Namakanki wotkrywaja stawizny

póndźela, 15. januara 2018 spisane wot:

Štož so nad łužiskej zemju stawa, steji zwjetša w nowinach. Su pak tež wuwića pod zemju, kotrež su mnohim ludźom wulce zajimawe. Wo tym jednaše tele dny přednošk w Kamjenskim Muzeju zapadneje Łužicy.

Kamjenc (BG/SN). Hač na poslednje městno wobsadźena bě žurla Kamjenskeho Muzeja zapadneje Łužicy, jako tam geologoa dr. Jochen Rascher z Freibergskeje towaršnosće za nałožowanu geo­logiju a dr. Gerda Standke ze sakskeho krajneho zarjada za wobswět, ratarstwo a geologiju přednošowaštaj. Jeju tema rěkaše „Geologija Brěznjanskeje namakanki fosilijow a nowokartěrowanje wuchodosakskeho terciera“. Tale wědomostna tema dawno jenož wědomostnikow njezaběra. W Sakskej je wjele hobbyjowych slědźerjow, kotřiž wobsedźa nahladnu zběrku kamjenjow, dokelž so hižo dołhi čas z łužiskimi podzemskimi zajimawostkami zaběraja.

Nowe lěto je drje hižo dwanaće dnjow stare­,­­ přiwšěm chcu tři delnjoserbske nowostki předstajić, kotrež su hišće w dwanatym měsacu lońšeho lěta wušli.

Znata a woblubowana rozhłosownica Jutta Kaiserowa z Górow w Bórkowskej gmejnje běše lětdźesatki po domiznje z mikrofonom po puću. Jeje powołanske kredo bě: „Sćerpnje přisłuchać, to wuznamjeni žurnalista. Tak mnohe lěpje rozumiš, a to nic jenož rěčnje.“ Z jeje bohatych dožiwjenjow a nazhonjenjow je nastała kniha „Ducy pó domowni. Spomnjeńki repor­tarki“. Čućiwje a wobrazliwje pisa w njej wo našich wsach a ludźoch, ry­suje bjez čornoběłeho molowanja małe a wulke podawki, na přikład powójnske wu­wiće ratarstwa. Takle radźi so jej, ze sta­wizničkami stawizny wěrnje předstajić.

Ptačokwasnej programaj SLA prapremjerje

srjeda, 10. januara 2018 spisane wot:

Budyšin (SN/bn). Serbski ludowy ansambl je dźensa z prapremjeru „Kak je hawron ptači kwas zaspał“ lětušu ptačokwasnu sezonu zahajił. Program za dźěći z pjera Jěwy-Marje Čornakec stej chór a orchester SLA pod nawodom dirigentki Soyoung Kim w režiji Ursa Schleiffa wuspěšnje předstajiłoj. Inscenaciju chcedźa po dźensnišimaj předstajenjomaj hišće 23 króć po cyłej Łužicy pokazać. Wosebitosć a nowosć produkcije je, zo stej nimo hornjo- a delnjoserbskeje tež dwurěčnej serbsko-němskej wersiji po koncepće 2plus Rěčneho centruma WITAJ zdźěłanej. „Inscenacija je tak tež přihladowarjam bjez znajomosćow serbšćiny zrozumliwa,“ rozłoži jednaćelka SLA Diana Wagnerec tónle krok na wčerawšej nowinarskej konferency.

Předstajeni publikum zahoriłoj

wutora, 09. januara 2018 spisane wot:

Bdyšin (SN/bn). Mjeztym hižo 17. festiwal „aufTAKT“ je minjeny kónc tydźenja cyłkownje něhdźe 200 wopytowarjow na dwěmaj předstajenjomaj w Budyskim Kamjentnym domje zahorił. Zarjadowanje je dźěl projekta „Partnerzy z kultury – Kulturni partnerojo“, z kotrymž chcetej Budyšin a Jelenia Góra na woběmaj bokomaj mjezy přichodne tři lěta dźěłarnički, kon­certy a wustajeńcy zwoprawdźić. Pod hesłom „dźiwadło rejuje“ wustupichu dohromady tři ansamble, němsko-pólska projektna skupina a solist.

„Wosebity koncert na spočatku lěta“ dožiwichu kónc tydźenja zajimcy w Choćebuzu a Budyšinje. Přichodnu njedźe­lu budu hudźbnicy z hosćom we Wo­jerecach, kónc měsaca w Berlinje a w februaru w Lipsku.

Budyšin (SN/bn). Druhi z lětsa pjeć „wosebitych koncertow na spočatku lěta“ přiwabi sobotu něhdźe sto připosłucharjow na nimale wupředatu žurlu Budyskeho Serbskeho muzeja. Na zarjadowanju pod hesłom „ROY 90“ zaklinčachu mjez druhim štyri twórby serbskich kom­ponistow prěni raz w Hornjej Łužicy.

Hudźbnikow z wosady zapřijeli

póndźela, 08. januara 2018 spisane wot:

Hodowny nyšpor cyrkwinskeho chóra pod nowym nawodom

Chrósćicy (SN/MWj). Po mnohich lětach, w kotrychž bě Bernadet Hencyna Chróšćanski cyrkwinski chór nawjedowała a z nim kóždolětny hodowny nyšpor wuhotowała, bě publikum wčera wosebje wćipny, kajki drje budźe wón pod wuměłskim nawodom Hańže Bjeńšoweje z Konjec a Michała Cyža z Noweje Jaseńcy. Dołho trajacy přiklesk po dobrej hodźinje pokaza, zo su akterojo zhromadnje znowa zamóhli, připosłucharjam jara spo­dobny wotměnjawy koncert wobradźić. Wón měješe pohnuć, wo tym rozmyslować, što je nam hody wažne, rjekny farar Měrćin Deleńk při witanju.

Filharmonija koncertuje

štwórtk, 04. januara 2018 spisane wot:
Nowa Łužiska filharmonija je tuchwilu we Łužicy po puću. Pod hesłom „Wot tarantele hač k walčikej“ zaklinča we wobłuku nowolětnych koncertow twórby Alfreda Caselle, Giuseppy Verdija a Richarda Straussa. Wčera hrajachu hudźbnicy w Budyšinje we wulkim domje Němsko-Serbskeho ludoweho dźiwadła. Žurla bě derje wobsadźena. Dźensa wječor je dalša přiležnosć, koncert w sprjewinym měsće wopytać. Hač do 14. januara koncertuje orchester pod nawodom generalneho hudźbneho direktora­ Andreje Sanguinetija (srjedźa) hišće w Žitawje, Niskej a Kamjencu kaž tež dwójce w Zhorjelcu. Foto: SN/Maćij Bulank

Budyšin (SN/MiR). Němsko-Serbske ludowe dźiwadło Budyšin zhladuje na přewšo wuspěšne lěto 2017. Ličba wopytowarjow je wospjet rozrostła. W lěće 2016 bě 152 500 zajimcow na předstajenja přišło, loni 2 581 wjace. NSLDź bě na 961 předstajenjow přeprosyło, lěto do toho na 895. Loni witachu hrajerjo publikum we wobłuku inscenacijow na 19 premjerow, klankodźiwadźelnicy mějachu jich dźewjeć. Šěsć króć dožiwichu lubowarjo serbskorěčneho dźiwadła w tymle wobłukomaj nowy poskitk.

Zdeněk Boháč

srjeda, 03. januara 2018 spisane wot:
3. januara 1933 narodźi so w Klínecu blisko Prahi pozdźiši mjezynarodnje wysoko česćeny stawiznar dr. Zdeněk Boháč. Nimo Jiříja Mudry drje bě wón w druhej połojcy minjeneho lětstotka najznaćiši přećel Serbow w Čěskej. Wot 1975 bě dlěje hač 25 lět předsyda Towarstwa přećelow Serbow (SPL). Jako sobudźěłaćer Čěskeje akademije wědomosćow njeje jenož wjaczwjazkowy atlas wo cyrkwinskich stawiznach čěskich krajow wozjewił, ale z pomocu TCM a wosebje tež fararja Šćěpana Delana 1993 w Tišnovje wudał knihu „Čěské země a Lužice – Böhmen und die Lausitz – Čěska a Łužica“ z wobšěrnymi přehladami wo wobydlerstwje a wosobinach w našich wsach a wosadach. Farar Delan je skutkowanje dr. Boháča po jeho smjerći 25. měrca 2001 takle hódnoćił: „Lětdźesatki je wodźił skupiny do Serbow ... Njeličomnym serbskim skupinam a jednotliwcam je wobstarał přenocowanje w Praze a wokolinje, pomhał program jězbow zestajeć, posrědkował zetkanja z čěskimi skupinami ... Sam pak wosta ze swojej wosobinu zwjetša w pozadku, so wjeselo, hdyž bě so něšto kma­neho na dobro serbstwa poradźiło.“ Bo­hužel pak dr.

Štyri prapremjery serbskeje hudźby

wutora, 02. januara 2018 spisane wot:

K zazběhej noweho lěta zaklinči we wobłuku „wosebitych koncertow“ komorna hudźba mjez druhim w Choćebuzu, Budyšinje a Wojerecach. Wotměnjawy program saha wot baroka hač do dźensnišeho časa a wopřijima zdobom štyri prapremjery serbskich komponistow. Wěnowany je hudźbny rjad lětsa Klětnjanej­ Hincej Rojej.

Budyšin (SN/bn). Mjeztym hižo 22 lět organizuje pianistka Heidemarja Wiesnerec rjad „Wosebity koncert k nowemu lětu“. Tón sta so minjene lěta z kruće etablěrowanym a woblubowanym kulturnym wjerškom we a za mjezami Łužicy. W srjedźišću steji wot 5. januara pod hesłom „ROY 90!“ serbski komponist Hinc Roj, kiž swjećeše loni w decembru dźewjećdźesaćiny. Jeho najnowše „Nócne modlenčko opus 185“ zaklinči w tymle wobłuku prěni raz.

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND