Wuměłska hudźba mištersce w přirodźe

wutora, 12. septembera 2017 spisane wot:

Stróža (SN/bn). Zahajenski koncert Stróžanskich nazymskich wikow přirody pod hesłom „W změnje časow“ zahori mi­njeny pjatk něhdźe 80 wopytowarjow w swjedźenskim stanje při centrumje bio­sferoweho rezerwata, kotryž je zarjadowanje zhromadnje z towarstwom Radiška a z podpěru Załožby za serbski lud na iniciatiwu Liany Bertók wuhotował.

Nowu cejdejku předstajili

pjatk, 08. septembera 2017 spisane wot:

Countertenor Šćěpan Nowak předstaji wčera w Röhrscheidtowej bašće Serbskeho ludoweho ansambla spěwy, kotrež bě zhromadnje z dalšimi hudźbnikami za CD „Mi róžička je zakćěła“ nahrawał.

Budyšin (SN/bn). Z wuspěšnym komornym koncertom we wupředatej Budyskej Röhrscheidtowej bašće předstaji Šćěpan Nowak wčera wječor swoju nowu CD „Mi róžička je zakćěła“, kotruž je Załožba za serbski lud wudała. Do witanja přez jednaćelku SLA Dianu Wagnerec, kotraž so countertenorej a bywšemu wjelelětnemu čłonej ansambla dźakowaše a na to skedźbni, zo „je interpret jenički Serb, kiž register altusa wobknježi“, zaklinča prěnja, titulna pěseń. Nowakej poboku běchu sopranistka Daniela Hazec, pianistka Gina Hentsch, fletistka Marie-Luisa Fryčowa a cellist Helfried Knopsmeier.

Samozrozumliwosć

pjatk, 08. septembera 2017 spisane wot:
Raduš přeproša kónc tydźenja na 14. braniborski wjesny a žnjowodźakny swjedźeń. Lěta 2011 bě gmejna Dešno-Strjažow hódna hosćićelka tohole swjatka. Na wsach błótowskeho regiona wědźa hišće tak prawje swjećić. Raduš bě tež za serbske wjerški dosć dobra adresa. Do politiskeho přewróta wotmě tam bywša Domowinska župa Kalawa-Lubin swój župny festiwal serbskeje kultury, a spočatk 1990tych lět běchu tam wuměłcy a hosćo z Hornjeje a Delnjeje Łužicy na serbskim swjatku – wšitcy běchu zahorjeni. Sym přeswědčeny, zo budu to wopytowarjo jutře a njedźelu runje tak. Derje zastupjena budźe serbska kultura, paleta saha wot pisaneho programa w zamołwitosći sćelaka RBB přez wustup spěwytwórca Bernda Pittkuningsa hač k modowej přehladce z twórbami Saryh Gwiszcz. Serbskosć zdawa so tu wjetša samozrozumliwosć być hač na njedawnym Dnju Saksow w Lubiju. Axel Arlt

Njedźelu, 10. septembra, skónči so 3. Zhorjelski fotowy festiwal, zjimacy pod hesłom „Žiwjenske swěty“ cyłkownje 16 wustajeńcow, dźěłarnički a přednoški w Zhorjelcu a Zgorzelecu. Mjez wustajerjemi je tež serbski wuměłc Jürgen Maćij (nalěwo) z Budyšina, kiž předstaja swoje „Měšćanske krajiny“. Parlamentariska statna sekretarka zwjazkoweho ministerstwa za hospodarstwo a energiju a społnomócnjena za wuchod Iris Gleicke (SPD, naprawo) bě festiwal tydźenja swjatočnje wotewrěła. Wustajeńcy wostanu hišće hač do 1. nowembra přistupne. Foto: Thomas Kläber

Jakub Šewčik

pjatk, 08. septembera 2017 spisane wot:
Druhi předsyda Domowiny, basnik, farar a duchowny rada Jakub Šewčik narodźi so 6. septembra 1867 kublerskej swójbje w Baćonju. Kubłaše so na Praskim Serbskim seminarje, bě starši tamnišeho towarstwa Serbowka, basnješe a dopisowaše do jeje „Kwětkow“. 1890 přistupi Maćicy Serbskej. Po studiju teologije bu 1892 na měšnika­ wuswjećeny. Wot lěta 1896 do 1908 słužeše jako Budyski tachantski prědar. Zdobom bě redaktor Katolskeho Posoła, doniž njebu do Kamjeničanskeje wosady swj. Nepomuka pósłany. W Pětra Malinkowej činohrě „Wotmołwa“ wo Ćišinskim praji biskop, zo maja hišće­ zahoriteho Serba (Šewčika), kotrehož sćelu do wulkeho němskeho města Kamjenicy.­ Wot lěta 1922 do 1933 bě Šewčik farar w Chrósćicach, hdźež staraše so tež wo drohotny křižowy puć na kěrchowje a wo moderne tepjenje w cyrkwi. Wón bě župan župy „Michał Hórnik“ a wot 1927 do 1930 zasłužbny předsyda Domowiny. 1899 wuda zběrku „Baje a basnički“ a spisa tójšto nabožnych a stawizniskich dźěłow. 3. awgusta 1935 Šewčik w Chrósćicach zemrě. Manfred Laduš

Wo knihach a kniharni (08.09.17)

pjatk, 08. septembera 2017 spisane wot:

Za někotre dny wuńdźe Serbska protyka 2018. To budu swěrni roznošowarjo zaso na wsach po puću, zo bychu ju zajimcam poskićeli. Nětko so snano prašeće, što na was w aktualnym wudaću čaka. Tónkróć podamy so zhromadnje z redaktorom Pětrom Šołtu do Sulšec pola Kulowa. Na tu wjes so Šołta sam rady dopomina, wšako je tam hromadźe z Róžeńčanskej młodźinu kermušu na tykancyspěwanje jězdźił.

„Wjelorakosć zwjazuje“

štwórtk, 07. septembera 2017 spisane wot:

Interkulturne tydźenje w Budyskim wokrjesu skića wšěm zajimcam wot přichodneho tydźenja přiležnosć, sej cuze kultury aktiwnje spřistupnić a tak integraciju podpěrać.

Budyšin (SN/bn). Organizatorojo „Interkulturnych tydźenjow w Budyskim wo­krjesu“ předstajichu na wčerawšej nowinarskej konferency w krajnoradnym zarjedźe program a ćežišća lětušeho zarjadowanja. Wjace hač 35 wobłukow chcedźa wot 15. do 30. septembra poskićeć. Zahajenje pod hesłom „Wjelorakosć zwjazuje“ wotměje so pjatk, 15. septembra we Wojerowskim wobydlerskim centrumje mjez druhim z dźiwadłowym předstajenjom „RECHTS: ex und pop – oder eine Proklamation für die Demokratie“ skupiny COMMUNITYartCENTERmannheim. Kruch zaběra so z prašenjom, što za prawicarskimi myslemi tči. Zdobom wobjednawa jednu z centralnych temow interkulturnych tydźenjow – prawicarski ekstremizm a rasizm w konteksće přiběraceje ličby požadarjow wo azyl w regionje. W tym zwisku pokazaja tež dokumentaciju „Wojerecy 26 lět po 1991: Dohlady, perspektiwy, měnjenja“ w Kulturnej fabrice.

Wo Španiskej byrgarskej wójnje w radnicy města

štwórtk, 07. septembera 2017 spisane wot:

Budyšin (SN/bn). „Tale wustajeńca eksemplarisce pokazuje, što so stawa, wotstronja-li so demokratiske struktury a zakładne prawa. Nadźijam so, zo sej tójšto ludźi přehladku wobhlada.“ Z tutymi słowami wotewrě Budyski wyši měšćanosta Alexander Ahrens (SPD) wčera wustajeńcu „Wobwojowane wopominanje“ w radnicy sprjewineho města. Nimo toho pokaza na paralele podawkow do wuwića frankistiskeje diktatury k dźensnišemu połoženju w Pólskej a Madźarskej a naspomni tež „njesławnu rólu Němskeje w Španiskej byrgarskej wójnje“.

Zapósłanc Sakskeho krajneho sejma a patron wustajeńcy Heiko Kozel (Lěwica) po měšćanosće na to skedźbni, zo jedna so wo „zakónčenje projekta, kotryž bu hižo lěta 2010 zahajeny a so nětko po intensiwnym dźěle zjawnosći spřistupni“. Kaž sej wón přeje, měhło so město wo to prócować, zo „mnozy ludźo, wosebje tež šulerjo, wo tym zhonja a sej přehladku wobhladaja“. Zhromadnje ze zarjado­wanje wuhotowacymaj towarstwomaj Europaklub International a Verein Grenzenlos chce Kozel w kooperaciji ze špa­niskim wulkopósłanstwom „temu tež přichodnje w Budyšinje šěrić“.

Integrujmy so!

štwórtk, 07. septembera 2017 spisane wot:
Centralna tema a zdobom hłowny nadawk přichodnje zahajacych so „Interkul­turnych tydźenjow w Budyskim wokrjesu“ je a wostanje integracija. Wobdźělene towarstwa,­ iniciatiwy a institucije chcedźa sej ze „swětłownjowym projektom“ kedźbnosć zjawnosće zdobyć a wobydlerjow regiona k dialogej pohnuć. Česćehódny a wažny to zaměr. A jako prěnja kročel do směra dostojneje integracije „njeznateho“ abo „cuzeho“ abo – čehodla tež nic – „mjeńšinoweho“ do přiwšěm difuzneho kulturneho konsensa „wjetšiny“ zamóže akcija bjezdwěla drohotne impulsy dać. Swětłownja pak słuži hrubej orientaciji, za dokładnu nawigaciju su dalše instrumenty a wosebje wola trěbne. „Wjetšina“ wšak přerady zabywa, zo njeje integracija jednosměrny puć. Namołwa „integruj so!“ měła so tuž na „integrujmy so!“ změnić. Hinak „wjetšina“, telko je wěste, nastała njeje. Bosćan Nawka

Michał Kětan

srjeda, 06. septembera 2017 spisane wot:
Michał Kětan, pozdźiši farar, narodźi so 3. septembra 1892 katolskej žiwnosćerskej swójbje w Słonej Boršći. Wón bě chowanc Praskeho Serbskeho seminara, studowaše katolsku teologiju a bu 10. awgusta 1918 w Budyskej tachantskej cyrkwi na měšnika wuswjećeny. 1915 zastupi do Maćicy Serbskeje. Bě kapłan w Baćonju, Ralbicach, Radworju a Budyšinje a bě w tym času tři lěta redaktor Katolskeho Posoła. 1927 zapokazachu Kětana w Zebnicy za wosadneho fararja. 1945 wróći so wón do Łužicy, přewza jako farar Baćońsku wosadu a sta so z arcywikarom Kamjenskeho dekanata. Za Baćońsku cyrkej wobstara nowe zwony. 1961 přesydli so jako wuměnkar do Budyšina, hdźež hišće aktiwnje dušepastyrsce skutkowaše, mjez druhim jako rektor chorownje swj. Bena. Jako duchowny wupomha w Serbskej cyrkwi. Farar Kětan spisa stawizniskej powědančce a tójšto cyrkwinskostawizniskich a kulturnych přinoškow za Katolski Posoł, kaž „Baćoń, cyrkwina wjeska na horje“. 30. apryla 1965 wón zemrě a bu na Budyskim Mikławšku blisko rowa Michała Hórnika pochowany. Manfred Laduš

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND