Budyšin (SN/CoR). Něhdźe 152 000 ludźi je loni dohromady 895 zarjadowanjow Budyskeho Němsko-Serbskeho ludoweho dźiwadło wopytało. Poskitki běchu tuž po 80 procentach wućežene.

Jeničce 37 předstajenjow Budyskeho lětnjeho dźiwadła „Olsenowa cwólba a wulki pozadnik“ přinošowaše z něhdźe 37 000 přihladowarjemi štwórćinu dobreho wuslědka. Bě to prěni raz w stawi­znach NSLDź, zo běchu wšitke předstajenja wupředate a zo je lětnje dźiwadło telko wopytowarjow přiwabiło. W nowej dobje 2016/2017 ma NSLDź ze Stefanom Wolframom tež zaso noweho wyšeho hrajneho nawodu.

Wjeršk minjeneho lěta bě 9. sakske dźiwadłowe zetkanje, wotměwace so wot 18. do 22. meje w Budyšinje. 3 800 přihladowarjow widźeše 17 předstajenjow jědnaće sakskich měšćanskich, statnych a krajnych dźiwadłow. Z Budyskim wozjewjenjom zahaji Sakski krajny zjwazk w Němskim jewišćowym towarstwje zetkanje a sadźi w mjenje wšitkich dźiwadłow a orchestrow jasne znamjo za wotewrjenu towaršnosć, tolerancu a přećiwo rasizmej. Nimo toho pokazachu jewišća swój angažement w zwisku z ćěkancami, azylom a integraciju pod hesłom „Witajće dru- hdźe“.

Hotuja so na zapusty

štwórtk, 05. januara 2017 spisane wot:
W Delnjej Łužicy hotuja so na rjad zapustow a zahaja jón 21. januara w Bórkowach. Cyłkownje wuhotuja nałožk, w kotrehož srjedźišću steja nimo camprowanja wšitkich generacijow woblubowane póstniske ćahi młodźiny, w nimale 35 wsach a měšćanskich dźělach Choćebuza hač do spočatka měrca. Lěto wot lěta zličeja na nich wjace hač 1 500 porow w swjedźenskej drasće Delnich Serbow. Hač drje budu lětsa sanje trjebać, njeje cyle jasne, tuchwilne wjedro pak cyle na to pokazuje. Zapust steji mjez druhim na lisćinje serbskich nałožkow, kotrež buchu do němskeje lisćiny imaterielneho kulturneho herbstwa UNESCO přiwzate. Foto: Michael Helbig

Filmy za Nysowy festiwal zapodać

štwórtk, 05. januara 2017 spisane wot:

Großhennersdorf (SN). Mjezy překročacy Nysowy filmowy festiwal w třikrajowym róžku Němskeje, Pólskeje a Čěskeje wěnuje so lětsa temje „móc wěry“, a to wot 9. do 14. meje, kaž zarjadowarjo zdźěleja. Wliw nabožiny na towaršnosće wuchodneje Europy steji w srjedźišću. Organizatorojo z Großhennersdorfskeho kina Kunstbauer pytaja za to hišće produkcije w kategorijach hrajneho, dokumentarneho a krótkofilma. Hač do 15. januara móža zajimcy swoje přinoški hišće zapodać. Hač do srjedź měrca chcedźa filmy potom za festiwal wuzwolić.

Dohromady chcedźa na Nysowym filmowym festiwalu lětsa wosom mytow a 10 000 eurow spožčić. Nimo najlěpšich přinoškow kóždeje kategorije a najwob­lubowanišich přinoškow matej so mjez druhim tež najlěpši dźiwadłowy wukon a najlěpši scenowy wobraz wuznamje­nić. Dale přepoda Sakski filmowy zwjazk wosebite myto. Na nimale 20 městnach w třoch krajach pokazaja filmy a zarjaduja wustajeńcy, koncerty a čitanja we wobłuku 14. nysoweho filmoweho festiwala.

Wuměłstwo ma winowatosć

štwórtk, 05. januara 2017 spisane wot:

Direktorka Statnych wuměłskich zběrkow Drježdźany Marion Ackermann chce přichodnje z muzejemi susodnych krajow wušo hromadźe dźěłać. Zdobom ma wona kooperaciju za wažny towaršnostny nadawk.

Drježdźany (dpa/SN). Generalna direktorka Statnych wuměłskich zběrkow Drježdźany Marion Ackermann ma wuznam muzealnych zarjadnišćow w tuchwilnej towaršnostnej situaciji za jara wažny. „Koncepty, programy a poskitki měli so kritisce přepruwować“, generalna direktorka wuzběhnje. Muzeje běchu dotal wumyslene, hinak hač w towaršnosći dale a prezentniše dźiwadło. Tam su w minjenych lětach wulku wažnosć na dźěło wuměłcow w zwisku z wuměłskimi wikami kładli. „Přečasto běchu sej muzeje jara znatych wuměłcow za wustajeńcy wu­zwolili, zo bychu na wikach wobstali.“

Dalša etapa gymnazija

štwórtk, 05. januara 2017 spisane wot:
Wučerjo a šulerjo Serbskeho gymnazija w Českej Lípje přećahowachu hač do januara 1947 do Varnsdorfa. W Českej Lípje běchu kubłanišćo spočatk hodownika 1945 załožili. W měsće za hranicu běchu wuměnjenja za wukubłanje a bydlenje nětko přijomniše: wuknjenje we wulkej měšćanskej šuli, bydlenje za holcy w Marijanskim wustawje, za hólcow pak tři internaty. Mějachmy w Českej Lípje spočatnje dwě rjadowni z 59 šulerjemi, wot měrca 1946 tři rjadownje a wot septembra 1946 štyri z potom cyłkownje 80 šulerjemi. We Varnsdorfje rozrosće ličba rjadownjow na pjeć ze skónčnje 106 gymnaziastami. Dalši hólcy a dalše holcy chodźachu na wobchodnu, ratarsku, wuměłsku abo pedagogisku šulu. Kantor Jurij Šołta pisaše, zo mějachmy dohromady 189 šulerjow a šulerkow. W Čěskej wostachu młodźi Serbja hač do julija 1949, po tym nawróćichu so do Łužicy – jeničce skupina wuknješe hišće lěto w Liberecu. We Varnsdorfje přewjedźechu nimo toho wot lěta 1945 hač do 1948 serbskorěčne kursy, a to z cyłkownje 13 wučerjemi. Mikławš Krawc

Fararka z cyłej wutrobu

srjeda, 04. januara 2017 spisane wot:

Pisana swójbna čiłosć wita će pola Budyskeje fararki dr. Cornelije von Ruthendorf-Przewoski. Zhromadnje z mandźelskim a lěkarjom-anestezistom ma wona třilětnu dźowku a jednolětneho synka. „Bych tež hišće dalše dźěćo wzała“, směje so 37lětna. Tež jeje mać je jako doktorka chemije štyri dźěći „připódla kubłała“. Mać bě katolska, nan ewangelski. „Sym we woběmaj konfesijomaj zakótwjena, štož mam za wulki pokład“, wona powěda. Kak čłowjek k wěrje přińdźe, je ju hižo přeco fascinowało. Rodźena Drježdźanjanka studowaše teologiju – w Lipsku, Dublinje, Praze a Halle, „a to z cyłej wutrobu a dušu, z horcej hłowu a strózbym rozumom“. Pobožnosć, je fararka přeswědčena, je bytostna za wutrobu a wěru. „Wažne pak zdobom je rozum při cyrkwinskich durjach njewotedać.“

Dobyćerjo su jasni

wutora, 03. januara 2017 spisane wot:

Budyšin (SN/CoR). Hłowne myto wubědźowanja „Lausitzen“ doby Lipšćanski spisowaćel a režiser Ralph Oehme za kruch „Lausitzer Quartiere oder der Russe im Keller“, zdźěla NSLDź. W hrě předstaja Oehme štyri stacije łužiskich stawiznow minjeneju lětstotkow. Tež serbska swójba rólu hraje. Kruch chce Budyske NSLDź w přichodnej hrajnej dobje jako prapremjeru předstajić.

Spisowaćel Křesćan Krawc kaž tež dźiwadłowa wědomostnica a režiserka Carla Niewöhner dóstanjetaj spěchowanske myto, tež za swójbne powědančko. Tak wopisuje Křesćan Krawc w swojim naćisku „Eine Aktentasche voll Geld“ stawi­zny serbskeje předewzaćelskeje swójby pod měnjatymi politiskimi wuměnjenjemi. Carla Niewöhner je kriminalistisku swójbnu dramu spisała.

21 awtorow a awtorkow je so na wubědźowanju „Lausitzen“ wobdźěliło. 15. januara chcedźa dobyćerjow we wobłuku zarjadowanja Łužiske literarne dopoł­dnjo wuznamjenić. Loni běchu Němsko-Serbske ludowe dźiwadło, Statne dźiwa­dło Choćebuz a Nowe jewišćo Zły Komorow wubědźowanje prěni raz wupisali.

Programy Serbskeho ludoweho ansambla je loni w tu- a wukraju dohromady něhdźe 34 000 přihladowarjow dožiwiło. Kooperacije su so wudanili.

Budyšin (SN/CoR). Prěni wjeršk lěta 2016 bě ptačokwasny program „Kak dźiwnje swět so wobroća“, w kotrymž je Smjerdźečanska rejwanska skupina sobu skutkowała. Dobreho wothłosa dla bě přidatne předstajenje. Nimo Smjerdźečanskich wobdźělichu so tež Wudworscy a Slepjanscy rejwarjo na dźěłarničce z baletom. K 200. narodninam Jana Arnošta Smolerja předstajichu ansamblowcy program „We Łazu w hornjej korčmičce“ a k 100. narodninam Jurja Brězana zarjadowachu orchester a spěwarjo zhromadnje z NSLDź literarno-hudźbny wječor „Jurij Brězan – Ze studnje jeho lět“. Dalša zhromadna produkcija bě jewišćowy bal, a prěni raz přewjedźeštej SLA a NSLDź zhromadnu dźěłarničku „Dźiwadło za tebje“.

Hodowny program w znamjenju spominanja

póndźela, 02. januara 2017 spisane wot:

Za Radworčanow a wobydlerjow wokolnych wsow je hodowny čas bjez kon­certowanja starosławneho chóra Meja dawno hižo njepředstajomny. Swój program­ w hosćencu „Meja“ minjeny pjatk běše chór pod hudźbnym nawodom Pětra­ Cyža hłownje na wopomi­nanje 90. posmjertnych narodnin swojeho dlěje hač poł lětstotka skutkowaceho dirigenta Achima Brankačka wu­směrił.

Radwor (CRM/SN). Za swój čas wulce česćeny dirigent kładźeše wulku wažnosć na to, hajić namrěwstwo Bjarnata Krawca a Korle Awgusta Kocora. Tak njesmědźachu pjatk wječor tež jeju twórby pobrachować. Ze swojim wobdźěłanjom pólskich hodownych spěwow-kolędrow pak běše Achim Brankačk do repertoira na žurli a w cyrkwi dalšu zajimawu barbu přinjesł. Zaklinčachu tři poradźene chórowe sadźby na teksty, kotrež běše farar a literat Józef Nowak zeserbšćił. Lubił je so tohorunja medley hodownych kěrlušow, kotryž běše Pětr Cyž zestajał.

Wulkotne wokřewjenje

póndźela, 02. januara 2017 spisane wot:
Hodowny koncert chóra Lipa w Róžeńće bě wulkotne wokřewjenje. Njeběch z telko zajimcami ličił, předewšěm, dokelž je Róžeńčanska cyrkej znata, zo je w njej poměrnje zyma. Najwjac ludźi bě drje sej rjekło, špatneho wjedra njeje, skerje špatneje drasty. A nimo toho je wopyt koncerta chóra Lipa stajnje wopytahódny, wšako wě cyłk lubowarjow chóroweje hudźby zas a zaso překwapjeć. Tak tež w Róžeńće. Hodźinka­ w zymnej cyrkwi bě tak spěšnje nimo, zo njezwosta ani chwile na to myslić, zo je zyma. Přinošowała je tomu ćopła atmosfera, kotruž wuprudźeše cyłk pod nawodom Jadwigi Kaulfürstoweje. Program bě tež wušiknje z hudźbu kombinowany a wot wšitkich akterow čućiwje přednjeseny. Nimo kěrlušow pohnuwachu tež rozpominanja, přednjesene wot fararja Michała Andersa, Katki Baieroweje a Leńki Andersoweje, k rozmyslowanju. Wutrobny dźak za to chórej Lipa! Janek Wowčer

Serbska debata

nowostki LND