Serbja witani
Drježdźany/Budyšin (SN). Kurdiski zwjazk mjezynarodneho zjednoćenstwa awtorow PEN w Němskej chce swoju lětušu hłownu zhromadźiznu w Drježdźanach přewjesć. Na nju přeproša tuchwilu něhdźe 50 čłonow wopřijacy zwjazk tež čłonow němskeho PEN-centruma – mjez nimi serbskich awtorow – a dalšich serbskich spisowaćelow a spisowaćelki kaž tohorunja publicistow, kulturnikow a wuměłcow, z čitanjemi abo na diskusijach na zhromadźiznje kónc junija sobu wustupować. Wo tym informuje publicist a spisowaćel Benedikt Dyrlich. Zetkanje wotměje so pod hesłom „Spisowaćeljo tworja mosty přez Łobjo a Eufrat“.
Dyrlich tuž serbskich spisowaćelow, publicistow a wuměłcow namołwja so wobdźělić. Zdobom skedźbnja na to, „zo smy hižo wot lěta 1988 z kurdiskimi literatami a wuměłcami w Kole serbskich spisowaćelow a w Zwjazku serbskich wuměłcow dobre styki hajili“.
Byrnjež koronakrizy dla njewěste było, hač zetkanje budźe, měli zajimcy Benediktej Dyrlichej wobdźělenje přiwšěm přizjewić, tež, zo móhli so na namjety za wobsahi dojednać a je kurdiskim koleginam a kolegam posrědkować.
Łužiske křižerske konje ju wosebje fascinowali
Priscilla Ann Siebert Thornycroft, Serbam jara přichilena a wot nich česćena molerka a ilustratorka, je něšto dnjow do swojich 103. narodnin w Drježdźanach zemrěła. Wot lěta 1952 bydleše a tworješe rodźena Jendźelčanka w Drježdźanach. Wuměłski puć wjedźeše wuměłču tež do Serbow, hdźež su ju konje křižerjow wosebje fascinowali. Wšako je jako rodźena Jendźelčanka tele skoćata lubowała.
Před lětdźesatkami je Drježdźanjanka swoje prěnje křižerske mólby w tehdyšej Serbskej wuměłskej galeriji na Pchalekowej w Budyšinje wustajiła, k wjeselu zajimowanych Serbow. Tři tajke mólby zadźiwachu zajimcow přez wosebite wašnje molowanja křižerskeho konja. Jeje łužiske konje su filigranje zwobraznjene, na to bytostnje zredukowane a trochu z jendźelskim humorom interpretowane.
Před 75 lětami Čerwjena armeja Berlinsku operaciju zahajiła
16. apryla 1945 zahaji Čerwjena armeja nad Wódru a łužiskej Nysu swoju poslednju wulkoofensiwu přećiwo hitlerskej Němskej – tak mjenowanu Berlinsku operaciju. Tři sowjetske fronty běchu za nadběh na němsku stolicu Berlin a na teritorije Braniborskeje, Sakskeje a Mecklenburgskeje nastupili. Dohromady 2,5 milionow wojakow je z 41 000 kanonami a raketowymi mjetakami „Katjuša“ – Němcy prajachu jim „Stalinorgeln“ –, ze 7 500 lětadłami a ze 6 250 tankami němske wójsko nadběhowało.
Poboku Čerwjeneje armeje wojowaše tež 200 000 wojakow 1. a 2. armeje pólskeho wójska pod komandom generalow Stanisława Popławskeho a Karola Świerczewskeho. Sowjetske wójsko měješe přewahu porno němskim zakitowarjam. Pjeć sowjetskim wojakam steještaj dwaj němskaj napřećo, na štyri sowjetske kanony přińdźe jenož jedna němska a lětadła nastupajo měješe sowjetska armeja wjace hač dwójce telko kaž němska Wehrmacht.
Wusahowace hódnoćenje
Sakska je Kamjensku Boršć za zwjazkowy zapis imaterielneho kulturneho namrěwstwa nominowała. Město Kamjenc a Spěchowanske towarstwo Boršć stej požadanje zapodałoj, kónc lěta ma konferenca kulturnych ministrow krajow rozsudźić.
Drježdźany/Kamjenc (SN/CoR). „Kamjenska Boršć je ze swojimi wjace hač 300 lětami stawiznow jedyn z najwjetšich šulskich a domizniskich swjedźenjow Sakskeje. Na wosebite wašnje steji za tradiciju a naroki. Runje w časach kaž nětčišeje koronakrizy sej wuwědomjamy, kajki wosebity wuznam žiwe tradicije našeho kulturneho herbstwa za našu regionalnu identitu maja. A nadźija je žiwa, zo móže so Boršć bórze zaso ze z kwětkami a chorhojemi pyšenym swjedźenskim ćahom přewjesć“, rozłožuje sakska kulturna ministerka Barbara Klepsch (CDU).
Spočatnje ćeže z ćišćom a roznošowanjom měli
Koronawirus ma wšědny dźeń redaktorow mjeńšinowych dźenikow, kotrež su w Europskim zjednoćenstwje dźenikow w mjeńšinowych a regionalnych rěčach (MIDAS) zwjazane – mjez nimi su tež Serbske Nowiny – w horšći. Smy so raz wobhonili, kajka tuchwilna situacija w čłonskich dźenikach MIDAS je. Dźensa rozprawjamy wo pólskej nowinje w Čěskej Głos.
Český Těšín (SN/JaW). Głos je wot koronakrizy runje tak potrjecheny kaž dalše mjeńše nowiny a předewzaća. „Wšitcy sobudźěłaćerjo, tež žurnalisća, dźěłaja wot doma. Přidatnje dyrbja woni po wukazu knježerstwa škit za nós a hubu měć, wopušća-li dom“, zdźěli redaktor Adam Krumnikl. Spočatnje mějachu tam tež ćeže z ćišćom nowiny a roznošowanjom. Přičina bě, tak Krumnikl, njewěstosć wukazow dla, njejasny přichod hospodarstwa, a zo zawody w spočatnej fazy pandemije přistajenych pušćachu. „Mjeztym wšitko zaso stabilnje běži.“
Wustaji w Slepjanskej cyrkwi
Hwězda prěnjeho rjada na dźiwadłowym njebju so hasła
Minjenu wutoru, 7. apryla 2020, je dźiwadźelnik Měrćin Słodenk zemrěł. Z jeho smjerću wuhasnje hwězda prěnjeho rjada na Budyskim dźiwadłowym njebju. W cyłkownje 45 lětach swojeje karjery błyšćeše so 8. awgusta 1938 rodźeny Słodenk jako mnohostronski předstajer charakterow, zawostaji zaćišć jako słužownik kaž jako knjez, jako nora runje kaž rjek, w komiskim kaž w tragiskim.
Njepřetrjechena bě jeho wobdarjenosć, přenapjate situacije z lapidarnym přispomnjenjom wolóžić a je ze swojim suchim humorom smjeću přepodać. Jako dósta swój prěni personalny wupokaz a zastojnik so za jeho rodźenym městnom wobhonješe, praješe Měrćin: „Stara Cyhelnica!“ Rozzłobjeny zastojnik jeho powuči: „Nječińće tu žane žorty! Měnju městno naroda, a nic dom!“ Měrćin na to sucho wotmołwješe: „Stara Cyhelnica je serbska wjes w Kamjenskim wokrjesu!“
Wubědźowanje hakle klětu
Tež wuměłske dźěło w Serbskim ludowym ansamblu ćerpi pod wuwzaćnymi postajenjemi pandemije koronawirusa dla. Mnohe zarjadowanja su přesunyli, někotre samo na klětu. Přiwšěm maja plany za meju.
Budyšin (SN/CoR). „Njewěmy hišće, hač směmy to činić, mamy pak planowane, w meji zaso ze zarjadowanjemi započeć – jeli nam knježerstwo to, snano tež pod wěstymi wuměnjenjemi, dowoli“, nadźija so medijowy rěčnik SLA Stefan Cuška. Tak chcedźa 6. meje z rjadom „Zynki a linki“ w Budyskej Röhrscheidtowej bašće pokročować. Na hudźbno-literarnym wječorje chce Hanka Rjelcyna z twórbow Marje Młynkoweje čitać a smyčkarjej SLA chcetaj čitanje z hudźbu Detlefa Kobjele, Jura Mětška a serbskeje kaž tež mjezynarodneje folklory wobrubić. Dwaj dnjej pozdźišo, 8. meje, ma so wosebite zarjadowanje rjada „Wobkuzłaca klasika special“ wotměć, a to pod hołym njebjom w Budyskej ruinje Mnišeje cyrkwje. Pod nawodom Andreasa Pabsta chce orchester publikumej twórby filma, musicala a klasiki předstajić. Podpěru dóstanu hudźbnicy wot spěwneju solistow Jae-Hyung Cho (bariton) a Jany Marie Gropp (sopran).
Nowe myto
„Sama profil časopisa postajić“
Třinaće lět je wona w samsnej stwě knihi lektorizowała, před dwěmaj tydźenjomaj je Katrin Čornakec do swojeho noweho domicila w Ludowym nakładnistwje Domowina přećahnyła, do stwy šefredaktorki kulturneho časopisa Rozhlada.
