profesionelneho hrajerskeho pozadka derje zasadźeć“, wona zwuraznja. „Anton Čechow lubkuje w swojej dramje ze starobu swojich figurow spožča jim najwšelakoriše formy wuprajenja.“ Měsacy dołho je Bronwyn Tweddle z hrajerjemi zaměrnje za premjeru zwučowała. Inscenacija njeje po originalu zdźěłana. Ta je akteram skerje zakład. „Hladajo na festiwal ,Witajće druhdźe‘, w kotrehož wobłuku kruch pokazamy, zdźěłachmy tekst, wusměrjacy so na aktualne wuwiće Budyšina.

Wo pućowanju Wenzela Winterberga zhonili

štwórtk, 16. meje 2019 spisane wot:

Wojerecy (SiR/SN). Čěski awtor Jaroslav Rudiš je na Wojerowskim hrodźe njedawno swoju nowu knihu „Winterbergs letzte Reise“ předstajił. Nažel je tójšto městnow na žurli swobodnych wostało. Knihu je Rudiš, kotrehož witaše Mirko Schwanitz, w němskej rěči spisał. Premjera to za Čecha, kiž wo sebi praji, zo je to po połojcy, po tamnej pak Němc.

nowostki LND