Budyšin (CRM/SN). Lětuši třidźělny rjad „musica nova sorabica“ bu sobotu wječor w Serbskim muzeju w Budyšinje zahajeny. Wothłós bě njewočakowano dobry. Z někak 50 připosłucharjemi na prěnim koncerće so wopodstatni, zo je prawje, zo Załožba za serbski lud projekt z našočasnej hudźbu wospjet spěchuje.
Njeje wšak samozrozumliwe, zo so nowa hudźba z tajkim respektom a zajimom přiwozmje kaž minjenu sobotu. Walburga Wałdźic z Lipska (spěw), Gerold Gnausch z Berlina (basowa klarineta a altowy saksofon), Predrag Tomić z Lörracha (akordeon) a Clemens Christian Pötzsch z Lipska (piano a elektronika) zamóchu publikum putać, a to nic jenož ze štyrjomi prapremjerami, z kotrymiž poda so hinaši wid na w 19. lětstotku wudate serbske ludowe spěwy, ale tohorunja z interpretaciju na wysokim niwowje. A wězo skutkowaše live-wustup jazzoweje spěwarki Walburgi Wałdźic za mnohich kaž magnet.
Sće hižo raz lećeli? Njeměnju jako pasažěrojo z lětadłom, ale w myslach kaž ptačk nad domom, nad wsu abo městom, nad polemi, lěsami abo morjom? Protagonistka noweje knihi „Lěćo za započatkarjow“, 13lětna Sofija, tole přeco zaso spyta, doniž to njezamóže: ležo při přibrjohu abo we łožu woči začinić, ruce k ćěłu stłóčić, so do powětra zběhnyć a z ptačeje perspektiwy na (swój) swět hladać.
Na kromje Chrósćic dopomina na Fulkec hórce pomnik za 2 000 kónc apryla 1945 w horcych bojach přećiwo fašistiskemu němskemu wójsku padnjenych wojakow 2. pólskeje armeje. Wojowanja wosebje w Dolinje smjerće mjez Pančicami, Swinarnju a Lejnom kaz tež wokoło Chrósćic žadachu sej na pólskej stronje tójšto woporow. W Hórkach nadpadnychu němscy wojacy transport pólskich zranjenych a zabichu 200 z nich.
„Wutrobnje witajće, lube Serbowki a lubi Serbja!“ Hižo tele za serbske wuši normalne witanje na spočatku inscenacije „Muzej Němcow“ łužiski swět na hłowu staji. Wšako dźiwadźelnicy tež přitomnych němskich wopytowarjow jako Serbow narěča. Dokelž – tak zakładna myslička zhromadneje produkcije Lipšćanskeje skupiny „friendly fire z.t.“ a Budyskeho Němsko-Serbskeho ludoweho dźiwadła – su so we Łužicy přichoda Němcy zhubili a tuž budu wšitcy Łužičenjo Serbja. Dźiwadło na Hrodźe změni so za połdra hodźiny na Muzej Němcow, wjerćace tak prastare hesło a narodny naratiw „Serbja wotemrěwaja“ do němskeho. A to woni na najwšelakoriše wašnje – muzejopedagogisce, dźiwadłowje, etnologisce, archeologisce, literarisce, tworićelskoterapeutisce – předstajeja. Wotcuzbnjeny efekt je wulki, wšojedne, hač za němskeho abo serbskeho wopytowarja.
Do špihela hladać
Rjad čitanjow z biblije w Budyskej tachantskej cyrkwi je zakónčeny. We wobłuku ekumeniskeho nyšpora su serbscy a němscy wosadni w minjenych šěsć tydźenjach kóždu srjedu ze Swjateho pisma přednošowali.
40. wuměłsku wustajeńcu wotewru dźensa wječor w galeriji Čornopumpskeje milinarnje předewzaća Lužiska energija a milinarnje (LEAG). Pod hesłom „Weltsicht“ předstajeja twórby wuměłca a bywšeho wučerja za wuměłstwo na Wojerowskim Lessingowym gymnaziju Karla-Heinza Hochstädta.
Čorna Pumpa (JoS/SN). „Mam jubilejnu wustajeńcu za hódnoćenje swojeho tworjenja“, rjekny w Spalach bydlacy Karl-Heinz Hochstädt, „njech wobrazy k tomu słuža, wo rozšěrjenym łužiskim kulturnym rumje – našej domiznje rozmyslować a sej ju wažić.“ Njeńdźe jenož wo Łužicu, ale tež wo druhe krajiny a powšitkownje wo žiwjenje, kotrež ma so před zničenjom škitać. Tak tematizuje 2014 nastata acrylowa mólba „Taormina“ wohroženu krasnu sicilisku krajinu.
Budyšin (SN/CoR). Wot klětušeho 1. awgusta ma Serbski ludowy ansambl znowa intendantku/intendanta měć. Hač do 31. awgusta tohole lěta móžachu so wosoby, kotřiž chcedźa jednu z najstaršich profesionalnych serbskich institucijow wuměłsce nawjedować a dale profilować, přizjewić. SN su so pola direktora Załožby za serbski lud Jana Budarja wo aktualnym stawje wobhonili. „Dohromady smy sydom požadanjow za městno dóstali“, rozłoži Jan Budar. Po jeho słowach su tež Serbja mjez nimi. Rozmołwy z potencielnymi kandidatami za intendancu SLA je wuzwolenska komisija přewjedła. „Poručenje komisije załožbowej radźo předleži. Wobsadźenje intendantoweho městna serbskeho ansambla steji tuž na dnjowym porjedźe wosebiteho posedźenja rady“, tak załožbowy direktor. Kajke pak šansy su, zo załožbowa rada 19. oktobra w Choćebuzu nowu intendantku abo noweho intendanta SLA powoła, k tomu nochcyše so Jan Budar wuprajić. Minjene powołanje załožboweho direktora je so z dwěmaj wupisanjomaj přez lěto ćahnyło.
Madrid/Barcelona (dpa/SN/JaW). Ministerska rada Španiskeje je so dźensa dopołdnja w Madridźe k wurjadnemu zetkanju zešła. Tema bě wuwiće w prócowanju wo njewotwisnosć Katalonskeje. Hnydom po tym chcył dźensa popołdnju španiski ministerski prezident Mariano Rajoy stejišćo zabrać k aktualnym podawkam kaž tež k wuprajenjam šefa katalanskeho regionalneho knježerstwa Carlesa Puigdemonta.
Puigdemont bě wčera w narěči před katalonskim parlamentom w Barcelonje njewočakowano připowědźił, zo su prócowanja wo njewotwisnosć Katalonskeje „na někotre tydźenje“ přetorhnjene, z čimž je wotpačenje přestorčene. Přičina za to je, zo so Puigdemont dale nadźija, zo móhło so španiske centralne knježerstwo tola hišće k rozmołwam předrěć, rozprawja powěsćernja dpa. Kaž wjacore španiske medije po narěči Puigdemonta powołujo so na knježerstwowe kruhi rozprawjachu, hódnoći centralne knježerstwo wčerawše wuwjedźenja přiwšěm jako wuwołanje njewotwisnosće.